بخشی از مقاله
چکیده
در عصر اطلاعات که انتشار کتابهای بیشمار، نشریات پرمحتوا، لوحهای آموزشی و فیلمهای درسی، فضای فکری و افق دید در آینده و برنامهریزیهای ما را در برگرفته است، باز کردن راهی بهسوی آیندهای موفق و در زمان مناسب، مستلزم داشتن سلاحی قوی به نام انتخاب منابع مطالعاتی مناسب بهمنظور کسب اطلاعات و بهرهوری مطالعه - کسب اطلاعات بیشتر در زمان کمتر - میباشد.
شناخت و رعایت اصول قبل از مطالعه، هنگام مطالعه و بعدازآن، بهرهوری مطالعه را بالا میبرد. در این مقاله به بررسی شیوههای مطالعه، نقشهای حافظه در یک مطالعه و عوامل انگیزشی برای مطالعه، به مطالعه پرداختهشده است تا آشکار گردد که چگونه با استفاده از شیوههای صحیح مطالعه و شناخت روند یادگیری میتوان مطالعهای پرثمر و لذتبخش داشت و انگیزه مطالعه و خواندن را افزایش داد
مقدمه:
ازآنجاکه در هر تمدن، و در هر ملتی خواندن و مطالعه بهمنزله ارزشی والا شناخته میشود، این تحرک آموزشی به لذتی بیبدیل، و گاهی اوقات فایدهای بیهمتا درآمده که چارچوب ویژه خود را طالب است. احساس لذتبخشی که بسیاری اوقات در مطالعه و بازخوانی مجدد متون حاصل میشد در تمدنها و قبایل، به نقالان و قراء مواد متفاوت انتقال یافت، بهنحویکه روابط خواننده و شنونده در قرون متأخر پایگاهی از اطلاعات و بهمرور دانش را فراهم آورد، و صور نهانی را برای کارکردهای ابزاری فراهم ساخت تا کتاب آرایهای زینتبخش به خود گیرد و کاغذ، خط، و جلد تبیین هنری یابد. اینکه خواندن از وجوب فعال در بین دولتمردان و حکام به علایق ارتباط خدمت به خواننده درآید، و آنچه را که نیتکی گفته، - - موقعیت فعلی ... که آغازگر اندیشههای فعال و نه فراهم آوری انفعالی کتابها را ایجاب میکند - -
تعریف و انگیزههای مطالعه:
مطالعه راهی برای شناخت جهان علم و معرفت بشری است. امروزه مطالعه از شاخصهای رشد و توسعه هر ملتی محسوب شده و میزان گرایش افراد به مطالعه نقش مهمی در پیشرفته و توسعه جامعه دارد. سخنی به این مضمون از سقراط میگوید: جامعه وقتی فرزانگی و سعادت مییابد که خواندن کار روزانهاش باشد. خواندن مهمترین مهارتی است که در سالهای اولیه مدرسه حاصل میشود و تأثیر آن در طول زندگی انسان باقی میماند. توسعه خواندن به تعامل بین عوامل محیطی - انگیزش از خانه، مدرسه، و جامعه - و عوامل بیولوژیکی وابسته است. از طریق خواندن، دانش شخص درباره جهان پیرامون افزایشیافته و مجموعه لغات او گسترش مییابد که هر دو عامل، برای توسعه خواندن ضروری است
افرادی که در طول زندگی به مطالعه عادت دارند، از خواندن لذت برده و دنیای خود را از طریق مطالعه وسعت داده، دید خود را نسبت به مسائل عمیقتر مینمایند. تولستوی میگوید: در دنیا لذتی که بامطالعه برابری کند نیست
به نظر بسیاری از روانشناسان، انگیزه در مطالعه نقش اساسی دارد. انگیزه نیرویی است که انسان را وادار به کار و فعالیت میکند. انگیزشٍ به معنای ترغیب و تحریک است و منظور پشتکار و کوششی است که یادگیرنده با اشتیاق در مطالعه به کار میبرد تا مطلبی را که باید فراگیرد، بهخوبی یاد بگیرد. از عوامل مؤثر بر انگیزه میتوان به علاقه اشاره کرد.
انگیزه در جریان مطالعه و یادگیری اولین گام نیست. زیرا تا زمانی که فرد تمایل یا علاقهای به انجام مطالعه نداشته باشد، نمیتواند برانگیخته شود. در مطالعه علاقه یکی از عوامل مؤثر است. دروس و مطالبی که موردعلاقه نباشند، انگیزهای برای مطالعه نخواهد بود و درنتیجه نهتنها مطالب دیرتر یاد گرفته میشود، بلکه زودتر نیز فراموش میشود.
علاقه به مطالعه، به پرورش عادت مطالعه در دوران کودکی مربوط است. پژوهشهای انجامشده نشان داده میزان علاقه فرد بزرگسال به مطالعه از میزان مطالعه او در کودکی تأثیر میپذیرد. یکی از عوامل مؤثر در ایجاد انگیزه برای مطالعه نوجوانان، وجود کتابهای متناسب با روحیات و نیازهای آنان میباشد
درواقع علاقه به هر موضوع، با مقدار اطلاعاتی که درباره آن داریم، نسبت مستقیم دارد. یعنی هر چه بیشتر درباره مطلبی اطلاعات کسب شود، علاقه به مطالعه آن بیشتر میشود. ایجاد علاقه اولین قدم برای انگیزش به مطالعه است
علاقه به مطالعه براثر درک درست هدفها ایجاد میشود. هدف به معنای منظور و مقصودی است، که شخص برای رسیدن به آن سعی و تلاش میکند. با روشن شدن هدفها و راه رسیدن به آن، دیگر درس خواندن و مطالعه کردن در نظر شخص دارای معنا و مفهوم میشود و از آن پس مطالعه به معنای راه کسب فنون مورد نیاز در آینده خواهد بود
عوامل ایجاد یک مطالعه مؤثر:
برای آنکه اهل مطالعه شویم و مطالعه مؤثری داشته باشیم، باید بررسی کنیم که در کدامیک از نکات زیر مشکلداریم تا پس از رفع آن به یک مطالعه مؤثر دستیابیم و بهسوی موفقیت تحصیلی و علمی گام برداریم.
-1 اصول قبل از مطالعه
-1-1 تعیین دقیق هدف
-2-1 خودپنداری مثبت
- توانایی لازم را دارم
- زمان لازم را دارم
- تمرکز کافی دارم
-3-1 برنامهریزی - تعیین مدت و میزان مطالعه -
-4-1 ایجاد محیط مناسب
- فیزیکی
- علمی
* سؤال از یکدیگر
* مطالعه گروهی در صورت ترس از تنهایی
-2 اصول هنگام مطالعه
-1-2 مطالعه فعالانه
-2-2 جدیت در مطالعه و پایبندی به برنامهها و استفاده از فرصتها
-3-2 شناخت نقاط ضعیف و حفظ آرامش و دوری از هیجان
-4-2 خویشتنداری و تسلط بر خویش و ترک افکار منفی
-5-2 تمرکز حواس
