بخشی از مقاله
مقدمه
خانواده، کهن ترین هسته ی طبیعی است، که از بدو پیدایش بشر وجود داشته است،وحکم سلول در ساختمان اندام موجودات را دارد و کانون حفظ سنت های خانوادگی و اجتماع است. خانواده از کنش متقابل یک زن و یک مرد ناشی می شود که برخی شرایط قانونی را تحقق بخشیده اند و برای زناشویی خود مراسمی برگزار کرده اند و به طور کلی عمل آنها از لحاظ قانونی پذیرفته شده و بدان ازدواج اطلاق می شود. - کارلسون، . - 1963به وجود آمدن اختلاف و تعارض بین زن و شوهر امری طبیعی است. به دلیل ماهیت تعامل زوجین، گاهی اوقات پیش می آید که اختلاف نظر روی می دهد و در نتیجه زوجین نسبت به همدیگر احساس خشم، ناامیدی ونارضایتی می نمایند. بنابراین در ازدواج باید فرض را بر این گذاشت که بروز تعارض بخشی از زندگی مشترکو رابطه ی زناشویی است - الیس، . - 1995
با افزایش تعارض در ارتباطات زناشویی، ناسازگاری اقزایش می یابد و نارضایتی بیشتری حاصل می شود ؛ همین مشکلات از مقدمات طلاق و جدایی محسوب می شوند - یانگ و لانگ، . - 1998 محققان نشان داده اند که تأثیرات منفی تعارض در تعاملات زوجین، با میزان درگیری و خشونت مرتبط است - بوک والا، سوبین و زدانیوک، . - 2005 این ارتباطات مخرب یا تعاملات منفی بین زوجین ، منجر به کاهش رضایت در رابطه و افزایش احتمال طلاق می شود. - آماتو، هاهمن-ماریوت، . - 2007به طور کلی، خانواده اساس و شالوده ی زندگی فردی و اجتماعی است و هسته ی اصلی خانواده ،زن و شوهر هستند. هر گونه تلاش برای استحکام روابط زوجین و صیانت آنها از آسیب های احتمالی به ویژه ناسازگاری زناشویی ، ارزشمند و قابل تقدیر است. درعصر حاضر که کمک به ازدواج و تشکیل خانواده یکی از نیازهای ضروری جامعه تلقی می شود، تجهیز متخصصان به روش های کاربردی و تدوین، آزمایش و انتخاب روش های مشاوره و روان درمانی منطبق با نیازها و فرهنگ جامعه، مهم و ضروری است.
سازگاری و رضایت زناشویی
سازگاری زناشویی و رضایت از مهمترین موارد در امر ازدواج است. دو مورد مذکور، در تداوم ازدواج نقش مهمی دارند. زیرا وجود ناسازگاری در روابط همسران به دشوار شدن وظایف والدینی - کامینگ و اوریلی، - 1997، کاهش میزان سلامت جسمانی و بهداشت روانی همسران - دمو و آلان، - 1996، کم شدن میزان رضایت از زندگی - ناک، - 1995، احساس تنهایی بیشتر - پیچ و گالن، - 1991 و اشکال در روابط اجتماعی - نیولون، - 2000 می انجامد.منظور از سازگاری زناشویی وضعیتی است که در آن زن و شوهر در بیشتر مواقع احساس خوشبختی و رضایت از ازدواج و از یکدیگررضایت دارند - سین ها و ماکرجک، . - 1990 گریف در تعریف سازگاری اظهار می کند که زوج های سازگار، زن و شوهر هایی هستند که با یکدیگر توافق زیادی دارند، از نوع و سطح روابط خود، کیفیت اوقات فراغت راضی اند و در زمینه ی وقت و مسائل مالی خود مدیریت خوبی را اعمال می کنند. - گریف، . - 2000
لی مسترز سازگاری را توان انطباق وحل مسأله تعریف می کند - مسترز، . - 1959 لیدرز در تعریف سازگاری می نویسد: سازگاری عبارت است از رفتار مفید و مؤثر آدمی در تطابق با محیط فیزیکی و روانی به گونه ای که تنها با تغییرات محیط همرنگی نکرده و به پیروی نا هشیار از آن بسنده نمی کند، بلکه خود نیز می تواند در محیط تأثیر گذاشته و آن را به گونه ای مناسب تغییر دهد. در واقع سازگاری زناشویی یک فرایند است که در طی زندگی زناشویی به وجود می آید، زیرا لازمه ی آن انطباق سلیقه ها، شناخت صفات شخص، ایجاد قواعد رفتاری و شکل گیری الگوهای مراوده ای است. بنابراین سازگاری زناشویی یک فرایند تکاملی میان زن و شوهر است - لاس ول و لاس ول، . - 1982
علاوه بر سازگاری، رضایت زناشویی، یعنی انطباق بین انتظاراتی که فرد از زندگی زناشویی دارد و آنچه در زندگی خود تجربه می کند، نیز مهم است - مادنز، . - 1981 وینچ معتقد است که رضایت زناشویی ، انطباق بین وضعیت موجود و وضعیت مورد انتظار است - وینچ،. - 1974 برخی از صاحب نظران در تعریف رضایت زناشویی، آن را تابعی از مراحل چرخه ی زندگی می دانند، از جمله الیس - - 1375 معتقد است که طرق مختلفی برای تعریف رضایت زناشویی وجود دارد و بهترین تعریف را هاکینز انجام داده است. از نظر وی، رضایت زناشویی احساس خشنودی، رضایت و لذت زن یا شوهر زمانی است که همه ی جنبه های زندگی خود را در نظر می گیرند. رضایت یک متغیر نگرشی است که خصوصیت فردی زن و شوهر محسوب می شود. طبق این تعریف، رضایت زناشویی در واقع نگرش مثبت و لذت بخشی است که زن و شوهر از جنبه های مختلف روابط زناشویی خود دارند.
عوامل گوناگونی به عنوان مؤلفه های مؤثر بر رضایت زناشویی شناسایی شده اند که برخی از این عوامل عبارتند از: -1 سن ازدواج -2 مدت زمان ازدواج -3 فرزندان -4 تناسب تحصیلی -5 مسائل مالی -6 مسائل جنسی -7 اقوام و آشنایان -8 اعتقادات مذهبی -9 ویژگی های شخصیتی -10 توانایی درک همسر -11 مهارت های ارتباطی -12 اوقات فراغت -13 تعهد - عامری، . - 1381برنامه های زیادی برای مداخله در ازدواج های دچار ناسازگاری تدوین و معرفی شده است که می توان آنها را در سه دسته ی عمده طبقه بندی کرد؛ دسته ی اول برنامه های آماده سازی زوجین قبل از ازدواج - السن و السن، - 1997، دسته ی دوم برنامه های غنی سازی پس از ازدواج - نیکولس و بکوار، - 2000 و دسته ی سوم مشاوره ی ازدواج برای زوجین ناسازگار - سیمون و همکاران، - 1985 آنچه در این پژوهش به آن پرداخته شده است، مربوط به دسته ی سوم می باشد.
