بخشی از مقاله
چکیده
حرفه پیمانکاری، حرفه ایی بسیار پر استرس و تنش زاست. پیمانکاران بدلیل فشار کاری و شغلی زیاد که به سبب عوامل بسیاری ازجمله قرار گرفتن در تنگنای مالی ناشی از عدم پرداخت صورت وضعیتها، شرایط متعددی که در قرارداد پیمان وجود دارد، حوادث غیرمترقبه در محیط کار ایجاد می شوند، استرس شغلی بسیاری را تجربه می کنند.
در نتیجه هر چه یک پیمانکار بیشتر بتواند در مقابل این استرس شغلی تاب بیاورد می تواند تصمیم گیریهای بهتر و فعالیت مسمر ثمرتری داشته باشد. لذا بررسی رابطه سخت رویی یا تاب آوری با صلاحیت پیمانکاران دارای اهمیت است. به سبب آنکه بسیاری از افراد و دست اندکاران در یک پروژه وجود دارند که بر فرایند انجام و ادامه پروژه تاثیر گذار هستند لذا برنامه ریزی های پیمانکاران به ویژه در ایران که خلاء عمده ایی در رعایت اصول مدیریت پروژه و PMBOOK وجود دارد.
صرف انجام پروژه های مختلف و نیز صرف مدت زمان زیاد در حرفه ی پیمانکاری لزوما از ایشان فردی با تجربه نمی سازد. لذا بررسی رابطه تفکر تاملی با صلاحیت پیمانکاران حائز اهمیت است. در پروژه های ساخت همواره اموری وجود دارد که یک پیمانکار می تواند بدن آنکه مرتکب نقض قانون شود پروژه را به شکلی سریعتر و یا با استفاده از راه های میانبر انجام دهد.
در حالی که انجام پروژه مذکور با شکل ایده آل آن فاصله دارد و ممکن است در آینده و یا به اشکال مستقیم و غیر مستقیم پروژه را با مشکل رو به رو کند. که ممکن است منجر به حدر رفتن منابع اختصاص رفتن پروژه، دوباره کاری و یا هزین های غیر ریالی بشود. در نتیجه مسئله تاثیر و نقش انگیزش پیشرفت پیمانکاران در صلاحیت ایشان حائز اهمیت است.
.1مقدمه
مسأله انتخاب پیمانکاران برای پروژهها در ابتدا تنها براساس قیمت پیشنهادی آنها در مناقصات انجام میشد. اما به مرور زمان نقش پیمانکار در موفقیت پروژهها باعث شد این موضوع به مسأله ارزیابی و انتخاب پیمانکاران بینجامد. بنابراین محققان ویژگیهای مختلف پروژهها را شناسایی نموده و براساس آنها معیارهایی را برای ارزیابی پیمانکاران تدوین کردند
درحالی که روش ارزیابی و رتبهبندی پیمانکاران به دلیل نقش مهمی که در موفقیت پروژهها دارد، نیازمند روش جامعی است که علاوه بر امکان انتخاب بهترین پیمانکار در پروژه مورد نظر، قابلیت کاربرد آسان و صرف هزینه پیادهسازی کم به همراه داشته باشد
این در حالی است که شرکت های بزرگ بین المللی ساختمانی وسازمانهایی مانند ناسا که ماموریتهای خطیر فضایی را انجام می دهند بیش از پیش مشخصات فردی پیمانکاران و طرف های قرارداد را مورد نظر قرار می دهند. عوامل روانشناختی زیادی در انجام موفقیت آمیز یک پروژه موثر هستند اما از میان آنها 4 متغیر سخت رویی یا تاب آوری، اعتماد به نفس، تفکر تاملی و انگیزش پیشرفت نسبت به بقیه مهمتر هستند. تاب آوری توانایی افراد در سازگاری موثر با محیط است. وجود شرایط سخت و پیش بینی نشده در پروژه های عمرانی برای پیمانکاران امری متداول است. این شرایط می تواند ناشی از تفاوت قیمت ها قبل و بعد از قرارداد و یا مشکلات کار گروهی و مشکلات در خصوص انتظارات کارفرما و یا نظارت سخت باشد.
همچنین محدودیت های قانونی نیز اغلب مشکل ساز هستند. در چنین شرایطی هرچه وسعت پروژه بزرگتر باشد فشار و استرس شغلی بیشتری متوجه پیمانکاران می شود. در این شرایط افرادی که تحت فشار زیاد تاب آوری بالایی دارند مسلما تصمیمات صحیح تری می گیرند و بیشتر برای حل مشکل تلاش می کنند. اعتماد به نفس عبارت است از اعتقاد و باور فرد در توانایی انجام کارهای مربوطه - گالاهو، 1991 به نقل از قاضیانی و همکاران، . - 1387 پیمانکاری شغلی با استرس زیاد و بشدت رقابتی است. شواهد حاکی از آن است که چه قدر فشار رقابت بیشتر باشد، نیاز فرد به برخورداری از اعتماد به نفس نیز افزایش می یابد
عامل سوم تفکر تاملی است. تفکر تاملی عبارتست از "بررسی فعال، مداوم و دقیق یا هر شکل فرضی دانش با توجه به دلایلی که آن عقیده را تأیید می کنند و نتایج بیشتری که این عقیده به آنها گرایش دارد 1991 - ، نقل از کمبر و لانگ، - 2000 می باشد.
پیمانکاری که فاقد تفکر تاملی است عمدتا از اشتباهات خود درس نمی گیرد. روش هایش در همه پروژه ها همواره ثابت است. در نهایت عامل چهارم دخیل در موفقیت پیمانکار انگیزه موفقیت وی است. پژوهشگران، انگیزه پیشرفت را تمایل فرد به تلاش برای کسب موفقیت یا احساس خوشایند ناشی از موفق شدن در انجام دادن وظایف تعریف می کنند
.2 اهداف تحقیق
-1-2 هدف کلی:
- تعیین تفاوت رابطه سخت رویی، اعتماد به نفس، تفکر تاملی و انگیزش پیشرفت با آیتم های صلاحیت پیمانکاران پروژه های کوچک و بزرگ.
- تعیین رتبه بندی رابطه سخت رویی، اعتماد به نفس، تفکر تاملی و انگیزش پیشرفت با آیتمهای صلاحیت پیمانکاران پروژه های کوچک و بزرگ.
-2-2 اهداف فرعی:
- تعیین تفاوت رابطه سخت رویی، اعتماد به نفس، تفکر تاملی و انگیزش پیشرفت با آیتم های صلاحیت پیمانکاران پروژه های کوچک
- تعیین تفاوت رابطه سخت رویی، اعتماد به نفس، تفکر تاملی و انگیزش پیشرفت با آیتم های صلاحیت پیمانکاران پروژه های بزرگ.
- تعیین رتبه بندی رابطه سخت رویی، اعتماد به نفس، تفکر تاملی و انگیزش پیشرفت با آیتمهای صلاحیت پیمانکاران پروژه های کوچک - رتبه بندی عمودی - .
- تعیین رتبه بندی رابطه سخت رویی، اعتماد به نفس، تفکر تاملی و انگیزش پیشرفت با آیتمهای صلاحیت پیمانکاران پروژه های بزرگ - رتبه بندی عمودی - .
3. تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرهای پژوهش:
* صلاحیت پیمانکار
الف - تعریف مفهومی: عبارت است از وضعیتی که در آن پیمانکار واجد شرایط برشمرده شده در یکی از آیین نامه های رسمی احراز صلاحیت پیمانکار است.
ب - تعریف عملیاتی: عبارت است از نمره ایی که فرد از چک لیستهای 100،300 و400 ارزیابی صلاحیت پیمان کاران مبنی بر آئین نامه طبقه بندی و تشخیص صلاحیت پیمانکاران »مورخ 1381/12/11 کسب می کند.
پ - نقش در پژوهش: متغیر وابسته * تفکر تاملی
الف - تعریف مفهومی: عبارت است از توجه فعال، پایاو کامل به هر شکل متصور یا پذیرفته شده از دانش در پرتو زمینه هایی که آن را حمایت می کنند
ب - تعریفعملیاتی: عبارت است از نمرا ت حاصل از پرسشنامه تفکر تاملی که توسط کَمبِر - - 2012 ساخته شده است.
انگیزش پیشرفت
الف - تعریف مفهومی: انگیزش پیشرفت عبارت است از گرایش فرد به انجام کار به نحوی که نسبت به دیگران بهتر باشد
ب - تعریف عملیاتی: عبارت است از نمره ایی که هر آزمودنی از آزمون انگیزه پیشرفت هرمنس - 1977 - کسب می کند.
اعتماد به نفس
الف - تعریف مفهومی: اعتماد به نفس عبارت ا ست از اح ساس اطمینان فرد به توانایی های خویش از اینکه فرد از پس وظیفه محوله به خوبی بر می آید
ب - تعریف عملیاتی: عبارت است از نمره ایی که هر آزمودنی از پرسشنامه اعتماد به نفس کوپر اسمیت - 1967 - کسب می کند.
سخت رویی
الف - تعریف مفهومی: تاب آوری: تاب آوری چگونگی برخورد موفقیت آمیز با چالشهای زندگی در هنگام رویارویی با استرس و آسیب است. نظریه های تاب آوری بر جنبه های قوی مقابله با آ سیب های ساخته شده و توانایی فرد برای کنار آمدن با م شکلات و خطر می با شد
نیک فطرت بودن، مذهبی بودن و خوش بین بودن - خزایی، - 1389، توانایی برگشتن و بهبود پیدا کردن، مهارت های فکری انعطاف پذیر، جستجو کردن مشکلات به عنوان فر صتی برای یادگیری و ر شد، توانایی حل کردن م شکلات و مهارتهای حل تعارض از جمله ویژگی های افراد تاب آور هستتند
ب - تعریف عملیاتی: برای سنجش این متغیر از مقیاس استاندارد کانور و دیویدسون - CD- RISC - استفاده شده است. این پرسشنامه توسط کونور و دیویدسون در سال 2003 ساخته شد.
