بخشی از مقاله
چکیده
این پژوهش با هدف تحلیل رابطه بین مولفه های زنجیره تامین چابک با عملکرد تولیدی سازمان انجام شد. جامعه آماری این تحقیق را کلیه کارکنان سیمان دشتستان تشکیل می دهند که به شیوه نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب و در پژوهش شرکت داده شدند. پایایی پرسش نامه بوسیله آلفای کرونباخ تایید شد.آزمون تی تست تک نمونه ای به منظور آزمون فرضیه ها و سوالات پژوهش مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد چابکی زنجیره تامین تاثیر معناداری بر عملکرد تولیدی سازمان دارد. میزان توجه به ذی نفعان ، عوامل سازمانی و عوامل مدیریتی کمتر از متوسط ، متوسط و بالاتر از متوسط بود.
مقدمه:
با آغاز قرن بیست ویکم، سازمان ها تغییرات اساسی و زیربنایی را پیرامون خود تجربه کرده اند که بی توجهی به آنها بقا و موفقیت این واحدها را به طور فزاینده ای تهدید می نماید. در چنین وضعیتی، بسیاری از این واحدها در اولویت های کسب وکار و دیدگاه های استراتژیک خود تجدید نظر کرده و تأکید خود را بر سازگاری با تغییرات محیط کسب وکار و پاسخ سریع به نیازهای بازار و مشتری از طریق روش های نوین همکاری قرارداده اند تغییرات به وجود آمده در تقاضاهای مشتریان، جو بازار و نوآوری های تکنولوژیکی، شرکت ها را با رقابتی فزاینده مواجه نموده است. این شرایط بحرانی، منجر به بازنگری اولویت های کسب و کار و چشم انداز استراتژیک و هم چنین کاهش قابلیت اعتماد به مدل های موجود شده است. در چنین بازاری رقابتی، نیاز به ایجاد و بهبود انعطاف پذیری و پاسخگویی است و توجه به چابکی ضرورت بقا می باشد
با توجه به اثرات مثبت حاصل از بکارگیری تولید چابک، این مفهوم در سطح گسترده تری با عنوان چابکی کسب وکار مطرح گردید، به گونه ای که مفهوم چابکی کسب وکار امروزه به طور فراوانی در صنایع تولیدی و خدماتی کاربرد دارد
پیشینه:
زنجیره تامین:
مدیریت زنجیره تأمین تفکر یکپارچهی محیط زیست دربارهی مدیریت زنجیرهی تأمین، که شامل: طراحی محصول، انتخاب منابع مواد اولیه، فرآیندهای تولید، تحویل محصولات نهایی به مشتریان و مدیریت پایان عمر محصول بعد از عمر مفید آنها میباشد
مدیریت زنجیره تامین:
مدیریت زنجیره تامین به صورت مطلوب تمام فرایندهای کسب و کار که بین سازمانهای زنجیره تامین از نقطه شروع تامین تا نقطه پایانی مصرف هستند را در بر می گیرد و شامل مدیریت روابط بین چندین سازمان - شرکاء کاری - و هماهنگ سازی آنها جهت تمرکز بر ارائه خدمات بهینه به مشتریان است
چابکی:
واژه چابک در فرهنگ لغات به معنای حرکت سریع، چالاک، فعال، توانایی حرکت به صورت سریع و آسان و قادر بودن به تفکر به صورت متهورانه و با یک روش هوشمندانه به کار گرفته شده است. اما در فضای کنونی، چابکی به معنای واکنش اثربخش به محیط متغیر و غیر قابل پیش بینی و استفاده از آن تغییرات به عنوان فرصت هایی برای پیشرفت سازمانی است
عملکرد سازمانی:
عملکرد یعنی فرایند تبیین کیفیت اثربخشی و کارایی اقدامات گذشته. اندازه گیری عملکرد سازمانی، در واقع اندازه گیری عملکرد مالی و ارزش گذاری کارکنان سازمان می باشد
لین و همکارانش - 2006 - بر مبنای روش بالا و با استفاده از مفاهیم فازی ، قابلیت های چابکی را در یک سازمان تولیدی با سفارش انبوه ارزیابی و با استفاده از تعیین نرخ و وزن های کلامی برای هر قابلیت، و جمع وزن و نرخ ها شاخص چابکی را برای .آن سازمان تعیین کردند در مطالعه اینمن، سیل، گرینجر و ویتن - 2011 - به بررسی روابط بین تولید چابک، عملکرد سازمان - شامل عملکرد بازاریابی و مالی، و عملیاتی - و تولید و خرید بهنگام پرداخته شد. نتایج نشان داد که اثر خرید بهنگام، تولید چابک معنادار بود.
هم چنین تولید چابک بر عملکرد بازاریابی و مالی، و عملیاتی تاثیر معناداری داشت، ولی اثر تولید بهنگام بر تولید چابک معنادار نبود یانگ و لی - - 2002، با ارائه مدلی، تغییر را مهم ترین عامل محرک چابکی معرفی کردند که عمدتا در نیازهای مشتری، ملاک های رقابتی، بازار، فن آوری و مؤلفه های اجتماعی قابل مشاهده است. بر اساس این مدل سازمان برای رویارویی و مقابله با این تغییرات، به مجموعه ای از قابلیت های انعطاف پذیری، شایستگی، پاسخ گویی و سرعت نیازمند است.
در این مطالعه بر اساس ویژگی های سفارش انبوه از تولید محصول و بر اساس نیازهای تولید چابک، سیستم ارزیابی چابکی تولید محصول معرفی شد ژانگ - 2000 - استدلال می کنند محرکهای چابکی، توانایی راهبردی، توانمندسازی چابکی و قابلیتهای چابکی. محرکهای چابکی نمایانگر ویژگیهای محیط کسب وکار بیرونی از نظر آشفتگی وعدم امکان پیشبینی تغییرات هستند.
برطبق ادبیات نظری، محرکهای چابکی بر یک سازمان فشار می آورند تا راهبرد فعلی سازمان را بازبینی کرده، ضرورت چابک شدن را بپذیرد و یک راهبرد چابکی را برگزیند. تواناییهای راهبردی نظیر پاسخگویی، شایستگی، سرعت و انعطاف پذیری را می توان ویژگیهای مهم سازمان های چابک دانست که رسیدگی به تغییرات محیطی را تسهیل می کنند. قابلیت های چابکی را می توان از طریق توانمند سازی چابکی به دست آورد. این توانمند سازها از چهار عرصه تولیدی ناشی می شوند: سازمان، فناوری، کارکنان و نوآوری یوسف و گوناسکاران - 2003 - مبانی رقابتی چابکی را سرعت، انعطاف پذیری، نوآوری، پیش نگری، کیفیت و سودآوری می دانند.
آنها مدعی هستند که مبنای رقابتی پیشنهاد شده توسط آنها، یقیناً ویژگی های اساسی تولید چابک است که باید به صورت هم یارانه و سینرژیک به آنها دست یافت. در این چارچوب، یوسف و همکاران میان سه محور چابکی در سطوح مختلف سازمان تمایز قائل می شوند. چابکی مؤلفه ای اشاره ای به منابع فردی - افراد، ماشین آلات و مدیریت - دارد، چابکی خرد به سازمان دلالت داشته و چابکی کلان به سطح میان سازمانی می پردازد.
این چارچوب شامل چهار مفهوم محوری تولید چابک است:
مدیریت شایستگیهای محوری، تشکیل سازمان مجازی، قابلیت بازسازی و تنظیم مجدد، و سازمان دانش محور. شایستگیهای محوری به نیروی کار و محصولات سازمان دلالت دارند که در سطح فردی و سازمانی تعیین می شوند. شایستگیهای محوری سازمان از فرآیند یادگیری گسترده، یکپارچگی - ادغام - مهارتها و فناوریهای گوناگون، سازماندهی کار و قابلیت همکاری درون سازمان نشأت می گیرند. سازمان مجازی، یکپارچه سازی شایستگیهای محوری است که در میان چند سازمان که از زنجیره تأمین مشابهی برخوردارند، توزیع شده اند.
هدف از پژوهش محمدی و همکاران - 1391 - ارائه یک مدل مفهومی با استفاده از روش مدل سازی ساختاری تفسیری در راستای دستیابی به چابکی از طریق قابلیتهای فناوری اطلاعات است. بدین منظور پس از بررسی مبانی نظری و پیشینه پژوهش و شناسایی شاخص های دستیابی به چابکی از طریق فناوری اطلاعات مدل ساختاری تفسیری در چهار سطح ارائه شده است . یافته های پژوهش نشان می دهد، تمایل و تعهد مدیران ارشد، جو سازمانی و همسویی برنامه ریزی استراتژیک با برنامه های فناوری اطلاعات عامل مؤ ثر در دستیابی به چابکی از طریق فناوری اطلاعات است.
در مطالعه محقر و همکاران - 1391 - سعی شده تمامی نظرات محققان پیشین در زمینه ی ارزیابی چابکی جمع آوری شده و یک روش جدید برای سنجش چابکی با استفاده از منطق فازی ارائه شود. ابتدا با استفاده ازروش FAI سطح چابکی سازمان محاسبه می شود. به دلیل اهمیت و نقش رتبه بندی اعداد فازی در تصمیم گیری در ادامه با استفاده از تکنیک نقطه ثقل مرکزی وتاپسیس اعداد فازی رتبه بندی می شود. در واقع با این کار موانعی که موجب شده تا میزان چابکی سازمان پایین بیاید شناسایی می شود .
هدف اصلی مطالعه رمضانیان و همکاران - - 1392 بررسی ابعاد چابکی سازمانی در ادارات تربیت بدنی استان های کشور است. جامعه تحقیق شامل کلیه کارکنان ادارات کل ورزش و جوانان استان های کشور نمونه آماری آن کارکنان این سازمان ها در استان های گیلان، زنجان، فارس و چهارمحال و بختیاری 326 - نفر - بود که از میان آن ها 273 نفر در این پژوهش شرکت کردند. از دیدگاه کارکنان، مدیریت کیفیت جامع قوی ترین و مدیریت منابع انسانی ضعیف ترین ابعاد چابکی ادارات تربیت بدنی بودند.
نوع روش تحقیق
تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش گردآوری داده ها، توصیفی است. روش انجام تحقیق نیز به صورت پیمایشی میباشد.
