بخشی از مقاله
چکیده
هعلفههاي هرز به عنوان عامل کاهش چشمگیر عملکرد اکوسیستمههاي کشاورزي شناخته میهشوندگهبه دلیل نگرانیههايه محیطی و بهداشتی، تلاشههایی جهانی در جهت کاهش اتکاء به علفهکشههاي سنتتیک که در کنترل علفههاي هرز مصرف میهشوند، در حال انجام استگهدر این رابطه به عنوان مثال، پدیدة آللوپاتی، که به صورت آزادسازي مواد شیمیایی خاص توسط گیاه بیان میهشود، به عنوان یکی از راههاي موفقیت آمیز براي مدیریت پایدار کنترل علفههاي هرز مورد پیشنهاد بوده استگهاستفاده از آللوپاتی براي کنترل علفههاي هرز میهتواند هم مستقیماً با استفاده از اثرات آللوپاتیک متقابل طبیعی، به خصوص گیاهان زراعی، یا با استفاده از ترکیبات شیمیایی داراي خاصیت آللوپاتیک به عنوان علفهکشههاي طبیعی صورت گیردگهدر خصوص مورد اول، تعداد زیادي از گیاهان زراعی به واسطه استعداد بالقوة آللوپاتیک میهتوانند به عنوان یک پوشش، خفههکننده و گیاهان کود سبز براي مدیریت علفههاي هرز به واسطه ایجاد دستهکاريههاي مطلوب در شیوههاي و الگوهاي کشت و زرع مورد استفاده قرار گیرند.
این میهتواند به نحو مناسبی به صورت انتخابی در تناوب و یا کشت مخلوط با گیاهان اصلی در راستاي مدیریت علفههاي هرز هدف هشامل گونهههاي انگلیاهقرار گیردگهحتی گیاهانی که بقایاي آنهها جهت مالچ پوششی به کار گرفته میهشوند نیز میهتوانند فواید موردنظر را ارائه نمایندگهآللوپاتی نه تنها علفههاي هرز خشکیهزي، بلکه حتی براي مدیریت کنترل علفههاي هرز آبهزي نیز میهتواند به نحو مناسبی مورد استفاده قرار گیردگهمواد شیمیایی داراي این خاصیت در گیاهان عالیهتر و نیز در میکروبهها میهتواند مستقیماً در کنترل مدیریت علف هرز بر اساس الگوي علف کشهها به کار گرفته شودگهاثربخشی زیستی این مواد میهتواند به واسطه تغییرات ساختمانی یا ساخت نظایر شیمیایی آنهها افزایش یابدگ هبه علاوه، در راستاي افزایش توان آللوپاتیک گیاهان زراعی، پیشرفتهايچندي با استفاده از بیوتکنولوژي یا ژنومیکس و پروتئومیکس صورت گرفته است.
موفقیت در این زمینه میهتواند با ساخت مواد شیمیایی داراي خاصیت آللوپاتیک و یا تولید گیاهان تراریخته با ژنههاي خارجی رمزگذاري شده براي تأثیر آللوپاتیک روي یک علف هرز خاص افزایش یابدگهدر خصوص مورد اول، هردو روش اصلاح متداول نباتات و روشههاي ژنتیکی و مولکولی مورد استفاده هستندگهاگرچه، در شرایطی که روشههاي متعارف اصلاح نباتات کند و مشکل میهباشند، تأکید بیشتر بر استفاده از فن آوريههاي جدید نظیر نشانهگرهاي مولکولی و انتخاب گیاهان به کمک آنهها میهباشدگههرچند پیشرفت در این زمینه کند بوده است، با این حال پارهاي نتایج امیدبخش به دست آمده، چشم انداز آینده را روشن کرده استگهدر این مرور سعی بر بحث بر روي همه جنبهههاي این مسأله براي مدیریت موفقیت آمیز کنترل علفههاي هرز بوده است.
کلمه هاي کلیدي ل حبوبات، کشاورزي پایدار، علفههاي هرز، بیوتکنولوژي، آللوپاتی
مقدمه
علم بیوتکنولوژى یکی از علومی است که در سالههاى اخیر رشد بسیار چشمگیرى داشته و با گسترش مرزهاى دانش، باعث تحولی عظیم در عرصهههاى مختلف از جمله بخشههاى کشاورزى، پزشکی، داروسازى، صنعت و محیط زیست شده استگهبیوتکنولوژى عبارت است از علم و فن استفاده از موجودات زنده با اهداف صلح دوستانه و بشردوستانه به منظور رفاه حال بشر و حفظ محیط زیستگهبیوتکنولوژى کشاورزى، علمی است که از طریق تکنیکههاىDNAهنوترکیب و تولیدات بیولوژیکی خاص، موجبات تولید هدفهمند گیاهان، احشام و تضعیف دشمنان طبیعی آنهها را با استفاده از صفات مورد نظر و مطلوب بشر فراهم میهسازدگهبه عنوان نمونه، ترکیبات شیمیایی ضدعفونی خاك، قارچهکشهها، نماتدکشهها و حشرهکشهها حتی در غلظتههاي توصیه شده و معین، دوامی چندین ساله در خاك داشته و ساقه و ریشه تمام گیاهان را دچار عوارضی چون نکروز، کلروز یا سوختگی میهنمایند. - جعفرپور و همکار، طننگ -
درصد گیاهان تراریخته موجود، ارقام مقاوم به علفهکش یا مقاوم به حشرات میهباشندگهدر حالی که تولید محصولات زراعی تراریخته در دنیا در حال افزایش میهباشد در برخی کشورها از جمله انگلستان مخالفتههایی در بین مجامع علمی و افکار عمومی با زراعت و تولید گیاهان تراریخته وجود داردگهولی محققان و کارشناسان کشاورزي در حال بررسی و مطالعه جنبهههاي مختلف احتمال بروز خطرهاي ناشی از تولید گیاهان تراریخته هستندههعبدالهیان نوقابی، کشاورزان همواره در طول تاریخ با علفههاي هرز در مبارزه بودهاند و در ابن راه به پیشرفتههاي قابل ملاحظههاي دست یافتههاندگهبشر مبارزه با علفههاي هرز را از طریق دست و استفاده از حیوانات شروع نمود و در حال حضر این راه از طرق مکانیکی و شیمیایی ادامه میهیابدگهپیشرفتههاي به دست آمده براي مبارزه با علفههاي هرز همواره با پیشرفتههاي بشر در به کارگیري انرژيههاي مختلف همراه بوده به طوريهکه بشر در این مسیر ابتدا از نیروي انسانی و حیوانات اهلی استفاده نمود و به تدریج انرژيههاي فسیلی را جايهگزین آنهها کرده است.
در حال حاضر کشاورزان چهار روش را براي مبارزه با علفههاي هرز در پیش رو دارند که عبارتند از روشههاي زراعی، بیولوژیکی، مکانیکی و شیمیاییگ هاز بین این چهار روش روش شیمیایی از همه رایجهتر شده و امروزه افزایش وابستگی به علفهکشهها باعث بروز مشکلاتی از قبیل مقاومت علفههاي هرز به علفهکشهها و آلودگی آب و خاك به سموم است پیامدهاي ناشی از استفاده روزافزون از علفهکشهها محققان را به فکر یافتن روشههاي جايهگزین انداخته و به دنبال آنند که بدانند چگونه میهتوان با حداقل اثرات سوء علفههاي هرز را کنترل نمودگهبسیاري از محققان بر این باورند که براي پاسخ به این پرسش باید بین مبارزه با علف هرز و مدیریت علف هرز تفاوت قایل شدگهمبارزه با علف هرز یعنی استفاده از روشی که بتوان به آسانی آنهها را از بین برد، ولی مدیریت علفههاي هرز یعنی اینهکه قبول کنیم علف هرز نیز جزیی از این سیستم است؛ بر اساس این تفکر باید تلاش کنیم تا علف هرز را در سیستم طبیعی مدیریت نمایی هاگر در مسیر مبارزه با علف هرز حرکت کنیم، به سوي گسترش بیشتر علفهکشههاي انتخابی و تولید گیاهان مقاوم به علفهکشهها پیش خواهیم رفت و به دنبال روشههایی براي تداوم تکهکشی خواهیم بودگ هروش جايهگزین براي جلوگیري از مشکلات ناشی از مصرف بی رویه علفهکشهها روش مدیریت علف هاي هرز استگدر این روش پایداري
