بخشی از مقاله
چکیده
منطقه پاسارگاد به دلیل کثرت جاذبههای گردشگری تاریخی، فرهنگی و طبیعی همواره مورد توجه گردشگران ملی وبین والمللی بوده است.به طور کلی هدف، بازشناسی ارزشهای تاریخی در منطقه و احیا آن نیازمنده زنده کردن احساس اجتماعی، ارتباط و آمیزش با دنیای طبیعی و پویا کردن محیط اجتماعی است. با فرض اینکه توسعه صنعت گردشگری تاثیر بسزایی در بازشناسی ارزشهای تاریخی ومعماری وفرهنگی جامعه دارد،ضروریست با توجه به قدمت پاسارگارد در ایران ومسائل اجتماعی و روانی شهروندان، موضوع برنامه ریزی و طراحی برای گذران فراغت و توسعه فضاهای تفریحی و گردشگری مورد توجه قرارگیرد.
با نظری به فرهنگ غنی پاسارگاد لزوم ایجاد چنین مجموعهای جهت شناسای ارزشهای تاریخی،فرهنگی،معماری به چشم میخورد. هدف عملکردی این تحقیق ارائه یک برنامه فیزیکی عملکردی بهینه طرح، نسبت با قابلیتها و محدودیت های منطقه، در جهت ایجاد یک مجموعه توریستی- تفریحی به منظور رفع نیازها و کمبودهای موجود در حوزههای تفریحی، فرهنگی، و گردشگری میباشد. در تحقیق از روش کتابخانهای جهت جمع آوری اسناد ومدارک ، کیفی- تحلیلی باهدف کمک به بازشناسی ارزشهای تاریخی پاسارگاد و روش میدانی جهت بیان واقعیتها استفادهکرد.
-1 مقدمه
اهمیت گردشگری به عنوان پدیدهای نوین، از ابعاد مختلف اقتصادی، سیاسی، اجتماعی- فرهنگی و زیست محیطی قابل بحث و بررسی است. در سیستم اقتصاد جهانی صنعت گردشگری روز به روز اهمیت بیشتری پیدا میکند.گرایش مردم جهان به یافتن آسان ترین و موثرترین راه برای گفتگوی فرهنگ ها سبب شده است،تا نقش گردشگری در این تعاملات هر روز حیاتی تر شود.
از لحاظ سیاسی نیز نقش گردشگری از آن نظر اهمیت می بابد که انسانها از تجارب تلخ و شیرین حکومت داری در طول تاریخ و در تمدنهای مختلف بهره مند میشوند و ضمن برقراری پیوندهای عاطفی و انسانی با یکدیگر، با زاویه دید وسیع تری به دیگر فرهنگها می نگرند و روابط سیاسی تمدن ها را بر پایه اقتصاد و تفاهم ملل متعادل تر میکنند. بدیهی است که قرابت و روابط فرهنگی ملل، از آنجا که پایه و اساس صلح و دوستی و به تبع آن روابط اقتصادی میان آنهاست، در توسعه همه جانبه آنها نیز سهم به سزایی دارد.[1]
.2بیان مساله
توجه به صنعت پاک ونوپای گردشگری درجهان پیشرفته امروز ما را بر آن می داردکه بانگاهی به وضعیت فعلی این صنعت درکشور و مطالعه جایگاه ایران در بین کشورهای دنیا،در جهت بهبود این جایگاه بکوشیم و با استفاده از مناظربدیع وطبیعی ومیراث فرهنگی گرانبهایی که ازاسلافمان به جا مانده وهمچنین بادر نظر گرفتن بازارهای بالقوه داخلی وکشورهای خلیج فارس اعتبار بین المللی ایران را ارتقاء بخشیم. ازآنجا که ایران از لحاظ میراث باستانی وپتانسیل های گردشگری در جهان یکی از ده کشور مطرح در جهان است ما را بر آن می دارد که با برنامه ریزی کلان در منطقه در جهت رفع نواقص وایجاد زیر ساختارهای صنعت گردشگری گام برداریم.
اگر با نگرشی نو به مقوله توریسم و مدیریتی صحیح به سرمایه گذاری در این صنعت پرداخته شود شاید بتوان گردشگری را بعنوان قطب اساسی درآمد خالص کشور - حتی موثرتراز نفت - در آورد. یکی از ارکان اساسی در صنعت گردشگری که باید به آن پرداخت،ایجاد تمهیداتی است که توریست در مناطق حائز اهمیت از حیث جاذبه های گردشگری از امکانات وتسهیلات رفاهی،خدماتی بایستی از آن برخوردار باشد که با تعلق خاطر وآسایش در خور حال گردشگر بتواند از آن بهرمند شود تا در او احساس بازدید مجدد بوجود آید و نتیجه اینکه صنعت گردشگری رونق خواهد گرفت.[2]
آثاراجتماعی_فرهنگی گردشگری به این موضوع اشاره دارد که گردشگری و مسافرت در نظام ارزش های افراد و جامعه میزبان و گردشگران تاثیر گذار است اگر چه تمرکز عمده مطالعات در این زمینه،بر مقاصد گردشگری است و به نواحی اعزام کننده گردشگر وخود گردشگران کمتر توجه شده است.[3] استان فارس در مقیاس با دیگر مناطق کشور از امتیارات بالقوه توریست پذیری برخوردار است.
این استان به دلیل کثرت جاذبه های گردشگری - تاریخی،فرهنگی و طبیعی - همواره مورد توجه گردشگران ملی وبین والمللی بوده است واز طرفی این استان به دلیل اینکه شاهراهی است که شمال کشور را به جنوب آن متصل می نماید همواره مورد توجه ومطالعه مسؤلین امرگردشگری بوده است.از این رو توسعه ایرانگردی وتوسعه فضایی آن در چارچوب طرح منطقه ای باید بسان دیگر بخشهای اقتصادی . یک بخش سازنده وموثر درساخت وساز و چشم انداز فضایی تلقی کرد واز پی آمدهای اقتصادی آن برای بهبود وسطح زندگی مردم بهره جست.[2]
یک از پتانسیل های استان،محدوده هخامنشی است،که آثار تاریخی دوره هخامنشیان تا دوره های اسلامی را در خود جای داده است وعلاوه بر آن فرهنگ فولکور عشایر که میتواند خود به عنوان جاذبه مطرح شود،واز نظر اقتصادی نیز باعث رونق بیشتر منطقه گردد.انتخاب مکان نقش رستم،با توجو به بستر بکر ودست نخورده اطراف آن وجاذبه های بصری معماری آن در محدوده تاریخی وموقعیت مکانی اش در محدوده تاریخی هخامنش روی داده است.دراین مقاله سعی شده است با التفات به حس مکان تاریخی_طبیعی نقش رستم اقامتگاهی در شان هویت مکان در حریم آن طراحی کرد.
باتوجه به مواردی که ذکر شد موضوع مقاله حاضر طراحی یک مجموعه توریستی تفریحی در پهنه گردشگری پاسارگاد در نظر گرفته شده که نه تنها به کلیه گردشگران جهت خدمات و رفاه سرویس دهی میکند بلکه می تواند با فراهم آوردن اسباب آسایش خاطر وامنیت،احساس تعلق خاطر وبازدید مجدد گردشگران ودر نتیجه رونق گرفتن صنعت گردشگری کشور را فراهم آورد. از این رو طراحی مجموعه فوق تلاشی است برای دست یافتن به اهداف عالی وفراهم آوردن محیطی امن وآرام در جهت زنده کردن ارزشهای تاریخی می باشد.
-3 اهمیت و ضرورت تحقیق
دراین تحقیق توجه به استفاده قشر عظیمی از جامعه همچنون مردم،گردشگران و...در درجه بسیار بالایی قرار دارد که این توجه می تواند در ایجاد درآمدزایی و.... در زمان فعلی تاثیر گذار باشد.با توجه به فرهنگ غنی پاسارگاد لزوم ایجاد چنین مجموعه ای جهت شناسای ارزشهای تاریخی،فرهنگی،معماری به چشم می خورد.صنعت گردشگری امروز یکی از صنایع بسیار پر اهمیت وارزشمند می باشد که هر کشوری برای توسعه این این صنعت تلاشهای بسیار زیادی انجام میدهد.
بررسی توانمندیها وفصاهای ارزشی ودست یابی به کمبودها وکاستیهای در راستای توسعه این صنعت از ضرورتهای این امر می باشد یکی از دلائل عدم جذب گردشگر وتوریست کمبود امکانات رفاهی وتفریحی در مناطق هدف می باشد،که طراحی اینگونه فضاها می تواند در رونق این صنعت تاثیر بسزایی بگذارد.با توجه به ضرورت احیای فرهنگ غنی قومیت ها در حوزه گردشگری یکی از اتفاقاتی که میتواند موجب گردشگری شود بازشناسی ارزشهای منطقهای است.
در واقع گردشگران با ورود به هر منطقه لذت زندگی کردن در آن منطقه را باید تجربه کنند.با وجود ظرفیت های منحصر به فرد موجود در این استان در بحث گردشگری دراین حوزه از منطقه فرهنگی و تاریخی که نقش کلیدی در توسعه گردشگری دارد، غفلت شده است. ایجاد مجموعه گردشگری باعث رونق این صنعت درمنطقه می شوند.
در استان شیراز گردشگری بیشتر به سمتوسوی فرصتهای طبیعی رفته است و غفلت از مجموعه تاریخی و احیای آن موجب شده تا ضرورت ایجاد چنین فضاهای چه به منظور توسعه گردشگری و چه به منظور بازشناسی به خوبی حس شود. با در نظر گرفتن مفهوم وسیع گردشگری و اهداف اجتماعی آن میتوان دلایل توسعه گردشگری را به صورت زیر خلاصه کرد :
- سازگاری طرح با نقش های تعریف شده برای منطقه
- پیش بینی استقبال گسترده از طرح توسط گردشگران داخلی و خارجی
- ضرورت توسعه گردشگری داخلی به عنوان یکی از محورهای توسعه رفاه و عدالت اجتماعی
- لزوم توسعه گردشگری داخلی به عنوان پایه و بستری برای توسعه گردشگری خارجی
-4 اهداف تحقیق:
1-4اهداف عملکردی
هدف ارائه یک برنامه فیزیکی عملکردی بهینه برای ارضی بستر طرح، در نسبت با قابلیت ها و محدودیت های منطقه، در جهت ایجاد یک مجموعه توریستی-تفریحی به منظور رفع نیازها و کمبودهای موجود در حوزه های تفریحی، فرهنگی، و گردشگری می باشد که از این طریق اهداف عملیاتی ذیل قابل حصول خواهد بود.
- شناسایی ارزشهای تاریخی ومیراث فرهنگی منطقه پاسارگاد.
- ارائه الگوهای مناسب طراحی در مجموعه توریستی تفریحی با توجه به ارزشهای به دست آمده.
- بررسی عوامل موثر در طراحی مجموعه توریستی تفریحی
- تجزیه و تحلیل وضعیت موجود عملکردی سایت و ارتباط و تعاملات آن با عملکردهای همجوار و شاخص منطقه
