بخشی از مقاله
-1 مقدمه
همه ساله، میلیونها نفر به سفر می روند و کسی نمی تواند آنها را از سفر باز دارد؛ آنها خواهند آمد، پس بگذارید از این حرکت به عنوان منبعی برای تو سعه ا ستفاده شود. اهمیت گرد شگری به عنوان پدیده ای نوین، از ابعاد مختلف اقت صادی، سیا سی، اجتماعی - فرهنگی و زیست محیطی قابل بحث و بررسی است. سیستم اقتصاد جهانی صنعت گردشگری روز به روز اهمیت بیشتری پیدا می کند. این صنعت امروزه به قدری در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورها اهمیت دارد،که اقتصاد دانان آن را صادرات نامرئی نام نهاده اند - ر ضوانی، . - 1385 تو سعه گرد شگری، به ویژه در ک شورهای کمتر تو سعه یافته، عامل موثری در مقابله با فقر است و موجب افزایش درآمد قشرهای مختلف، کاهش بیکاری و رونق اقتصادی و در نتیجه بهبود کیفیت زندگی مردم و افزایش رفاه اجتماعی می شود.
با توجه به دیدگاه های جدید، گردشگری به عنوان بخشی از تمدن معاصر و یک شیوه جهانی برای ، تامین نیازهای معنوی ان سان و ارتقاء کیفیت زندگی از طریق همب ستگی جوامع و فرهنگ های کوچک و بزرگ محسوب می شود.گردشگری برخلاف سودآوری و اشتغال زایی به هیچ وجه یک پدیده صرفا "اقتصادی نیست بلکه در ماهیت خود یک پدیده اجتماعی است که ازابعاد گوناگون اقتصادی ، سیاسی ، زیست محیطی ، فرهنگی و مدیریتی برخوردار است . از این رو فعالیت های گرد شگری وقتی از نظر اقت صادی مفید و سود آور خواهد بود که از نظر اجتماعی و فرهنگی ارزش آفرین باشد. گرایش مردم جهان به یافتن آسان ترین و موثرترین راه برای گفتگوی فرهنگ ها سبب شده است تا نقش گردشگری در این تعاملات هر روز حیاتی تر شود.
از لحاظ سیاسی نیز نقش گردشگری از آن نظر اهمیت می بابد که انسانها از تجارب تلخ و شیرین حکومت داری در طول تاریخ و در تمدن های مختلف بهره مند می شوند و ضمن برقراری پیوند های عاطفی و انسانی با یکدیگر، با زاویه دید وسیع تری به دیگر فرهنگ ها می نگرند و روابط سیاسی تمدن ها را بر پایه اقتصاد و تفاهم ملل متعادل تر می کنند. بدیهی است که قرابت و روابط فرهنگی ملل، از آنجا که پایه و اساس صلح و دوستی و به تبع آن روابط اقتصادی میان آنهاست، در توسعه همه جانبه آنها نیز سهم به سزایی دارد - دوانی ،. - 1376
در بررسی آثار منفی توسعه گردشگری بر فرهنگ جوامع، برخی نویسندگان به تجاری شدن یا کالایی شدن فرهنگ جامعه میزبان اشاره کرده اند؛ به این معنا که ساکنان، محصولات فرهنگی خود را آنگونه که مورد پسند گردشگران باشد عرضه می کنند. اثر القایی نیز از جمله همین آثار منفی عنوان شده است و به فرآیندی گفته می شود که فرهنگ گرد شگران و هرچه مربوط به آنها ست، برای جامعه میزبان الگو می شود و ساکنان به تقلید کورکورانه از فرهنگ مهمانان می پردازند - ضرغام، . - 392 :1376 همچنین در مطالعاتی ن شان داده شده ا ست که ساکنان محلی مح صولاتی را به گردشگران عرضه می کنند که از نمونه اصیل آن کیفیت نازل تری دارد و با آنچه برای خودشان تولید می کنند متفاوت است.
ادامه این فرآیند منجر به پدیده ای به نام کم جلوه شدن فرهنگ می شود.حیات و ممات هر جامعه در گرو حیات و ممات فرهنگ آن جامعه ا ست و فرهنگ و ادب هر جامعه م شتمل بر فرهنگ ر سمی و فرهنگ و ادبیات عامه ا ست .فرهنگ عامه از د سته اموری ا ست که هر کس به آ سانی آن را اح ساس میکند ولی به وقت نیاز، نمی تواند تعریف دقیق و رو شنی از آن ارائه دهد. این بخش از فرهنگ که مشتمل بر ارزش ها، باورها، رفتارها، آرزوها و امیدهای یک ملت است، مجموعه ای عظیم از تجربیات و تفکرات یک ملت است.که طی قرون متمادی صیقل یافته و اینک به عنوان پشتوانه ای گرانقدر به دست ما رسیده و چناچه بگوییم بدون تیکه و بهره گیری از فرهنگ عامه هیچ یک از ما قادر به زندگی نی ستیم، سخنی به گزاف نگفته ایم چرا که قسمت اعظم محتویات ذهنی افراد مانند باورها، ارزش ها و داوری ها در این حوزه جای میگیرد که تجلیات آن را می توان در قصه ها، ترانه ها، متلها و مثل ها، لالایی ها و چیستان ها و ...مشاهده کرد .
بخش بزرگی از تدابیر آدمی جهت رفع نیازهای اولیه خود مانند : تهیه مسکن، خوراک و پوشاک نیز در این حوزه است، قسمت مهمی از رفتارهای اجتماعی و فرهنگی مانند مرا سم تولد، ازدواج، مرگ، تعارفات و آداب مهمان نوازی در این حوزه نهفته ا ست .بخش ارز شمندی از تفریحات و تفننات ذوقی بشر همچون بازی های سنتی، آواز و موسیقی، نوواها و نغمه های محلی، هنرهای دستی و.... مربوط به این حوزه فرهنگی است. هدف از این مجموعه تفریحی- توریستی، شناساندن و احیا فرهنگ بومی تبریز می باشد.
امروزه تمامی صاحبان فرهنگ ، هزینه های گزافی صرف می نمایند تا فرهنگ خود را از طرق مختلف بر دیگر فرهنگها م سلط نمایند البته مهمترین گام در جهت حفظ فرهنک بومی و جلوگیری از نفوذ فرهنک بیگانه در آن و شناختن کامل فرهنگ بومی و محلی توسط افراد جامعه است. به طور کلی احیا فرهنگ بومی نیازمنده زنده کردن احساس اجتماعی، ارتباط و آمیزش با دنیای طبیعی و پویا کردن محیط اجتماعی است .
در معماری پایدار باید به مردم مجال بروز قابلیت های کامل خود را داد تا خودشان را دریابند و در ارتباط با دیگران به درک عالی از بشریت برسند و به این ترتیب ارتباط خود با گذشته و آینده را بازیابند .در این رابطه توجه به شیوه های معماری بومی موجود راهگشا هستند که اغلب آنها جوابگوی اقلیم و فرهنگ منطقه می باشند. ضمنا توجه به این مسئله در طراحی در بالا بردن احساس مکان در هر شخصی که در آن واقع شود موثر بوده ونقش دارد - ضرغامی ،. - 1389 فرهنگ بومی تبریز متشکل از عناصری همچون معماری، موسیقی، آداب و سنن و ...می باشد که در تبریز از غنای خاصی برخوردار است
