بخشی از مقاله
چکیده
یکی از مهمترین محورهای اقتصاد مقاومتی حضور مردم در عرصههای اقتصادی و مشارکت همه جانبه جامعه در رویدادهای اقتصادی است. در واقع لازمه مشارکت آحاد جامعه برای تحقق اقتصادی درونزا، داشتن نهادهای مالی برای هدایت منابع به سمت طرحهای فناورانه و دانش بنیان و نیز توسعه کارآفرینی است.
در این میان تخصیص منابع افراد جامعه به طرحها و پروژههایی که باتوجه به سیاستهای اقتصاد مقاومتی در حال طراحیاند مهمترین رکن تحقق اقتصاد مقاومتی است. لذا ایجاد نهاد مالی مردم نهاد که بتواند سرمایههای مردم را برای سرمایهگذاری در طرحهای اقتصاد مقاومتی مختلف در کشور سرمایهگذاری نماید یک امر مهم میباشد. مشارکت مردم زمانی در یک اقتصاد در طول زمان پایدار خواهد بود که مردم نتایج مشارکت خود را هم در زندگی شخصی و هم در اقتصاد کلان به عینه تجربه نمایند.
باتوجه به این توضیحات میبایست بهدنبال یافتن دغدغه مشترک بین عموم مردم بود که بتواند عامل مشترک در همراهی آنها برای تأمین مالی طرحهای سرمایهگذاری و اقتصادی در چهارچوب اقتصاد مقاومتی باشد. در این پژوهش ازدواج جوانان بهعنوان مهمترین موضوع مشترک در جامعه درنظر گرفته شده است که میتواند موضوعاتی همچون اشتغال را نیز در پوشش دهد.
در واقع ما در این تحقیق بدنبال طراحی ابزاری هستیم که بتواند پسانداز خانوادههای ایرانی برای ازدواج و اشتغال جوانان را تجمیع کرده و با مدیریت و هدایت آن منابع به حوزههای مختلف اقتصادی بتواند رونق واقعی و پایدار در اقتصاد بهوجود آورد. چرا که منابع خرد خانواده توانایی ایجاد شغل را ندارند. همچنین این طرح فرصتی برای کمک به ازدواج جوانان و اشتغال آنها را نیز فراهم میآورد. به عبارتی این نهاد مالی با رویکرد ترویج سبک زندگی اسلامی از طریق هدایت منابع به اقتصاد مقاومتی درنظر گرفته شده است. برای طراحی این ابزار مالی با رویکرد ذکر شده، از ظرفیت صندوق سرمایهگذاری نیکوکاری که مجوز فعالیت آن از طریق سازمان بورس و اوراق بهادار صادر میشود بهره گرفته شده و مدل پیشنهادی ارائه شده است.
مقدمه
در جوامع مختلف، از یک سو بسیاری از افراد با مازاد منابع مالی روبهرو هستند و از سوی دیگر، بسیاری از فعالان اقتصادی دارای دانش فنی و تجربه عملی قابل قبول، فاقد منابع لازم برای سرمایهگذاری هستند. در این میان بازارهای مالی بهعنوان واسط میان دو گروه یاد شده عمل مینماید. در این بازار برای پاسخ به نیازهای افراد جامعه ابزارهای گوناگونی طراحی میشوند. یکی از این ابزارهای مالی، صندوقهای سرمایهگذاری مشترک4 است.
صندوقهای سرمایهگذاری یکی از مهمترین ابزارهای سرمایهگذاری در بازارهای مالی هستند که با ایفای نقش واسطهگری مالی، سرمایهگذاری افراد خرد را از حالت مستقیم به غیرمستقیم تبدیل میکند و از این رهگذر، مزایای متعددی برای اقتصاد کشورها به ارمغان میآورد - گربر5،. - 2008 یکی از مهمترین کارکردهای صندوقهای سرمایه-گذاری تجمیع منابع خرد سرمایهگذاران میباشد
صندوق سرمایهگذاری، وجوه سرمایهگذاران مختلف را جمعآوری، آن را در سهام7، اوراق بادرآمد ثابت8 و سایر ابزارهای کوتاه مدت سرمایهگذاری میکنند.
صندوقهای سرمایهگذاری مشترک یکی از انواع واسطههای مالی و از جمله نهادهایی هستند که با فروش پیوسته واحدهای سرمایهگذاری9 خود به عموم مردم، بهطور حرفهای سرمایهگذاری میکنند. ترکیب دارایی-های صندوق مشترک، پرتفوی یا سبد صندوق نامیده میشود و خریداران، واحدهای سرمایهگذاری صندوقها را بدست میآورند.
هر واحد سرمایهگذاری صندوق بیانگر نسبت مالکیت هریک از سرمایهگذاران در داراییهای صندوق و درآمد ناشی از آن داراییهاست
صندوقهای سرمایهگذاری که عمدتا توسط کارگزاران11 رسمی بورس تأسیس میشود، تحت نظارت سازمان بورس و با مدیریت افراد متخصص، فعالیت کرده و وجوهی را که سرمایهگذاران در اختیار آنها قرار میدهند، در سبد متنوعی از سهام و سایر اوراق بهادار سرمایهگذاری می کنند ؛ بنابراین، بازده مناسبتری را نصیب سرمایهگذاران کرده و ریسک سرمایهگذاری در بورس را برای غیرحرفهایها، کاهش میدهند
با سرمایهگذاری در صندوقهای سرمایهگذاری مشترک، در حقیقت یک سبد سرمایهگذاری تشکیل مییابد که این سبد، به طور دائم تحت نظارت و مدیریت افراد متخصص و خبره است.
رشد روزافزون صندوقها در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه، نمایانگر اقبال عمومی به آنها در عرصه اقتصاد ملی است. برای مثال، بررسی مقایسهای حاکی از آن است که در سال 1980 از هر 16 امریکایی یک خانواده مالک واحدهای سرمایهگذاری صندوقها بوده است؛ این درحالی است که در سال 2006 از هر3 خانوار، یک مورد مالک واحدهای سرمایهگذاری صندوقهای مشترک بوده و امروزه از هر سه شهروند امریکایی یک نفر دارنده واحدهای سرمایه گذاری مشترک است. - سازمان بورس و اوراق بهادار، - 1391درحال حاضر، واحدهای سرمایهگذاری صندوق-های مشترک نزدیک به 47درصد دارایی مالی خانوار امریکایی را تشکیل میدهد.
طی سالیان گذشته، تعداد این صندوقها در دنیا روندی صعودی داشته و از 51 هزار صندوق در سال 2000 به بیش از 66هزار صندوق در سال 2007 با حجم کل خالص دارایی بیش از 26,2 هزار میلیارد دلار رسیده است. براساس ناحیه جغرافیایی، در پایان سال 2007، حدود 51درصد از کل داراییهای صندوقهای مشترک جهان متعلق به صندوقهای امریکایی بوده و سهم اروپا 34درصد و سهم آفریقا و آسیا- اقیانوسیه 15درصد بوده است. - همان - برحسب نوع صندوق، به طور تقریبی تعداد 43درصد صندوقها از نوع سهامی،22درصد صندوقها در اوراق قرضه، 20درصد مختلط، 6درصد در بازارهای پول و 1درصد باقی مانده جز صندوقهای متعارف بوده اند.
در نمودار زیر وضعیت صندوقهای سرمایهگذاری تا سال2013 نمایش داده شده است که به صورت مقایسه ای رشد انواع صندوقها در سالیان گذشته قابل مشاهده است.
