بخشی از مقاله
چکیده
استوماتیت در اسب ها می تواند ناشی از بیماری های ویروسی، نئوپلاستیک و یا عوامل فیزیکی باشد. عوامل فیزیکی با توجه به زبر بودن علوفه ی مصرفی، نقش تاثیر گذاری در استوماتیت اسب ها دارد که حضور برخی گیاهان مثل جو موشی بدلیل زوائد تیز و قابل نفوذ در خوراک مصرفی باعث بروز استوماتیت و درد های محوطه ی دهانی می شود.
در این مطالعه یک اصطبل دارای 30 راس اسب بدلیل حضور این گیاه در غذای مصرفی دچار همه گیری استوماتیت، کاهش اشتها و کاهش وزن با درجات متفاوتی در اسب ها شده بود. پس از معاینات و بررسی های انجام شده، حیوانات مقید سازی شدند و محوطه ی دهانی از حضور این گیاهان پاکسازی شد و سایر اقدامات درمانی از جمله استفاده از داروهای ضدالتهاب و آنتی میکروبیال تجویز شد. بمنظور کاهش مشکلات دهانی در اسب ها، ضمن بررسی منظم وضعیت دندانی، بهبود کیفیت خوراک مصرفی و همچنین عدم استفاده از علوفه ی دارای ناخالصی و علف های هرز به صاحبان اسب ها و اصطبل های پرورش اسب پیشنهاد می شود.
مقدمه
تک سمیان نیازهای های متفاوتی به انرژی، پروتئین و مواد معدنی دارند که از طریق گیاهان آنها را محیا می کنند و تامین این احتیاجات امری بسیار دشوار می باشد که ماهیت زبر علوفه ها ممکن است باعث آسیب های مختلفی به محوطه ی دهانی شود . - 1 - با توجه به پیشرفت و توسعه ی صنعت پرورش اسب، در برخی از موارد تهیه ی مواد خوراکی بصورت سنتی انجام می پذیرد و هیچگونه معیار و پارامتری جهت بررسی اجزای خوراک و کیفیت آنها در اصطبل های نگهداری اسب، وجود ندارد. لذا مشکلات عدیده ی گوارشی از قبیل مسمومیت با گیاهان سمی، زخم های دستگاه گوارش، کولیت، کولیک و سایر کمبودهای ویتامینی و مواد معدنی ممکن است رخ دهد.
اسب ها اصولاً حیواناتی علفخوار هستند، نه دانه خوار. بنابراین برای حفظ سلامت، تولید و رفاه بهتر است از علوفه های بسیار مرغوب در حد توان استفاده کرد، و هر چه کمبود وجود داشت با کنسانتره جبران نمود. به عبارت دیگر، کنسانتره محور اصلی در تغذیه نیست و اگر کمبود در تهیه علوفه مرغوب وجود داشت، یا در دسترس نبود، از کنسانتره استفاده می شود. بدین ترتیب کیفیت علوفه ی مصرفی جهت تغذیه در اسب ها بسیار مهم می باشد. علوفه هایمرتعی معمولاً دارای ناخالصی بیشتری می باشند و از چراگاه هایی حاصل می شوند که بصورت طبیعی رویش دارند.
مواد و روش کار
در این مطالعه یک اصطبل دارای 30 راس اسب با بروز مشکلاتی از قبیل کم اشتهایی و لاغری با درجات متفاوتی در اسب های خود مواجه شد. پس از بررسی ها و معاینات دقیق، التهاب شدیدی در محوطه ی دهانی اکثر اسب ها مشاهده شد که بدلیل فرو رفتن گیاه جو موشی - Hordeum murinum - در قسمت گردن دندانها و همچنین نقاط متعددی از لثه ها و محوطه ی دهانی بود که منجر به استوماتیت شدید شده بود - شکل . - 1 پس از خارج کردن زوائد تیز این گیاه از محوطه ی دهانی و شستشو با آب، درمان حمایتی در اسب هایی که از غذا خوردن امتناع می کردند با مایعات ایزوتونیک بهمراه ویتامین های مورد نیاز، ضد التهاب و آنتی میکروبیال وسیع الطیف انجام شد. همچنین استفاده از علوفه ای که حاوی این گیاه بود منع گردید - شکل . - 2
بحث و نتیجه گیری
با توجه به اینکه گزارشات کمی از بروز استوماتیت در اسب ها ناشی از علف های هرز وجود دارد - 2 - اما گزارشاتی از بروز مشکلات مختلف در گوسفند، سگ و همچنین انسان به چشم می خورد . - 8-3 - گیاه جو موشک در اکثر مناطقی که کشاورزی انجام می شود دیده می شود و مبارزه با آن غیر ممکن است. در این مطالعه پس از انجام درمان های حمایتی و عدم استفاده از علوفه ی حاوی گیاه جو موشک و بهبودی التهاب دهان، اشتهای اسب ها به حالت نرمال بازگشت. بررسی ظاهری اجزای خوراک از لحاظ حضور گیاهان سمی، حضور برخی از گیاهان تحریک کننده با زوائد تیز و خارهای تخریش کننده و قابل نفوذ به لایه های زیرین مخاط محوطه ی دهانی، یکی از کارهای مهم، پیش از تهیه و استفاده از آنها می باشد.
