بخشی از مقاله
چکیده :
در طول سده گذشته تقابل با غرب باعث مقاومت هایی در برخی کشورهای پیرامونی شده و بحثهای جدی درحوزه هویت آنها ایجاد کرده است. شهرهای کنونی ایران نسبت به دوره های گذشته دچار بی هویتی شده اند و به نوعی از اصل خود دور مانده اند. در گذشته با توجه به محدودیت های اجرای معماری و روی آوردن به معماری بومی هر منطقه باعث شده هر شهری متناسب با اقلیم، سیمای منحصر به فردی داشته باشد ولی در حال حاضر با ورود به عرصه مدرن و مدرنیته و ارتباطات، از مفهوم و اصل شهرها دور شده و نتیجه آن جز سردرگمی نیست. این بحث درصدد شناسایی و تشخیص هویت و بررسی مولفه های هویتی فرهنگی و اجتماعی شهر های شمال کشور است تا با مداخلات و بررسی بتوان به احیای هویت پیشین آن ها دست یافت. در این راستا با بررسی یک نمونه موردی، با روش استدلالی و تحلیل محتوای متن بدنبال بهره گیری از متون و مراجع خواهیم بود و سپس با روش قیاسی به تعمیم نکته ها پرداخته خواهد شدو در نهایت با استفاده ی توأمان از همین روش به استخراج شاخص ها و معیارهای هویت پرداخته خواهد شد.
واژه های کلیدی : خاطره، شهر ساری، فرهنگ شهری، فضای شهری، هویت بخشی
مقدمه
تفکر شکل گیری شهرها در دو رویکرد قابل بررسی است .دیدگاهی که به گذشته شهرها و دیدگاهی که به آینده شهرها به مثابه یک الگوی ایده آل دست نیافتنی توجه دارد .به عبارت دیگر هویت گذشته شهرها چه بوده است که بر آن اساس الگو واره هایی برای هویت آینده شهرها اندیشید .شهرهایی که تحت تأثیر تفکرات مدرن شکل گرفتند و یا بخش هایی از آن ها تغییر شکل یافتند امروزه دچار مشکل شده و به طور پیوسته در پی یافتن هویت خود هستند، هویتی که آنان را به گذشته پیوند دهد، ولی در عین حال برآورند نیازهای حال و آینده نیز باشد - خطیبی، . - 1390 کسب هویت مطلوب و اصیل و رهایی از بحران هویت از دغدغه های تاریخ انسانیت و فرهنگ های انسانی بوده و هست .
می توان گفت انسان به آن دلیل انسان است که موجودی هویت ساز و خواستار هویتی آرمانی است .امروزه عرصه شهرسازی کشور ما در بحران هویتی به سر میبرد. چگونه باید از این بحران در امان ماند؟ عناصر هویتی در شهرهای ایران کدامند؟ و چگونه می توان آنها را طبقه بندی و مورد مطالعه قرار داد؟ شهرها دارای ابعاد طبیعی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و کالبدی هستند که هر کدام از این ابعاد می تواند در حوزه شناخت هویتی قرار گیرد - رحیمیون، . - 1389 هویت مکان به عنوان یکی از راه های ارتباط بین انسان و مکان از طریق فرهنگ، سابقه تاریخی، خاطرات جمعی، نوع و ماهیت فناوری ساخت، عملکردها، نشانه ها، فرم ها و نمادهای شهری و ویژگی های بصری و کالبدی ادراک می گردد .پروشنسکی معتقد است هویت مکان زیرمجموعه ای از هویت خویش است .فرد تنها محیط را در ذهن خود ثبت نمی کند بلکه احساسات و ایده هایش را در مورد آن بسط م یدهد و با محیط خود از همان راهی ارتباط برقرار می سازد که هویتتش آن بنابراین م یتوان هویت را مهم می داند - امین زاده، . - 1389
در این تحقیق به یکی از این مقولات یعنی عناصر هویتی فرهنگی و اجتماعی در شهرهای شمالی ایران پرداخته می شود. هدف از این نوشتار، شناخت، حفظ و بکارگیری عناصر موثر در هویت مکان و حس مکان م یباشد .لذا این نوشتار به دنبال پاسخ هایی برای این پرسش هاست :هویت مکان چگونه، طی چه فرآیندی وتحت تاثیر چه عواملی به وجود می آید؟ و یا مهم ترین عوامل دستیابی به مکانِ با هویت کدام است؟در این پژوهش به بررسی عواملی که می توانند هویت از یاد رفته شهر ها را برای ما بازنمایی کنند و به ارائه راهکار برای پیشبرد تحقیق منتهی می شود و پس از تبیین مفهومی هویت، هویت شهری و هویت تاریخی شهر با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی، بازنمایی عناصر هویت بخش شهرهای شمالی ایران مطالعه می شود؟
