بخشی از مقاله
چکیده :
مقدمه : یادگیری الکترونیک یکی از مطرح ترین محیط های یادگیری در عصر اطلاعات محسوب می شود. بنابراین تلاش ها و تجربه های مربوط به این نوع یادگیری در سراسر جهان بسیار مورد توجه قرار گرفته است.به طور کلی به مجموعه فعالیت های آموزشی که با استفاده از ابزارهای الکترونیک اعم از صوتی، تصویری، شبکه های مجازی،رایانه ای صورت می گیرد. در این پژوهش بر آن شدیم تا باشناخت و رفع موانع آموزش الکترونیک در دانشگاه های علوم پزشکی بویژه دانشگاه علوم پزشکی زاهدان با ایجاد شرایط مناسب به روند آموزش الکترونیک سرعت ببخشیم.
روش پژوهش:این مطالعه توصیفی B مقطعی بر روی 100 دانشجوی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان در بهار 1396انجام شد. روش نمونه گیری تصادفی - نمونه در دسترس - بود. ابزار این پژوهش، پرسشنامه پژوهش سید نقوی بود که از دو بخش تشکیل شده است. بخش اول شامل اطلاعات دموگرافیک دانشجو و بخش دوم شامل 34 سوال اصلی است. سوالات بر مبنای مقیاس لیکرت - از بسیار کم تا بسیار زیاد - تنظیم شد. روایی محتوای سوالات بوسیله چند تن از اساتید فناوری اطلاعات سلامت به روش اعتبار محتوا و پایایی به روش آزمون مجدد - آلفای کرونباخ - 0/87 تایید گردید. در نهایت اطلاعات توسط نرم افزار SPSS.V16 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته ها: از نظرافراد مورد بررسی محیط یادگیری الکترونیک به عنوان یک محیط یادگیری مستقل است. افراد احساس رضایت ازسیستم آموزش الکترونیک دارند و استفاده از سیستم آموزش الکترونیکی آسان است . علارغم بکارگیریآسان این سیستم وجود موانع فردی، سازمانی، مدیریتی، فناورانه، عدم حمایت از این سیستم، عدم وجود نیروی انسانی با تجربه، کافی نبودن زیرساخت های تکنولوژی دانشگاه ازموانع ایجاد آموزش الکترونیک می باشد.
بحث و نتیجه گیری :ضروری استهمزمان با فراهم کردن زیرساخت ها در حیطه تبیین ضرورت آموزش الکترونیک، در خصوص حمایت لازم جهت نهادینه سازی آموزش الکترونیک توسط مدیران عالی، افزایش انگیزه فراگیران، بالا بردن سرعت اتصال، کاهش هزینه بروزرسانی محتوی آموزشی باید اقداماتی صورت بگیرد.
مقدمه :
امروزه فناوری اطلاعات باهمه تحولات و تاثیراتش در تمامی عرصه های علوم یکی از ضروریترین ابزارها در صحنه آموزش محسوب می شود.ظهور تکنولوژی و گسترش آن منجر به تولید روزافزون علم وهمچنین سهولت اشاعه آن به تمامی افراد گردید.به این ترتیب هدایت و سازمان دهی این اطلاعات کثیر از دغدغه های اصلی زمامداران تعلیم وتربیت شده است، چرا که فرصت های آموزش رسمی دیگر امکان انتقال اطلاعات به شیوه های گذشته را فراهم نمی نماید.
بنابراین تغییر شیوه های تدریس،بکارگیری فناوری های اطلاعاتی در ارائه دروس و یادگیری چگونگی آموزش به فراگیران از راهکارهای اساسی آموزش در عصر اطلاعات گردید.به این ترتیب استفاده از فناوری های اطلاعاتی، امروزه از مباحث مهم محافل آموزشی بسیاری از کشورها ست - 1و. - 2به طور کلی به مجموعه فعالیت های آموزشی که با استفاده از ابزارهای الکترونیک اعم از صوتی، تصویری، شبکه های مجازی،رایانه ای صورت می گیرد یادگیری الکترونیک گفته می شود.
یادگیری الکترونیک نظامی مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباط - همانند سخت افزار، نرم افزار و شبکه های رایانه ای - به منظور ایجاد، نگهداری، توسعه و در دسترس قرار دادن مواد مطالعاتی و آموزشی برای دانشجویان می باشد که فعالیت های مطالعاتی B آموزشی را هدایت کرده و ارزیابی دانشجویان را بدون نیاز به وجود محلی برای یادگیرندگان و اساتید امکان پذیر می کند.
1کیگان آموزش از راه دور را نظام آموزشی برنامه ریزی شده برای سازمان دهی فرایند یاددهی B یادگیری بوسیله یک سازمان می داند که هدف آن انتخاب و کاربرد راهکارهای مناسب برای استفاده از فناوری های جدید درآموزش، تسهیل ارتباط دوسویه میان معلم و شاگرد، فراهم کردن زمینه های یادگیری مستقل و ارزشیابی نتایج آن به وسیله خود یادگیرندگان می باشد 1 - و. - 2 به این ترتیب به دلیل تنوعی که در بکارگیری ابزارهای ارتباطی در امر آموزش وجود دارد، آموزش مجازی گستره وسیعی را شامل می شود.
آموزش مجازی در واقع بر تلفیق محیط آموزشی و معلم،بهره گیری از رسانه های ارتباطی جدید،طراحی هوشمندانه ساختار و فرایند های آموزشی مبتنی برکاربست ابزارهای فناوری اطلاعات نظارت دارد - 1و. - 5 یادگیری الکترونیک یکی از مطرح ترین محیط های یادگیری در عصر اطلاعات محسوب می شود. بنابراین تلاش ها و تجربه های مربوط به این نوع یادگیری در سراسر جهان بسیار مورد توجه قرار گرفته است.
در ایران نیز بیشتر دانشگاه ها در حال بکارگیری گسترده این فناوری هستند، کما اینکه برخی از آنها به پذیرش دانشجویان آموزش از راه دور اقدام کرده اند اما گسترش موثر آموزش های الکترونیکی در کشور بدون توجه به نگرش کاربران، دانشجویان و اساتید به این فناوری موفقیت آمیز نخواهد بود. باید توجه داشت که یادگیری الکترونیکی همانند یادگیری سنتی یکی از طرق آموزش و یادگیری محسوب می شود - 1و. - 6به نظر میرسد ویژگی های منحصر بفرد این شیوه آموزشی باعث شده است تا روز به روز جایگاه متعالی تری در آموزش عالی کسب نماید.
انعطاف پذیری زمانی ومکانی این شیوه آموزشی، امکان یادگیری مستقل برای افراد مختلف با سبک های یادگیری، سطوح مهارتی، انگیزشی و فرهنگی متفاوت، ایجاد فرصت های برابر برای یادگیری همه افرادو...... بعضی از ویژگی هایی است که می توان با بکارگیری ابزارهای الکترونیکی در آموزش از آنها بهره مند گردید - 7و. - 8 اما به دلیل نوپایی این شیوه آموزشی نسبت به شیوه های سنتی آموزش، راه اندازی آن در بسیاری از موارد با مشکلات و محدودیت هایی روبه رواست. جنس محدودیت های ذکر شده در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه وهمچنین دانشگاه های بزرگ و کوچک متفاوت می باشد.
در این میان با ناکارآمدی نظام کنونی، مطرح شدن مبحث آموزش الکترونیک به عنوان یک روش جدید، کارآمد و موثر بر یاددهی و یادگیری در نظام آموزش عالی با توجه به مباحث مطرح شده با مسائلی روبه رو است که این مسائل براساس تحقیقات به عنوان موانع و مشکلات در توسعه آموزش الکترونیک جهان عبارتند از: موانع ناشی از خط مشی های جامع آموزشی و برنامه ریزی، زیرساخت ها، زبان، ظرفیت سازی و امور مالی، چالش های پداگوژیکی، چالش های سازمانی، چالش های فناورانه و.برخی دیگر ازتحقیقات، مسئله مشارکت اجتماعی و نبود تعامل اجتماعی بین دانشجویان و استادان، مسائلی نظیر فاصله ی زمانی بین دانشجویان و استادان، نحوه ی ایجاد انگیزه در دانشجویان، بی تجربگی اعضای هیئت علمی در استفاده از فناوری تدریس و اعتبار آموزش های بر خط کیفیت دانش آموختگان و چالش های فرهنگی آن اشاره کرده اند.
14و17و18و. - 19امروزه در آموزش عالی دیگر بحث بهبود روش های تدریس مطرح نیست، بلکه سخن از بهسازی فرایند یادگیری است. تفاوت های فردی در واقع مانعی برای موفقیت آموزش گروهی در مدارس و دانشگاه ها است.استاد برای حل این مشکل باید با توجه به نیازهای فردی و تفاوت سبک های یادگیری دانشجو،ابزار ورسانه مناسب را انتخاب کند وبرای تدریس و یادگیری به شیوه ای منطقی از آن بهره گیرد، به عبارت دیگر باید خصوصیات فردی هر دانشجو را شناسایی کندو برای نیازهای او راهبردهای آموزشی مناسبی را تدارک ببیند.
براساس مقاله ای که توسط عباس علامی وهمکارانش در سال 1390تحت عنوان ضرورت آموزش الکترونیک و موانع آن ازدیدگاه کارشناسان آموزشی واعضای هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی قزوین ارائه شد می توان نتیجه گرفت که ضروری است همزمان با فراهم کردن زیرساخت ها در حیطه تبین ضرورت آموزش الکترونیک، تولید محتوای مناسب، توانمندسازی مشارکت کنندگان در دوره های آموزش الکترونیک و گسترش کمی و کیفی موسسات ارائه دهنده خدمات سخت افزاری و نرم افزاری، اقدامی در دانشگاه های علوم پزشکی انجام شود.
در مقاله ای دیگر که توسط دکتر میرعلی سید تقوی با عنوان بررسی نگرش استادان و دانشجویان به یادگیری الکترونیکی : پیمایشی در دانشگاه های دارای آموزش الکترونیک در ایران ارائه شد می توان نتیجه گرفت که استادان نگرش مثبتی به یادگیری الکترونیک به عنوان ابزار کمک آموزشی دارند. در این خصوص احساس مفید بودن و خودکامیابی استادان مهم ترین عامل تمایل آنها به استفاده از یادگیری الکترونیک بوده است.
در مقاله بهرام صالح صدقپور و شراره میرزایی درسال 1387 تحت عنوان چالش های نگرشی اعضا هیئت علمی در آموزش الکترونیک اینگونه برداشت می شود که افرادی که در زمینه آموزش مجازی آگاهی دارند، توسعه مهارت،عامل گرایش آنها به آموزش مجازی است، درحالیکه افرادی که درباره آموزش مجازی آگاهی ندارند به دلیل نوع تعامل در این شیوه و همچنین عدم آگاهی نسبت به این نوع آموزش به آن گرایش نشان نمی دهند.
آمارها حاکی از آن است که 58 درصد دانشگاه های آمریکا در سال 1998 به ارائه ی دوره های 2 و 4 ساله به صورت مجازی پرداخته اند که این میزان در سال 2002 به 84 درصد رسید و پیش بینی می شود که در طی 20 سال آینده کلاس های مجازی با بیش از هزار دانشجو جای کلاس های سنتی را خواهند گرفت - 21و. - 22 حال برای شناخت و رفع موانع آموزش الکترونیک در دانشگاه های علوم پزشکی بویژه دانشگاه علوم پزشکی زاهدان بر آن شدیم با انجام یک مطالعه برروی دانشجویان این دانشگاه موضوع رامورد بررسی قرار دهیم و با توجه به اینکه تاکنون چنین مطالعه ای در دانشگاه علوم پزشکی زاهدان صورت نگرفته در تلاشیم تا بتوانیم با ایجاد شرایط مناسب به روند آموزش الکترونیک سرعت ببخشیم.
