بخشی از مقاله
چکیده
سابقه و هدف: حساسیت به تقویت گری ، یک تئوری زیست محور است که بیان می کند ، تفاوت های شخصیتی افراد ریشه در تفاوت سیستم پاداش آنها دارد، در تحقیقات گذشته نشخوار فکری با این این سیستم ارتباط داشته است، هدف پژوهش حاضر بررسی ارتباط نشخوار فکری با این سیستم ها است. فرضیه این پژوهش این است که نشخوار فکری در هردو جنس با سیستم بازداری رفتاری ارتباط دارد و با سیستم فعال ساز رفتاری ارتباط معناداری وجود ندارد.
روش: تعداد 130 دانشجو دختر ، 130 دانشجو پسر دانشگاه آزاد کرج به شیوه در دسترس انتخاب شدند و پرشسنامه سیستم بازداری رفتاری و فعال سازی رفتاری ، توسط کارور و وایت - 1994 - و پرسشنامه نشخوار فکری که توسط نالن هوکسماو مارو - 1991 - تهیه شده اند تکمیل گردید. دادها با استفاده از روش همبستگی پیرسون و رگرسیون و مانوا برای دو گروه مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند.
یافته ها : سیستم بازداری رفتاری 0/594 سهم معناداری در پیش بینی نشخوار فکری داشت اما سیستم فعال ساز رفتاری در پیش بینی نشخوار فکری سهیم نیست. همچنین یافته ها نشان داد که نشخوار فکری و سیستم فعال ساز رفتاری در دختران از میانگین بالاتری برخوردار است، ولی سیستم بازداری رفتاری در دختران و پسران تفاوت آماری معناداری وجود ندارد.
نتیجه گیری : با بررسی این یافته ها می توان نتیجه گرفت با تقویت سیستم بازداری رفتاری می توان نشخوار فکری را در دو گروه کنترل کرد.
مقدمه
در سال های اخیر با ظهور و رشد سریع دانش عصب شناسی شخصیت 1 تمرکز پژوهش های روان شناسی شناختی و تجربی بر چگونگی تأثیرگذاری تفاوت های فردی بر روی پردازش های شناختی، با تأکید ویژه بر ویژگی های با ثبات شخصیتی، مانند برون گرایی - درون گرایی2 بوده است . - 1 - مانند نظریه جفری گری3 ، گری کارهای پاولف و آیزنگ را ادامه داد و نظریه عصب شناختی خود را به عنوان نظریه حساسیت به تقویت 4 مطرح کرد 3 - ، - 2 گری سه سیستم هیجانی پیشنهاد می کند یک، سیستم فعال ساز رفتاری5 که با عاطفه مثبت مرتبط است و با تمایلات رفتاری مثبت، برو نگرایی و تکانش گری 6مشخص می شود، دو، سیستم بازداری رفتاری7 که با تمایلات رفتاری ترس و انفعال مانند درون گرایی، افسردگی و اضطراب مشخص می شود.
- 4 - حساسیت سیستم بازداری رفتاری، هیجان منفی در موقعیت های پر استرس و مقابله نافعال و ضعیف فرد را پیش بینی می کند .مطالعات متعدد ارتباط سیستم بازداری رفتاری را با عواطف منفی نشان داده اند . - 5 - سومین سیستم، سیستم جنگ و گریز8 است که خشم، ترس و عصبانیت را تولید می کند - . - 6 دو سیستم بازداری و فعال سازی رفتاری بخشی از اساس نوروبیولوژی رفتار و عاطفه هستند و اساس انگیزشی پایه ای برای تفاوت های فردی در رفتار ، خلق و عاطفه فراهم می سازد - 7 - همان طور که در تحقیقات میر9 و همکارانش - 5 - و هیپومینی - 8 - 10 نشان دادند که سیستم بازداری فعال سازی با عواطف منفی رابطه دارد، نشخوار فکری نیز در پاسخ به عاطفه منفی - هم در افراد دارای علایم افسردگی و به همان اندازه در افراد مبتلا به افسردگی بالینی - اثبات شده است.
سیستم بازداری رفتاری با نظام هایی که اضطراب در آن نقش دارند، همپوشی دارد .در نتیجه، حساسیت این سیستم با اضطراب، نگرانی و نشخوار فکری مطابقت دارد - 10، . - 9 نشخوار فکری عبارت است از یک سلسله افکار تکراری و غیر هدفمندانه که محتوای آنها مربوط به ناراحتی فعلی شخص بوده است و ایجاد نگرش را برای طرح های برنامه ها جهت انجام فعالیت های اصلاحی نمی نمایند و در نهایت پیشایند حالت خلق منفی می باشند. . - 11 -
نشخوار فکری به عنوان سازه ای مهم در فهم چگونگی ایجاد و تداوم خلق افسرده مورد توجه محققان قرار گرفته است. همچنین این نوع تفکر در برخی اختلالهای هیجانی نظیر افسردگی وسواس ، اضطراب فراگیر مشاهده شده است - 12 - علاوه بر این به نظر می رسد نشخوار فکری پیش بینی کننده سطوح اضطراب - 13 - و افسردگی - - 14 است. با این وجود، نتایج مطالعات دیگر نشان داده است که نشخوار فکری هم در جمعیتهای بالینی و هم در جمعیتهای غیر بالینی اتفاق میافتد و وقوع آن محدود به هیچ یک از آسیبهای روانشناختی نیست 17 - ،16،. - 15 متغیر نشخوار فکری که سازه ی اصلی اختلالات خلقی است و متغیر سیستم مغزی / رفتاری که به گفته گری شخصیت سالم در یک پیوستار با آسیب روانی قرار دارد.
بنابراین قطبیت گرایی در هر یک از این متغیرها ، به عنوان عامل خطر افزایش آسیب روانی در نظر گرفته شده است - - 18 و ارتباط این سیستم با اختلالات روانی مانند: اختلال طیف دو قطبی و هیپومانیک و افسردگی - 19 - و اضطراب فراگیر - 20 - و وسواس - 21 - ضرورت دارد ارتباط این سیستم را با نشخوار فکری بررسی شود همچنین وجود یافته های متناقض در خصوص تفاوت مردان وزنان در زمینه سیستم های بازداری رفتاری و فعال ساز رفتاری وجود دارد یافته ها چهار گروه هستند: گروهی از این مطالعات نمره ی زنان در مقیاس مربوط به سیستم بازداری رفتاری است که به طور قابل ملاحظه ای بالاتر بوده و تفاوت معناداری بین دو جنس در ارتباط با مقیاس فعال ساز رفتاری وجود نداشته است - - 22 و گروه دیگر در مقابل دسته ای از مطالعات تفاوتی در فعالیت سیستم های مغزی رفتاری دو جنس نشان نداده است.
- 23 - یافته های دیگری نیز وجود دارد مانند پژوهش کارور و وایت - - 24 این پژوهش ها نشان دادن متغیر جنس در تعدیل ارتباط سیستم های مغزی - رفتاری نقش دارد ، و نمره ی زنان نسبت به مردان در مقیاس بازداری رفتاری کمتر است. همچنین در ایران نیز یافته های دیگری - 26، - 25 بدست آوردند ، آنها نشان دادند زنان در هر دو مقیاس نمرات بالاتری کسب کردند بنابراین ضروریست بررسی که آیا جنسیت در فعالیت این سیستمها تاثیر می گذارد؟ هدف پژوهش حاضرشناسایی تفاوت سیستم بازداری رفتاری / فعال سازی رفتاری و نشخواری در زنان و مردان و ارتباط بین این سیستم ها با نشخوار فکری می باشد.
ابزارهای پژوهش
مقیاس سیستم فعال سازی - بازداری رفتاری، این مقیاس توسط وایت و کارور11 در سال 1994 تهیه شده و حاوی 24 آیتم با نمره گذاری لیکرت است که عبارت از : 4 - 1 آیتم آن خنثی بوده و در اندازه گیری و ارزیابی نقشی ندارد. - 2 حساسیت سیستم بازداری رفتاری است که پاسخ دهی به تهدید و احساس اضطراب هنگام رویارویی با نشانه های تهدید را اندازه می گیرند وشامل 7 گویه است به عنوان مثال : - اگر فکر کنم حوادث ناگواری در حال روی دادن است معمولا بسیار عصبانی می شوم - یکی ازگویه هاست.
13 - 3 آیتم باقی مانده نیز مربوط به سیستم انگیزشی رفتاری است. که مقیاس رفتاری ، 3خرده مقیاس دارد : - پاسخ دهی به پاداش ،دارای - 5 آیتم - است و درجه ای را که پاداش ها به هیجان مثبت منجر می شود وتمایل به روی آوردن به رویداد های بالقوه ی پاداش دهنده در تحریک لحظه ای را اندازه گیری می گیرد ، به عنوان مثال - وقتی از انجام دادن کاری لذت می برم ، دوست دارم آن را ادامه دهم - یکی از گویه های این مولفه است.
- سائق 4 - آیتم - تمایل فرد را به تعقیب فعالانه اهداف مطلوب اندازه می گیرد.به عنوان مثال عبارت - وقتی چیزی را می خواهم ، همیشه با تمام وجود به دنبال آن میروم - یکی از گویه های این مولفه است. - طلب هیجان و سرگرمی ، تمایل فرد به تعقیب فعالانه سرگرمی و هیجان را اندازه گیری می کند و شامل 4 گویه است ، به عنوان مثال : - گاهی کارهایی انجام می دهم که ممکن است دلیلی به جزسرگرمی نداشته باشد - یکی از گویه های این مولفه است - . - 24 به گزارش کاور و وایت - 1994 - پایایی این ابزار با استفاده از آلفای کرونباخ برای سیستم بازداری رفتار برابر است با 0/74 و زیر مولفه های سیستم فعال ساز رفتاری، یعنی پاسخ دهی به پاداش ، سائق و جستجوی هیجان و سرگرمی به تر تیب برابر است با 0/73 ، 0/76 ، 0/66 است.
در این پژوهش نیز پرسشنامه سیستم باز داری رفتاری ، آلفای کرونباخ 0/82 بدست آمد.همچنین آلفای کرونباخ برای زیر مقیاس ها به ترتیب پاسخدهی پاداش ، سائق و جستجوی سرگرمی به ترتیب 0/50 ، 0/45 ، 0/60 کل زیر مقیاس فعال سازی 0/51 بدست آمد . پرسشنامه نشخوار فکری نولن هوکسما و مارو - 1991 - پرسشنامه ای خود آزما تدوین کردند که چهار نوع متفاوت از واکنش به خلق منفی را مورد ارزیابی قرار می داد .
پرسشنامه سبک های پاسخ - - RSQ ازدو مقیاس پاسخ های نشخواری - - RRS و مقیاس پاسخ های منحرف کننده حواس - DRS - تشکیل شده است. 22 RRS عبارت دارد که از پاسخ دهندگان خواسته می شود هر کدام را درمقیاسی از 1 - هرگز - تا - 4 اغلب اوقات - درجه بندی کنند . - 24 - بر پایه شواهد تجربی، مقیاس پاسخ های نشخواری، پایایی درونی بالایی دارد. در پژوهش دیگری پایاجورجیو و ولز - 11 - پرسشنامه از پایایی درونی با آلفای کرونباخ - دامنه ای از 0/88 تا - 0/92 و همبستگی درون طبقه ای پنج بار اندازه گیری - - r = 0/75 برخودار بوده است.
برای اجرای پژوهش از میان دانشکده ها روان شناسی و حسابداری و حقوق ، ادبیات ، دانشجویان مشغول به تحصیل در نیمسال دوم 94 - 93 دانشگاه آزاد کرج در ماه اسفند تا اواسط ادیبهشت ، که داوطلب به همکاری بودند دو پرسشنامه ی سیستم بازداری رفتاری / فعال سازی رفتاری و نشخوار فکری به طور همزمان به این افراد که به شیوه ی نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند، داده شد. معیارهای ورود به پژوهش عدم سوء مصرف مواد، دانشجوی لیسانس یا فوق لیسانس دانشگاه آزاد کرج، سن 18تا 40 سال بود. برای تعیین تفاوت سیستم های مغزی بازداری رفتاری / فعال ساز رفتاری و نشخوار فکری در دختران و پسران داده ها را از آمار استنباطی، روش مانوا و همچنین برای تعیین رابطه از رگرسیون و همبستگی پیرسون ، در نرم افزارspss 16 استفاده شده است .
نتایج
نتایج نشان داد رگرسیون به لحاظ آماری معنادار است. متغیر پیش بین بازداری رفتاری به طور معناداری در پیش بینی نشخوار ذهنی پسران و پسران دانشجو سهیم است - سطح معناداری 0/05 و کمتر - متغیر فعال سازی رفتاری از لحاظ آماری سهم معناداری در پیش بین متغیر نشخوار فکری نشان نداند. نتیجه ی بدست آمده در رابطه با نشخوار فکری و سیستم بازداری رفتاری با پژوهش های 9 - ، 10، 27، 5، 29، - 28 همسوست .
همچنین تحقیقات - - 15 احساسات منفی درهر دو نفر افسردگی زن و مرد و نشخوار فکری ناسازگار رابطه وجود دارد، و همچنین در پژوهش های 5 - ، - 30 نشان دادند فعالیت سیستم بازداری رفتاری با احساسات منفی رابطه وجود دارد و ایردل و روشتن - 31 - و هیپومینی - 8 - نوروآناتومی آن در سیستم جداری -هیپوکامپی ساقه مغز، مدار پاپز و کرتکس حدقه ای -پیشانی قرار دارد .این ساختارها موجب افزایش افزایش برانگیختگی و سطوح توجه و تجربه عواطف منفی می شوند . بنابراین ، به دو علت، یکی ساختار عصبی و بعد هیجانی که همان احساسات منفی است میتوان این دو متغیر - نشخوار فکری و سیستم بازداری رفتاری - را با هم مرتبط دانست که با این تفاسیر نتایج با نتایج پژوهش حاضر همسوست.
