بخشی از مقاله
چکیده
یکی از مهم ترین منابع درآمد برای بسیاری از کشورها در دوران معاصر، جذب گردشگر یا همان صنعت توریسم است. از جمله کشورهایی که با تاریخ طولانی تمدن، پروژه های تاریخی متنوع، وجود آثار شاخص معماری وطبیعتی بکرو مثال زدنی دارای امکانات لازم برای جذب گردشگر می باشد، کشورمان ایران است. با نظر به اینکه یکی از مهم ترین اهداف معماری ارگانیک تلاش در جهت ایجاد ارتباط میان طبیعت، انسان و دست آوردهای بومی هر خطه و بالفعل کردن آن با امکانات و تکنولوژی عصر در قالب یک ساختار منسجم و همنوا با روح زمان می باشد، در این پروژه تلاش بر آن است تا با تعقیب اصول حاکم بر این گونه از معماری در منطقه ای مانند روستای حمید شهرستان بجنورد، دهکده ای تفریحی- توریستی در بستریک باغ که از لحاظ چشم انداز طبیعی دارای پتانسیل هایبالقوّه ای جهت آزمودن راهکارهای مورد نظر است، طراحی شود.
در مقدمه ، ابتدا با تعریف موضوع و توجیه اهمیت آن به شرح مسئله پرداخته می شود. سپس مبانی نظری تحقیق در ارتباط با معماری ارگانیک، ریشه ها ومفاهیم مورد مطالعه قرار گرفته و نتیجه گیری شده است. پس از شناخت معماری ارگانیک و فاکتورهای پیوند دهنده ی انسان و طبیعت با این سبک از معماری، با انتخاب سایت پروژه، برپایه دستاوردهای مرحله شناخت و با گذر از فاز طراحی شامل شکل گیری ایده های اولیه و مسیر تحول و تکامل آن در قالب روند طراحی، سرانجام طرح نهایی دهکده تفریحی توریستی سامان یافته و ارائه گردیده است.
مقدمه
طبیعت مسکن اصلی و اولیه بوده است. انسان در میان گیاهان و حیوانات، زیر آسمان، روی زمین ونزدیک آب تکامل پیدا کرد و همه ی انسان ها چنین میراثی را در ذهن وروح خود حمل می کنند. طبیعت اولین متنی بود که انسان پیش از اختراع سایر علائم و نمادها آن را خوانده است. ابر، باد و خورشید نشانه هایی از هوا- امواج و جریان های مخالف آب، علامت صخره وزندگی زیرآب، غارها و حفره ها در صخره ها نشان دهنده ی سرپناه ، برگ ها حاکی از غذا و صدای پرندگان هشداری برای شکارچی بوده است.
طبیعت همواره به عنوان منبع تقلید و الهام مورد نظر اندیشمندان بشری بوده است، بر این اساس است که هستمند بشری در روند زیست سکونت گاهی خود در طول تاریخ ، ابتدا به ساکن طبیعت را مأمن و کاشانه ی خویش دانسته ودرهمان محیط طبیعی بکر به سکونت پرداخته و معنای هستی خویش را از محیط طبیعی دریافت داشته است.
بیان مسئله
شهر بجنورد و نواحی اطراف آن دارای پتانسیل های بالقوه ای در زمینه ی جذب توریست و گردشگری می باشد. اما با وجود این میراث خدادادی، متأسفانه به نظر می رسد در این زمینه کم کاری ها و کوتاهی هایی وجودداشته است؛ اگر بی توجهی ها به بخش گردشگری وجود نمی داشت در این سال ها با ایجاد تفریح گاه ها و اماکنی که آثار طبیعی و تاریخی ارزشمند این ولایت را به خوبی به نمایش بگذارد از فرصت های ارزشمند این ناحیه از کشور به درستی استفاده می شد. یکی از مناطقی که پتانسیل جذب گردشگر را دارد منطقه ی روستای حمید شهرستان بجنورد است که از نظرها به دور مانده و تنها عده ای از مردم شهر و روستاهای اطراف از وجود چنین طبیعت زیبا و دیدنی مطلعند.
ضرورت تحقیق
گردشگری، امروزه صنعتی بسیار مهم در تمام جهان است و نقش پر رنگی در شکوفایی اقتصادی کشورها ایفا می کند. از زمان ورود یک گردشگر، او برای تأمین غذا و اقامت، رفت و آمد، تفریح و گشت و گذار، خرید سوغاتی و کالا، دیدن جاذبه ها باید هزینه کند. این هزینه ها با آوردن ارز به کشور میزبان، به رونق اقتصادی آن کمک می کند. هر چه تعداد گردشگران بیشتری به کشوری وارد شوند، مشاغل بیشتری ایجاد می شود و این موضوع برای کشورهایی که جمعیت جوانی دارند، بسیار مهم است.
گردشگری با امنیت سیاسی و اقتصادی رابطه تنگاتنگی دارد و بودن گردشگران بسیار در یک کشور، از بودن امنیت در آن حکایت دارد. رونق گردشگری بین کشورهای همسایه، ثبات منطقه ای به همراه دارد و در یک فرآیند کلی تر به ثبات تمام جهان می انجامد. گردشگری از بعد فرهنگی و اجتماعی نیز مهم است زیرا جوامع و کشورهای میزبان می توانند از طریق گردشگران به ترویج زبان، فرهنگ و رسوم اجتماعی شان بپردازند.
مفهوم واژه ی ارگانیک
واژهی ارگانیک از ترکیب ارگان - organ - به معنای اندام و پسوند ایک - ic - تشکیل شده است. معادل فارسی این واژه اندام وار، ذاتی و بنیانی است. واژهی ارگانیک بر اصطلاحی معمارانه دلالت می کند و در برگیرنده ذات. معنای ریشه ای این واژه در ساختارهای معماری به معنای ارتباط کل و جزء است - از کل به جزء و از جزء به کل - . بنابراین می توان گفت ذات به طور تام، خود به درستی بیان کنندهی معنای واژه ارگانیک است.[1]
طبیعت و معماری ارگانیک
خاستگاه اتحاد بین معماری و طبیعت ریشه در طرز تفکر ژاپنی دارد. به عکس شیوهی تفکر انسان غربی که درون و بیرون را دو چیز متقابل می داند، انسان ژاپنی خانه اش را واحدی تلقی می کند که شامل باغ و مسکن اوست. برای رفتن از درون به بیرون ساختمان انسان از مرزی نمی گذرد. این راه از روی فرش فضای مسکونی آغاز شده و ازکف چوبی ایوان وسنگ پله ایوان به شن های کف باغچه و از آنجا به بقیه محیط می رسد .
یعنی به محیطی که از آنجا نور،باد، سرما،گرما وانواع بوها به داخل خانه می رسید و بر زندگی داخلی خانه اثر می گذارد. برای نمونه می توان به ویلای کاتسورا - قرن هفدهم - در کیوتوی ژاپن اشاره کرد.[2] از آنجایی که خانه ژاپنی فاقد دیوار محکم میان درون و بیرون است و تغییر از داخل به خارج نه یک تغییر یکباره بلکه تغییری است مداوم، فضای داخل تنها متضمن محرمیت نسبی است. عدم محرمیت کامل درون و طبیعت دوستی ژاپنی، بر روی هم نشانگر اهمیت بیش از حدی است که باغ ژاپنی دارد. ساختمان و باغ با هم یک واحد را می سازند.[2]
معماری ارگانیک درآمریکا در قرن 19توسط فرانک فرنس و لوئیس سالیوان شکل گرفت.[3] لوئیس سالیوان در کتاب گپ های کودکستانی سعی کرد تعریف معماری ارگانیک را ازطریق اینکه واژهی ارگانیک چه معنایی"ندارد" ارائه دهد.[4] داستان معماری ارگانیک تکاپویی برای نیل به ایده آل و یک کمال مطلوب است. کاوشی توسط بشر برای طراحی و ساخت ساختمان های زیبا که علاوه برتأمین نیازهای باشندگان بنا، زندگی را بهتر کرده و موجب تعالی روح انسان می شود. [5]
بر خلاف تصور بسیاری از دست اندرکاران معماری، یک بنا، یک ساختمان، موجودی بی روح چون یک مجسمه نیست؛ بنا واقعیتی زنده و ارگانیک است؛ در بنا زندگی جریان دارد. این موجود زنده دارای نظامات فعال درونی است.[6] گیدیئون معتقد است معماری یک زمان ممکن است تحت تأثیر انواع و اقسام شرایط به وجود آمده باشد اما همین که به وجود آمد، موجودی زنده است که صفات مخصوص خود را دارا است واز حیات دیرپایی برخورداراست.[7] بنابراین از آنجا که معماری ساختهی دست بشراست و زیرمجموعه ای ازانسان محسوب می شود پس عضوی ازمجموعهی بزرگ طبیعت نیزهست. معماری ارگانیک به طبیعت، انسان وابعاد جسمانی و روحانی او احترام می گذارد و در نهایت برای او معماری می کند.
