بخشی از مقاله
چکيده
به اشتراک گذاري اطلاعات از طريق سرويس هاي وب معنايي الگويي جديد براي به کارگيري بيشتر اطلاعات در قرن ٢١ است . ساده و قابل فهم بودن وب کنوني اين امکان را فراهم کرده تا هر کسي بتواند اطلاعات خود را در آن قرار دهد. وب در جمع آوري حجم زياد اطلاعات بسيار موفق بوده ، ولي بازيابي و دسترسي به اين اطلاعات از مشکلات اساسي وب کنوني ميباشد. دليل اصلي اين مشکل آنست که هر شخصي اطلاعات را با مفاهيم متعلق به خويش در وب قرار داده که منجر به عدم فهم توسط ساير کاربران و يا برنامه ها ميشود.
براي حل اين مشکل ميتوان از تعريف صريح واژه ها و فراهم سازي تبادل آن و استفاده از فراداده ١ سود جست . اين فرايند به هستي شناسي ٢ موسوم ميباشد. هستي شناسيها به زبان هاي مختلفي نگارش ميشوند.
بدون شک فوتبال يکي از پرطرفدارترين ورزش هاي گروهي مي باشد. نه تنها از لحاظ اقتصادي بلکه از ساير لحاظ اجتماعي و حتي سياسي بسيار مورد توجه مي باشد. امروزه هزينه هاي هنگفتي صرف آن شده و به تجارتي بزرگ تبديل شده است . براي خدمات رساتر به فوتبال دوستان ميتوان از هستي شناسي ها استفاده کرد. به اين ترتيب خواسته هاي طرفداران فوتبال را بهتر مي توان پاسخ گفت . در اين تحقيق تلاش ما بر اين بوده است که با هستي شناسي سايت هاي فوتبال مفاهيم اصلي و روابط بين آنها را شناسايي کرده و هستي شناسي - اي تخصصي در زمينه فوتبال ارايه کنيم . از طرف ديگر فوتبال به گونه غير قابل گسيختي به اطلاعات مکاني و مشخصات مکاني مرتبط ميباشد. بنابراين بسيار روشن بود که هستي شناسي مکاني بتواند منجر به گسترش فوتبال در ميان وبگاههاي مختلف شود. مهمترين نوآوري تحقيق حاضر بيان هستي شناسي سايت هاي فوتبال و فراهم سازي بستري براي گسترش هستي شناسي مکاني در آنها ميباشد.
واژگان کليدي : هستي شناسي، فوتبال ، اينترنت ، اطلاعات مکاني
١- مقدمه
با توجه به گسترش روز افزون اطلاعات در دنياي وب و نيازهاي جديد بوجود آمده ، محققان به اين نتيجه رسيده اند که با استفاده از تکنيک هاي کنوني مورد استفاده در وب ، نيازهاي انسان ها به طور کامل پاسخ داده نميشود[١]، [٢]. در وب کنوني ذخيره سازي و انتشار اطلاعات با سهولت انجام مي شود. اما اين نوع ذخيره سازي مشکلات زيادي را براي بازيابي و استفاده هاي بعدي از اطلاعات بوجود آورده است . وب معنايي به عنوان يک راه حل براي مشکلات بوجود آمده است که هدف از آن به اشتراک گذاشتن اطلاعات در وب به صورتي هوشمندتر است [٣]. کليد اجراي وب معنايي اطلاعات ساختار يافته است . اين اطلاعات کمک به فهم اطلاعات توسط ماشين ميکند. همچنين اين اطلاعات ساختار يافته به صورت واژه نامه هايي هستند که به صفحات وب متصل مي شوند.
يک نام عمومي براي اين واژه نامه ها هستي شناسي است [٤]. در سال هاي اخير هستي شناسيها به منزله يک توصيف فرمال و صريح از واژه هاي يک حوزه خاص و ارتباطات ميان آنها از يک کار آزمايشگاهي در آزمايشگاه - هاي هوش مصنوعي به يک کار در کاربردهاي واقعي تبديل شده است . هستي شناسي يک واژه مشترک براي پژوهشگراني که نياز به اشتراک ي کردن اطلاعات در يک حوزه و دامنه خاص دارند تعريف ميکند. اين واژه نامه شامل تعاريف قابل فهم توسط ماشين ، از مفاهيم پايه يک دامنه و ارتباطات ميان آنهاست [٥]. البته واژه نامه مذکور مرحله تحت گسترش هستي شناسي بوده و مدلسازيهاي پ يچي ده تر امکان استنتاج و ساير امکانات به تدريج به آن افزوده ميشود.
فوتبال يک از مسائل روز دنياي حال حاضر ماست . در طول برگزاري جام جهاني ٢٠١٠ آفريقاي جنوبي تمام توجه جهانيان به اين رقابت ها و مسائل حواشي آن بود.
اتفاقاتي که باعث مي شد بحث روز هر فرد و هر رسانه اي به اين موضوع تبديل شود. با توجه به اين همه شور و هيجان و علاقه ، دست اندرکاران سايت هاي فوتبال مي بايست به تجهيز و بکارگيري بهترين و موثرترين ابزار براي ارائه اخبار و اتفاقات مسائل روز دنياي فوتبال بپردازند.
ييک از ابزارهاي کمک دهنده هستي شناسي است . به کمک هستي شناسي ميتوان واژه هاي مشترکي که بين مردم در کشورهاي مختلف دنيا استفاده مي شود را در قالب يک واژه نامه جامع ارائه کرد. براي مثال در برخي کشور ها فوتبال را با نام Soccer و در برخي ديگر با نام football ميشناسند. يکي از مواردي که هستي شناسي ميتواند به ما کمک کند اينست که اگر کاربري به جستجوي مطالب مورد نظر خود بپردازد اطلاعات مفيدتر و مرتبط تري خواهد يافت . در هستي شناسي سندي تعريف ميکنيم که واژه Soccer مترادف واژه football است . حال اگر کسي در سايت فوتبال مطالبي راجع به Soccer جستجو کند همان مطالب مرتبط با فوتبال را در نتايج خواهد داشت . با توجه به اين قضيه مي توان به نقش موثر هستي شناسي در کمک به کاربران در يافتن اطلاعات مورد نظر خود پي برد. اين يکپارچه سازي بين زبان مردم در کشورهاي مختلف دنيا وسيله اي براي تعامل پذيري بيشتر و استفاده بيشتر کاربران از سايت هاي فوتبال است .
از سايت هاي فوتبالي که در حال حاضر بيشتر اخبار فوتبال دنيا را انعکاس ميدهد ميتوان فيفا (FIFA.com) و يوفا (UEFA.com) را نام برد. براي نمونه سايت فيفا يکي از فعال ترين و پر بازديدترين سايت هاي فوتبال بوده ، که مي توان در راستاي هر چه بهتر کردن اين سايت هستي شناسي فوتبال را به آن افزود. از طرف ديگر فوتبال به گونه غير قابل گسيختي به اطلاعات مکاني و مشخصات مکاني مرتبط ميباشد. با هستي شناسي مکاني کلاس هايي که در ارتباط با مکان بوده و ويژگي ها و ارتباطات بين اين کلاس ها را مي توان روشن و صريح بيان کرد. خود فوتبال در شرايط متفاوت در مکان هاي متفاوت با نام هاي متفاوت بازي ميشود. براي نمونه مي توان فوتسال و فوتبال ساحلي که به ترتيب در سالن و در روي شن هاي ساحلي انجام شده را نام برد.
اجازه دهيد مطلب را با توضيح مطلب اخير بيشتر شرح دهيم . فوتسال ورزشي مشابه فوتبال بوده که با ٥ نفر بازيکن در سالني سرپوشيده برگزار ميشود و داراي قوانين خاص خودش است . يک نام ديگر فوتسال ، فوتبال سالني است . از همين مورد براي توضيحات بيشتر استفاده ميکنيم . فرض کنيم کاربري در نظر دارد اطلاعاتي راجع به فوتسال کسب کند. اين کاربر کليدواژه فوتبال سالني را در موتور جستجو وارد مي کند. موتور جستجو به دنبال صفحاتي که حاوي اين کليدواژه باشند مي گردد. حال اگر ساير صفحات وب اطلاعاتي راجع به فوتسال داشته باشد نگاشت ميشود. در پايان با روش پيشنهادي با توجه به نياز کاربر و داده هاي موجود ميتوان داده هاي مورد نياز را يافت ، آنها را يکپارچه کرد و سوالات تخصصي کاربران راپاسخ گفت [٩].
از هستي شناسيها براي توسعه سيستم اطلاعات مکاني شهري زين استفاده شده و پيشنهاد توليد اجزاي يک نرم افزار با استفاده از هستي شناسيهاي گوناگون به منظور به اشتراک گذاري داده ها و اطلاعات داده شده است . اجزاي نرم افزاري با استفاده از نگاشت شيگرايي ايجاد مي شوند. نگاشت آنتولوژي هاي مختلف در سيستم از طريق تکنيک هاي شيگرايي و چندارثي بدست ميآيد. در اين مقاله تشريح شده که سيستم اطلاعات مکاني مبتني بر هستي شناسي مي تواند نقش مهمي را در به اشتراک گذاري اطلاعات و دانش داشته باشد[١٠].
هستي شناسيهاي مکاني اطلاعاتي در مورد مکان ها و روابط مکاني يبن آنها حاضر مي کنند. اين هستي شناسيها ييک از اساسيترين موارد براي ساختن سيستم هاي بازيابي اطلاعات معنايي هستند و براي تعامل پذيري معنايي در کاربردهاي مکاني به کار ميروند.
GeoWordNet، که يک منبع مکاني از ترکيب تمام واژه هاي مکاني موجود و WordNet می باشد. روش استفاده شده کاملا خودکار بوده و در بعضي موارد به صورت دستي جهت کنترل استفاده مي شود. اين روش نتاييج با کييفت رضايت بخش در حوزه هستنده هاي مکاني و مفاهيم ارائه ميدهد. با ارائه اطلاعات در مورد مکان ها و ويژگيهايي مانند مختصات جغرافيايي GeoWordNet تعامل پذيري معنايي را در کاربردهاي مکاني پشتيباني يم کند[١١].
مديريت پايگاه هاي جامع هستي شناسي مکاني نمونه - اي ديگر از سيستم هاي پياده سازي شده است . هستي - شناسيهاي فعلي با زبان هستي شناسي وب ايجاد شده اند که در پردازش پرسش هاي مکاني کارايي خوبي از خود نشان نداده اند. براي همين از يک روش ترکييب يبن زبان هستي شناسي وب و Rtree به عنوان شاخص انديس - گذاري مکاني استفاده شد. ارزيابي عملکرد نشان از برتري تکنيک پيشنهادي در مقايسه با روشي که از فايل زبان هستي شناسي وب استفاده ميکند دارد. با استفاده از روش ترکييب کارايي پردازش پرسش هاي مکاني در هستي - شناسي مکاني جامع و يکپارچه سازي در مراحل استنتاج افزايش مييابد[١٢].
٣- مباني هستي شناسي
هستي شناسي ريشه در فلسفه دارد و مبدا آن را ارسطو ميدانند. در فلسفه ، هستي شناسي شاخه اي از علم است که به بررسي موجودات و روابط ميان آن ها مي - پردازد. مفهوم هستي شناسي در دنياي کامپيوتر کمي متفاوت از فلسفه است . يک هستي شناسي، يک توصيف رسمي و صريح از حوزه اي از دانش است [١٣]. هستي - شناسي، لغات و مفاهيمي ١ (معاني) که در تعريف و نمايش محدوده اي از دانش به کار ميروند را تعيين ميکند و بنابراين معاني را استاندارد مينمايد[١٤]. هستي شناسيها توسط مردم ، پايگاه هاي داده و برنامه هاي کاربردي که نياز به اشتراک گذاري اطلاعات يک دامنه خاص را دارند استفاده ميشوند[١٥].
هستي شناسي شامل کلاس ها، نمونه ها، ويژگيها و مقادير آنها، روابط ميان کلاس ها و نمونه ها، قيود، توابع وغيره ميشود[١٦]. در زمينه وب ، هستي شناسيها يک فهم مشترکي از يک دامنه را تامين ميکنند. چنين فهم مشترکي براي حل مشکل چند معنايي حياتي است ، زيرا دو برنامه کاربردي ممکن است از دو عبارت متفاوت براي معناي واحد استفاده کنند و يا بالعکس از يک عبارت واحد براي دو مفهوم متفاوت استفاده نمايند. در واقع هستي شناسي تعامل پذيري معنايي را فراهم ميکنند[١٧].
هستي شناسيها مي توانند دقت جستجو در وب را بهبود دهند. بدين صورت که موتورهاي جستجو ميتوانند به دنبال صفحاتي که شامل يک مفهوم دقيقي از يک هستي شناسي ميشوند باشند[١٨]. زبان هاي نمايش هستي شناسي را زبان هاي نمايش دانش مينامند.
