بخشی از مقاله
مطالعه میکروپالئونتولوژی رسوبات ائوسن در ناحیه جنوب غرب بیرجند (بلوک لوت)
چکیده :
سنگ نهشته های ائوسن در گستره ای از نواحی جنوبی شهرستان بیرجند در کوه های باقران واقع شده است . این منطقه جزئی از بلوک ساختاری سیستان و بخشی از زون شرقی ایران می باشد که در بخش شمالی با چرخش به داخل بلوک لوت به منتهی- الیه خود می رسد . مقطع روبیات واجد رخنمون های سنگی از واحد های آهکی ، مورد مطالعه میکروپالئونتولوژی و میکروفاسیس قرار گرفته شد . به لحاظ لیتولوژیکی سنگ آهک های مورد مطالعه بر روی مجموعه کالردملانژی واقع شده اند و میکرو فسیل های شاخص ذیل در آنها مورد شناسایی قرار گرفت.
مطالعه میکروفاسیس در برش اندازه گیری شده نشان دهنده یک حوضه رسوبی کم عمق به سن ائوسن می باشد که یک محیط رسوبگذاری در یک ناحیه ساب تایدال و یک محیط رمپ داخلی که گاهی ارتباط با آن با دریای باز محدود تر شده را تداعی می نماید .
واژگان کلیدی: میکروپالئونتولوژی ، ائوسن ، میکروفاسیس ، جنوب غرب بیرجند، بلوک لوت
-1مقدمه:
هدف از این تحقیق بررسی وشناسایی فرامینیفرها و میکروفاسیس های واحد های رسوبی ائوسن واقع در جنوب کوه های باقران بیرجند می باشد . واحدهای سنگی ائوسن در 120 کیلومتری جنوب بیرجند از جاده ارتباطی خوسف در دسترس می باشند . برش مورد مطالعه به نام روبیات با مشخصات جغرافیایی 59/16/00 شرقی و عرض 32/43/00 واقع گردیده است ، که دارای ضخامت حدود 70 متر می باشد. مرز زیرین این مقطع یعنی قاعده سکانس رسوبی توسط کنگلومرا پوشیده شده است . تحتانی ترین لایه متشکل از توف آندزیتی است . توالی رسوبی متشکل از توف ،شیل و ماسه سنگ بوده که در بخش راسی به رخساره کنگلومرایی و واحدهای آهکی نومولیت دار ائوسن ختم می شود .در این مطالعه جمعا 64 مقطع نازک میکروسکوپی از سنگهای آهک ائوسن تهیه،مطالعه و نامگذاری شد .
.چینه شناسی سنگی:
این واحد سنگی با رنگ متنوع کرم ،زرد ، خاکستری و صورتی با دانه بندی متراکم و توده ای می باشد که حاوی فرامینیفر های بنتیک است . واحدهای چینه شناسی سنگی در این سکانس از طرف قاعده به سمت بالا به ترتیب شامل :توف های آندزیتی، ماسه سنگ ریز دانه خاکستری، شیل های سیاه رنگ ،آهک های خاکستری فاقد فسیل ،شیل سیاه رنگ ،ماسه سنگ ریز دانه ،آهک تیره رنگ ،کنگلومرا حاوی قطعات آندزیت،توف ،ماسه،شیل و آهک ماسه ای ، ماسه سنگ ریز دانه کنگلومرا و آهک فسیل دارمی باشد . در سنگ آهک منطقه مورد مطالعه (روبیات) فسیل ها در سنگ به صورت متراکم و با چشم در صحرا با آرایش زیبایی قابل ملاحظه است .مقطع چینه نگاری سنگی مربوط به واحد های آهکی ائوسن ، به همراه تصاویر منتخب در شکل 1 آورده شده است.
شکل1
بحث: مقاطع نازک میکروسکوپی تهیه شده از برش روبیات به لحاظ محتوی فسیلی بسیار غنی بوده و براساس مطالعات صورت گرفته فرامینیفرهای شاخص ذیل که از خانواده های نومولیتیده ،لیپیدوسکلینده و دیسکوسکلینده می باشند و واجد صدف آهکی هیالین می باشند مورد شناسایی سیستماتیک قرار گرفتند :
Nummulites striatus
B.Asselina sp.
C.Operculina sp.
D.Actinocyclina sp.
E.Discocyclina sp.
F.Discocyclina sp. G. Somalina cf . gigantea H.Miliolids I.Alveolina formoferomis
J.Operculina sp. & Nummulites striatus K.Nummulites globolus L.Nummulites fabiani
براساس وجود این اجتماعات فسیلی سن مقطع مورد نظر به ائوسن زیرین – میانی مربوط می باشد .( (Plate 1 با توجه به به محتویات فسیلی و شاخص های محیطی حوضه رسوبی در برش مورد مطالعه به لحاظ عمق نسبتا کم عمق بوده و از نظر سطح انرژی تا حد زیادی پایین بوده است مگر در بعضی مواقع که کمی ،انرژی محیط افزایش را نشان می دهد . در برخی مقاطع اندازه فرامینیفرهای بسیار بزرگ و حفظ شدگی فسیل ها بسیار عالی می باشد که این خود نشانگر مساعد بودن محیط رسوبی برای زیست جانداران و نشان دهنده یک محیط کم انرژی پس از مرگ و رسوب آنها می باشد ،که به طور مشخص می توان محیط رسوبی در یک پلاتفرم داخلی (دریای باز ) را تداعی نمود .دومین میکروفاسیس شناسایی شده در مقاطع پلاتفرم داخلی Restricted می باشد که با توجه به شواهد موجود به نظر می آید که توسط سند شول ها و ریف های حاشیه پلاتفرم محافظت می شده اند و با دریای باز ارتباط کمتری داشته اند .وجود گل آهکی میکریتی فراوان همراه با فرامینیفر های کوچک ،پلوئیدها ،دانه های نیمه گرد شده و کانیهای اپک را در این فاسیس شاهد هستیم .
-2نتیجه گیری:
- براساس شواهد زمین شناسی و چینه شناسی و وجود کنگلومرای پیشرونده بر روی افیولیت ها ، دریا پس از تشکیل افیولیت ها در این ناحیه هنوز بسته نشده و رسوبات یک دریای کم عمق را بر جای گذاشته است .
- بر اساس اجتماعات فرامینیفری شاخص ، تشخیص داده شده در 64 مقطع نازک میکروسکوپی سن این واحد به ائوسن زیرین - میانی نسبت داده می شود .
- براساس زیر رخساره های شناسایی شده محیط رسوبی در FZهای 7
