بخشی از مقاله
چکیده
امروزه اطلاعات سیمای جهان را دگرگون کرده و یکی از نیروهای بزرگ شکل بخشیدن به عصر آینده به شمار می آید. اطلاعات با تمام ظرفیت های بالقوه و بالفعل خود باید در خدمت بهبود کیفیت زندگی و از همه مهمتر در خدمت رشد و شکوفایی نظام اداری کشورها قرار گیرد. توسعه روز افزون فن آوری های اطلاعاتی و ارتباطی و به ویژه ظهور پدیده اینترنت تاثیر شگرفی بر زندگی مردم و نیز رفتار و مناسبات اجتماعی آنان گذارده است. امروزه سازمان ها در تلاشند تا با تکیه بر فناوریهای جدید اطلاعاتی روش خود را به گونهای تغییر دهند که رسالت پاسخگویی به مردم را در کمترین زمان، با بهترین کیفیت و کمترین هزینه به انجام برسانند و اینترنت بهترین راه ممکن برای رسیدن به این مقصود است.
یکی از پیامدهای مثبت فناوری های اطلاعات در سازمانها، چابکی سازمانی است.واژه ی چابک توصیف گر سرعت و قدرت پاسخ گویی هنگام مواجهه با رویدادهای داخلی و خارجی سازمان است . سازمان های چابک همیشه برای یادگیری هر چیز جدیدی که باعث افزایش سود آوری ناشی از بهره گیری از فرصتهای جدید میشود، آماده اند. هدف سازمان چابک ایجاد رضایت برای مشتریان و کارمندان است. چابکی، توانایی سازمان برای عرضه محصولات و خدمات با کیفیت بالا را ارتقا داده و در نتیجه عامل مهمی برای اثربخشی سازمان میشود.
-1 مقدمه
انفجار اطلاعات را باید مهم ترین حادثه صنعتی قرن بیستم دانست که عرصه های صنعت را تحت الشعاع خود قرار داده است. در دنیای رقابتی امروز، اطلاعات همتراز سرمایه و نیروی انسانی در شمار عوامل تولید و به عنوان بهترین مزیت نسبی بنگاه های اقتصادی محسوب می گردد - نعمت بخش و همکاران، . - 124:1380 امروزه صنعت فناوری اطلاعات یکی از پویاترین صنایع در اقتصاد جهانی است. فناوری اطلاعات در کشورهای صنعتی از سال ها پیش و در کشور ما طی سال های اخیر مورد توجه خاص مدیران قرار گرفته است.
فناوری اطلاعات نه تنها با حذف عملیات تکراری در واحدهای مختلف باعث تسهیل و تضمین صحت عملیات می گردند، بلکه با در اختیار گذاشتن اطلاعات طبقه بندی شده و تحلیلی، مدیران عالی را در برنامه ریزی و اتخاذ تصمیم مناسب و به موقع پشتیبانی می کند - نعمت بخش و همکاران، . - 124:1380 سرعت شاید مهمترین ثروت در هزاره سوم و عصر جدید موسوم به عصر اطلاعات باشد. برای کاستن زمان پاسخگویی و بهبود انعطاف پذیری باید شکلکاملاً جدیدی از سازمانها بهوجود آیند.
امروزه رقابت در ابعاد مختلفی مطرح است، مثل سرعت تحویل محصول یا ارائه خدمات به مشتری، افزایش کیفیت محصول یا ارائه خدمات و کاهش قیمت محصول. سازمانها در راستای این هدف باید روی حرکت سریع در امور مختلف متمرکز شوند - صرافی زاده،. - 1383 به منظور کسب چابکی، یک سازمان باید توانایی و شایستگی انجام عملیات و فعالیت های سودمندانه در محیط رقابتی متغیر و غیر قابل پیش بینی را در نهایت سرعت داشته باشد.
انسان با دانش وکاملاً با انگیزه ای که به گونه ای در صدد تسهیل، هدایت و تسریع در پیش بینی تحول یا واکنش نسبت به آن است، یک بخش اصلی و محوری در چابکی می باشد. آن فناوری که توسط سازمان به کار گرفته می شود باید فعالیت ها و وظایف لازم را در سازمان ها و شرکت ها حمایت و پشتیبانی کند تا به طور مداوم نیازهای در حال تغییر مشتریان مرتفع شود. یکی از خرده سیستم هایی که برای چابکی در جهان نوآور و به هم پیوسته به کار می رود، شبکه ارتباط از راه دور است. شبکه، ترکیبی از سخت افزار و نرم افزار است که کامپیوترها را به هم متصل می کند تا بتوانند داده ها و امکانات پردازشی را به اشتراک بگذارند.
به طور کلی، شبکه متصل کننده افراد، گروه ها، سازمان ها و ماشین هاست تا بدین طریق همه آن ها، از تبادلات داده های برون و میان سازمانی و نیز فرآیندهای بنیادین کسب و کار حمایت و پشتیبانی لازم را به عمل آورند - الوانساز،. - 39 :1389 سیستمهای اطلاعاتی یکی از مباحث مهم تاثیر گذار بر چابکی سازمانی است و نظر محققین را به خود جلب کرده است. با توجه به ضرورت توجه به سیستمهای اطلاعاتی و تاثیر آن بر چابکی سازمانی، شناخت عوامل مختلف موثر بر آن نیز بسیار اهمیت دارد، همچنین، تعداد اندک پژوهش های انجام شده در این زمینه ، بر اهمیت این پژوهش می افزاید.
-2 تاریخچه فناوریهای اطلاعاتی
تاریخ زندگی مدرن انسان، داستان نوآوری های مبتنی بر فناوری است. تلفن، رادیو، تلویزیون، کامپیوتر و... مظاهر عمده این فناوری ها هستند که علاوه بر طی مراحل پیشرفت و تعامل، باعث بروز تغییراتی در زندگی انسان ها نیز شدهاند. عمدهترین این تغییرات را امروزه میتوان در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات مشاهده کرد - فیضی و مقدسی، . - 5 : 1384 در زمینه فناوریهای اطلاعات و ارتباطات تحولات عظیمی در سر تا سر جهان در حال وقوع است. تحولاتی که اساس زندگی انسان، روش کار کردن، شیوه های آموختن، فرآیندهای کسب و کار و برقراری ارتباطات متقابل بشر را دگرگون می کنند. اما با قاطعیت میتوان گفت که دامنه و شدت این تغییرات در هیچ قسمتی به اندازه ساختار سازمان ها نبوده است.
تاثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات نوین بر شیوه اداره امور دولتی از اوایل قرن بیستم و با نفوذ فناوری تلفن در ساختار سازمانها آغاز شد. هر چند زمینه ها و خاستگاه آن را می توان به قرن هیجدهم و پدیده تلگراف که از الفبای مورس برای برقراری ارتباطات بهره می گرفت نسبت داد.سپس در سال های دهه 70 میلادی گسترش کامپیوتر و بکارگیری آن در ساختار دولت باعث رونق کاربردهای آن شد و جهش عمده برای دیجیتالی کردن سازمانها در آن زمان آغاز گردید. دوره ای که اگر چه در آغاز حرکتی کند داشت، اما از اوایل دهه 1980 میلادی رشد و شتاب بیشتری به خود گرفت. به طوریکه طی بیست سال گذشته یکی از روندهای عمده در گسترش فناوری های اطلاعات کاهش چشمگیر قیمت سخت افزارهای کامپیوتری بود - فیضی و مقدسی، . - 5 :1384
-3 تعریف سیستمهای اطلاعات
در نخستین سالهای اختراع رایانه متخصصان توجه چندانی به نیاز های اطلاعاتی مدیران نداشته از رایانه ها فقط جهت پردازش داده ها در امور حسابداری استفاده می شد . در طول این دوره که تا اواسط دهه 60 میلادی به طول انجامید بیشترین تاکید بر قدرت محاسباتی و پردازش رایانه بود . در حال حاضر به این نوع کاربرد رایانه پردازش داده ها ، گفته می شود و باید توجه داشت که سیستم های پردازش داده های مقداری اطلاعات نیز تولید می کنند. در اوائل دهه 1960 و پس از اختراع انوع رایانه های جدید که با هزینه کمتر اطلاعات بیشتری را پردازش می کردند روشهای جدید تری برای معرفی تجهیزات جدید ترویج داده شده ؛ یعنی سیستم های اطلاعاتی مدیریت . پس از گذشت یک دهه و به دلیل به وجود آمدن نیاز های اطلاعاتی جدید ، سیستم اطلاعاتی جدید به نام سیستم پشتیبانی تصمیم گیری یا دی . اس . اس به وجود آمد.
- الوانی، . - 25 :1381سیستم اطلاعات ابزاری است برای تصمیم گیری، از طرفی تصمیم گیری جوهره مدیریت است و مدیریت زمانی معنا و مفهوم پیدا می کند که دست به تصمیم بزند. به زبان دیگر می توان گفت که مدیریت مساوی تصمیم گیری است، از آن جایی که اطلاعات اساس تصمیم گیری است، جنبه ای از سازماندهی که فرآیند جریان اطلاعات را شرح می دهد مورد توجه زیادی قرار می گیرد. یک دستورالعمل خوب برای اخذ تصمیم از 90 درصد اطلاعات و 10 درصد الهام و بینش تشکیل می شود. بر این اساس ملاحظه می شود که پایه یک تصمیم خوب اطلاعات است.
