بخشی از مقاله
چکیده
میزان مطالعه کتاب در ایران بسیار پایین و برای جمعیت 7 سال به بالای کشور،6/7 دقیقه در شبانه روز می باشد . مطالعه کتاب 1/9 درصد و مطبوعات 5/4 درصد از سرانه زمانی اوقات فراغت را به خود اختصاص می دهند، در حالی که سهم مشاهده تلویزیون در این میان 42 در صد می باشد. این آمار با مقایسه با کشورهای دیگر، بحرانی بودن میزان کتابخوانی در ایران را نشان می دهد. نتایج تحقیقات، بخصوص درباره اوقات، نشان می دهد که بخش زیادی از اوقات جوانان بیهوده تلف می شود. - در یک نمونه، تنها 1/1 درصد از اوقات فراغت دانش آموزان در دوران تحصیل، صرف مطالعه غیر درسی می شود - .
کتبخوانی - بویژه مطالعه آثار ادبی که با مطالعه کتب درسی و روزنامه تفاوت جدی دارد - کارکردهای فراوانی دارد، که یکی از آنها جامعه پذیری نسل جوان است و به همین دلیل، پایین بودن این میزان، در جوانان و نوجوانان نگران کننده است. دلایل متعددی برای این مساله ذکر شده است، از جمله : گرانی کتاب، نداشتن فرصت مطالعه و امکان خرید کتاب به دلایل اقتصادی، ضعف فرهنگ کتابخوانی و نبود آموزش مناسب در دوران کودکی برای کتابخوانی، عدم چاپ مناسب کتاب در قطع های متفاوت و قابل حمل، عدم برنامه ریزس برای گروه ها و سلیقه های متفاوت در انتشار و عرضه کتاب، نقش مخرب رسانه های جمعی در پر کردن اوقات فراغت و نیز فقدان نویسندگانی که بتوانند با نوشته های خود پاسخگوی نیازهای جامعه باشند.
برنامه ریزی برای افزایش مطالعه در اوقات فراغت، یکی از ضرورت های جامعه ماست. اسکارپیت، مناسب ترین زمان های مطالعه را در اوقات زیر می داند: لحظات خالی از دست رفتنی، اوقات فراغت و زمان های غیر فعال. در جامعه ما، اکنون در این زمان ها، به دلایل متعدد کمتر امکان مطالعه وجود دارد، حال آنکه با سیاستگذاری مناسب و شناخت علل عدم اقبال به مطالعه در هر یک از این مقاطع، می توان به افزایش سطح کتابخوانی در جامعه کمک کرد.
مقدمه
آغاز راه بود که انسان از بهشت رانده شد و حس بودن در ازلی جایگاه را هیچگاه از خود دور ندید و می گشت و می گشت که در کجای زمین بیابد آنچه را که ازدست داده بود. پس در هر کوی و مکان درختی رویاند و گلی کاشت و آبی روان کرد تا به منزلگاه مقصود برسد. وچه خدا مردانی در ایران زمین که سرشارند از بوی خدا و در جستجوی بهشتی در بطن خاک خشک و تفت دیده شان که سمبل عشق و محاسبه را سرو آزاد می دانند. سجده گاهشان را در کنار عطر خداوندی که نشان از بوی محمد - ص - دارد به گستردگی تمامی قلبشان پهن کرده و سر بر خاک عزیز سجده می کنند. به سوی خالق تمام زیبایی هاکه او را نگاهبان کرده.
»ان الذین آمنو و عملو الصالحات کانت لهم جنت الفردوس نزولا« سوره کهف-آیه107
وآنان که به خدا ایمان آوردند و نیکوکار شدندالبته در بهشت فردوس منزل خواهند یافت.
در این میان نقش مطالعه در مواقع دسترسی به کتاب به عنوان وسیله انتقال دانش و درک آگاهانه در زمینه های مختلف بر همگان آشکار است و چه نیکوست این اتفاق فرهنگی در دل این بهشت گمشده باشدتا انسان فارغ از هیاهوی زندگی ماشینی لحظاتی به آرامش فطری خود دست یابد
فرضیه
چرا باغ کتاب؟ باغ در فرهنگ ایرانی نماد پیوند انسان متمدن با طبیعت، محل آرامش و تامل و گوناگونی و رنگارنگی بوده است. باغ کتاب پایگاهی برای ارتباط فرهیختگان و عناصر فکری و فرهنگی جامعه و تبادل نظر آنان می باشد. ایجتپ فضایی مفرح با امنیت و آسایش برای عموم شهروندان، فضای باز متعدد برای عملکردهای مختلف، از مبانی مجموعه معماری است. باغ کتاب فضایی مفرح و دلپذیر برای دمخور شدن شهروندانی است که هیاهوی زندگی شهری، هجوم رسانه های گوناگون و خطر از خود بیگانگی را وا می گذارند تا در خلوت معنوی کتاب، خود را بیایند و خودآگاه شوند.
روش تحقیق
در این تحقیق شیوه محتوای کیفی به کار گرفته شده است. برای تحلیل محتوای کیفی دو شیوه تکوین استقرایی مقوله ها و به کارگیری قیاسی مقوله ها استفاده شده که بر مبنای پژوهش ها و تحقیقات منتشر شده در این زمینه استوار است.
تعریف باغ ایرانی
باغ ایرانی پدیده ای فرهنگی، تاریخی، کالبدی، در سرزمین ایران است و معمولا به صورت محدوده ای محصور که درآن گیاه، آب و ابنیه در نظام معماری مشخصی باهم تلفیق می شوند و محیطی مطلوب، ایمن وآسوده برای انسان بوحود می آورد، ساخته می شود
تاریخچه باغ ایرانی
نویسندگان آغاز باغسازی ایرانی را به استناد نقش مایه های رایج سفالینه هایی که در شوش یافت شده است، به دوران هزاره چهارم پیش از میلاد مسیح نسبت می دهند. در ادامه ، تداوم باغسازی ایرانی را در سفالینه ها و تراشکاری های تخت جمشید،مفرغ کاری های لرستان، آثار هنری دوران ساسانی، اشعار و مضمون های موسیقی پیش از اسلام و سپس فرش ها. یافته های ابریشمی، نگارگری های دوران اسلامی تا مصادیق باغ های شناخته شده یا پابرجاهای موجود همچون »فرح آباد« اصفهان و »اشرف« بهشهر و باغ فتعلی شاه، دنبال می نمایند. بدین ترتیب نویسندگان به نوعی معتقد به تداوم سبک باغسازی ایرانی از حدود هزاره چهارم پیش از میلاد تا دوران قاجار هستند
معنا و جایگاه عناصر طبیعی در فرهنگ ایران
طبیعت در فرهنگ ایرانی بسیار اهمیت دارد، از گذشته های دور ایرانیان رابطه نزدیکی با طبیعت داشته اند و این مدت ها پیش از زمانی بود که در سایر نقاط جهان چنین رابطه ای میان انسان و محیط معمول و مرسوم گردد - ویلبر، . - 1348:42 این نوع ارتباط بین انسان و طبیعت نه تنها طبیعت گرایی بلکه تعامل با طبیعت است. شواهد بسیاری از اهمیت و تقدس طبیعت و یا عناصر طبیعی در فرهنگ ایرانی دردسترس است. در ایران دوران باستان از نظر انسان، تمام جهان طبیعت مملو از معناست.
در زمان ساسانیان که دوران ترویج آیین زرتشت بوده نیزِ کل طبیعت مقدس شمرده می شد و آتش از تمام اجزای طبیعت مقدس تر بود. پس از ترویج دین اسلام و گسترش آن در قلمرو سرزمین ایران تعامل فرهنگ ایرانی با طبیعت ادامه یافت واین بار احترام به طبیعت بر مبنای توصیه ها و سفارش های پیامبر اسلام - ص - و رهبران دینی وآیات قرآن ارتباط فرهنگ ایرانی و طبیعت را تداوم بخشید.
در تحلیل و بررسی اطلاعات و اسناد به جا مانده در دوره های تاریخی گوناگون در ایران روشن می شود که در فرهنگ ایرانی از یک سو تقدس عناصر طبیعی واز سویی دیگر الگوهای کهن سازمان دهی به طبیعت به طور توامان با یکدیگر نظام های معنایی را در شکل گیری باغ ایرانی پدید آورده اند، به طوریکه که هم، هریک از عناصر طبیعی موجود در باغ دارای مفاهیم معین هستند یا به عنوان نماد در آنجا شناخته می شوند و هم الگوی کالبدی معینی برخواسته از چهارگانه ها در فرهنگ و هنر ایرانی به این عناصر نظم داده است.
به این دلیل در ادامه این بحث به تبیین جایگاه عناصر طبیعی در فرهنگ ایرانی پرداخته می شود و سپس معنای الگوی سامان دهی این عناصر در باغ بررسی می شود. به دلیل آنکه این مبحث بسیار گسترده است، دراین بخش یافته های تحقیقات منتشر شده در این زمینه، بازخوانی شده است و معنای عناصر طبیعی در فرهنگ ایرانی در سه پارادایم مشخص فرهنگی ایران دسته بندی و ارائه می شود. سه دوره مورد بحث شامل : ایران کهن، ایران تاریخی و ایران معاصر است
گزینش مبنای علت های وجودی
همانطور که می دانیم ارسطو برای هنر چهار علت قاِئل شده است که شامل: -1علت فاعلی: سرچشمه هنر - خدا ،انسان، و... - -2علت غایی: - آرمان معنایی - -3علت صوری: - ساختار، فرم، هندسه - -4علت مادی: - اجز، عملکرد، اقلیم، هندسه و... - در اینجا از علت های ارسطویی برای تحلیل باغ کتاب استفاده می شود که بر این اساس، علت فاعلی عمدتا انسان است؛ علت غایی ارضای حواس پنج گانه؛ علت مادی، عناصر موجود در باغ و عملکرد حاکم بر آنان و علت صوری ساختار باغ می باشد.
علت صوری یا کالبد باغ، معلول دو علت پیشین - فاعلی و غایی - است که برای ظهور خود نیاز به علت مادی - هندسه باغ - دارد. سامانه انسانی به عامل، خالق و یا استفاده کننده ی اثر و فرآیند مربوط است که در اینجا حسم و روح انسان به عنوان فاعل در نظر گرفته می شود. در باغ ایرانی،همانند معماری ایرانی هیچ چیز بی موردی وجود ندارد؛ آنچه مفید و لازم است زیبا عرضه می شود و جلوه ای از کمال دارد. باغ ایرانی با تمام این اوصاف اثر هنری زیبا، چندمنظوره و پر عملکردی است
در واقع یک باغ از ترکیب واژگان، اجزا، عناصر و الگوهای شکل گرفته که در صورت یادگیری آنها برای تولید امکان هایی برای ترکیب، تلفیق و ساخت فضا و مکان به ما کمک می کند. به طور کلی باغ کتاب با ترکیب عواملی نظیر زمین، آب، گیاهان و... شکل می گیرد. زمین می بایستی از لحاظ جنس خاک قابلیت نفوذ آب و حاصلخیزی، مورد بررسی قرار گرفته باشد. آإ مورد نیاز باغ بایستی افزون بر کفایت، از خاصیت استمرار و دائمی بودن برخوردار باشد. انواع گیاهان تجلی طبیعت هستند که در رابطه با سلیقه و خواست انسان و شرایط اقلیمی در باغ به نظم کشیده شده اند و معماری هم عامل شکل دهنده باغ بوده
