بخشی از مقاله
چکیده
هدف پژوهش حاضر شناسایی و رتبه بندی عوامل محیطی موثر بر بهره وری شعب بانک مسکن شهرستان اصفهان در سال 1396 بوده است. جامعه آماری تحقیق کلیه کارکنان شعب بانک مسکن شهرستان اصفهان به تعداد 265 نفر بود که حجم نمونه به روش کوکران 157 نفر تعیین گردیده اند. داده های مورد نیاز از طریق پرسشنامه محقق ساخته که در قالب طیف پنج گزینه ای لیکرت تدوین گردید، گردآوری شد.
روایی صوری و محتوایی پرسشنامه از طریق تعدادی از متخصصین حرفه ای و صاحبنظران علمی و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای. کرونباخ،0/793محاسبه و تأیید گردید. در این پژوهش با استفاده از روش دلفی و روش های آماری سعی در شناسایی و رتبه بندی عوامل محیطی موثر بر ارتقاء بهره وری شعب بانک مسکن شهرستان اصفهان گردید. در سطح آمار استنباطی برای تجزیه و تحلیل داده ها ازآزمون تی استیودنت آزمون رتبه ای فریدمن استفاده شده است.نتایج پژوهش نشان داد که عوامل محیطی بر بهره وری شعب بانک مسکن تاثیر دارد.
-1 مقدمه
بهره وری نگرشی واقع گرایانه به کار و زندگی بوده و فرهنگی است که در آن انسان، با فکر و هوشمندی فعالیت هایش را با ارزش ها و واقعیت ها منطبق می سازد تا بهترین نتیجه را در جهت نیل به اهداف مادی و معنوی حاصل کند. امروزه با کمرنگ شدن مرزهای اقتصادی اجتماعی و فرهنگی رقابتی در صحنه جهانی ابعاد گسترده تری یافته و تلاش برای بهره وری بالاتر پایه اصلی این رقابت راتشکیل می دهد. ارتقاء بهره وری موجب پیشرفت و توسعه گردیده و کشورهای مختلف برای اشاعه نگرش بهره وری و برای بکارگیری فنون وروش های بهبود آن، سرمایه گذاری زیاد انجام می دهند. مقدمه و لازمه حرکت بهره وری آگاهی عمومی نسبت به مفهوم بهره وری، علل پایین بودن و اهمیت ارتقاء آن است.
محیط کار امروز متفاوت، متنوع و همواره در حال تغییر است لذا می توان با افزایش کیفیت محیط کار کارمندان اثرات آن را در سطح انگیزه و عملکرد آنان مشاهده نمود. کارکنان دارایی بسیار مهم سازمان هستند و سازمانی موفق است که بتواند نیروی کار خود را پرورش بدهد .و محیط سازمان رابه محیطی مولد برای کارکنانش تبدیل کند زیرا کارکنان بیشترین وقت خود را در این محیطها می گذرانند .محیطهای اداری نقش بسیار مهمی را در ارتقاء انگیزش کارکنان ایفامی نماید.
امروزه یکی از آسیبهایی که می تواند هر سازمان را تهدید کند بحث خروج کارکنان آن است که توجه زیادی را طلب می نماید .لذا مدیران هوشمند با ایجاد محیطهای کاری پویا و متناسب بانیازهای فیزیکی و روانی کارکنان از این تهدید فرصتی را برای آینده سازمان خویش فراهم می کنند و با برقراری ارتباط بین طراحی مناسب محیط کارونیازهای روحی و جسمی کارکنان زمینه های ارتقاء عملکرد رابرای سازمان خویش به ارمغان می آورند که نهایتایک مزیت رقابتی پایدار را می تواند برای سازمان ایجاد کند.
با برقراری تعامل خوب میان سازمان و محیط ، میزان خطا، تلفات ، همکاری وسطح نوآوری آنان را تحت تأثیر قرار داد. بنابراین به نظر می رسد که محیط فیزیکی بهتر باعث بهبود بهر هوری کارمندان خواهد شد .نتایج بررسیهای مربوط به مطالعه سازمانهای گوناگون ودفاتر متعددنشان می دهد که عواملی مانندنارضایتی های شغلی، محلهای کار در هم ریخته و محیطهای فیزیکی نامناسب، عامل موثری در از دست دادن بهر ه وری کارمندان می باشد.
-2تعریف و مفهوم بهر ه وری
در فرهنگ لغت ، بهره وری به معنی »بهره بری - «فرهنگ معین - بهره برداری، سودبرندگی، کامیابی« - فرهنگ دهخدا - آمده است
واژه انگلیسی Producivity در لغت به معنی قدرت تولید، بارور و مولد بودن می باشد. در زبان فارسی کلمه - بهره وری - بعنوان معادل مصطلح شده لغت - Productivity - می باشد که از نظر ادبی حاصل مصدر است و از واژه بهره وری مشتق شده است. کلمه بهره ور به استناد فرهنگ فارسی معین به معنی سودبرنده و کامیابی معنی شده است
-3 مبانی علمی پژوهش
یکی ازمهمترین عناصر تاثیر گذار بر ارتقاء بهره وری نیروی انسانی،محیط کار می باشد.اکثر مردم 50 درصد زندگی خود را در محیطهای سربسته می گذرانند که به طور عمد ه ای روی وضعیت ذهنی، اقدامات و عملکرد آنها تأثیر می گذارد. در بررسی ویژگیهای جسمی و روانی افراد دو عامل اساسی مشخص وراثت و محیط هستند که هر دو از لحاظ تأثیری که بر فرد میگذارند، حائز اهمیت فراوان هستند. انسان زندگی خود را در محیطهای مختلف میگذراند که محیط کاری از مهمترین محیطهایی است که فرد از بزرگسالی بخش اعظمی از وقت خود را در آنجا سپری میکند. محیط کار یکی از محیط های اجتماعی و تاثیر گذار بر بافت جامعه است شرایط محیطی داخل سازمان در بهبود بهره وری به قدری مهم است که گاهی نیروی کار برخلاف ماشین آلات و تجهیزات موسسه تحت تاثیر محیط فعالیت خود قرار می گیرد. عواملی چون ایمنی محیط کار، نور، تهویه و سایر نکات نقش ویژه ای را در کارکرد افراد بازی می کنند.
یکی از اصلی ترین چالشهای مدیریت، امروزه ایجاد یک محیط کاری است که جذب کرده، نگه می دارد و انگیزه می دهد به کارکنان سازمانها، البته این مسئولیت نهفته تمام مدیران و سرپرستان در سطح سازمان است. مدیران سازمانها باید عرصه خدمات رسانی و کسب و کار را خارج از نقش سنتی آن دیده و آن را عملی برای آسایش کارکنان و ارباب رجوع بدانند. مدیران باید سعی نمایند تا محیط لذت بخشی برای کارمندانشان طراحی کنند که برای آنها الهام بخش باشد و کیفیت زندگی کاری و استاندارد های محیطی را ارتقا بدهدوعاملی در جهت تبدیل توان بالقوه سازمان به سوی اهداف بالفعل گردد.
به هرحال رهبران کسب و کارهای نوین در پی آن هستند که در مرحله برنامه ریزی خود بتوانند محیطهای کار خوبی را طراحی کنند که بتواند ارتباط مناسبی را بین تمام استفاده کنندگان از محیط فراهم کند .محیطهای کاری آینده بیشتر محلهایی خواهند بود به صورت ایستگاههای دیجیتال برای کاربرانی با دانش بالا که باید بیشترین آسایش را در آن احساس کنند تا به سمت چنین محیطهایی بواسطه توجه آن به مقولات راحتی،رعایت حقوق کارکنان،حفظ حریم خصوصی وامکان دسترسی به پایگاههای علمی در حوزه های شغلی جذب شوند.
مدیران بایدشرایط حضور حداکثری آنها به صورت دلخواه در آن محیط را فراهم کرده باشند علیرغم آنکه آنها م یتوانند از راه دور کارهایشان را انجام دهند. نتایج بهتر و بازدهی مضاعف ناشی از طراحی مناسب فضاهای کاری می باشد. محیط فیزیکی مطلوب اداره می تواند کارمندان را تشویق کرده و بازدهی کار آنها را افزایش دهد.
به عنوان یک مسئله مهم باید به چگونگی تعامل محیط داخلی، با ابعاد و توانایی های فیزیکی افراد توجه داشت علاوه براین به این نکته نیز اشاره شده است که تعامل و همکاری با این طرح های فضایی مانع از ایجاد یک فضای نامطلوب می شود.محیطهای فیزیکی انعطاف پذیر و قابل تنظیم نقش موثری را در ایجاد هماهنگی با محیط ایجاد می کندواین مساله سبب می شود که فرد خود را در انطباق با کار و عملکرد های مورد نظر ببیند.
در صورت عدم وجود چنین انطباقی، افراد در معرض افزایش ریسک اختلالات، ماهیچه ای، قرار می گیرند .تمامی این اختلالات، برروی میزان و سطح تولید افراد اثرگذار بوده و در نهایت ضرر و زیان را نصیب سازمان می نماید.در این مواقع سازمان ها مجبور می شوند که علاوه بر هزینه های درمان وعدم حضور کارکنان،اقدام به پرداخت غرامت نسبت به کارمندان خودنمایند .این نکته نیز واضح است که نه تنها محیطهای سازمانی، بر روی سطح تولید پرسنل اثر گذار است بلکه سلامت درونی آنها را نیز مورد تهدید قرار می دهد.
واضح است هنگامی که به طراحی درادارات اهمیت کمی داده می شود و امکانات قابل دسترسی برای کارمندان وجود نداردکیفیت زندگی کاری آنان افت نموده، وضعیت به گونه ای می شود که کارمندان نمی تواند درباره ی آن شرایط اعتراضی داشته باشند این شرایط روی عملکرد کارمندان تا حدود زیادی تأثیر م یگذاردوسطح رضایت آنها را بشدت کاهش می دهد و باعث افت عملکرد آنها خواهد شد و فرسودگی آنها را در پی دارد.لذا سازمانی موفق است که بتواند عوامل فیزیکی اثر گذار بر عملکرد کارکنانش در محیط کاررا شناسایی دقیق نموده اعم ازاثر طراحی اداره از نظر نوع مبلمان، سروصدا ، نور و دما را روی بازدهی و بهره وری کارمندان رابررسی نماید
