بخشی از مقاله
اکوتوریسم کویر در ایران ؛ پایداري درآمد , ثروت و توسعه (مطالعه موردي : کویر لوت)
چکیده
ساختار طبیعی سیماي سرزمین ایران و جایگاه منطقه کویري آن داراي تنوع منحصر به فرد و ویژه اي است و جاذبه هاي بسیاري براي جذب اکوتوریست هایی دارد که علاقمند به شناخت , بررسی و گردش در کویر می باشند. سناریوي اکوتوریسم کویر , گستره وسیعی از امکانات و فرصتهاي راهبردي را فراهم می کند تا در عین مراقبت از محیط اجتماعی – اقتصادي در قلمرو مناطق هدف , موجب اشتغالزایی و درآمد پایدار شده و این , یک کریدور مهم و حیاتی براي نیل به پایداري ثروت و توسعه می باشد و از انجا که درآمد و ثروت پایدار موتور محرکه ي توسعه پایدار می باشد , لذا با یک سیاستگذاري و برنامه ریزي متقن و باثبات می توان منابع اکولوژیکی کویر مانند آفتاب و ماسه را به عوامل درآمد زا تبدیل کرد و از این طریق راه دستیابی به توسعه ي پایدار و درخور را در مناطق پیرامونی قلمروهاي هدف اکوتوریسم کویر تسهیل نمود , از این رو این مقاله کوشش دارد که با رویکرد نظاموار و سیستماتیک و با بهره گیري از مدل تحلیلی سوآت نقاط ضعف و قوت , فرصت ها و تهدیدها را که حاصل گسترش اکوتوریسم کویر در ایران می باشد , شناسایی و مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و سپس به تحلیل و تدوین راهبردها بپردازد و در نهایت سیاست ها و راهکارهاي مناسب ارائه دهد.
واژگان کلیدي اکوتوریسم , کویر , درآمد و ثروت پایدار , توسعه ي پایدار , مدل سوآت
مقدمه
گردشگري سبب پویایی و تقویت بنیه ي اقتصادي مناطق هدف گردشگري می گردد و یک واقعیت مهم اجتماعی است که از دیدگاه هاي تعادل فرهنگی و تعادل توسعه اي (عدالت اجتماعی) به آن نگریسته می شود (ضرغام , ,1376 ص (390 و صنعتی است که به طور بالقوه داراي پایداري است (خیاطی , , 1382 ص(42 و بخش مهمی از این صنعت اکوتوریسم یا بوم گردشگري است که طبق تعریف سازمان جهانی گردشگري " مسافرت به مناطق طبیعی که همراه با احساس مسؤلیت باشد و سبب بهبود سطح زندگی مردم بومی و حفظ محیط زیست شود "ر اکوتوریسم می نامند
(Herengaard , 1994 , p:
مطابق با آمارهاي رسمی این سازمان رشد اکوتوریسم سالانه از 10 تا 30 درصد در مناطق مختلف خواهد بود و 7 درصد کل درآمد حاصل از سفرهاي برون مرزي جهانیان را تشکیل می دهد . (دربان آستانه , ,1385 ص(54 از یک سو امتیازات جغرافیاي طبیعی که طبیعت به ما ارزانی داشته , توان بالقوه عظیمی را در خود نهفته دارد که بهره برداري عقلانی از آن می تواند سیماي فضایی را در شکل مطلوبی آمایش دهد (میکائیلی , ,1379ص(22 و از سوي دیگر تنوع اقلیمی ایران باعث شکل گیري زیست بوم ها شگرفی شده و طیف گسترده اي از جوامع گیاهی و جانوري را مستقر کرده است , همچنین در طول دوره ي زمین اکوتوریسم کویر در ایران ؛ پایداري درآمد , ثروت و توسعه(مطالعه موردي : کویر لوت)
ساختی , دو پدیده ي زمین ساختی اتفاق افتاده است یکی خشک شدن دریاها و باقی ماندن دو دریا در شمال و جنوب کشور است و دیگري کوهستانی شدن قسمت اعظم آن می باشد و در مناطق مرکزي نواحی خشک , کویري و بیابانی وجود دارد.
روش تحقیق
این پژوهش با بهره گیري از روش ترکیبی انجام گرفته است که ابتدا مطالعات کتابخانه اي صورت گرفته و سپس با مطالعات میدانی و مصاحبه با کارشناسان , فرآیند پژوهش تکمیل شده است . براي تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده از روش تحلیلی سوآت استفاده شده است .نخست نقاط قوت , ضعف و فرصت ها و تهدید ها شناسایی شده و سپس با نظرخواهی از کارشناسان وزن دهی آنها صورت گرفته است و در نهایت مناسبترین راهبردها اجرایی و اقدامات اولویت دار پیشنهاد داده شد.
ارزیابی و تجزیه و تحلیل عوامل داخلی و خارجی در راستاي تدوین راهبردها
در این مرحله هر یک از عوامل استراتژیک که در ماتریس اولویت هاي داخلی و خارجی اولویت بندي شده اند , مورد ارزیابی قرار می گیرند و با استفاده از ضرایب و رتبه هاي خاص امتیاز بندي می شوند.
