بخشی از مقاله
سيستم جامع مديريت ايمني بهداشت و محيط زيست
چکيده :
افزايش حوادث محيط کار و هزينه هاي هنگفت محيط هاي غير ايمن ، اعم از مستقيم و غير مستقيم ، با وجود داشتن مقررات و دستورالعمل هاي موجود، ديدگاه مديران را به مقوله ايمني بهداشت و محيط زيست تغيير داد بطوري که امروزه همگي بر اين باورند که سه مقوله فوق بدون حضور يک سيستم مديريت فعال و صرفاً از طريق مقررات اجباري يا حتي احساس جمعي و يا توسط يک فرد به تنهايي تامين نمي شود.
نظام مديريت ايمني ، بهداشت و محيط زيست ، که بخشي از نظام مديريت جامع شرکتها مي باشد، کليه فعاليتهاي مربوط يه اين سه مقوله را همزمان و تحت يک مديريت و با تکيه بر ٥ اصل مديريتي تعهد و خط مشي ، طرح ريزي، اجرا و علميات، کنترل ، اندازه گيري و اقدامات اصلاحي ، بازنگري و بهبود دنبال مي کند.
کلمات کليدي: ايمني (safety) ، ريسک (Risk) ، سيستم يکپارچه مديريت ايمني ، بهداشت و محيط زيست (IHSE- MS)
مقدمه
با آغاز انقلاب صنعتي و انتقال توليد از کارگاههاي کوچک به کارخانه هاي توليد انبوه، موضوع حفاظت از سلامت نيروي کار نيز از حالت فردي خارج و حالت عمومي تري به خود گرفت . پيچيدگي تخصص هاي جهان صنعتي و همزمان با آن نياز به توليد بيشتر و رقابت در عرصه هاي بين المللي و حفظ شهرت و اعتبار يک سازمان، لزوم پياده سازي مقررات و قوانين جامع تري را مي طلبيد. از بين دانش ، آگهي و تخصص هاي مختلف ، ايمني و بهداشت و به دنبال آن محيط زيست ، از جمله موضوعاتي بودند که بيشتر جنبه قوانين و مقررات اجباري داشته و کليه افراد ملزم به رعايت آن بوده اند. با مطالعاتي که صورت گرفت مشاهده شد که با وجود قوانين و مقرراتِ ايمني ، بهداشت و محيط زيست و عليرغم رعايت دستورالعملها توسط بخشهاي مختلف ، باز هم حوادث زيادي رخ مي دهد. با بررسي هاي دقيق تر حاکم نبودن مديريت بر روند اجراي فعاليتِ بخشهاي مختلف ثابت شد. اين امر مؤيد ايجاد يک نظام مديريت جامع ايمني ، بهداشت و محيط زيست است که بدينوسيله بتواند در جهت حفظ و تعالي الزامات قانوني و عملياتي خود حرکت نمايد.
مديريت جامع بهداشت ايمني و محيط زيست
عبارت است از برقراري روشي هدفمند و بر پايه استانداردهاي موجود، براي اطمينان حاصل کردن از اينکه مخاطرات بالقوه و بالفعل موجود در زمينه ايمني ، بهداشت و محيط زيست به طور دقيق تعيين و به طور مؤثر کنترل مي گردند.
به عبارت ديگر نظام مديريت ايمني ، بهداشت و محيط زيست بخشي از نظام مديريت جاري در سازمانها مي باشد و مانند آن داراي عناصري نظير ساختار سازماني ، طرح ريزي، تعيين مسئوليتها، روشهاي انجام کار، روش اجرائي فرايند و منابع بوده که به منظور توسعه ، اعمال، دستيابي ، بررسي و حفظ خط مشي ايمني ، بهداشت و محيط زيست تلاش مي نمايد تا راهگشاي روشها و اصول مديريت ريسکهاي ايمني ، بهداشت و محيط زيست مربوط به فعاليتهاي سازمان گردد.
اهداف برقرار نمودن نظام مديريت ايمني ، بهداشت و محيط زيست عبارت است از:
- بالا بردن آگاهي هاي ايمني ، بهداشت و محيط زيست در سطوح مختلف سازمان به روشهاي علمي و به روز دنيا (ايجاد فرهنگ ايمني )
- بهبود وضعيت موجود ايمني ، بهداشت و محيط زيست از طريق آموزش
- مشارکت و مداخله مؤثر نيروي انساني شاغل در صنعت در زمينه ايمني ، بهداشت و محيط زيست
- برقراري سيستمهاي اختصاصي براي هر يک از محورهاي ايمني ، بهداشت و محيط زيست و بکارگيري آنها در پروژه ها، طرح ها، عمليات، فعاليتها و ....
- کاهش احتمال وقوع عوامل بالقوه آسيب رسان از طريق بهبود تکنولوژي، بالابردن کارائي نيروي انساني ، ايمن سازي تجهيزات و ماشين آلات، محيط کار و .....
مطابق چرخه زير ، عناصر سيستم هاي مديريت ايمني بهداشت و محيط زيست عبارت است از:
٤ رهبري و تعهد
٤ خط مشي و اهداف استراتژيک
٤ سازمان ،منابع و مستند سازي
٤ ارزيابي و مديريت ريسک
٤ طرح ريزي
٤ پياده سازي و پايش
٤ مميزي و بررسي مجدد
مزاياي سيستم مديريت يکپارچة بهداشت ايمني و محيط زيست
- شناخت کافي از خطرات بالقوه موجود در محيط کار.
- ارزيابي ريسک ناشي ازخطرات و کاهش آن بمنظور پيگيري و کنترل حوادث ناشي از کار.
- هدفمند نمودن سيستم ايمني ، بهداشت و محيط زيست و همچنين نگرش برنامه اي و مستند به موضوعات مربوطه .
- تعيين ساختار معين و مشخص براي مديريت ايمني ، بهداشت و محيط زيست که مشخص کننده محدوده مسئوليتها نيز باشد.
