بخشی از مقاله
نابودی اکوسیستم ها و جوامع محلی به نام مهندسی آب و تولید برق آبی
چکیده :
ساخت چهار سد بزرگ بر روي رود سالوين کشور برمه که با هدف توليد انرژي برق آبي، مهندسي آب و کنترل سيلاب‌هاي محلي با 4 ميليارد دلار سرمايه‌گذاري خارجي به انجام رسيده است، موجي از خشونت، آوارگي، بدهي‌هاي خارجي و از بين رفتن منابع ماهي‌گيري را براي مردم بومي به همراه آورده است. ناکامي اکثر طرح‌هاي بزرگ سدسازي دنياي امروز در تأمين اهداف اوليه خود و هزينه‌هاي زيست‌محيطي و انساني و طبيعي چنين اقداماتي، باعث شده است که با چنين طرح‌هايي، آسيب‌هاي زيادي به حيات‌وحش، زندگي آبزيان و ماهي‌ها و همچنين خاک اين مناطق وارد گردد.
در دست اجرا که به تخريب گسترده اين رود انجاميده، قرار است که از آب ذخيره شده، براي توليد برق استفاده گردد. گروه‌هاي حامي حقوق بشر بـارها اعـلام نموده‌اند که اين پروژه‌هاي سدسازي مي‌توانند ديگر بار اختلافات ديرپاي موجود بين مردم و دولت برمه را زنده کنند. در ماه‌هاي اخير، زد و خوردها و اعتراضات خونين مردمي در شهر يانگون پايتخت برمه، توجه جهانيان را به خود جـلب نـموده است. آنان معتقدند، اين رود همواره در اين کشورها به عنوان محور توسعه و آباداني به شمار مي‌رفته و زندگي بخش عظيمی از مردم برمه به صورت مستقيم به اين رود وابسته است. از سوي ديگر، با حضور ابـرشرکت‌هاي چـندمليتي در اين منطقه، فرآيند پاکسازي نژادي و بي‌خانماني مردم محلي ـ در سايه ناآرامي‌ها و جنگ‌هاي داخلي ـ نيز تسريع شده است.
تأمين بودجه قتل‌عام‌ها و کشتارها
هم‌اينک چندين شرکت بزرگ سدسازي، با حضور در کشور برمه، عـلاوه بـر هـمکاري در ساخت اين سدها، حمايت از دولت نظامي حـاکم را نـيز در دسـتور کار خويش دارند. کارشناسان اعلام نموده‌اند که ساخت اين چهار سد و تجهيزات جانبي، در مجموع به 20 ميليارد دلار بودجه نيازمند است که اين پروژه را بايد بـزرگ‌ترين سـرمايه‌گذاري خـارجي صورت گرفته در کشور برمه به شمار آورد.
در اين ميان، دولتـ تـايلند ضمن همکاري با دولتمردان برمه‌اي، تصميم گرفته است تا سهم خود را از آب اين رود پرآب تضمين نمايد. البته دولت برمه با چـند شـرکت سـدسازي چيني نيز همکاري‌هايي را آغاز نموده است.
به هرحال، از ديرباز دولتـ‌هاي تايلند و چين به عنوان شرکاي تجاري دولت برمه به ويژه در حوزه انرژي به شمار مي‌رفته‌اند و بارها از مقامات برمه‌اي خـواسته‌اند کـه دسـت از اقدامات ظالمانه و وحشيانه خود بردارد. هرچند هم‌اينک اکثر مردم محلي، مـقامات اين دو کـشور را نيز در آتش جنگ‌هاي خونين داخلي دخيل مي‌دانند. امروزه، دولت برمه به دليل وجود ناآرامي‌هاي متعدد، استقرار شرکت‌هاي صـنعتي چـندمليتي، قـاچاق گسترده موادمخدر و در نهايت، ساخت اين سدها، با چالش‌هاي حاکميتي متعددي روبه‌روست. مردم مـحلي هـم کـه از ديرباز به کشاورزي و ماهي گيري مي‌پرداخته‌اند، حوزه اين رود را به صحنه زد و خورد با دولت حاکم تـبديل نـموده‌اند. هـر چند وجود کار اجباري، آوارگي ساکنان مناطق بومي، شکنجه افراد ناراضي و حملات و يورش‌هاي نـيروهاي نـظامي ارتش، زندگي ساکنان اين مناطق را با چالش‌هايي مختلف روبه‌رو کرده است.
يک بحران زيسـت‌محيطي
کـارشناسان حـوزه محيط زيست معتقدند که در کنار آثار وخيم انساني، بايد فجايع زيست‌محيطي را نيز مورد تـوجه قـرار دهيم. چرا که به وجود آمدن آثاري غيرقابل پيش گيري نظير وقوع سيلاب‌ها، بـه وجـود آمـدن تغييرات شيميايي در آب و خاک، جمع شدن پسماندها و از بين رفتن حيات‌وحش و ماهي‌ها، مي‌تواند علامت‌هاي سؤال فـراواني را در اذهـان به وجود آورد. از سوي ديگر، دولت تايلند تصميم دارد همه ساله 2/2 ميليارد متر مـکعب از آبـ اينـ رود را جهت مصارف صنعتي و خانگي انتقال دهد. با بحران‌هاي به وجود آمده در زندگي کشاورزان و صيادان مـاهي بـومي چـه مي‌توان کرد؟ آيا به دست آوردن اين نيروي برق، با اين هزينه‌هاي هنگفت زيست‌محيطي و انـساني و طـبيعي، پذيرفتني است؟
اينک ديگر انتخابي وجود ندارد
به دنبال ساخت اين چهار سد بزرگ و سدهاي ديگر ساخته شـده در مـحدوده کشورهاي چين و تايلند، به وجود آمدن منافع تجاري براي عده‌اي محدود، تـلاش بـراي به دست آوردن پرستيژ بين‌المللي و گسترش قدرت دولت مـحلي، غـيرقابل چـشم‌پوشي خواهد بود. آوارگي 40 تا 80 ميليون از ساکنان مـحلي در سـراسر دنيا به دليل ساخت سدهاي احداث شده در 50 سال اخير، نشان از فاجعه‌اي عظيم در دنياي امـروز دارد. چـنين پروژه‌هايي که در مناطق مختلف جـهان بـا عناويني نـظير مـهندسي آبـ،
