بخشی از مقاله
چکیده:
زمینه و هدف: در عصرحاضر ،روند رو به رشدتکنولوژی موجبات تغییر در نوع یادگیری را به دنبال داشته است .هدف این مطالعه بررسی دیدگاه دانشجویان در مورد آموزش مجازی بود ،که دیدگاه آنها می تواند اثر گذاری بیشتری در اجرای این سیستم در دانشگاهها را بدنبال داشته باشد.مواد و روش ها : در این مطالعه توصیفی ،پرسشنامه ای مشتمل بر سه بخش مشخصات فردی و سؤالات مربوط به میزان دانش رایانه ای و گزاره های مربوط به سنجش نگرش در اختیار 286 نفر ازدانشجویان دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان بصورت تصادفی طبقه ای قرار گرفت.نمونه ها،%20 جامعه آماری را تشکیل می دادند و داده ها با استفاده از آمار توصیفی - جدول،نمودار و شاخصهای توصیفی - و آمار استنباطی - آزمون خی دو - و استفاده از نرم افزار spss16 تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: دربین پاسخ دهندگان آقایان نسبت به خانم ها و متاهلین نسبت به مجردین و افراد بومی نسبت به افراد غیر بومی به نسبت بیشتری باآموزش به شیوه مجازی موافق بودندو همچنین رشته های پیراپزشکی نسبت به پزشکی بیشتر موافق روش آموزش مجازی بودند .نتیجه گیری: با توجه به نتایج حاصل از این بررسی ،دیدگاه دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان نسبت به اجرای روش مجازی مثبت ارزیابی گردیدکه با سرمایه گذاری و مشارکت همه جانبه در این زمینه می تواند یکی از روشهای موفق در تسهیل یادگیری به شمار آید.
واژگان کلیدی: دیدگاه دانشجویان،آموزش مجازی
مقدمه:
روند رو به رشد استفاده از ابزارهای پیشرفته و تکنولوژی و فن آوری های قرن حاضر ،این امکان را فراهم می سازد که در زمینه یادگیری نیز تسهیلاتی ایجاد شود وهمواری راههای پر پیچ و خم یادگیری های سنتی را فراهم سازد.با گسترش جوامع نیاز مردم به آموزش افزایش می یابد.افراد کثیری هستند که علیرغم اشتیاق وافر به تحصیل ،بنا به عوامل گوناگون از جمله متاهل بودن .مسافت طولانی تا محل تحصیل .شاغل بودن و ...از روشهای مکاتبه ای و درحال حاضر از روشهای مجازی استقبال می نمایند .در ایران در سالهای اخیر بخصوص در رشته های علوم انسانی پیشرفت قابل ملاحظه ای به این سمت و سو دیده می شود و در گروههای علوم تجربی ودررشته هایی مثل پزشکی و دندانپزشکی نیز شاید بتوان با سیاست گزاری های مؤسسات ودانشگاهها؛ راههایی برای بهبود کیفیت و استفاده از این سیستم فراهم آورد ،کسب مهارتهای مختلف از جمله یادگیری الکترونیکی می تواند برای دانشجویان ،استفاده از دانش جدید را میسر سازد و دانشکده های پزشکی حول محور استفاده از چنین مهارتی پی ریزی می گردند.
امامی نشان داد که کاربرد یادگیری الکترونیکی به عنوان یک برنامه مورد توجه در دنیا قرار گرفته است و در برخی از دانشگاهها از جمله دانشگاههای امریکای شمالی ،این مقوله را در آموزش علوم پایه بطور کامل انجام داده اند . در کشور ما نیز بعضی از دانشگاهها در زمینه آموزش های مداوم برنامه هایی را به مورد اجرا گذارده و برخی دیگر نیز در زمینه تک درس بصورت الکترونیکی اقدام نموده اند.در دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان نیز در زمینه آموزشهای ضمن خدمت کارکنان نیز برنامه هایی بصورت الکترونیکی اجرا می گردد اما در خصوص برگزاری کلاسهای درسی دانشجویان به شیوه مجازی تدارکاتی بعمل نیامده که امید است نظر به نگرش مثبتی که در این زمینه وجود دارد گامی در این زمینه برداشته شود تا در هزینه و زمان نیز صرفه جویی گردد..[1]در محیط جدید نقش مربیان و اساتید عوض خواهد شدو بیشتر نقش تسهیل گر را ایفا خواهند کرد.آموزش مجازی، پارادایم جدیدی در حوزه آموزش و یادگیری برای هر فرد و در هر زمان و مکان بصورت مادام العمر فراهم آورده است [2 ].
نظام های الکترونیکی برای آموزش پزشکی و علوم پایه یک استراتژی مهم به حساب می آیندو برای دوره های بالینی نقش مکمل را ایفا خواهند کرد.در دانشکده های پزشکی امریکا از جمله دانشگاه هاروارد ،کلمبیا ،بوستون و میشیگان دروس پزشکی - بیشتر علوم پایه - برخط - - onlineمی باشد . در دانشگاههای منچستر و شیفیلد در انگلیس و دانشکده های پزشکی کشور چین نیز تلاش های مؤثری در این مورد صورت گرفته است .[3] در واقع آموزش الکترونیکی ثابت کرده است که 20 تا 25درصد یادگیری را نسبت به کلاسهای درس سنتی افزایش می دهد .[4]دانشگاهها و مراکز علمی به عنوان مراکز اصلی خلق و انتقال علم به تدریج شکل دیگری را به خود خواهد گرفت [5 ].کمالیان در تحقیق خود یادآور میشود که روند روبه رشد یادگیری الکترونیکی ،دست اندکاران را ملزم به اعمال روشهای علمی و منطقی در اجرا ،ارزیابی و مدیریت پروژه های یادگیری می نماید .
وامکان سنجی و بررسی پیش نیاز ها را پیش از اجرای پروژه یادگیری الکترونیکی لازم دانست جهت استفاده از یادگیری الکترونیکی ،لازم است شرایطی مانند زیرساخت های قوی ،تدوین استانداردهای آموزشی لازم برای ارزیابی دانشجویان و فرهنگ سازی و ایجاد بستر مناسب برای تغییر نگرش فرهنگی جامعه در امر آموزش فراهم گردد.،باید سرمایه گذاری و مشارکت همه جانبه در این زمینه فراهم گردد.از روشهای پیرو عقل و منطق در یادگیری الکترونیکی امکان سنجی و بررسی پیش نیازها ،پیش از اجرای پروژه یادگیری الکترونیکی است[6]0 علوی به جستجوی مقالات مرتبط با موضوع یادگیری الکترونیکی سریع و ارائه نتایج مطالعات جهان در این باره می پردازد و ضمن اشاره به مزایا و معایب آن ،گامی در جهت معرفی بیشتر این شیوه آموزشی و بکارگیری آن توسط مدیران آموزشی در حوزه آموزش پزشکی برمی دارد،بسیاری از آنها دریافتند که زمان و هزینه ساخت محتوایی با کیفیت عالی ،در برخی مواقع بیش از مزایای آن است .زمانی که در وضعیت پایدار و هزینه اثر بخش ،مخاطبین زیادی نیازمند آموزش هستند ،آموزش الکترونیکی بهترین پاسخ است [7]
تحقیق ما نیز تائید کننده این مطلب می باشد واکثریت خانمها با سطح معنی داری 0/9 معتقد بودند که آموزش به روش الکترونیکی هزینه بر است. تحقیق موسوی در دانشگاه پیام نور،روند استفاده از یادگیری الکترونیکی در آموزش عالی را روبه افزایش اعلام کرد .روند استفاده از یادگیری الکترونیکی در آموزش عالی رو به افزایش می باشد.[8] نظام یادگیری الکترونیکی ترکیبی ،به عنوان یک نظام آموزشی مرکب از آموزش چهره به چهره و یادگیری الکترونیکی ،در آموزش دروس پرستاری در سایر کشورها حرکت روبه رشدی داشته است .این روش در ایران چندان شناخته شده نیست و پذیرش آن توسط دست اندرکاران آموزش نیازمند زمینه سازی مناسب می باشد. ذوالفقاری می گوید ،نظام یادگیری الکترونیکی ترکیبی، به عنوان یک نظام آموزشی مرکب از آموزش چهره به چهره و یادگیری الکترونیکی، در آموزش دروس پرستاری در سایر کشورها حرکت رو به رشدی داشته است یافتن ابعاد زیربنایی و متغیرهای فرضی مرتبط با امکان سنجی کاربرد یادگیری الکترونیکی لازم است [.9] میلادی هدف کلی خود را تحقیق بررسی امکان کاربرد یادگیری الکترونیکی در آموزش عالی می داند .این تحقیق به دنبال یافتن ابعاد زیربنایی و متغیره ای فرضی مرتبط با امکان سنجی کاربرد یادگیری الکترونیکی می باشد، و به دنبال فهم این نکته است که کاربست مؤثر یادگیری الکترونیکی با توجه به چه مفاهیم و ابعادی امکا نپذیر خواهد بود.[10 ]
مواد و روشها:
این پژوهش یک مطالعه توصیفی می باشد که به منظور ارزیابی دیدگاه دانشجویان در مورد آموزش مجازی و همچنین رابطه آن با اعتیاد به اینترنت در دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان انجام می شود.محیط مطالعه را کلیه دانشکده های دانشگاه علوم پزشکی تشکیل می دهد و. پرسشنامه ها در اختیار 300 نفر - به نسبت زن و مرد - از دانشجویان قرار گرفت که 286 نفر به پرسشنامه ها در گروه سنی19 تا 27 سال جواب دادند ونمونه گیری بصورت طبقه ای تصادفی صورت گرفته است .بدیهی است رضایت آنها برای شرکت در پژوهش ضروری بود و عدم تمایل آنها برای ورود به مطالعه ؛ سبب خروج آنهااز مطالعه گردید .ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته می باشدکه از نمونه پرسشنامه خانم میترا ذوالفقاری با اندک تغییراتی زیر نظر اساتید محترم هیئت علمی دانشگاه استفاده گردیده است ،برای تعیین پایایی از روش آلفای کرونباخ استفاده شده بود که با ضریب همبستگی %83پایایی سؤالات مورد تائید قرار گرفت. مشتمل بر سه بخش: مشخصات فردی و سؤالات مربوط به میزان دانش رایانه ای و گزاره های مربوط به سنجش نگرش که بر اساس مقیاس لیکرت درجه بندی شده اندو تست اعتیاد به اینترنت مشتمل بر 20 سؤال نیز جهت سنجش ارتباط بین دیدگاه دانشجویان و استفاده از اینترنت نیزمورد استفاده قرار می گیرد. داده ها در نرم افزار spss و با استفاده از آمار توصیفی - انحراف معیار و جداول توزیع فراوانی - و آمار استنباطی - آزمون خی دو - تجزیه و تحلیل می شوند.
این پژوهش یک مطالعه توصیفی بود که به منظور ارزیابی دیدگاه دانشجویان علوم پزشکی رفسنجان انجام شد. پرسشنامه ها در اختیار 300 نفر از دانشجویان که %20 جامعه آماری را تشکیل می دادند قرار گرفت، 176 نفر از نمونه ها را آقایان - %61/5 - و 110 نفر از آنها را خانمها - 38/6 - تشکیل دادند،کمترین گروه سنی 19 و بیشترین گروه سنی را 27 سال تشکیل داده بود.در مجموع ،286 نفر از افراد در این تحقیق همکاری نمودند و به سؤالات پرسشنامه جواب دادند،نمونه گیری بصورت طبقه ای تصادفی صورت گرفت . رضایت دانشجویان برای شرکت در پژوهش ضروری بود و عدم تمایل آنها برای ورود به مطالعه ؛ سبب خروج آنها از مطالعه گردید
.ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته بود که از نمونه پرسشنامه ذوالفقاری .[9]با اندک تغییراتی و زیر نظر صاحبنظران صورت گرفت و پس از اصلاحات ،جهت تعیین پایایی ،از روش آلفای کرونباخ استفاده شد و با ضریب همبستگی %83 ، پایایی سؤالات مورد تائید قرار گرفت .سؤالات مشتمل بر سه بخش: مشخصات فردی و سؤالات مربوط به میزان دانش رایانه ای و گزاره های مربوط به سنجش نگرش بود که بر اساس مقیاس لیکرت درجه بندی شد،جمع امتیازات کسب شده مربوط به سنجش نگرش ،پس از نمره دهی به هر سؤال بر اساس بار ارزشی آن بر مبنای %100 به 3 طبقه کاملا" مثبت - از %80 به بالا - ،مثبت - بین %60 تا - %80 و منفی - کمتر از - %60تقسیم گردید . داده ها در نرم افزار spss16 و با استفاده از آمار توصیفی - انحراف معیار و جداول توزیع فراوانی - و آمار استنباطی - آزمون خی دو - تجزیه و تحلیل شد.
