بخشی از مقاله

بررسی راهکارهای افزایش سرعت روان خوانی در فراگیران پایه ی اول ابتدایی در سال تحصیلی 88-87

چکیده
آموزش روان خوانی در دوره ی ابتدایی می تواند کمک شایانی به پیشرفت درک معنایی سایر دروس کرده، و کودکان امروز را برای ورود به دنیای رو به پیشرفت فردا آماده تر کند.
در این پژوهش که بررسی راهکار هایی جهت افزایش سرعت روان خوانی در فراگیران پایه ی اول بود در یک کلاس28نفره و یک دبستان پسرانه در ناحیه 6مشهد به اجرا در آمد.


در شواهد جمع آوری شده مشخص شد که فراگیرانی که در خواندن با مشکل مواجه اند، به صورت زنجیره وار در سایر مهارت های زبان آموزی از جمله ( شنیدن ) به شدت دچار ضعف می باشند. برای بهبود این وضعیت با صلاح دید صاحب نظران و شواهد موجود راهکار ( تأکید بر جمله خوانی و آموزش آن و پرهیز از کلمه خوانی ) به اجرا در آمد که پس از اجرای راهکار انتخابی شدت ضعف فراگیران تا حدی کاهش یافت که به بهبود خواندن آن ها انجامید. در شواهد کتابخانه ای نیز راهکار های بسیار مؤثری ذکر شده است که اجرای هر کدام از آن ها محاسن زیادی را در بر داشته و خواندن آن کمک مؤثری به معلمان مقطع ابتدایی خواهد کرد.


اگر چه این تغییرات چندان چشم گیر نبود اما ما را به هدف مورد انتظار نزدیک کرد. طبق ارزشیابی و مصاحباتی که با همکاران و دانش آموزان انجام شد، این راهکار اثر بخشی کافی را با توجه به زمان اندک داشته است. امیدواریم که نتایج این پژوهش اندکی از مشکلات جامعه ی تعلیم و تربیت را بهبود بخشد.


ان شاء ا...
فهرست
چکیده
مقدمه
«توصیف مشکل»
1-1 توصیف خودم 6
2-1 توصیف محیط 6
3-1 توصیف مشکل 8

«شواهد (1)»
1-2 شواهد محیطی 10
2-2 شواهد کتابخانه ای 14

«تجزیه و تحلیل شواهد (1)»
1-3 چکیده 24
2-3 تعیین علل مشکل 24
3-3 تعیین راهکار های پیشنهادی 25
4-3 حذف بعضی راهکار ها و علل حذف 26
5-3 خلاصه ی جدول نظر سنجی 27

«اجرای راه حل»
1-4 علت اصلی انتخاب راهکار پیشنهادی 28
2-4 اجرای راهکار ( شرح مفصل) 29
3-4 گزارش لحظه به لحظه 29
4-4 مشکلات ضمن اجرا 31

«شواهد (2)»
5- گرد آوری شواهد(2) 33

«ارزشیابی»
6- ارزشیابی و تجزیه و تحلیل اطلاعات 35

«گزارش دهی»
7- تجدید نظر و گزارش نهایی یا اطلاع رسانی 38


8- منابع 40
مقدمه
زبان فارسی نه تنها میراث ارجمند گذشته و حافظ وحدت و رمز هویت ملی ماست؛ بلکه تکیه گاه رشد و اعتلای فرهنگ و ازرشها نیز هست و برنامه ی درسی زبان آموزی، بزرگترین و مهمترین نقش را در این زمینه بر عهده دارد.
زبان های انسانی با توجه به اینکه تنها از چند عنصر آوایی محدود ( مثلاً در زبان فارسی از 32 صامت و 6 مصوت ) و تعداد محدودی واژه تشکیل می شوند، قادر هستند تعداد نامحدودی جمله بسازند. جمله هایی که برای نخستین بار گفته و شنیده می شوند و طبعاً حامل پیام های تازه ای هستند. در آموزش روان خوانی می توان با روش های علمی و با پرورش قوه ی خلاقیت دانش آموزان با آموزش های لازم و انجام تمرینات کافی، آنان را در سطح تولید جمله های شفاهی و مکتوب به حد خود کفایی رساند؛ در این صورت است که یکی از مهمترین اهداف آموزش دبستانی تحقق عملی می یابد.


در این پژوهش بر آن شدیم که سرعت روان خوانی فراگیران را با راهکار های مناسب افزایش دهیم تا از طریق خواندن صحیح و با سرعت مناسب به درک معنایی جملات نایل آمده و پیام نهفته در کلام را درک کنند.
امید که با یاری خداوند سبحان گامی در جهت ارتقای فرزندان پُر توان ایران زمین برداریم؛ و این همت با همراهی شما عزیزان یاری دهنده به فرجام و سرانجام بارور تر و روشن تر برسد.
(همتم بدرقه ی راه کن ای طایر قدس که دراز است ره مقصد و من نو سفرم)
توصیف وضعیت موجود


1-1توصیف خودم
از 4 سال سابقه ی کار آموزشی ام امسال اولین سالی است که مدرس پایه ی اول ابتدایی هستم. همچنین دانشجوی کارشناسی رشته ی آموزش ابتدایی در دانشکده ی علوم تربیتی می باشم. از 4 سال پیش وارد مقطع ابتدایی شده و تدریس پایه های سوم و اول را تجربه کرده ام. امسال آموزگار پایه ی اول ابتدایی در یک دبستان پسرانه می باشم
2-1توصیف محیط
این دبستان پسرانه یکی از دبستان های ناحیه ی 6 مشهد می باشد که از یک ساختمان سه طبقه با 15 کلاس، یک کتابخانه، آزمایشگاه، اتاق سایت، اتاق سمعی بصری، نمازخانه و حیاتی به مساحت 1500 متر مربع زیر بنا تشکیل شده است.


کلاس من در طبقه ی همکف این دبستان، دومین کلاس از سمت راست در ورودی با فضایی به مساحت 35 متر مربع با دو پنجره ی مشرف به حیات خلوت واقع شده است.
در این کلاس نیمکت ها به صورت ردیفی چیده شده و برای هر دانش آموز یک نیمکت شخصی جداگانه در نظر گرفته شده است که با توجه به محیط کوچک و فضای کم فاقد امکانات لازم برای اجرای شیوه های فعال و گروهی است.

در این کلاس 28 دانش آموز 7 ساله ی بومی مشهد درس می خوانند؛ با خانواده هایی که اکثراً تحصیلات بالای دیپلم داشته و از امکانات رفاهی مطلوب نسبت به وضعیت موجود در جامعه برخوردارند. ( نمودار شماره ی 1 )
3-1توصیف مشکل


بهره ی هوشی این دانش آموزان طبق آزمون سنجش ورودی کلاس اول در سطح متوسط و معمولی می باشد. اکثر فراگیران در این کلاس در فروردین ماه به وضعیت مطلوب و در حد انتظار در روان خوانی رسیده اند و تنها تعداد اندکی از آنها از سرعت لازم در خواندن برخوردار نیستند. ( آزمون شماره ی 1، ضمائم )
فراگیران مشکل دار قادر به خواندن کلمات خارج از کتاب با ترکیب صدا های تدریس شده نیستند و در خواندن این کلمات نیاز به زمان دارند. این مشکل زمانی که این فراگیران در گروه فعالیت می کنند به حداقل رسیده و هنگامی که به صورت فردی مورد ارزشیابی قرار می گیرند مشهود تر است. طبق آزمون ها و چک لیست مشاهدات معلوم شده که مشکل این افراد از دلایل متفاوتی ناشی شده است. والدین اکثر این دانش آموزان از تحصیلات دیپلم یا پایین تر برخوردارند. مادران آن ها خانه دار و این کودکان اغلب فرزند آخر خانواده می باشند. ( نمودار شماره ی 2 )


طبق آزمون های مکرر به عمل آمده مشخص شده که این فراگیران در تشخیص صدا ها مشکل خاصی ندارند و تنها در ترکیب بخش ها و کلمه سازی زمان طولانی تری نیاز دارند، خواندن را به صورت گروه کلمه «جمله» دنبال نکرده و کلمه کلمه می خوانند. و این خود به طور واضح از سرعت خواندن آن ها می کاهد. این فراگیران پس از چند بار تمرین متن های

داخل کتاب را روان می خوانند، اما به نظر می رسد کلمات را تنها حفظ کرده اند و قادر به تجزیه ی کلمات و اجزا نمی باشند در درک معنی کلماتی که می خوانند با مشکل مواجهند.. تند و جویده سخن می گویند و نسبت به سایر دانش آموزان کم حرف تر می باشند. تمرکز کافی نداشته و اغلب حواسشان به جزئی ترین مسائل پرت می شود. حافظه ی سمعی آن ها کوتاه و اغلب مطالب مطرح شده در کلاس را به یاد نمی آورند. در نوشتن شکل کلمات خارج از کتاب با مشکل جدی مواجهند و تنها با هجّی کردن کلمات می توانند آن ها را بنویسند. اغلب از کار گروهی سرباز می زنند و زیر بار تکالیف شانه خالی می کنند. هرگز در فعالیت خواندن مانند سایر دانش آموزان داوطلب نمی شوند و تنها در صورت خواستن در تکلیف حاضر به خواندن می شوند. ( چک لیست مشاهدات، ضمائم )


کند خواندن این فراگیران باعث می شود بی نظمی و سر و صدا در کلاس ایجاد شده و سایر دانش آموزان با بی حوصلگی و حرف زدن مداوم در بین خواندن آن ها موجبات دستپاچگی و اضطراب آن ها را فراهم آورده که این خود به مشکلی آزار دهنده در کلاس تبدیل شده است. هم اکنون می خواهم بدانم ( چگونه می توانم سرعت خواندن فراگیران پایه ی اول ابتدایی را افزایش دهم؟)

شواهد(1)
1-2 شواهد محیطی
با توجه به این که زبان آموزی دارای 4 رکن اصلی ( گوش دادن، سخن گفتن، خواندن و نوشتن ) می باشد و این 4 مهارت ارتباط تنگاتنگی با هم دیگر دارند، لذا تقویت هر مهارت می تواند باعث تقویت سایر مهارت ها شده و در پیشرفت آن ها تأثیر بسزایی داشته باشد. طبق مشاهدات به عمل آمده ( چک لیست خواندن و مهارت ها، ضمائم ) نمودار استخراج شده که میزان ضعف فراگیران مشکل دار در مهارت های چهار گانه ی زبان آموزی به نمایش گذاشته شده است. که میزان ضعف از 1 تا 10 درجه بندی شده و بیشترین عدد شدت ضعف در مهارت مورد نظر را نشان می دهد.

نمودار شماره (1)
بر طبق این نمودار دانش آموزانی که ضعف بیشتری در گوش دادن و سخن گفتن دارند، میزان ضعف در خواندن آن ها نیز بیشتر می باشد که این خود بر نوشتن آن ها نیز تأثیر مستقیمی گذاشته است.
بر طبق اطلاعات به دست آمده از جدول درج مشخصات دانش آموزان در ابتدای دفتر کلاسی (ضمائم) حدود5/3% از مادران دکترا، 36% لیسانس،14% فوق دیپلم، 5/28% دیپلم و 18% زیر دیپلم می باشند. که تحصیلات مادران دانش آموزان مشکل دار دیپلم یا زیر دیپلم می باشد.

نمودار شماره ی (2)
میزان تحصیلات مادران
و تحصیلات حدود 14% پدران دکترا، 11% فوق لیسانس، 32% لیسانس، 11% فوق دیپلم، 5/28% دیپلم و 5/3% زیر دیپلم می باشد.

نمودار شماره ی (3)
میزان تحصیلات پدران
همه ی فراگیران مشکل دار فرزند آخر خانواده می باشند. و مادرانی خانه دار دارند. طبق فرم های به دست آمده از ثبت نام اول سال ( ضمائم ) حدود 82% فراگیران به امکانات رایانه و سمعی بصری دسترسی داشته و تنها 18% از آن ها از این امکانات محروم می باشند؛ که دانش آموزان مشکل دار جزء این دسته می باشند.

نمودار شماره ی (4)
امکانات سمعی و بصری
طبق آزمون های به عمل آمده ( آزمون شماره ی 1، ضمائم ) سرعت خواندن این فراگیران با توجه به سطح کلاس بسیار پایین تر و تنها حدود 35 کلمه در دقیقه می باشد. حال آن که فراگیر پایه ی اول در سطح معمولی باید بتواند در هر دقیقه 60 کلمه بخواند.

ردیف نام و نام خانوادگی تعداد کلمه زمان ( دقیقه) وضعیت فراگیر
1 محمد مهدی پوستچیان 86 1 قوی ترین
2 امیر حسین آذری 30 1 مشکل دار
3 علی پور اسد 38 1 مشکل دار
4 علی رضا سحرخیز 38 1 مشکل دار

ردیف نام و نام خانوادگی تعداد کلمه زمان ( دقیقه) وضعیت فراگیر
1 محمد مهدی پوستچیان 86 1 قوی ترین
2 امیر حسین آذری 86 3:24 مشکل دار
3 علی پور اسد 86 3:05 مشکل دار
4 علی رضا سحرخیز 86 2:45 مشکل دار

نتایج آزمون شماره ی (1)

2-2شواهد کتابخانه ای
خواندن: خواندن عبارتست از درک معنی و مفهوم کلمات نوشته شده و مطالب چاپی که اگر درک مطلب صورت نگیرد، خواندن هم انجام نشده است.
خواندن اساسی ترین وسیله ی آموزش بوده و فراگیر با کسب مهارت و پیشرفت در آن بهتر قادر خواهد بود تا در حدی که در امور زندگی معلومات لازم را کسب کند.
یادگیری مهارت خواندن مستلزم کسب مهارت های زیر است:


1- بازشناسی دیداری عناصر زبانی اعم از حروف، کلمات و جمله ها.
2- درک معنایی این عناصر و روابط معنایی موجود بین آن ها.
3- درک پیام جمله و متن
در پایه ی اول ابتدایی معمولاً به آموزش مهارت نخست؛ یعنی بازشناسی دیداری عناصر زبانی پرداخته می شود.
روانخوانی: روانخوانی که همان سرعت خواندن و ادا کردن پیوسته و منظم لغات در کنار هم می باشد تا عبارات و جملات معنای خودشان را برسانند.
منبع: سایت آفتاب


انواع روش های خواندن در دوره ی ابتدایی:
معمولاً از دو روش (صامت خوانی و بلند خوانی) در این مهارت زبانی استفاده می شود. بلند خوانی در شروع خواندن روشی مؤثر است، زیرا در آن از دو فرآیند ادراکی یعنی تمییز شنیداری و تمییز بصری استفاده می شود. صامت خوانی را می توان از سال اول شروع کرد. این روش برای تند خوانی و مطالعه مؤثر تر است. روش هایی که پس از این اشاره خواهیم کرد بیشتر مبتنی بر صامت خوانی هستند؛


1- دقیق خوانی: در این نوع خواندن دانش آموز به درک کامل متن خواندنی و نگه داری آن به طور منظم در حافظه می رسد او به افکار اصلی نویسنده پی می برد، به ارتباط مطالب پرداخته خلاصه را بیان کرده و نتیجه گیری می کند.
2- خواندن تجسمی: هدف این نوع خواندن درک دقیق تر تحریک حس کنجکاوی، مشارکت فعالانه در مطالعه است. برای رسیدن به اهداف مذکور قبل از مطالعه سؤالاتی از متن انتخاب می شود.


3- خواندن انتقادی: در این روش دانش آموز به تجزیه و تحلیل مطالب، اثر گذاری و قضاوت مطالب و برقراری ارتباط بین جوانب مختلف می پردازد.
4- خواندن التذاذی: خواندن برای درک زیبایی ها روش مؤثر تری برای پرورش حسّ زیبایی شناسی و تقویت ذوق ادبی است. با هم بخوانیم کتاب های ابتدایی به این منظور است.
منبع: سایت تبیان


مراحل رشد خواندن:
1- آماده شدن برای شروع خواندن از تولد تا 6 سالگی
2- مرحله ی آغازین در یادگیری خواندن
3- رشد سریع مهارت های خواندن
4- مرحله ی گسترش خواندن
5- پالایش خواندن.


شایع ترین مشکلات خواندن:
1- دسیلکسی 2- نقص خفیف خواندن 3- نقص شدید در خواندن
منبع: دکتر حسن ذوالفقاری، محمد رضا سنگری، 1385، صص 41-40-14
ترکیب صدا: عبارتست از پیوستن صداها به همدیگر و ساختن یک کلمه. گاهی اوقات این مشکل هنگامی پدیدار می شود که صدا های زبان مورد تأکید بسیار قرار می گیرد و این صدا ها به صورت مجزا از یکدیگر آموخته می شود.


دکتر بهرام طوسی، 1369، صص 23-19-18
ارتباط بین خواندن و گوش دادن:
1- هر دو مستلزم تحریک مهمی هستند. یکی از راه چشم و دیگری از راه گوش.
2- هر دو مستلزم توانایی درک و دریافت و معنی بخشیدن و سازمان دادن به محرکات هستند.
3- هر دو معنی بخشیدن به کلماتی که خوانده یا شنیده می شوند نیازمند استفاده از گنجینه لغات حافظه دارند.
4- هر دو نیازمند دقت و توجه اند، هر دو پایه ی کسب مهارت های فکری به ویژه فهم اندیشه هستند. منبع: سایت تبار


5- اهمیت موضوع: خواندن اساسی ترین وسیله ی آموزش است. توانایی خواندن بر ورزیده نمودن حافظه اثر بسزایی دارد، و موجبات درک بهتر دیگر مفاهیم درسی را فراهم می کند. شکست در برنامه های تحصیلی تا حد زیادی به سبب بی کفایتی در مهارت خواندن رخ می دهد و مشکلات خواندن در حوزه های گوناگون مانع پیشرفت تحصیلی می گردد. بدین ترتیب عدم موفقیت کودک در یادگیری خواندن در سال های اولیه مدرسه او را به طور مؤثری از پیشرفت دیگر مواد درسی باز می دارد. لذا ضرورت این تحقیق و کشف روابط بین آن ها آشکار

می شود. بنابراین این تحقیق تلاشی است برای یافتن روابط بین مهارت های خواندن و پیشرفت تحصیلی و راهکار های افزایش سرعت خواندن در سال های آغازین. فراگیر در خواندن بیش از گوش دادن نیاز به کوشش های اختصاصی و آموزش مستقیم دارد. خواندن علمی است که با تفکر سروکار دارد و موجبات پرورش و به کار انداختن تمام قوای فکری و اخلاقی چون استدلال، قوه ی تمییز، تجرید، و... می گردد.خواندن شامل دو فرآیند بنیادی است. بازشناسی کلمات که رمزگشایی نامیده می شود و فهم آن چه که بازشناسی شده است.خواندن در برگیرنده ی مجموعه ی پیچیده ای از مهارت هاست که بازشناسی لغات نوشته شده، تعیین معنای لغات و عبارات و هماهنگ ساختن این معنا با موضوع کلی متن را شامل می شود. این کار مستلزم فرآیند هایی است که در سطوح مختلف بازنمایی از قبیل حروف، کلمات، جملات و متن عمل می کند.


پس ضرورت آموزش مستقیم صحیح خواندن و بر کسی پوشیده نیست و باید سعی کرد مشکلات خواندن را کاهش داده و با افزایش سرعت روان خوانی درک جملات را بالا برد.
یول جورج، ترجمه ی نسرین حیدری، 1374، صص 60-50
خواندن و نوشتن امری مسلم است و توجه کافی به رشد دو مهارت شفاهی زمان ( شندیدن و گفتن ) به بهینه سازی برنامه ی آموزش خواندن در دبستان کمک شایانی خواهد کرد، لزوم توجه به پرورش مهارت سخن گفتن آشکار می گردد.


عوامل مؤثر در خواندن:
1- آمادگی: آمادگی یکی از عوامل مؤثر در خواندن محسوب می شود که خود به چند قسمت تقسیم می شود:

عوامل جسمانی نظیر سلامتی حنجره و قار های صوتی برای بیان کلمات و جملات.
عوامل عاطفی نظیر آرامش فکر و برخورداری از سلامت نسبی روانی و استقبال نسبی.
عوامل ذهنی شامل رسش و رشد مغز و ذهن کودک برای درک و خواندن.
2- روش و وسایل تدریس معلم
3- رغبت دانش آموزان به خواندن و روان خوانی
4- ارتباط معلم و شاگرد
یول جورج، نسرین حیدری، 1374، ص 42


خواندن و مطالعه: امروزه با پیشرفت علم و دانش و گسترش اجتماعات و پیدایش رشته های گوناگون علمی، خواندن و مطالعه از اهمیت زیادی برخوردار گردیده است. امروزه با پیشرفت سریع علم و تکنولوژی نه تنها درست خواندن مطرح است، بلکه نحوه ی خواندن، تکنیک خواندن و مطالعه، سرعت و فوق سرعت نیز مطرح شده است. افرادی که در اجتماعات حاضر زندگی می کنند به طرق مختلف درگیر خواندن و مطالعه می باشند. یکی از بلایای اجتماعت حاضر که مانند باتلاقی مرتب عمیق تر شده و افراد جامعه را بیشتر در خود جای می دهد، بلای کمی دقت است. در چنین شرایطی کمبود وقت و سیل مطالب خواندنی نیز ما را احاطه کرده است.


بسیاری از ما علاقه ی مفرطی به خواندن داریم، کتب بسیاری را با اشتیاق خریده و بر انبوه کتابخانه ی خود می افزاییم و هیچگاه فرصت مطالعه دست نمی دهد. سرعت خواندن کمک وافری در ایجاد علاقه ی مطالعه می کند. اگر هر بار با صرف مدتی وقت به خاطر کند خوانی نتوانیم مطالبی را که شروع کرده ایم به پایان برسانیم، که علاقه ی ما را برانگیزد و به دنبال خود بکشاند، به ناچار در نمیه ی راه دنباله ی مطالب را رها کرده و مسلم است که آن کوشش لازم به خواندن و مطالعه در ما ایجاد نخواهد شد.
بهرام طوسی، 1369، صص 83-82


روش های مختلف خواندن: روش کد برگردانی برای شروع خواندن ( فهم کلام نوشتاری )، کد برگردانی در خواندن به توانایی برقراری ارتباط بین صدا و نماد حرفی آن ها گفته می شود. شکل نوشتاری هر زبانی در ارتباط با صداهای زبان، با تناقضاتی روبه رو است و در بسیاری موارد نماد حرفی با صوت خود تفاوت دارند. نظیر حرف « ی » که صداهای متفاوتی دارد مانند « ای » در سیما و « ی » در یار. فراگیر پایه ی اول باید همه ی آن ها را بخواند و بفهمد. دو راه برای رفع این مشکل در شکل نوشتاری در زبان های مختلف پیشنهاد شده است:
1- آسان سازی: یعنی در مرحله ی اولیه فراگیری، کلماتی انتخاب شوند که صدا و نماد حرفی آن ها یکی است.
2- تغییر دادن نماد خطی یا اصطلاحاتی در علامت نوشتاری


هر دوی این راه حل ها جنبه های بسیار پیچیده ی زبان نوشتاری را در آمورش های بعدی نادیده می گیرند. از جمله ها طرح های مفید در خواندن که حاوی نکته های خاص در برگردانی هستند عبارتند از: روش صوتی، روش زبان شناختی، روش الفبایی اصلاح شده، روش حرف آموزی، روش معمای تصویری، روش تجربه ی زمانی و روش چند حسی.
طبقه بندی روش های تدریس خواندن: روش های تدریس مهارت خواندن به طرق مختلف طبقه بندی می شود. ویلیام گری روش های تدریس مهارت خواندن را از نظر سابقه ی تاریخی آن به دو گروه کلی تقسیم کرده است. گروه اول: روش های بسیار تخصصی که سابقه ی طولانی دارند. « از زمانی که خط اختراع شده و خواندن و نوشتن آغاز گردید.»
گروه دوم: روش های جدید که از ترکیب روش های مختلف به وجود آمده اند.


گروه اول را به دو دسته تقسیم می کنند:
الف) روش هایی که تدریس را با تکیه بر ابتدائی ترین عناصر تشکیل دهنده ی کلمه یعنی حروف، اصوات و هجاهای کلمه آغاز می شود.
ب) روش هایی که تدریس از کلمه یا واحد هایی بزرگتر زبان مثل عبارت، جمله یا داستان کامل شروع می شود. بر اساس تحقیقی که توسط مؤسسه ی بین المللی روش های سواد آموزی در مورد 123 کشور جهان صورت گرفته است، روش های تدریس خواندن به 3 گروه تقسیم شده اند که عبارتند از: روش های تحلیلی، روش کلّی، روش ترکیبی بیان میدارند. جمعی از مؤلفان، 1372، صص 42-41



الف) کلمه آموزی:
این روش با آموختن شکل کلی آغاز می شود. کلمه باید معنی دار بوده و به وسیله ی روش ببین و بگو تدریس می شود. مراحل روش های مختلف کلمه آموزی عبارتند از:
1- آموختن کلمه: فرض کنید اولین صفحه ی کتاب ابتدایی تصویر خانه ای را نشان می دهد و کلمه ی مورد نظر نیز خانه است. نو آموز به کمک تصویر به مفهوم کلی پی می برد و می تواند آن را به خاطر بسپارد. معلم می گوید: « این تصویر خانه است » در حالی که مطمئن می شود همه ی فراگیران کلمه را شنیده اند و حواسشان روی آن متمرکز است. نوآموز شکل کلمه را می بیند و آن را با کلماتی که عیناً همان شکل را دارند مطابقت می دهد، سپس فهرستی از کلمات نا آشنا را معلم ارائه می دهد تا ببیند آیا کلمه ی جدید را می توانند در میان آن ها بازشناسی کنند. برای یافتن تفاوت میان کلمه ها آن ها را با کلمه ی دیگر مقایسه کند. از این رو اولین درس باید حاوی دو کلمه و تصویر مربوط به آن ها باشد.


2- کشف بخش های کلمه: باید به نو آموز تعلیم داده شود که هر کلمه از بخش های کوچکتری تشکیل شده است مثلاً در کلمه ی خانه، معلم به بخش سیلاب « خا » اشاره کرده و می گوید: این بخش« خا » نامیده می شود. بدین ترتیب نو آموز بخش های کلمه را شناسایی می کند و آن ها را با یکدیگر مطابقت می دهد.
3- تمرین با بخش ها ( سیلاب ها ): تشخیص و شناسایی سیلاب ها احتیاج به تمرین دارد. این تمرین مثل آموختن کلمات به جستجو کردن، تطبیق دادن، مقابل یکدیگر قرار گرفتن و شناسایی کردن و خواندن احتیاج دارد.


4- آزمایش نوآموز: یکی از مهمترین امتیازات روش کلمه آموزی آنست که مفهوم و معنای خاصی برای فراگیر دارند. بنابراین انگیزه ای برای فراگیری آن به وجود می آید، و از آنجاست که نوآموز به معنای آن چه می خواند توجه دارد.
شریفی درآمدی، پرویز، 1376، صص 95 و 90
ب) روش عبارت آموزی:


در این روش تعلیم خواندن بر عبارت ها متمرکز می شود. و عبارت به عنوان اولین واحد فراگیری خواندن به کار می رود. مراحل این روش شباهت زیادی با روش کلمه آموزی دارد. بدین معنی که معلم توجه نوآموز را به عباراتی خاص جلب می کند. نوآموز در عبارات دقیق می شود و چندین بار آن را تکرار می کند.
ج) روش جمله آموزی:


در این روش تعلیم خواندن و نوشتن با جمله آغاز می شود و سپس عناصر تشکیل دهنده ی آن بررسی می شود. نوآموز پس از آشنایی با شکل و صورت کلی جمله، عبارات و کلمات آن را استخراج می کند. پس از شناخت کافی هر یک از کلمات به واحد های کوچک تر زبان یعنی بخش، شکل، حروف، یا صدای حروف تجزیه می شود.


در این روش بر خلاف بسیاری از روش ها از کتاب به منزله ی منبع اصلی و اولیه ی تعلیم خواندن و نوشتن استفاده نمی شود، بلکه اساس کار بر بحث های گروهی افراد در کلاس است. معلم از مجموع بحث های افراد جمله ای را استخراج و روی تخته می نویسد، و سپس نوآموزان به کمک معلم جمله را می خوانند و کلمات مهم آن را استخراج می کنند.
روش جمله آموزی بر این اصل استوار است که واحد اصلی و حقیقی زبان کلمه نیست بلکه تنها یک جمله ایست که می توان به کلمات شکل داد.

صباغیان، زهرا، 1375، صص 19 و 17
تجزیه و تحلیل شواهد (1)
1-3 چکیده


بر طبق نتایج به دست آمده از شواهد (1) فراگیران دارای مشکل سرعت خواندن به طور زنجیره وار در مهارت های چهار گانه ی زبان آموزی ضعف داشته و بیشترین شدت ضعف در حافظه ی شنیداری می باشد.( نمودار شماره ی 1)


تحصیلات اولیای این دانش آموزان دیپلم یا زیر دیپلم بوده که سطح سواد والدین با عدم آشنایی آن ها به شیوه های نوین آموزش ( کتاب های بخوانیم و بنویسیم جدید ) ارتباط مستقیم داشته و باعث تناقض می شود. این اولیاء شیوه های جدید را نپذیرفته و نسبت به آن مقاومت نشان می دهند که این مقاومت بر نگرش کودکان تأثیر دارد. در ابتدای سال CD های تکمیلی در اختیار دانش آموزان قرار گرفت که فراگیران مشکل دار به علت عدم دسترسی به رایانه قادر به استفاده از آن نمی باشند. فراگیرانی که از CD استفاده کرده اند پیشرفت چشم گیر تری در روان خوانی دارند.


2-3 تعیین علل مشکل
1- ضعف در حافظه ی بصری و عدم به خاطر سپاری شکل ظاهری کلمات به مدت طولانی. ( چک لیست مشاهدات )
2- عدم تمرین و تکرار در منزل. ( نظر همکاران )
3- آشنایی کمتر والدین با شیوه های آموزشی جدید. ( تجربیات خودم )
4- مطالعه نکردن کتاب های غیر درسی. ( نظر اولیاء )


5- نشناختن حروف و تمییز بین صدا ها. ( چک لیست مشاهدات )
6- نشناختن حروف استثناء و اشتباه این حروف با همدیگر. ( نظر همکاران )
7- ضعف در حافظه ی شنیداری و کوتاهی زمان به یاد سپاری کلمات. (چک لیست مشاهدات )
8- هماهنگ نبودن حرکات دست و چشم. (چک لیست مشاهدات )


9- تمایل نداشتن فراگیران به شرکت در فعالیت های گروهی و جمع خوانی (چک لیست مشاهدات )
10- غیبت مکرر فراگیران در تدریس صدا های جدید. ( جدول ثبت غیبت ها، دفتر کلاسی )
11- خجالتی بودن فراگیران و عدم تمایل به خواندن در جمع (چک لیست مشاهدات )

در متن اصلی مقاله به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر مقاله آن را خریداری کنید