بخشی از مقاله
چکیده
هدف اصلی این تحقیق تبیین تاثیر زوج درمانی شناختی بر افزایش رضایت زناشویی زوجین دارای مشکل و مراجع به مرکز روانشناسی می باشد. نمونه ی آماری شامل 30 زوج می باشد که به صورت تصادفی از میان زوج های مراجع انتخاب شدند و سپس به طور تصادفی به در دو گروه کنترل و آزمایش قرار گرفتند. آزمودنی های دو گروه همتاسازی شدند.
هر دو گروه قبل و بعد از جلسات با مقیاس رضایت زناشویی انریچ - 1979 - آزموده شدند. گروه آزمایش 15جلسه تحت آموزش - بازشناسی و بازسازی افکار ناکارآمد، ثبت و ضبط جلسات تعاملی بین زوجین در خارج از محیط درمانی، تکالیف رفتاری - قرار گرفتند. جهت آزمون معناداری تاثیر آموزش زوج درمانی شناختی بر افزایش رضایت زناشویی زوجین از آزمون تحلیل کواریانس استفاده شد و نتایج نشان داد تفاوت معناداری میان گروه آزمایش و گروه کنترل در نمره پس آزمون رضایت زناشویی - P<0.05 - وجود دارد.
مقدمه
ازدواج یکی از مهمترین عوامل بهداشت روانی در اجتماع است. اما اگر ازدواج و زندگی خانواده یک موقعیت ناگوار باشد، بهداشت روانی حاصل نخواهد شد و اثرات منفی و ماندگار آن نظیر اختلالات روانی، افسردگی، اضطراب و دیگر اختلالات روانی نتیجه این نارضایتی زناشویی است
بر اساس آمارهای طلاق تخمین زده میشود که بین 40تا 50درصد از نخستین ازدواج در ایالت متحده آمریکا و 24 درصد در ایران منجر به طلاق می گردد. آمارها همچنین بیان میکنند که تعداد ازدواجهای منجر به طلاق در بیست سال گذشته در کشورمان بیش از 4 برابر گردیده است. بیشتر روان شناسان و جامعه شناسان این تغیرات را به عنوان یک علامت از یک آسیب بزرگ و فاجعه در خانواده های ایرانی تفسیر کرده و بیان میکنند که افزایش نرخ طلاق به عنوان یک علامت از یک آسیب بزرگ و فاجعه در خانواده های ایرانی تفسیر کرده و بیان میکند که لفزایش نرخ طلاق به عنوان عاملی برای بسیاری از آسیب ها و انحرافات اجتماعی در جامعه می باشد
بر این اساس مسئله اصلی تحقیق حاضر اینست که آیا زوج درمانی شناختی باعث افزایش رضایت زناشویی زوجین خواهد شد؟ بر طبق تعریف، رضایت زناشویی حالتی است که طی آن زن و شوهر از ازدواج با یکدیگر و با هم بودن احساس شادمانی و رضایت دارند - سینها و ماکرجی1، 1991 به نقل از میر احمدی زاده و همکاران، . - 1382 و ینچ2 و همکاران او - 1974 - معتقدند که رضایت زناشویی انطباق بین وضعی ت موجود و وضعیت مورد انتظار است. طبق این تعریف رضایت زناشویی زمانی محقق می گردد که وضعیت موجود در روابط زناشویی با وضعیت مورد انتظار فرد منطبق باشد. هم چنین الیس3 در 1989 بیان می کند که رضایت زناشویی احساسات عینی از خشنودی، رضایت و لذت تجربه شده توس ط زن یا شوهر است هنگامی که همه جنبه های ازدواج شان را در نظر می گیرند
مطابق با نظر هادسن 1992 - به نقل از ثنایی، - 1379 ادراک زن یا شوهر از میزان، شدت و دامنه مشکلات موجود در رابطه منعکس کننده سطح رضایت زناشویی آنهاست.عوامل تعیین کننده موفقیت ازدواج و رضایت زناشویی در پژوهش بنی جمالی و همکاران - 1383 - علل از هم پاشیدگی خانواده ها و نیز موفقیت ازدواج زوج های جوان را شامل موارد ذیل عنوان کردند:
-1 کمی سن جوانان به هنگام ازدواج، فقر اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، کم بودن سواد، پایین بودن سطح شغلی، دخالت بی مورد اطرافیان، پدیده طلاق والدین زوج های ناموفق، وابستگی مالی زوجین به والدین، همه از عوامل تهدید کننده زندگی مشترک زوجین جوان بودند؛
-2 عدم همسویی زوجین در جهات مختلف موجب اختلاف زناشویی بین زوجین می شود؛
-3 تشابه نظرات زوجین به عنوان عامل تداوم بخش زندگی مشترک شناخته شد؛
-4 وجود بیماری های جسمی، روانی و اختلالات رفتاری اعلام نشده از سوی همسران و خانواده های آنها عامل سستی روابط بین زوجین تلقی شد.
شواهد فزاینده ای وجود دارد که شیوه های درک ، تفسیر و ارزیابی زوج از یکدیگر و رویدادهایی که در روابط شان اتفاق می افتند، تأثیر مهمی بر کیفیت روابط آنها می گذارد
تاثیر منفی "باورهای غیر منطقی" یا در نهایت معیارهای غیر واقع نگرانه ای که افراد در مورد روابط صمیمانه دارند را بر الگوهای تعامل و رضایت همسران مورد تاکید قرار دارد. سلیمانیان - 1373 - دریافت که میزان تفکرات غیر منطقی باعث نارضایتمندی زناشویی می گردد. هالفورد - 1384 - بیان می کند زوجین مشکل دار، بیشتر مشکلات رابطه شان را به همسرشان نسبت می دهند و فکر می کنند وی از روی عمد به گونه ای ناخوشایند با آنها رفتار می کند. در مقابل، زوجین خوشبخت، احتمالا بیشتر رفتارهای منفی را به شرایط محیطی موقت نسبت می دهند.
روش تحقیق
نمونه ی آماری شامل 30 زوج می باشد که به صورت تصادفی از میان زوج های مراجعه کننده به مرکز مشاوره انتخاب شدند و سپس به طور تصادفی به در دو گروه کنترل و آزمایش قرار گرفتند. آزمودنی های دو گروه همتاسازی شدند. هر دو گروه قبل و بعد از جلسات با مقیاس رضایت زناشویی انریچ 15 - MSI-R - - 1979 - جلسه تحت آموزش - بازشناسی و بازسازی افکار ناکارآمد، ثبت و ضبط جلسات تعاملی بین زوجین در خارج از محیط درمانی، تکالیف رفتاری - قرار گرفتند.
نتیجه گیری
در این قسمت برای آزمون فرضیه تحقیق و تحلیل داده ها ازآزمون تحلیل کواریانس و آزمون تی تست مستقل استفاده خواهد شد.
فرضیه تحقیق: تاثیر آموزش زوج درمانی شناختی باعث افزایش معنادار در رضایت زناشویی زوجین میگردد.
جدول:1 آزمون تی تست مستقل، مقایسه میانگین های پیش آزمون و پس آزمون در گروه آزمایش
همانطور که در جدول مشاهده می شود بجز زیر مقیاس های ازدواج و فرزندان، خانواده و بستگان، توافقات مذهبی و عقیدتی ، در مابقی زیر مقیاس ها تفاوت دو آزمون معنادار است - - p<0.05 به گونه ای که افراد در پس آزمون دارای میانگین بالاتری از رضایت زناشویی می باشند.
