بخشی از مقاله
چکیده
در دهه هاي گذشته، شاهد پدیده سیاسی، اجتماعی و اقتصادي به نام اشتغال زنان هستیم. این رخداد، پیامد تغییر نگرش تحوولات اساسی در رویکردهاي فکري به مسئله زنان و اشتغال آنان بوده است. هدف این مقاله بررسی رهیافت انقلاب اسلامی به اشتغال بانوان و توجه به آینده نگري دیدگاه انقلاب اسلامی نسبت به این موضوع است. زیرا توجه به آینده به معناي واقع نگري است. در این مقاله به عنوان مدخل، نظرات برخی متفکرین معاصر اعم از موافقین و مخالفین را درباره اشتغال بانوان بیان می کنیم. ابتدا با روش توصیفی به بیان نظر متفکرین و دسته بندي آن پرداخته و سپس با روش توصیفی - تحلیلی به بیان رهیافت آینده نگر انقلاب اسلامی پرداخته شده است.
در این تحقیق به این نتیجه رسیدیم که حضور اجتماعی بانوان با اشتغال آنها به معناي عرفی متفاوت است. اشتغال حق مشروطی است که بانوان می تواند از آن استفاده نماید، اگر با مصالح اساسیتر و اولویت هایی که اسلام براي آنها مشخص کرده است منافاتی نداشته باشد؛ اما حضور اجتماعی تکلیفی است که بر عهده همه انسان ها از جمله زنان است. اشتغال زنان تنها زمانی که رنگ تکلیف الهی به خود بگیرد، حضور اجتماعی اسلامی محسوب می شود. با نگاه آینده نگر به موضوع، حضور اجتماعی بانوان با اعتلاي نسبی جامعه در آینده می تواند ارتباط مستقیمی داشته باشد و اشتغال آنان این پتانسیل را دارد که نسبت معکوسی با اعتلاي جامعه پیدا کند، اگر مدیریت شده، مشروط و ضابطه مند نباشد.
مقدمه
امروزه تغییرات با سرعت بیشتري بوقوع می پیوندند. تغییرات فناوري ومتعاقباً تغییر در دیگر جنبه ها و سبک زندگی، تمایل روزافزون به جهانی شدن را در دولت ها، سازمانها و مردم ایجاد میکند. می توان گفت اگر مردم درگذشته هاي دور به اندازه کافی فرصت داشتند تا زندگی خود را براساس عادتهایشان بنا کنند، اما با پیشرفت علم و فناوري درسده هاي اخیر، ثباتتقریباَیک پدیده نادر شده است. امروزه شاغل بودن زنان، یکی از مسائلی است که در اجتماع مطرح است و زنان به علل گوناگون به کار روي می آورند و سعی می کنند علاوه بر مسئولیت هاي خود در خانه، مسئولیت هاي اجتماعی را نیز پذیرا گردند. لذا ما با قشري به عنوان بانوان شاغل در عرصه هاي اجتماعی روبه رو می شویم.
در گذشته، زن، غالبا نقش مادر و همسر را به عهده داشت و به انجام امور خانه می پرداخت. اگر هم در اموري مانند کشاورزي و دامداري و امثال آن شرکت داشت، دامنه چنین مشارکت هایی در حدي بسیار محدود و منحصر به تأمین نیازهاي خانواده بود؛ اما با تغییر شرایط فرهنگی، اقتصادي، اجتماعی و پیچیده تر شدن تقسیم کار، امروزه زنان علاوه بر ایفاي نقش هاي فوق، پذیراي مسئولیت هاي عمده تر نظیر اشتغال در بیرون از خانه می باشند - مدنی پور،1385، ص. - 52 آنچه این تحقیق به دنبال آن است، بیان رهیافت اینده نگر انقلاب اسلامی به موضوع اشتغال بانوان است.
روش تحقیق
روش تحقیق در این مقاله کتابخانه اي است. ابتدا با روش توصیفی4 به اشتغال بانوان در قران کریم و سیره شریف می پردازیم. سپس به توصیف نظر برخی از فقها و متفکرین مسلمان پیشین، اعم از موافقین اشتغال یا مخالفین آن پرداختیم و با روش توصیفی - تحلیلی5 به بیان دیدگاه اسلام و متفکرین انقلاب اسلامی اشاره شده است.
اشتغال بانوان در نگاه
به اندازه اي که موضوع اشتغال بانوان از اهمیت ویژهاي برخوردار است، به واسطهي مختصات پیچیده و در هم تنیدگی قابل توجه آن با عرصه هاي مختلف زندگی بشري، از حساسیت بسیاري هم برخوردار است. اگر چه اشتغال بانوان در نگاه اول، افزایش رفاه عمومی، مشارکت اجتماعی بانوان و نیز استقلال مالی زنان را به دنبال دارد6؛ لکن در صورتیکه حضور روز افزون زنان در عرصه تحصیل و اشتغال بدون ضابطه و چشمانداز خاصی صورت پذیرد؛ به طور طبیعی موجبات افزایش بیکاري مردان7، کمرنگ شدن نقشهاي خانوادگی به عنوان نقشهاي اصیل زن و بیثباتی وتزلزل بنیان خانواده را فراهم میکند.
تقریباً می توان ادعا نمود که وضعیت فعلی اشتغال زنان در دنیاي امروز تابعی از دیدگاه هاي لیبرالیستی و اقتصاد سرمایه داري است و از نقاط ضعف و خلأهاي موجود در تئوري جهانی اشتغال زنان، استفاده ابزاري از زنان براي دستیابی به حداکثر سود مادي است. تحقیق حاضر، پاسخ به این پرسش است که این تئوري جهانی که در کشور اسلامی ما نیز در حال اجراست، تئوري رقیبی دارد که مدعی شناخت جامع تر از نیازهاي انسان و فراگیري بیشتري در زمان باشد تا براي ساختن بعد اقتصادي جامعه، ابعاد دیگر جامعه و زندگی آینده گان را دچار بحران نکند؟
