بخشی از مقاله
چکیده
مسئولیت اجتماعی از تعهدات مدیریت است که علاوه بر حفظ و گسترش منافع سازمان، در جهت رفاه عمومی جامعه نیز انجام می گیرد.
اهداف و خط مشی شرکت ملی پخش در راستای مسئولیت اجتماعی خدمت رسانی به مردم و جلب رضایت مشتریان می باشد که در همین راستا در بسیاری از موارد با اصول ایزو 26000 (استداندارد مسئولیت اجتماعی) منطبق می باشد.
همچنین میتوان به عمده فعالیتهای شرکت ملی پخش که در ابعاد سه گانه مسئولیت اجتماعی (اجتماعی، اقتصادی و محیط زیست) می گنجد، اشاره نمود. از جمله فعالیتهایی که این شرکت در این راستا به انجام رسانده می توان به تولید بنزین یورو 4، افزایش شاخص فضای سبز، کسب لوح خدمات سبز از سوی سازمان محیط زیست، استقرار مرکز پاسخگویی 09627، طرح تکریم ارباب رجوع، کمکهای مردمی و عام المنفعه و ... اشاره کرد.
واژگان کلیدی: مسئولیت اجتماعی( CSR)، شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی
مقدمه
شرایط امروزه جهان و بازارهای جهانی ایجاب می کند که فعالیت های مدیران و رهبران شرکتهای بزرگ، بسیار حساب شده و برنامهریزی شده عمل کنند، تا بتوانند نوعی تعامل دو طرفه میان خود و جامعه ایجاد کنند، برخی معتقدند برقراری تعامل وظیفه پنهانی است که شرکتها در مقابل ذینفعان و جامعه ایفا می کنند.
در حال حاضر تصمیم مدیریت سازمان می تواند به صورت سلسله وار دیر یا زود بر سرنوشت یک جامعه تاثیر بگذارد، به همین علت رهبران سازمان ها باید به مقولهی مسئولیت اجتماعی نگاه ویژهای داشته باشند و این موضوع در کشور ما به خاطر شرایط خاص و نیاز به توسعه اقتصادی و صنعتی از اهمیت بیشتری برخوردار است .
امروزه لازم است مدیران میان اهداف جامعه و سازمان ارتباط برقرار کنند، در غیر این صورت، سازمانها اگر به اهداف اجتماعی خود حرمت نگذارند آلودگی محیط، فقر، نابسامانی، بیماری تبعیض و... محیط شان را فرا خواهد
گرفت و جامعه رو به زوال خواهد رفت، اما مدیران می توانند، با دوراندیشی و افکار خردمندانه این مشکلات را حل کنند.
شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی نیز نسبت به بحث مسئولیت اجتماعی حساسیت خاصی داشته بطوریکه بیشتر بندهای تعریف شده در خط مشی سازمانی آن با اصول استاندارد ایزو 26000 (استاندارد مسؤولیتپذیری اجتماعی سازمانها) همپوشانی داشته و هم راستا می باشد.
در این مقاله سعی بر این است که به فعالیتهای این شرکت که در چارچوب استاندارد مسئولیت اجتماعی بوده پرداخته شود.
تعریف مسئولیت اجتماعی
»کیث دیویس« معتقد است که: »مسئولیت اجتماعی یعنی نوعی احساس تعهد به وسیله مدیران سازمانهای تجاری بخش خصوصی که آن گونه تصمیم گیری نمایند که در کنار کسب سود برای موسسه، سطح رفاه کل جامعه نیز بهبود یابد«
مسئولیت اجتماعی از تعهدات مدیریت است که علاوه بر حفظ و گسترش منافع سازمان، در جهت رفاه عمومی جامعه نیز انجام میگیرد.
مسوولیت اجتماعی سازمانی که در فارسی مسئولیتپذیری اجتماعی شرکتها هم ترجمه شده است در مفهوم خود توصیهای به سازمانها و شرکتها دارد که نسبت به محیط داخلی سازمان، کارکنان، گروههای مخاطب، جامعه، محیطزیست و در نهایت نسبت به بازار، صنعت و اصناف مشابه مسئولیت و وظیفهای دارند که شاید در اساسنامه شرکت و شرح فعالیت آن نباشد؛ اما از نظر وجدان و اخلاق نباید از آنها غافل باشند.
مسئولیت اجتماعی، در یک تعریف عام، طریقی است که سازمان ها رویکردهای اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی را با ارزش ها، فرهنگ، استراتژی ها، ساختار تصمیم گیری و شیوه های عملیاتی خود به شکلی شفاف و قابل حسابرسی یکپارچه می کنند، و در نتیجه فرآیندها و رویه های بهتری را درون سازمان خود، جاری می سازند و به این ترتیب ثروت میآفرینند و جامعه را بهبود می بخشند.
در این میان صنعت نفت هم از وظایفی که در برابر جامعه دارد مستثنی نیست و فعالیت آنها میتواند محیط زیست، آثار تاریخی، اخلاق اجتماعی و نحوه زندگی مردم را تحت تاثیر قرار دهد. تا اوایل قرن گذشته سودآوری شرکتها در فعالیتهای اقتصادی مد نظر بود و هزینههای اجتماعی و زیست محیطی ناشی از فعالیتهای اقتصادی، آنها مدنظر قرار نمیگرفتامًا.اکنون تلاشهای بینالمللی در خصوص تعهدپذیری شرکتها در قبال فعالیتهایشان به مراتب گسترش یافته است.
مسئولیت اجتماعی خواه و ناخواه هزینههایی علاوه بر هزینههای مستقیم فعالیت اقتصادی به صنعت نفت تحمیل میکندامًا.دادههای آماری نشان میدهد که بازده اینگونه سرمایهگذاریها به گسترش و پایداری فعالیتهای سودآور اقتصادی وزارت نفت به نحو مؤثری کمک خواهد کرد.
شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی
شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی ایران در سال 1928) 1307 میلادی) تشکیل شده و بیش از 80 سال است که در امر تامین و توزیع فرآوردههای نفتی کشور فعالیت دارد.
این شرکت با دارا بودن بیش از 8700 نفر پرسنل رسمی و حدود 10 هزار نفر پرسنل غیررسمی و بهرهگیری از امکانات و تأسیسات زیر:
• 37 منطقه
• 232 ناحیه
• 3540 جایگاه عرضه ی فرآورده های نفتی
• 2319جایگاه عرضه ی گاز CNG
• بیش از 50 مرکز سوخت گیری هواپیمایی
• 12000 دستگاه نفتکش و گازکش برای حمل فرآورده های نفتی و گاز مایع
• 7 فروند کشتی و شناور نفتکش دریایی
تأسیسات ذخیره سازی چهار فرآوردهی عمده با ظرفیت بسیار و بیش از یکصد انبار تدارکاتی وظیفه مدیریت تأمین و نظارت بر توزیع روزانه بیش از 250 میلیون لیتر انواع فرآوردههای نفتی شامل، بنزین، نفتگاز، نفت کوره، نفت سفید، گاز مایع و سوخترسانی هوایی را در سراسر کشور به عهده دارد.
شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی ایران از لحاظ ساختار سازمانی دارای 9 مدیریت (منابع انسانی، امور مالی، بازرگانی، امور بین الملل، برنامه ریزی، تأمین و توزیع، سامانهی هوشمند سوخت، عملیات، مهندسی و طرح ها و مدیریت (CNG و 9 واحد بلافصل (بهداشت، ایمنی و محیط زیست، امور حقوقی، بازرسی فنی، پژوهش و توسعه، حراست، حسابرسی داخلی، روابط عمومی، کمیسیون مناقصات، اداره پیشگیری از عرضه خارج شبکه و مقابله با قاچاق فرآوردههای نفتی) می باشد.
تاریخچه مسئولیت اجتماعی
در سال 1919 برای نخستین بار محققان رشته بازرگانی هشدار دادند که اگر بنگاه های اقتصادی انجام مسئولیت های اجتماعی خود را جدی نگیرند، جامعه باید به هر نحو ممکن اختیارات آنها را در خصوص فعالیت های اقتصادی سلب کند و از آن زمان بود که مقوله »مسئولیت اجتماعی« شرکت ها بیش از پیش مورد توجه قرار گرفت.
گالبرایت در سال 1973 در کتاب خود با عنوان »تصویری اقتصادی از شرکت ها« توجه مردم را به سمت رشد فزاینده اندازه و قدرت برخی شرکت ها معطوف کرد و ابراز داشت که شرکت های بزرگ دارای قدرتی عمومی و همگانی شده اند که این قدرت می تواند بر روی سلامت و رفاه عمومی جامعه و افراد تأثیرگذار باشد. دونالدسون نیز در تأییدادعای گالبرایت خاطر نشان ساخت که شرکت های بزرگ قابلیت تأثیرگذاری بر روی جریان های بزرگ اجتماعی را دارند و قدرت آنهاصرفاًاقتصادی نیست، بلکه سیاسی و اجتماعی نیز هست .
همچنین در یک حرکت سیاسی مهم، کمیسیون اروپایی، سال 2005 را به عنوان سال مسئولیت اجتماعی شرکتهای کشورهای اتحادیه اروپا نامگذاری کرد.
در اهمیت این موضوع برای شرکت های ایرانی به نقل از مرتضی بهشتی، دبیر کنفدراسیون صنعت کشور: »با توجه به رشد بخش خصوصی و بازار سرمایه کشور، شرکت ها باید دارای مجموعهای از ضوابط کاری اخلاقی و اجتماعی باشند. مسئولیت
