بخشی از مقاله
چکیده
در باب شهر و آموزش هایی که شهروندان در شهر میبینند، نظریات متفاوتی وجود دارد که یکی از آن ها شهر آموزش دهنده می باشد، شهر با بهره گیری از ویژگیهای خود از کالبد تا فعالیت ها زمینه ی آموزش را به صورت مستقیم و غیرمستقیم فراهم میکند. حال طراح و برنامه ریز شهری می بایست با بهره گیری از این پتانسیل ها، استفاده از آموزه ها را برای شهروندان تسهیل نمایند. یکی از این موارد حمل و نقل شهری می باشد، درشهر تاکستان با توجه به سرعت بالا ،قیمت ارزان، شغل عمده مردم و نقص در سیستم حمل و نقل عمومی باعث شده موتورسیکلت از محبوبیت بالایی درمیان اقشار مختلف جامعه برخوردار باشد؛ این در حالی است که ضریب ایمنی پائین موتورسیکلت و آسیب پذیری شدید راکبان آن در هنگام سوانح رانندگی، درصد زیادی از تلفات و ضایعات ناشی ازتصادفات را به آنان اختصاص می دهد.
از طرف دیگر فراوانی تخلفات رانندگی و عدم رعایت مقررات راهنمایی و رانندگی از جمله عبور از چراغ قرمز، حرکت در خلاف جهت، تردد در پیاده روها، عدم استفاده از کلاه ایمنی، رانندگی با موتورسیکلت فاقد شماره پلاک و بدون گواهینامه رانندگی، توسط موتورسواران در شهر تاکستان، این وسیله نقلیه را به وسیله ای مزاحم و عامل سلب آسایش و امنیت شهروندان تبدیل نموده است .در این پژوهش هدف بساماندهی شبکه حمل و نقل موتورسیکلت با استفاده از نظریه شهر آموزش دهنده بوده است. روش تحقیق در این پژوهش از نوع میدان-کاربردی و به شیوه پیمایشی بود. که در نهایت پیشنهاداتی در قالب مبانی شهر آموزش دهنده ارائه گردید.
-1 مقدمه
در دنیای معاصر از آموزش و یادگیری به عنوان یک رویداد مهم فرهنگی یاد می شود، آموزش و یادگیری در بستری از فرهنگ و فعالیت فرهنگی شکل می گیرد و طبیعتا نتیجهای که از این امر حاصل می شود نیز یک امر فرهنگی خواهد بود. در دنیای معاصر همه شئون حیات بشر با علم وابستگی پیدا کرده؛ به طوری که ، هیچشأنی از شئون حیات بشر را جز با کلید علم نمی توان انجام داد و به معنای کلی، آموزش تبدیل به یکی از بخش های اصلی زندگی انسان معاصر شده است. در بحث ترافیک سه عامل انسان ، وسیله نقلیه و جاده نقش اصلی را ایفا میکنند و هرکدام به نوبه خود از فواید و معایب خاصی برخوردارند.
امروزه عامل آب و هوا نیز به این سه مولفه اضافه شده است - 1 - موتورسیکلت درسیستم حملونقلی تمامی کشورها حضورداشته و اکثر کشورها برای بهبود وضعیت این سیستم در زمینههای مختلف سرمایهگذاریهای قابل توجهی انجام دادهاند. با توجه به ساختار این وسیله نقلیه میتوان آن را جزو وسایلی حساب کرد که برای حمل و نقل درون شهری مناسب میباشد و برای سفرهای با مسافتهای طولانی مناسب نیست. میزان سطح اشغال شده توسط یک موتورسیکلت نسبت به یک اتومبیل 25 درصد است و حدود 2/7 درصد حملونقل درون شهری را سبب می-شود - - 2 که در کاهش روزانه میلیونها سفر درون شهری ، در بخش امنیت اجتماعی ، امدادی ، کاهش مصرف سوخت و ...
نقش قابل ملاحظهای را ایفا میکند.
شهر تاکستان از جمله شهرهای استان قزوین میباشد که باغات و مزارع کشاورزی فراوانی دارد. وضعیت اقتصادی و اشتغال ساکنین ضرورت استفاده از موتورسیکلت را در این شهر دوچندان میکند. عدم وجود تعادل در میزان توزیع موتورسیکلت براساس ظرفیت شهر، بالا بودن سرانه این وسیله در شهر ، سرپیچی از قوانین ، تصادفات ناشی از موتورسیکلت و آلودگی صوتی و هوایی ناشی از این سامانه ، درامان نبودن عابرین پیاده از سامانه حملونقل موتورسیکلت و ... از جمله معضلات مهم شهرتاکستان و شهروندان این شهر به شمار می رود که متاسفانه در طول این مدت به آنها پرداخته نشده است این پژوهش قصد دارد تا با روشی نو د زمینه شهر آموزش دهنده وضعیت کنونی شبکه حمل و نقل موتورسیکلت را در شهر تاکستان سامان بخشد.
-2 هدف و فرضیه تحقیق
هدف از این تحقیق ساماندهی شبکه حمل و نقل موتورسیکلت شهر تاکستان با رویکرد شهر آموزش دهنده می باشد چرا که با بررسی این سیستم می توان به راهکارهایی در خصوص کاهش اثرات منفی آن سید و از طرفی به نظر می رسد که حمل-ونقل موتورسیکلت در شهر تاکستان وضعیت نابسامانی را داراست و بر الگوی رفتاری شهروندان شهر تاکستان گذاشته است که این تحقیق برآن است تا به اثبات یا رد این فرضیه نیز بردازد.
-4 روش تحقیق
روش کار در این تحقیق از طرح مساله شروع و تا تهیه و تنظیم فرضیه ها، جمع آوری اطلاعات، طبقه بندی اطلاعات جمع آوری شده، جمع بندی و تهیه گزارش نهائی تحقیق بوده که جهت رسیدن به نتایج نهائی از متدهای پرسش نامه و تحقیق کتابخانه ای بهره گرفته شده است.روش تحقیق از نوع میدانی -کاربردی و به شیوه پیمایشی می باشد یکی از روش های پایه در گرداوری اطلاعات روش کتابخانه ای است در این روش انواع اطلاعات مکتوب اخذ شده از کتب، نشریات سازمان ها و ارگان ها، مطالعه نظرات اندیشمندان و صاحبنظران در ارتباط با موتورسیکلت، بانک اطلاعات سازمان ها و ارگان های ذیربط و همچنین آمار و ارقام در دسترس استفاده شده است از دیگر روش های جمع آوری اطلاعات می توان به مصاحبه ، مشاهده ، پرسشنامه، فیش برداری و استفاده از بانک های اطلاعاتی اشاره کرد.
پس از جمع آوری آمار و اطلاعات از منابع کتابخانهای و مطالعات میدانی ومصاحبه ها با راکبین موتور سیکلت و شهروندان و همچنین تکمیل پرسشنامهها و محاسبات آماری به بررسی و تحلیل اطلاعات جمع آوری شده پرداخته می شود. بدین منظور، دادههای جمع آوری شده به صورت کمی و کیفی پس از کدگذاری، با نرم افزار آماریSPSS 20 و نرم افزاری همچون Autocad ترسیم و تجزیه و تحلیل خواهد شد.
1؛-4 حجم نمونه
جهت تعیین حجم نمونه روشها و تکنیکهای مختلفی ارائه شده است. فرمولهای مختلف، جداول تعیین حجم نمونه و الگوهای دیگر از جمله استفاده از حجم نمونه در تحقیقات قبلی با جامعه آماری مشابه، از جمله این روشها میباشد. - 3 - .در این تحقیق برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شده است که با محاسبه حجم جامعه تعداد نمونه 382 نفر به دست آمد.
2؛-4 روایی و پایایی ابزار سنجش ها
ابزار سنجش باید از روایی2و پایایی3لازم برخوردار باشد تا محقق بتواند داده های متناسب با تحقیق را گردآوری نماید و از طریق این داده ها و تجزیه و تحلیل آنها، فرضیه های مورد نظر را بیازماید و به سوال تحقیق پاسخ دهد. - - 4 روایی ابزار سنجش: منظور از روایی این است که مقیاس و محتوای ابزار یا سوالات مندرج در ابزار دیقاً متغیرها و موضوع مورد مطالعه را بسنجد.
پایایی ابزار سنجش: عبارت است از اینکه اگر یک وسیله اندازه گیری که برای سنجش متغیر و صفتی ساخته شده در شرایط مشابه در زمان یا مکان دیگر مورد استفاده قرار گیرد، نتایج مشابهی از آن حاصل شود. - - 5در پژوهش حاضر به منظور بررسی اعتبار پرسشنامه وضعیت شبکه موتورسیکلت شهر تاکستان و تاثیرات آن بر شهروندان از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد، ابتدا 20 پرسشنامه را به عنوان پیش آزمون بین راکبین موتورسیکلت در سطح شهر پخش شد و مقدار0/795به دست آمد کهبا توجه به اینکه این معیار بین عدد صفر و یک است و از طرفی هرچه به یک نزدیکتر باشد دارای اعتبار بیشتری است عدد بدست آمده نشانگر اعتبار مناسب سئوالات پرسشنامه میباشد.
3؛-4 روش تجزیه و تحلیل داده ها
در این تحقیق برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار spss استفاده می شود. و در آن از روش های آماری همبستگی، رگرسون، آزمون t و آزمون اتا استفاده می شود. که در زیر به طور خلاصه توضیح آنها آورده شده است.
-1-3-4 همبستگی:
تحلیل همبستگی ابزاری آماری برای تعیین نوع و درجه رابطه یک متغییر کمی با متغییر کمی دیگر است.ضریب همبستگی شدت رابطه و همچنین نوع رابطه - مستقیم و معکوس - را نشان میدهد.این ضریب بین 1 تا -1 است و در صورت عدم وجود رابطه بین دو متغیر برابر صفر میباشد.
