بخشی از مقاله
چکیده
بیمارستان نهادی است اجتماعی که بر حسب ضرورت تداوم حیات و حفظ بقای انسانها و بازگشت به تندرستی و معالجه امراض به تدریج در تاریخ زندگی اجتماعی مردم پدیدار گشته است و همراه با تکامل توسعه علوم و فنون و مهارت ها و شیوه زندگی و طی طولانی در شکل امروزین خود به عنوان یک نیاز در جوامع بشری نمایان شده است. بنابراین تاریخ بیمارستان و تاریخ پزشکی در هم آمیخته و در حقیقت رشد و پیشرفت بیمارستان متاثر از پیشرفت و توسعه روز افزون دانش و تکنولوژی پزشکی - به ویژه در سده حاضر - است.
پزشکی از پر سابقه ترین نهادهای اجتماعی فرهنگی است که به علت پیوستگی و قرابت آن با حیات انسانی از پدیده هایی است که انسان به طور مستقیم با آن در تماس می باشد یاری رساندن به کسانی که در اثر حادثه نیازمند کمک هستند را امداد گویند و به مجموعه اقداماتی که برای رهایی و خروج یک مصدوم از صحنه حادثه انجام میشود، نجات میگویند. مرکز امداد و نجات هوایی به مرکزی گفته می شود که کلیه اقدامات فوق را برای رساندن حادثه دیده به محیط امن از راه هوایی انجام می دهد.
.1 مقدمه
حوادث غیرمترقبه از جمله مسایل بسیار مهمی هستند که هر ساله تلفات جانی و خسارات مالی فراوانی بر دولتها و ملتها تحمیل میکنند. در بیست سال گذشته، حوادث غیرمترقبه باعث مرگ بیش از 10 میلیون انسان شده است. در همین مدت نزدیک به یک میلیارد نفر از مردم جهان بطور مستقیم یا غیرمستقیم درگیر حوادث غیرمترقبه شدهاند. کشور ما نیز از این امر مستثنی نبوده است. آنگونه که آمارها نشان میدهند، ایران دهمین کشور بلاخیز دنیا و چهارمین کشور از این نظر در قاره آسیاست.
در مناطق مختلف کشور، انواع حوادث غیرمترقبه طبیعی، همچون سیل، زلزله، رانش زمین، کمآبی منجر به قحطی و سقوط بهمن و نیز حوادث غیرمترقبه غیرطبیعی، همچون حوادث ترافیکی، سقوط هواپیما و ... همواره درحال وقوع است. زلزله مهمترین و خطرناکترین حادثه ای است که کشور ما را تهدید میکند. بیش از 90 درصد از مساحت کشور در معرض خطر متوسط به باال از نظر امکان وقوع زلزله قرار دارد و حدوداً هر 10 سال یکبار زلزله های بزرگی در مناطق مختلف کشور به وقوع میپیوندد.
وقوع زلزله های متعدد نظیر زلزله در طبس، رودبار و منجیل، بم، زرند، لرستان و اخیرا آذربایجان، تائیدی بر این موضوع است. تمامی عوامل فوق در کنار افزایش جمعیت شهرنشین، نبود قوانین بازدارنده دارای ضمانت اجرایی، رشد صنایع مختلف، تغییرات شدید جوی و شیوع میکروب های جدید و اپیدمیهای گسترده بیانگر اهمیت امر مدیریت بحران در کشور است. مراکز امدادرسانی و مراکز درمانی به ویژه بیمارستانها، به عنوان اصلیترین سازمان های درگیر در هنگام وقوع حوادث غیرمترقبه، نیازمند وجود طراحی اصولی جهت مقابله با حوادث هستند. اولین هدف در ایجاد بیمارستان و مرکز امداد هوایی به حداقل رساندن تلفات جانی و آسیب های انسانی ناشی از سوانح است، از این رو مدیریت سلامت جزء لاینفک کنترل بحران در تمامی سوانح به شمار می آید. بخشها و سازمانهای متعددی در مدیریت سلامت در سوانح دخیل هستند که یکی از مهمترین آنها مراکز امداد و در کنار آنها بیمارستان ها قرار دارند
-1 بیان مسئله و اهداف تحقیق
اهمیت دادن به مراکز درمانی از منظری جدید، با خلق فضایی که در آن، مصدومان احساس خرسندی را در روند درمان خود تجربه کرده و سلامت خود را باز یابند. نوآوری موجود در این پژوهش از این لحاظ می باشد که از یک جهت در راستای پرداختن به فضاهای درمانی از نظر نیازها و امکانات عمومی در فضای کالبدی و معماری بوده و از طرف دیگر از بعد پرداختن به حوادث غیرمترقبه و کمک رسانی به آسیب دیدگان آن و همچنین ایجاد فضای امن در وضعیت بحرانی بوده و میزان اثرگذاری هریک از این ابعاد، در جهت بهبود شرایط عمومی و وضعیت جسمانی بازماندگان حوادث در محیط مصنوع حائز اهمیت می باشد.
-2 جایگاه و اهمیت بیمارستان های ایران:
بیمارستان های ایران و برخی دیگر از مناطق جهان اسلام، در دوره اعتلای خود، جایگاه درمان، پژوهش و آموزش پزشکی بودند. جایگاه بیمارستانها در خوش آب و هواترین قسمت های شهر قرار داشت و به سبزه و درخت آراسته بود. محمدبن زکریای رازی برای تعیین محل بیمارستان بغداد دستور داد تا قطعاتی از گوشت را در ناحیه های مختلف شهر بیاویزند و آنجایی که گوشت دیرتر فاسد شده بود را به عنوان محل بیمارستان برگزیدمعمولاً. پزشکان معروف، به درمان مردم غنی پرداخته و توده فقیر را به آنها دسترسی نبود. پزشکانی مانند محمدبن زکریای رازی و یا محمود بن الیاس که ناداران را در مطب یا خانه خویش به رایگان درمان کرده و در واقع مخارج دارویی آنها را تامین نموده و گاهی نیز کمک خرجی در اختیارشان قرا ر میدادند نادر بودند. اگردر شهری بیمارستانی موجود بود، در آن ناداران، مسافرین و بی کسان به رایگان درمان میشدند.
در بیمارستان های ایران، از درمان یهودیان، مسیحیان و پیروان دیگر ادیان نیز دریغ نداشتند.در آمد بیمارستان از وقفیاتی تامین می شد که همراه با بیمارستان ایجاد شده بود .این وقفیات شامل خانه ها، مغازه ها، بازارها، آسیاها، ده ها، زمین ها، کاریز ها و غیره بود. این درآمدها برای تامین حقوق کارکنان بیمارستانها، هزینه های غذا، بستر و پوشش، داروها ، وسایل لازم و تعمیرات بیمارستان به کار میرفت . بیمارستان تحت نظر سلطان یا حاکم وقت به وسیله یک مدیر یا متولی اداره میشد. در مجاورت بیمارستان های بزرگ یک مدرسه مذهبی به نام »دارالشفا « و یک مسجد وجود داشت.
-3 تیپولوژی:
تیپولوژی بیمارستان به طور کلی به سه دسته قابل تفکیک است:
· سیستم پاویلون
· سیستم متراکم
· سیستم مخلوط
-4 سیستم پاویلون
در این سیستم بیمارستان نسبت به مناطق خود به قرار زیر است: درمانی اداری تدارکات
به نحوی که هر قسمت یک ساختمان مجزا را تشکیل می دهد و در نتیجه ارتباط بین قسمتها از فضای آزاد میگذرد به علت جدایی ساختمانها از هم امکان انتقال میکروب و سرایت آن به قسمتهای دیگر ضعیف است این سیستم به خاطر بالا رفتن زیر بنا و میزان امکانات طبی و فنی غیر اقتصادی است. میزان زیربنا در سیستم پاویلون به ازاء هر تخت درمانی دست کم 100 متر مربع می باشد
-5 سیستم متراکم:
در این سیستم بیمارستان حداکثر استفاده را از مساحت زیربنا، پرسنل و امکانات فنی و طبی بیمارستان می نماید. اساس این سیستم بر مبنای فاکتورگیری از وظایف مشابه می باشد، به نحوی که هر یک از گروهها وظایف فضاهای مشابه با مرکز را انجام می دهند که این مرکز به تمام قسمت های دیگر سرویس می دهد. مساحت زیربنای این بیمارستان ها دست کم 75 متر مربع به ازای هر تخت می باشد. موضوعی که در این سیستم حائز اهمیت است ارگانیزاسیون دقیق است تا بدین ترتیب به علت همسایگی بخش های مختلف و کنتاکت نزدیک بین آنها از سرایت امراض جلوگیری شود
-6 امداد و نجات دریایی
نجات دریایی عبارتست از فرآیندی که به موجب آن یک کشتی، محموله آن یا سایر اموال از مخاطرات رها میشوند و نجات دهنده به .×کسی گفته میشود که مبادرت به عملیات نجات میکند، بدون آن که شناور به او تعلق داشته یا از اعضای اصلی شناور به شمار آید مخاطرات دریایی، گوناگون هستند: بسته به این که انسان، توان مقابله با این مخاطرات را داشته یا نداشته باشد میتوان آنها را به مخاطرات قابل اجتناب با دریانوردی صحیح و دریانوردان خوب و مخاطرات غیر قابل اجتناب، حتی با وجود دریانوردی صحیح و دریانوردان خوب تقسیم کرد.
هرچند آثار و احکام هریک از خطرات یادشده در حقوق دریایی ممکن است متفاوت باشد، ولی از جهت کسانی که به هر دلیل در بحران قرار گرفته و نیازمند کمک میباشند تفاوتی ندارد. ضرورت امداد و نجات کسانی که در دریا گرفتار آمده و کران تا کران ایشان را آب فراگرفته و راه به جایی ندارند انکار ناپذیر است. لذا اقدام به نجات جان یا مال اشخاص در معرض خطر از گذشته های دور به عنوان یک عرف کهن، شناخته شده و برخی نویسندگان برای مفهوم قانونی نجات در دریا قدمتی سه هزار ساله قائلند. ایشان ریشه مقررات نجات در دریا را در حقوق روم و یونان باستان یافته اند
تصویر -1 امداد دریایی
-7 امداد و نجات جنگل
نجات جنگل عبارت است از عملیاتی که پیش از حادثه و پس از حادثه در جنگل رخ میدهد. نگهداری از جنگل و نجات حیوانات جنگل نیز جز امداد و نجات می باشد.
