بخشی از مقاله
-1 چکیده
اهداف تحقیق: جامعه ایران در راستای نیل به معیار های توسعه یافتگی، دگرگونی های زیادی را پشت سر گذاشته است. از جمله این دگرگونیها، تحصیلات آکادمیک است که زنان به عنوان نیمی از جمعیت فعال، از جمله گروه هاییاند که در آن توفیق یافتهاند. قرار گرفتن در موقعیت دانشجویی، بر افکار، نگرش و رفتار انسان اثر میگذارد. تحصیلات، افراد را با چشم اندازها و تجارب تازه ای مواجه میسازد و عاملیت آنان - آگاهی و اختیارداری - را بسط میدهد. لذا، آگاهی از گرایش های فکری و رفتاری دانشجویان زن به یک ضرورت مهم شناختی برای کشور تبدیل میشود و موجبات توسعه یافتگی جامعه را فراهم میآورد. پاسخ به این پرسش که زنان دانشجو در زمینه های مختلف اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، آموزشی و ... دارای چه نگرشی می باشند، ما را به هدف پژوهش نزدیک میکند.
روش تحقیق: در پژوهش حاضر، از تحقیقات رسمی، تجربی و قابل استناد وزارت علوم بهره گرفته شده است. جامعه آماری، 655 نفر از زنان دانشجویی را شامل میشود که با روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی از بین 20 دانشگاه دولتی تحت پوشش وزارت علوم در سال 94-93 انتخاب شده اند. روش تحقیق پیمایش و اطلاعات با استفاده از پرسشنامه جمعآوری شده است.
یافته های تحقیق: در پژوهش حاضر به شاخصهایی از قبیل فعالیت اقتصادی، فعالیت سیاسی ،حجاب، ورزش و تصدی زنان در امر قضاوت پرداخته شده است و نگرش زنان در ارتباط با این شاخص ها مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین، نگرش زنان در مقایسه با نگرش مردان در ارتباط با متغیر های زمینه ای - جنسیت، قومیت، پایگاه اقتصادی-اجتماعی، محل تحصیل، رشته تحصیلی و مقطع تحصیلی - مورد بررسی قرار گرفته است.
نتیجهگیری: زنان به عاملیت و حق مشارکت خود در ساختار اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و ... در جامعه پایبندند. افزایش تحصیلات و رشد اشتغال زنان باعث شده است که مشارکت آنان در عرصه های مختلف جامعه شدت پیدا کند . موافقت با فعالیت زنان در جامعه و برخورداری از حقوقی برابر با مردان، بخشی از نگرش های نوگرایانه افراد در زمینه طرفداری از حقوق زنان و عدالت جنسیتی را نشان می دهد.
-2 مقدمه:
طی سالهای گذشته، جامعه ایران تحت تأثیر فرایند نوسازی و در راستای نیل به معیارهای بالای توسعه یافتگی، دگرگونیهای زیادی را از سر گذرانده است. از جمله آنها میتوان به اهمیت یافتن مناسبات عقلانی، علم گرایی، کارآمدی و تخصص گرایی اشاره کرد. عناصر یاد شده در اغلب موارد بواسطه آموزش های آکادمیک و تحصیلات دانشگاهی بدست میآیند. زنان در این مسیر قدمهای موثری داشته اند و به عنوان اعضای مهم جامعه میتوانند مورد بررسی قرا رگیرند.
بیان موضوع
چرا به موضوع زنان در شهرمی پردازیم ؟چرا به عنوان یک مسئله به رفتار و ملاحظات محیطی آنان می پردازیم؟ بعضی تجارب خاص زنان است مانند تجربهی مادری یا تجربهی زن بودن. این تجارب نشان میدهد ساختار فکری زنان و تجارب آنها تاثیر مستقیمی بر برنامهریزیهای خرد و کلان جامعه و خانواده دارد. نگرش و طرز تلقی نسبت به زنان به عنوان نیمی از جمعیت جامعه تمامی کنشها، فرایندها و ساختارهای اجتماعی را در سطوح خرد میانی و کلان مورد تغییر و اثر پذیری خود قرار میدهد.
زنان موضوعات مشروعی برای مطالعه هستند و دنیا را باید از دید آنها فهمید. زنانگی نیز مانند مردانگی یک برساخت اجتماعی است و اینگونه نیست که به لحاظ بیولوژیکی تعیّن یافته باشد - اندرسون، . - 185 : 1997 زنان در زیر پوست شهر عامل توسعه یافتگی هستند. درتحصیلات آکادمیک به طور مستقیم و غیر مستقیم توفیق یافتهاند.1 قرارگرفتن آنها به طورمستقیم در موقعیت دانشجویی افکار و نگرششان را تغییر داده است و با تجارب تازه آگاهی و اختیار خود را بسط دادهاند. با این مقدمه میتوان گفت نگرش زنان به مسائل مختلف جامعه - اقتصادی سیاسی و اجتماعی و آموزشی - شاخصهای اجتماعی و فرهنگی یک جامعه را مشخص خواهد نمود.
در ایران بعد از انقلاب اسلامی سال 57 با ایجاد بسترهای لازم برای مشارکت زنان و بالا رفتن سطح آگاهی و البته انتظارات آنها، زمینه های بیشتری برای نفی الگوهای سنتی فراهم آمده است. علت آنکه ملاحظات رفتاری و محیطی زنان بررسی میگردد از آن جهت است که بلوغ اجتماعی زنان روز به روز با وجود تمامی مشکلات پیش رو بیشتر شده و تغییرات اجتماعی و گوناگونی که بر ساختارهای اجتماعی حاکم بر جامعه ایرانی گذشته از جمله ساختارهای پدر سالارانه، نوسازیهای متعدد، نهاد خانواده و ازدواج مسئله اشتغال و ... - شادی طلب ، - 52: 1381 توانسته است تا زنان را در شهر با تجربه ها و نگرشهای بازتری روانه اجتماع نماید. منتظر گذاشتن زنان برای روز بعد از دموکراسی پاک کردن صورت مساله است.
زنان با توجه به واقعیتهای اجتماعی در جامعه حضور دارند. نوع زندگی آنان اعتقاد جامعه را متحول خواهد ساخت. اگر در نگرش شیانگارانه نسبت به زنان و اینکه زن کارکردی جز تولید نیروی کار و برآوردن نیازها ندارد نهادینه شود هیچ گاه در باور زنان سطوح عالی و مدیریتی راه نخواهد یافت. آنگاه تلاش زنان برای اینکه نشان دهند در قالبی مشابه با مردان قراردارند به عرصه ای غیرمفید وارد می شوند و همین امر به موضوع جلوه گری و بازار خرید و فروش زنان ختم میگردد. با این اوصاف موضوع زنان در شهر و بررسی ملاحظات محیطی و رفتاری آنان در شهر تهران موضوعی مهم برای بررسی میباشد که در این مقال به گوشهای از حضور زنان دانشگاهی پرداخته شده است .
اهمیت و ضرورت:
برای تحقق توسعه پایدار و داشتن جامعه ای فعال و پویا نمیتوان از جامعه زنان و مشارکت آن در عرصه های اجتماعی از جمله مدیریت و تصمیم گیری غافل ماند. زیرا در توسعه همه اعضای جامعه باید بتوانند در برنامه های آن نقش و از مواهب آن سهمی داشته باشند. زنان با نگرش تازهشان به جهان ملاحظات رفتاری جدیدی از خود بروز می دهند و با انگیزه بیشتری در توسعه و آبادانی کشور حضور دارند.
تحولات عمیق اجتماعی و فرهنگی ایران در کنار شرایط جدید جامعه بین المللی، سبب این انگیزه بوده است. زن ایرانی در بیشتر زمینه ها نسبت به مردان در وضعیت نامطلوبتری قرار دارد و از اختیارات کمتری برخوردار است. بیشتر کار میکند و کمتر درآمد دارد و در عین حال مسئولیتشان بیشتر است. در سطوح بالاتر تمام جنبش زنان صرف این شده که ثابت کنند در صورت کسب مهارت و تجربه چیزی از مردان کمتر ندارند.
