مقاله جایگاه فناوری های نوین در افزایش سواد اطلاعاتی و رفع نیازهای اطلاعاتی نابینایان

بخشی از مقاله

چکیده هدف :

هدف از تهیه این مقاله معرفی و تبیین جایگاه فن آوري هاي نوین در افزایش سواد اطلاعاتی و رفع نیازهاي اطلاعاتی نابینایان است.

روش: این مقاله به صورت اسنادي و کتابخانه اي تنظیم شده است.

نتایج : در عصر انفجار اطلاعات، منابع گویا شده و بریل که درحداقل می باشند قادر نیستند که به تنهایی نیاز اطلاعاتی این قشر ازجامعه را مرتفع کنند. و ازآنجا که فنآوري هاي نوین اطلاعاتی نقش عمده اي در افزایش سرعت و سهولت درکارها ایفا می کند، شاخه اي ازآن وارد این عرصه شده و خدمات عمده اي به این دسته ازافراد ارائه می دهد. به این ترتیب ادغام الفبا ي بریل، گفتار و تکنولوژي منجر به ایجاد تجهیزات تکنولوژیکی و دیجیتالی جهت رفع نیاز اطلاعاتی افراد نابینا شد. با درنظر گرفتن این مسئله تمامی تجهیزات تکنولوژیکی، یکی از دوخروجی بریل یا صوتی و یا هردو را دارا می باشند . از این رو است که در سایه استفاده از فناوري هاي نوین، دسترس پذیري جامع به اطلاعات براي تمامی افراد جامعه مهیا خواهد شد. در این مقاله راجع به فناوري هاي نویناطلاعاتی در ارائه خدمات دهی به نابینایان مانند کتابهاي گویاي دیجیتال ، منابع وب بریل، روزنامه هاي گویاي دیجیتال، وب سایت کتابخانه ها، پادکست ، فناوري دیزي، بحث شده است .

کلید واژه ها: فناوري دیزي، پادکست، نابینایان و کم بینایان، فن آوري هاي نوین، کتابهاي گویاي دیجیتال، منابع وب – بریل، خدمات کتابخانه اي، روزنامه هاي گویاي دیجیتال .

مقدمه

اطلاعات نقش مهمی در افزایش آگاهی و دانش افراد دارد. افراد براي کمک به بهبود سلامتی و تداوم آن نیاز به اطلاعات دارند. اطلاعات نقش اساسی در کمک، حمایتهو افزایش مراقبت اجتماعی بهداشتی افراد، به ویژه، در جامعه اطلاعاتی در قرن بیستوه یک دارد. ازآغاز تمدن بشري اطلاعات و استفاده از آن یکی از پدیده هاي مهم به شمار می آید . با توجه به این که اطلاعات همیشه در دسترس و مطابق با نیازهاي گروه هاي خاص به ویژه نابینایان نیست، مراکز اطلاع رسانی همواره در راستاي تامین نیازهاي اطلاعاتی، گسترش فرهنگ، ارتقاء علم و دانش مطرح هستند. هزهصیا میان وهمکاران،1شک1طهه فن آوري اطلاعات با پیدایش و گسترش روزافزون خود موجب ایجاد تحولی بزرگ در زمینه هاي مختلف زندگی بشر از جمله آموزش و یادگیري شده است. یادگیري  الکترونیکی و کتابخانه هاي مجازي از دستاوردهاي مهم این فن آوري است که برابرسازي دستیابی افراد مختلف به اطلاعات را امکان پذیر کرده است.

هزاطلسی،چسک:1صچخهطهه تأثیر فناوري اطلاعات و ارتباطات بر بخش مرجع باعث ایجاد نوع دیگري از خدمات مرجع گردیده که از لحاظ ماهوي به دنبال تکمیل خدمات مرجع به شکل سنتی، ولی از لحاظ شکلی با آن متفاوت می باشد. این نوع خدمات مرجع، »خدمات مرجع الکترونیکی« هنام گرفته است. ه - حسن زاده، هخسک1طهامروزه فنآوري هاي نوین، فرصت هاي برابري را براي آموزش نابینایان و دسترسی آنانهبه اطلاعات موردنیازشان فراهم آورده است. استفاده از این فن آوري ها توسط دانش آموزان داراي نقص بینایی یک الزام استهزهبهاءالدین بیگی، کشک1طهه در همه مناطق دنیا و در سطوح مختلف هر جامعه افرادي هستند که معلولیت دارند، افراد معلول عضو جوامع بوده و حق زندگی کردن دارند و دولت ها باید راهبردهاي مربوط به سازمان دهی سرویس هاي اطلاعاتی را براي همه گروههاي معلول توسعه دهند و در جهت افزایش آگاهی معلولان اقدامات لازم را مبذول دارند.ه - خسروي و عابدي، هشک1طهه طبق آمار سازمان بهداشت جهانی - - WPHPO بین هچهتا لچهمیلیون نابینا و هس1همیلیون فرد کم بینا در سراسر جهان وجود دارند، نابینایان و کم بینایان همچون سایر اقشار جامعه طبق اصل برابري انسانها باید از فرصت هاي برابر با سایر اقشار جامعه بهره مند شوند .

مسئولان جامعه باید براي این افراد که تعداد آنها در جامعه کم نیست چاره اي بیاندیشند. زیرا نابینایان اگر همچون سایر افراد از خدمات ویژه آموزش و پرورش بهره مند شوند می توانند به دانشگاه راه یابند و درحوزه هاي مختلف علمی،هفرهنگی و هنري به فعالیت مشغول شوند. نابینایان به عنوان بخشی جدایی ناپذیر از جامعه، داراي نیازهاي اطلاعاتی همانند دیگر افراد جامعه هستندهکه با توجه به محدودیت قوه بینایی آنها و دریافت محدودتر اطلاعات از محیط پیرامونشان، مشکلات بیش تري در مسیر کسب اطلاعات مورد نیاز خود پیش رو دارندههاین حقیقت را باید پذیرفت که نابینایان در دسترسی به اطلاعات همان حقوقی را دارند که دیگر اعضاي هجامعه دارند، ولی به شکل و نمونه هاي خاص این گروه به علت محرومیت از قوه بینایی، نیازي مضاعف به منابع اطلاعاتی با قابلیت هاي خاص، هجهت کسب اطلاعات مورد نیاز و افزایش شناخت از محیط خود دارند .

آنها براي همگامی با سایر افراد اجتماع، نیازمند افزایش آگاهی در جهتهجبران نقص بینایی خود هستند و در این میان توانایی خواندن و نوشتن و امکان دسترسی به منابع اطلاعاتی مناسب و روزآمد، هاهمیت بسزایی خواهد داشت. اما واقعیت آن است که محدودیت منابع مناسب براي نابینایان که باید به خط بریل و یا چاپ درشت - مخصوص افراد کم بینا - و یا بر روي محمل هاي شنیداري و یا ترکیبی از این دو باشد، هآنان را در دسترسی به اطلاعات و همگامی با دیگر اقشار اجتماع ناکام می گذارد. . - خسروي و عابدي، هشک - 1 این ناکامی زمانی قابل درك می شود که به تفاوت میان یک فرد بینا با یک فرد نابینا در کسب اطلاعات دقت بیش تري کنیم، یک فرد با دید طبیعی با دیدن یک تصویر می تواند اطلاعات بسیاري را دریافت کند. حتی پس از دیدن یک تصویر می تواند دربارههآن یک داستان بسازد؛ اما یک فرد نابینا و یا کم بینا از چنین نعمتی محروم بوده و باید از سایر افراد کمک بگیردهههه کارشناس ارشد کتابداري و اطلاع رسانی معاونت آموزش مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزي و منابع طبیعی استان مرکزيهتماس چکش1هکسس1شهه1 هدانشجوي کارشناسی ارشد رشته حقوق عمومی دانشگاه آزاداسلامی اراكههههه2

امروزه با توجه به اینهکه نابینایی یکی از حادترین انواع معلولیتهها به شمار میهرود؛هاما سعی شده تا امکانات خوب و مناسبی فراهم شود تا این افراد بتوانند با بهرهگیري از رایانه و فن آوري اطلاعات و ارتباطات سطح زندگی خود را بهبود بخشند. اما یکی از بزرگ ترین مشکلات در ارائه اطلاعاتهمورد نیاز این گروه مسئله زمان است و این که آیا اطلاعات مورد نیاز را می توان در شکل و قالب مناسب و در زمانی ارائه کردهکه براي آنان قابل بهره گیري باشد یا خیر. پیشرفت هاي موجود در فن آوري اطلاع رسانی، انقلابی در شیوه ارائه اطلاعات ایجاد کرده است و ارائه اطلاعات در قالب هاي الکترونیکی را به تدریج به صورت موضوعی عادي در آورده وبهره گیري گسترده از اینترنت، دامنه اطلاعاتی را که امکان دارد به صورت فوري در اختیار افراد نابینا قرار گیرد؛افزایش داده است. چنانچه اطلاعات از طریق اینترنت قابل دستیابی باشد؛ همی توان آن را بلافاصله به دست آورد و در قالبی جایگزین و قابل بهره گیري پیاده کرد .

این عرصه اي است که کتابخانه ها به سرعت در آن پیشرفت می کنند.ه - خسروي و عابدي، هشک - 1 اکنون دیگر بهره گیري از امکانات اطلاع رسانی که شبکه اینترنت براي عموم ارائه می کند به صورت امري پذیرفته شده در آمده است . بنابراین سرمایه گذاري در فن آوري رایانه اي جهت کمک به کاربران نابینا در دستیابی به متنهاي الکترونیکی هو سرمایه گذاري در نیروي انسانی پشتیبان این تجهیزات، هبراي بهره گیري کامل از این امکانات ضروري است.هطبق آمارهاي سازمانهاي جهانی حدود س1ه % از جمعیت مردم جهان را معلولین تشکیل دادهه اند که نزدیک به ه1ه% ایشان - بیش از ههکهمیلیون نفر - در طول دوران زندگی خود دچار معلولیت شده اند از این رو بررسی شرایط این گروه خاص در تمامی سالها باید مورد تحلیل قرار گیرد.ه - مقدمی سسک1طهه در مقوله دسترس پذیري به اطلاعات آنچه مورد توجه اطلاع رسانانهباید قرار گیرد دسترس پذیري جامع به اطلاعات است؛

در دوره هاییهکه مقولاتیهمچون تحصیل، استخدام و حتی سرگرمی به مفهوم اطلاعات وابسته شده اند و دسترسی به اطلاعات از حقوق زیربنایی انسانها قلمداد می شود در دست نبودن اطلاعات باعث می شود تا برخی از گروه هاي خاص جامعه از تحصیل دانش و یا مشارکت در امور اجتماعی باز بمانند و یا در بهترین حالت با صرف هزینه هاي گزاف اطلاعات مورد علاقه خود را به دست آورند. این کاستی می توانده به شدت در ارتباطات اجتماعی ایشان تاثیر منفی گذاشته و از کیفیت زندگی ایشان بکاهد از این روست که در سالهاي اخیر، فناوري دیجیتال به کمک معلولین آمده و با تبدیل اطلاعات چاپی به محتواي چند رسانه اي، نوید بخش دسترس هپذیري جامع به اطلاعات شده است که کتابداران به مدد این فناوري ها بایستی دسترسی به اطلاعات را براي تمامی گروه هاي جامعه به صورت یکسان فراهم نمایند به گونههاي که مفهوم دسترس پذیري جامعه به اطلاعات تحقق یابد. - مردانی نژاد و دانش، هسسک1طهه محمل ههاي اطلاعاتی که رسالت انتقال اطلاعات براي نابینایان برعهده دارند پاسخگوي نیازهاي آنها در عصر انفجار اطلاعات نیستند امروزه اطلاعاتهبه سرعت در حال رشد است و در هر لحظه میلیونها رکورد ایجاد شده و هزاران رکورد از چرخه انتقال اطلاعات به علت فرسودگی حذف می گردد. در این زمان یک نابینا چگونه خود را می تواند با این نوع تغییرات وفق دهد.

هه از راههاي قدیمی انتقال اطلاعات براي نابینایان را می توان کتابهاي بریل به شمار آورد اما این نوع محمل اطلاعاتی به دلیل مشکلات فراوانی که در بر دارد از جمله پرههزینه بودن کتابهاي بریل، سختی یادگیري و استفاده از زبان بریل براي کسانی که از ابتدا نابینا نبوده اند و در طول زندگی خود نابینا گشته اند و مشکلات فیزیکی این نوع کتابها که حمل و نقل این نوع کتابها به دلیل سنگین بودن آنها بسیار مشکل است باعث شده تا این نوع محمل اطلاعاتی نتواند پاسخگوي نیازهاي اطلاعاتی نابینایان در عصر اطلاعات باشد. - مردانی نژاد و دانش، ههسسک1طهه

از جمله محمل هاي اطلاعاتی که به کمک نابینایان شتافته اند می توان به کتابهاي صوتی سنتی، که در قالب کاست و یا فایلهاي mp3هاشاره کرد با اینکه این نوع محمل ها با پیشرفت تکنولوژي خود را وفق داده اند و توانسته اند مشکلات کتابهاي بریل را تا حد قابل توجهی کاهش دهند اما باهاین حال کتابهاي صوتی سنتی در واقع یک ساختار یک طرفه و غیر قابل انعطاف از کتابهاي چاپی را ارائه می کنند که قابلیت پیمایش را از کاربر هسلب می کند. اگر کاربر نابینایی بخواهد از یک منبع مرجع از جمله دیکشنري استفاده نماید و این کاربر به دنبال مدخلی در این منبع باشد با وجود قالب الکترونیکی فایل در قالب کتابهاي گویاي سنتی به علت داشتن ساختار خطی و عدم انعطاف این نوع محمل هیچگونه قابلیت پیمایش براي کاربر لحاظ نشده است از این روهباید کاربر تمامی متون منبع خود را باید گوش نماید تا به مدخل مربوطه دست یابد از طرفی یادداشت ها، جداول و پانوشتهاي درون متن نیز هچشم پوشی می شود. از این روي است که این نوع محمل نیز مشکلات بسیار زیادي براي کاربر نابینا به همراه خواهد داشت. - مردانی نژاد و دانش، ههسسک1طهه

محملههاي معرفی شده هنوز به تنهایی نمی توانند نیازهاي کنونی گروه هاي خاص را به صورت کامل برآورده سازد در این میان فناوریو DAISY هتوانسته است خود را هباهپیشرفتههاي اطلاعات همگن ساخته و بتواند مشکلات محملهاي گذشته را رفع سازد و انتقال اطلاعات را به بهترین شکل ممکن سازد به گونه اي که دسترسی جامع به اطلاعات را تحقق بخشد. هه نابینایان و کم بینایان قشري ازجامعه هستند که ازدیرباز جهت رفع نیازهاي روزمره شان محتاج اطرافیان بوده اند. یکی از نیازهاي مهم آنها پاسخگویی به حس آموختن و مطلع شدن است . الفباي بریل یکی از مهمترین مولفه هایی است که در پاسخ به این نیاز نقش به سزاییهداشته است.

گویا کردن اطلاعات مکتوب نیز سهم عمده اي دراین میان داشته است. با توجه به شرح مذبور میهتوان گفت که افراد نابینا از طریق دو عضو از اعضاي بدن خود یعنی گوش ها و سرانگشت دستهها بیشترین اطلاعات را از محیط اطراف خود دریافت می کنند. البته از حواس دیگر خود یعنی بویایی و چشایی نیز تا حدي جهت دریافت اطلاعات بیرونی استفاده می کنند.ه - فضیلت، کسک1طهه درهعصر انفجارهاطلاعات، منابع گویا شده و بریل که درحداقل بودند قادر نبودند به تنهایی نیاز اطلاعاتی این قشر ازجامعه را مرتفع کنند. وهازآنجا که تکنولوژي اطلاعات نقش عمده اي درهافزایش سرعت و سهولت درکارها ایفا می کند، شاخه اي ازآن وارد این عرصه شده و خدمات عمده اي به این دسته از ه افراد ارائه می دهد. به این ترتیب ادغام الفبا ي بریل، گفتار و تکنولوژي منجر هبه ایجاد تجهیزات تکنولوژیکی جهت رفع نیاز اطلاعاتی افراد نابینا شد. با درنظر گرفتن این مسئله تمامی تجهیزات تکنولوژیکی، یکی از دوخروجی بریل یا صوتی و یاههردو را دارا می باشند. - فضیلت، کسک1طهه

سواد اطلاعاتی

باسواد اطلاعاتی، هفردي است که قادر است سخت افزارها و نرم افزارهاي کاربردي پایگاه داده و فن آوري هاي دیگر را براي انجام امور گوناگون مربوط به تحصیل، حرفه و امور شخصی خود به کار گیرد. فرد باسواد اطلاعاتی، ارزش اطلاعات را تشخیص داده و وقتی براي حل مشکلی، به اطلاعات نیازمند است؛ه توانایی پیدا کردن و تحلیل آنها را داشته و قادر است محتواي اطلاعات را با دید انتقادي ارزیابی کند؛همچنین استفاده از محتواي اطلاعاتی را به درستی و با مهارت انجام می دهد و از طرفی، توانایی ایجاد محتواي کیفی را نیز دارد. بنابراین افرادي که مایلند تا به سواد اطلاعاتی دست یابند ابتدا باید مهارتهاي تکنولوژي مربوطه را کسب کنند. هه مهارتههاي لازم براي باسوادان اطلاعاتی : هه 1بهمهارت هاي فنی - سواد رایانه اي - هه خبمهارت هاي ذهنی - سواد عمومی یا سنتی - هه کبمهارت هاي ارتباطی و اطلاعاتیهه سواد اطلاعاتیهمجموعه ايهاز مهارت ها برايهشناساییهمنابع درست اطلاعاتیهو نیز دسترسیهبه آنها است. این مهارت ها توان استفادهيههدفمند از

منابع

اطلاعاتیهرا تقویت می کند.

بررسی پژوهشهاي به عمل آمده در این زمینه زرمهرهوهعاصمیهوهپشوتنی زادههزکشک 1طهدرمقاله اي تحت عنوان " هبررسی نظر نابینایان و کم بینایان در رابطه با استفاده از گجت هاهدر ارائه منابع و خدماتهه اطلاعاتی به آنهاه"که هدف پژوهش ایشان، بررسی امکان استفاده از گجت هاه در ارائه منابع و خدمات اطلاعاتی به نابینایان و کم بینایان ازه نظر ایشان هاستهه نتایج پژوهش نشان داد که میزان موافقت پاسخ دهندگان نابینا و کم بینا در مورد استفاده از منابع و خدمات اطلاعاتیههبه هوسیله انواع گجت هاهبهطور کلی و با اطمینان لشه% بیش از حد متوسط - 88 ،52ه % - و در حد مطلوبی است. بر اساس میزان موافقت درههرابطه با استفاده از هر یک از گجت هاهدر ارائه منابع و خدمات اطلاعاتی به نابینایان و کم بینایان به ترتیب تلفن همراه و کامپیوتر هجیبی پی.دي .اي در رتبه اول - 7،56هلاط، هعینک گوگل در رتبه دوم - لله% - ، کتاب خوان الکترونیکی در رتبه سوم - 4،54ه% - ، تبلت در رتبههچهارم - 2،54ه% - و سیستم رهیاب مجهز به آر .اف.اي.دي در رتبه پنجم - 1،44 ه% - قرار دارند.ه ززرمهرهوهعاصمیهوهپشوتنی زاده، کشک1ط q

باتوجه به یافتهههاي موجود ازاین پژوهش می توان به این حقیقت اذعان کرد که تصور نابینایان در رابطه با تواناییهاستفاده از این گجت هاهدر بهرهمندي از منابع و خدمات اطلاعاتی در حد مطلوب و امکان پذیر استه. با دستیابی به این نتیجههمیهتوان برنامههریزي مناسبی براي فرآهم آوردن امکانات استفاده از تکنولوژیهاي جدید توسط این افراد در استفاده از منابع و خدماتهاطلاعاتی، نمود. q برزوزا و اسپینچک در سخنرانی خود در سمینار هوش مصنوعی به این نکته اشاره می نمایند که ناتوانان بصري دسترسی محدودي به رسانه هاي چاپی دارند. و فقط لهدرصد رسانه هاي چاپی قابل دسترس براي اینگون افراد هستند. امروزه فناوري دیسی با قابلیتهاي منحصر به فردش امکان دسترسی ناتوانان بصري را به منابع اطلاعاتی فراهم کرده است. آنها در این مقاله به فناوريهزهDaisyههطههمی پردازند. - برزوا، هاسپینچک کههخطهه

نادري بلداجی ه هو هشیري هو هفاضلی ز هچشک1ط ه در مقاله اي تحت عنوان " به کارگیري تلفیق فناوري RFID هو موبایل در سیستم کتابخانه هاي نابینایان - - RFMB،مطالعه موردي کتابخانه نابینایان شهر شیرازه"، برآنهبودههاست با توجه به روش هاي موجود، با به کارگیري فن آوري RFIDه و تلفنه همراه، الگویی را براي مرتفع کردن یکی از مشکلات اساسی نابینایان جهت جست وجوي کتاب بدون نیاز به راهنمایی کتابدار معرفی کند. همچنین امکان استفاده از این فن آوري در سیستم قفسه باز کتابخانه را مورد بررسی قرار داده و با توجه به الگوي موجود، مدل پیشنهادي براي اجرا و پیاده سازي درکتابخانه هاي نابینایان - به صورت نمونه در کتابخانه نابینایان شیراز - ارائه می دهد. هه این تحقیق با رویکردهمدل سازي انجام گرفته و ابزار گردآوري اطلاعات با استفاده از تجهیزات سخت افزاري و نرم افزاري مرتبط، مطالعات کتابخانه اي،

بانک هاي اطلاعاتی داخلی و خارجی و... استهکه با کمک روش هاي عملی و شبیه سازي، مدل پیشنهادي ایجاد و مورد بررسی قرار گرفت . هدر این مدل، سخت افزار قرائتهگر پس ارتباط با برچسب هاي RFIDهو خواندن شناسه آن، اطلاعات را از طریق کابل USBهبه تلفن همراه انتقال می دهد. نرم افزار رابط به کمک سیستم عامل اطلاعات را دریافت و پس از پردازش و کدگشایی به حافظه جانبی منتقل می کند. در آنجا، این اطلاعات با چکیده اي هاز مشخصات هر کتاب که به صورت فایل صوتی است و هم شماره با شناسه برچسب RFIDهاستهمنطبق می شود و سپس، از طریق رابط سیستم عامل، برنامه پلیر را فراخوانی کرده و در نهایت داده مورد نظر از طریق هدفن براي فرد نابینا پخش می شود.هبراساس ماده شه کنوانسیون بین المللی حمایت از حقوق معلولان و ویرایش چشش1 هبیانیه یونسکو در مورد کتابخانه هاي عمومی و معلولان، و با توجه به تحقیقات نگارندگان، الگوي مشابهی در زمینه تلفیق فن آوري RFID هو تلفن همراه درهکشور وجود ندارد و این مدل پیشنهادي با فن آوري هاي بهکارگرفتهه شده و هزینه نسبتاًهپایین،همی تواند کمک شایان توجهی به قشر نابینا در

بر داشته باشد.زهنادري بلداجیههو هشیري هو هفاضلی، هچشک1طههههه اطلسی زهچسک1هط، در مقالههايهبا عنوان »بررسی مفاهیم یادگیريهالکترونیکی و کتابخانهههاي همجازي و بیان اهمیت آنها براي نابینایان «هبیان کرده است کههمی توانبا طراحی مناسب کتابخانهههاي دیجیتالی وتهیه ابزارهاي مورد نیاز، استفاده مؤثرتر از این فناوري را براي نابینایان هفراهم کرد. هه نوشین فردزشسک - 1درمقاله اي تحت عنوان"همطالعه نیازهاي اطلاعاتی کاربران نابینا و کم بیناي شهر کرمان و میزان بهره گیري آنها از خدمات کتابخانه هايه "بههمطالعه نیازهاي اطلاعاتی کاربران نابینا و کم بیناي شهر کرمان و میزان بهره گیري آن ها از خدمات کتابخانه اي پرداخته است.هیافته هاي پژوهش حاکی از آن است

که بیش ترین منبع مورد استفاده کاربران نابینا و کم بینا، منابع گویا - چک ه درصد - و منابع بریل - خچ هدرصد - می باشد. متاسفانه درصد بسیارکمی از کاربران از منابع الکترونیکی استفاده می کنند. همچنین از تجهیزات و فن آوري ها درحد بسیارکمی در کتابخانه ها استفاده می شود . هشهدرصد کاربران نابینا و کم بینا منابع کتابخانه ها را کافی ندانسته اند. هسهدرصد کاربران نقشهکتابخانه در رفع نیازهاي اطلاعاتی خود را در حد متوسط و پایین تر از آن دانسته اند . اکثر کاربران نابینا و کم بینا - سچهدرصد - اظهار داشتند که از راهنمایی کتاب داران هدر دسترسی به اطلاعات مورد نیاز برخوردار بوده اند. هه نتایج این پژوهش می تواند مسئولان و دست اندرکاران را در برنامه ریزي جهت فراهم کردنهامکانات و فن آوري هاي اطلاعاتی براي ارائه خدمات خاص به نابینایان در کتابخانه ها یاري نماید. این مقاله همچنین ضمن تاکید بر اشتراك منابع ویژه نابینایان در کتابخانه هاي عمومی و ایجاد نظام همکاري بین کتابخانه اي، تاسیس شبکه هملی اطلاع رسانی نابینایان توسط نهاد کتابخانه هاي عمومی کشور با همکاري کتابخانه ملی ایران را راه حلهاساسی جهت دسترسی نابینایان به گستره وسیعی از منابع اطلاعاتی می داند .

هزهنوشین فرد،شسک1طهه صیامیان زکشک - 1درپژوهش خودتحت عنوان "هبررسی میزان استفاده نابینایان ایران از فن آوري اطلاعات و ارتباطات جهت تامین نیازهاي اطلاعاتیه"هبا هدف بررسی میزان استفاده نابینایان از فن آوري اطلاعات و ارتباطات و رسانه هاي اطلاعاتی خاص جهت تامین نیازهاي اطلاعاتی، انجام شده است. پژوهش از لحاظ هدف، کاربردي و از لحاظ نحوه گردآوري اطلاعات از تحقیقات پیمایشی تحلیلی است که در سال 1شک1 هانجام شده است. حجم نمونه آماري پژوهش، بر اساس جدول کرجسی و مورگان، چسکهنفر تعیین شد. به منظور گردآوري داده ها، از پرسش نامه محقق ساخته با ضریب پایایی هفلسه استفاده شد. براي تجزیه و تحلیل داده ها، از آمار توصیفی شامل میانگین، انحراف معیار و درصد و آمار استنباطی شامل آزمون فریدمن و آزمون دو جمله اي استفاده شده است . یافته ها در بررسی رسانه-هاي اطلاعاتی خاص نشان داد، گویه-هاي »شنیداري« هداراي بیشترین کاربرد و گویه هاي »پادکست«هو »ودکست«ههیچ کاربردي نداشتند؛ بیشترین میزان استفاده نابینایان از منابع اطلاعاتی خاص، منبع »شنیداري«هو کمترین میزان استفاده نابینایان از منابع اطلاعاتی خاص »گویا«هبود.

همچنین حدود نیمی از نابینایان کمتر از حد متوسط از فن آوري اطلاعات - منابع الکترونیکی و شبکه جهانی اینترنت - استفاده می کردند، و بیشترین میزان استفاده از ابزارها و فن آوري هاي موجود نابینایان، »رایانه« هو کمترین مولفه مورد استفاده »طراحی وبلاگ و وبلاگ نویسی«ه بود. علاوه بر آن، نتایج نشان داد، از نظر نابینایان، بیشترین منبع مورد نیاز براي آموزش و راهنمایی استفاده از نرم افزارهاي ویژه، راهنمایی کتاب هداران و کتاب هاي گویا و کمترین منبع مورد نیاز »خودآموزي«هبود . - صیامیان،کشک1طهه بهاءالدین بیگیزکشک - 1درمقاله خود تحت عنوان"هطراحی و ارزیابی نرم افزار آموزشی الکترونیکی براي آموزش مسایل بهداشتی به نابینایان"هه با هدف ارایه یک نرم افزار کاربردي براي آموزشه مسایل پزشکی جهت استفاده نابینایان و ارزیابی نظرات در مورد مزایا و معایب آن انجام داده است.مطالعه حاضر از نوع کیفی بود که پس از انجام مصاحبه با ل1 هنفر از نابینایان در مقاطع مختلف تحصیلی، لیستی از مطالب آموزشی موردهنیاز در حوزه بهداشت روانی تهیه و توسط یک نفر با صداي مناسب در فایل هاي صوتی ضبط گردید.

مطالب ارایه شده در یک دیسک فشرده چند رسانه اي براي نابینایان تهیه و اجرا شد و در نهایت نظرات آنان مورد ارزیابی و بررسی قرار گرفت.هنابینایان به طور کلی از کیفیت نرم افزار راضی بودند و استفاده از آن را موجب افزایش همیزان یادگیري خود می دانستند، اما در عین حال اعتقاد داشتند که باید محتواي مطالب بهتر باشد و اطلاعات کامل تري در مورد بیماري ها ارایه گردد و این نرم افزار براي سایر اطلاعات بهداشتی آنان نیز طراحی شود. با توجه به نقش فن آوري و ابزارهاي آموزش الکترونیکی در افزایش یادگیري نابینایان و همچنین نیاز بیشتر این افراد به اطلاعات بهداشتی، لزوم توجه مربیان و مدیران آموزشی به طراحی و اجراي این ابزارها به منظور آموزش مسایل بهداشتی ضروري استهههه