بخشی از مقاله
چکیده
شوراهاي اسلامی شهرو شهرداري به عنوان دو بازوي نظارتی و اجرایی نظام مدیریت شهري نقش موثر و اساسی در روند اداره شهر ایفا می کنند با توجه به اینکه شوراهاي اسلامی شهرها کارامدترین ابزار حکومت محلیبراي مدیریت شهري و در راستاي نهادینه شدن مشارکت مردم در ساختارهاي تصمیم گیري محلی هستند توسعهنقش آنها در امور مدیریت شهري و شهرداري ضرورت دارد.
با این حال جایگاه قانونی شوراهاي اسلامی شهر جایگاهینیست که ناظر بر تمامی فعالیتهاي امور شهري باشد در بستر دگرگونی هاي اجتماعی - سیاسی و فرهنگی ایجادشده در ایران طی یک دهه اخیر اهمیت و جایگاه شهرداري و شوراهاي اسلامی شهر به چالش جدي کشیده شده اند در واقع نظام برنامه ریزي و مدیریت شهري در ایران در معرض یک چالش نو قرار گرفته است با توجه به اینواقعیت که شوراي اسلامی شهرها موثرترین ابزار در مدیریت شهري هستند بررسی رابطه حقوقی و توسعه نقش آنهادر مدیریت شهر ضرورت دارد که این امر در شکوفایی هرچه بیشتر توسعه شهري نقش موثر و ثمربخشی خواهندداشت.
روش تحقیق این پژوهش تحلیلی توصیفی و میدانی می باشد و براي جمع آوریداده ها از روش کتابخانه ایی و میدانی استفاده گردیده است. همچنین براي تحلیل داده ها و اطلاعات از روش استنباطی بهره گرفته شده است. یافته هاي این تحقیق بیانگر آن است که یکی ازدلایل عدم تحقق اهداف شوراهاي شهر در اردبیل عدم تخصص و شناخت کافی اعضاي شوراها نسبت به مسائل شهري از جملهطرحهاي جامع و تفصیلی شهرهاست.که متاسفانه در این زمینه تابحال قانونگذار تصمیمی مبنی بر این که اعضاي شوراها بایدداراي تحصیلات دانشگاهی مرتبط با مسائل شهري باشند، وضع نکرده است.
. 1 بیان مسئله
شوراهاي اسلامی شهر به عنوان هدایت کننده اصلی فعالیت هاي شهري براي تحقق مدیریت واحد شهري تعریف می شوند و می بایست بسیاري از این امور در این پارلمان محلی هماهنگ شوند. یکی از مشکلات عمده اي که شوراها با آن روبرو هستند، نارسا بودن قانون و اجراي ناقص آن است بدون شک نارسا بودن و ابهامات قانونی شورا می توانند در روابط بین شوراها و شهرداري ها تاثیر گذار باشد، که درمجموع میتوان مشکلات قانون شوراها رادردو بخش محتوایی واجرایی بررسی کرد - اصلانی،. - 23: 1381 ف نهادینه شدن شوراهاي اسلامی در جمهوري اسلامی، امري نوین استل ولی از ایجاد نهاد شوراي شهري در بسیاري از کشورها می گذرد؛ از این رو توجه به تجارب کشورهاي پیشگام در این راه از اهمیت خاصی برخوردار است.
هدف اصلی تشکیل شوراي اسلامی شهر، پیشبرد سریع برنامه هاي توسعه شهري ازطریق همکاري و مشارکت مردم است. در این راستا پیشنهاد می شوداعضاي شوراي اسلامی شهر درسیستم مدیریت شهري و شهرداري، مشارکت و نظارت مستقیم داشته باشند. نظارتی که از طرف وزارت کشور بر شهرداري وجود داشت، یک نظارت بروکراتیک بود و در دراز مدت این نظارت کارآمدي خودرا از دست داد، اما نظارت شوراي اسلامی شهر بر شهرداري، نظارت دموکراتیک و مردمی است. وقتی شوراي اسلامی شهر تصمیم می گیرد وشهرداري آن تصمیمات را اجرا می کند و دوباره شورا یا هر نهاد دیگري بر اجراي تصمیمات نیز نظارت می کند، امکان استفاده از رانت ها و تمرکز قدرت در شهرداري کاهش می یابد - لاریجانی ،1383،. - 2 ف
شکل گیریشوراها در ایران به عنوان یکی از دستاورد هاي مهم و بنیادین جمهوري اسلامی، داراي مبانی عمیق و قوي فقهی وشرعیاست، شوراهاي اسلامی کشوري، برخاسته از انقلاب بهمن 57 می باشد که ازآن تاریخ تاکنون قانون شوراها فراز و نشیب بسیاري داشته است. در ایران شورا به عنوان یکی از نهادهاي نظارتی بر عملکرد بخش عمومی، فلسفه وجودي پیدا می کند. درسطح کل کشور، مجلس شوراي اسلامی به عنوان عالی ترین نهاد نظارتی و قانون گذاري برعملکرد دولت دخالت مستقیمدارد و به نیابت ازطرف مردم عمل می کندو در سطح شهر نیز انجمن شهر وظیفه نظارت بر عملکرد مدیریت شهري را دارند که در قانون از این انجمن ها به عنوان شوراي اسلامی شهر نام برده شده است، در یک جامعه مدنی، حقوق شهروندي از مهمترین واساسی ترین مباحث مطرح می باشد و شوراي اسلامی شهر نیز وظیفه دفاع از این حقوق را بر عهده دارد - اکبري ، . - 12 :1378 ف
در بستر دگرگونی هاي اجتماعی، سیاسی، فرهنگی ایجاد شده در ایران طی یک دهه اخیر بویژه دوره اصلاحات ودوم خرداد 76، نقش واهمیت و جایگاه شوراها و شهرداري ها به چالش جدي فراخوانده شده است، در این فراخوانی نظام برنامه ریزي و مدیریت شهري ایران، در معرض یک چالش سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و شهري نو قرارگرفته است - نجاتی،1381،. - 11 ف برنامه ریزي و مدیریت شهري امري تخصصیاست ،همانطور که پزشک، متخصص سلامت مردم است شهرساز نیز متخصص برنامه ریزي و مدیریت شهري است و تناسب تحصیلات اعضاي شوراي شهر و شهرداري با مسائل شهري در جهان امروز یک اصل است زیرا این امر در رسیدن به اهداف والاي شهري و ارائه خدمات بهتر به شهروندان موثر است اما متا سفانه در بین اعضاي شوراي اسلامی شهر اردبیل چنین تخصص هایی خیلی کم دیده می شود - درویشی، . - 1392
2. سوالات و فرضیه تحقیق
1. جایگاه شوراي اسلامی در مدیریت شهري در چه شرایطی قرار دارد ؟.2 وظایف شورا هاي اسلامی شهر چیست ؟.3 آیا اعضاي شوراي اسلامی شهر اردبیل از تخصص لازم برخوردار هستند ؟ ف با توجه به پرسش هاي مطرح شده فرضیه هاي این تحقیق عبارتند از:
1. نقش و جایگاه شوراها در ساختار مدیریت شهر اردبیل با وجود قوانین فعلی داراي مشکلات تخصصی مدیریت شهري می باشد .
2. فعالیت هاي شوراي شهر اردبیل منطبق با رعایت مقررات و ضوابط مدیریت شهري نمی باشد .
3. اکثریت اعضاي 9 نفره شوراي شهر اردبیل تحصیلات مرتبط با شهر ندارند .
. 3 روش تحقیق
در این کار پژوهشی از روش هاي مختلف پژوهشی استفاده شده است با توجه این کار تحقیق یک کار میدانی است و نوع تحقیق از نظر کاربردي و از نظر روش و ماهیت جزو روش هاي تحقیقی توصیفی و تحلیلی محسوب می گردد و جمع آوري داده ها را از کتابخانه و مراجعه به سازمان فضاي سبز اردبیل و مصاحبه و از روزنامه و سایت خبري استفاده شده است و این کار تحقیقی را انجام دادم.
4 .پیشینه تحقیق
کاظمیان در پژوهش خود تحت عنوان » شوراي شهر یا شوراي شهرداري « به این باور می رسد که شورا ي شهر یکی از عناصر سیستم مدیریت شهري محسوب می شود، از این رو بحث و بررسی در مورد نقش و عملکرد آن نخست نیازمند ارائه تصویري از مفهوم و مشخصات عمده سیستم کلان مدیریت شهري و عملکرد هاي مورد انتظار از آن است. در واقع ابتدا لازم است روشن شود که از کلیت سیستم مدیریت شهري چه عملکرد هایی انتظار می رود، تا بتوان در این چارچوب و متناسب با اقتضائات ناشی از آن، جایگاه، نقش و عملکردهاي عناصر ذي ربط و از جمله شوراي شهر را تعیین کرد.
شوراي شهر به عنوان عنصر سیاست گذار تصمیم گیر و با اندکی تسامح قانونگذار مدیریت شهري در سطح محلی باید از خصلت جامعیت و فراگیري برخوردار بوده و بتواند وظایف سیاستی و نظارتی خود را نسبت به تمام امور شهر و سازمان هاي ذي ربط ایفا نماید، اما در عین حال کمیت و کیفیت این خصلت تحت تاثیر سه عامل زیر تعیین شده و بر حسب جوامع مختلف تفاوت می یابد، آن عوامل عبارتند از: الف - ساختار حکومت و میزان اقتدار گرایی ب - سطح توسعه یافتگی ج - شکل گیري و تکامل جامعه مدنی - کاظمیان،. - 23.1385
