بخشی از مقاله
چکیده
مقدمه: خانواده یکی از مهمترین نهادهاي اجتماعی است. در طی دوران متمادي این نهاد مقدس همواره تحت تأثیر فرهنگ، ایدئولوژي حاکم بر جامعه و شرایط اقتصادي، دچار تحول شده است. مطالعهي احادیث و استدلالاتآیات قرآن بر این دلالت دارد که نگاه اسلام به اقتصاد اساساً متفاوت از نگاه موجود است. با توجه به هدفمندي زندگی انسان و بهرهمندي او از اراده و اختیار میتوان از ترویج سبک زندگی اسلامی سخن گفت.
روش کار: در این مطالعه مروري ضمن بررسی سبک زندگی از دیدگاه اسلام و ائمه معصومین - ع - به بررسی اقتصاد اسلامی و تأثیر آن بر سبک زندگی پرداخته شده است.
نتیجهگیري: اسلام مکتبی انسانساز است. لذا تمامی ابعاد انسان را جهت رشد و تعالی مد نظر قرار میدهد. اقتصاد و معیشت به عنوان یکی از این شئون اساسی انسان، جایگاهی مهم در رسیدن او به کمال دارد. آنچه اقتصاد خانواده را منحصر به فرد می کند وجود ارتباطات درونی بین نقش هاي شغلی و خانوادگی است. با این وجود نباید فعالیت هاي اقتصاد خانواده را شوخی و سرگرمی دانست بلکه باید با جدیت و برنامه ریزي دقیق آنها را پیگیري کرد. تمام اعضاي خانواده موظف اند از سیاست هاي اقتصادي خانواده در جهت پیشبرد اهداف آن تبعیت کنند. مدیریت اقتصادي خانواده باید بر اساس میزان درآمدهاي هر یک از اعضاي خانواده و هزینه ها تنظیم شود. همان طور که در خانواده، والدین باید مدیریت عاطفی، روانی و اجتماعی را اعمال کنند، در بحث هزینه کردن و ایجاد تعادل بین دخل و خرج نیز نیاز به مدیریت است.
مقدمه
یکی از عینی ترین شاخص هایی که در حوزه جامعه شناسی و مطالعات فرهنگی براي بیان تفاوت هاي اجتماعی به کار برده می شود، مفهوم سبک زندگی می باشد. سبک زندگی مواردي نظیر، طرز تلقیها، ارزشها و شیوههاي رفتار هستند که به منظور برقراري تمایز بین افراد و سایرین به کار می آیند. در ادبیات جامعه شناسی، از مفهوم سبک زندگی دو برداشت و دو گونه مفهوم سازي به عمل آمده است.
یکی مربوط به دهه 1920،که سبک زندگی معرف ثروت و موقعیت اجتماعی افراد و غالباً به عنوان شاخص تعیین طبقه اجتماعی به کار رفته است و دوم به عنوان شکل اجتماعی نوینی که تنها در متن تغییرات مدرنیته و رشد فرهنگ مصرف گرایی معنا مییابد و در این معنا سبک زندگی راهی است براي تعریف ارزشها و نگرشها و رفتارهاي - هویت - افراد که اهمیت آن براي تحلیلهاي اجتماعی روز به روز افزایش مییابد.
شیوهي مدیریت اقتصادي خانواده ها امروزه بخش عمده اي از سبک زندگی آنان را تشکیل می دهد. رونق و شکوفایی اقتصادي، رشد و ترقی خانواده را در پی خواهد داشت. آنچه باعث حفظ و رونق اقتصاد خانوادهها و به تبع آن اقتصاد کشورها میگردد، آموختن این مطلب است که چگونه با کسانی که به آنها علاقه و ارتباط عاطفی داریم، ارتباطات مالی سالم و مناسبی داشته باشیم. شاید این کار ساده به نظر برسد اما در واقع چندان هم ساده نیست.
سبک زندگی
مفهوم سبک زندگی اولین بار در سال 1929 توسط آلفرد آدلر1، روانشناس اجتماعی، مطرح شد. و پس از یک دوره افول، مجدداً از سال 1961 مورد اقبال اندیشمندان به خصوص جامعه شناسان قرار گرفت. سبک زندگی2 نظامواره و سیستم خاص زندگی است که به یک فرد، خانواده یا جامعه با هویت خاص اختصاص دارد. این نظام واره هندسه کلی رفتار بیرونی است. و افراد، خانوادهها و جوامع را از هم متمایز میسازد.
سبک زندگی را میتوان مجموعهاي کم و بیش جامع و منسجم از عملکردهاي روزمره یک فرد دانست که نه فقط نیازهاي جاري او را برآورده می سازد، بلکه روایت خاصی را که وي براي هویت شخصی خویش بر میگزیند، در برابر دیگران مجسم می سازد - شریفی، . - 27 :1391 جنسن3 معتقد است که بیشتر اوقات این مفهوم بدون آنکه به طور دقیق معناي روش زندگی را بدهد، مورد استفاده قرار میگیرد و در ادبیات این واژه، به روشهاي مختلف تعریف شده و اینکه در چهار سطح جهانی، ملی، منطقه اي و فردي قابل اندازه گیري است.
فرهنگ علوم اجتماعی سبک زندگی را به نوع زندگی یا نوع معیشت ترجمه کرده که منظور چگونگی جریان حیات و شیوه زندگی انسانها به صورت فردي و گروهی است و چگونگی استفاده از درآمد، طول زمان کار، شیوه لباس پوشیدن، تغذیه، نحوه آرایش، محل سکونت، رفتارهاي دینی و فرهنگی و... را شامل می شود . گیدنزسبک زندگی را مجموعه اي نسبتاً منسجم از همه رفتارها و فعالیتهاي یک فرد معین در جریان زندگی روزمره خود می داند که مستلزم مجموعه اي از عادتها و جهت گیريهاست و بر همین اساس از نوعی وحدت برخوردار است - مجدي و همکاران، :1389 . - 133
دین و سبک زندگی
سبک زندگی هر فرد و جامعهاي متأثر از نوع باورها - جهانبینی - و ارزشهاي - ایدئولوژي - حاکم بر آن فرد و جامعه است. جهانبینی مادي و ارزشهاي لذتگرایانه و سودمحورانه طبیعتاً سبک زندگی خاصی را پدید میآورند. همانطور که جهانبینی الهی و ارزشهاي کمالگرایانه و سعادتمحورانه سبک خاصی از زندگی را شکل میدهند. بنابراین دین اسلام در گام نخست با ارائه جهانبینی و ایدئولوژي ویژهاي زیربناي شکلدهی به زندگی دیندارانه را میسازد. در مرحله بعد دین با ارائه ي آداب و دستورالعملهاي خاصی براي همه ابعاد زندگی انسان در حقیقت به دنبال شکل دهی به نوع خاصی از زندگی انسانی است.
دستورالعملهاي اخلاقی و حقوقی و فقهی دین، در واقع به منظور ارائه ي الگویی از زندگی دینی و خداپسندانه است. به تعبیر دیگر، سبک زندگی هر کسی متأثر از اهداف یا هدف غایی او است. هدف غایی و نهایی هر کسی به صورت طبیعی آداب متناسب با خود را بر فرد الزام میکند؛ یعنی الزامات رفتاري و انضباط خاصی را پدید می آورد. اسلامی بودن آداب و توحیدي بودن شیوه زندگی به این معناست که سبک زندگی بتواند بسترساز » عبودیت الهی« در حیات انسانی باشد. به گفته علامه طباطبایی ادب الهی، انجام عمل بر هیأت توحید است.1 به این ترتیب آداب اسلامی عمدتاً آداب بندگی است. یعنی جلوههاي ظاهري عبودیت، و تصویر توحید در ظواهر انسان.
اقتصاد خانواده و اهمیت آن در دین اسلام
اقتصاد خانواده عبارتست از تخصیص منابع محدود قابل دسترس به مهمترین نیازها و خواسته ها ي خانواده . در این تعریف منظور از منابع همان راهيها درآمد خانواده است که طبیعتاً محدود، اما قابل حصول است و نیازها همان مسائل متعددي است که بقا و شالوده خانواده به ارضاي آنها بستگی دارد و به طور کلی شامل نیازهاي اولیه و ثانویه خانواده می باشد.
