بخشی از مقاله
چکیده
کارکرد و حوزه عمل دولت محلیاست امور ذاتاً محلی در فضای جغرافیایی است که به طور مستقیم به سرنوشت مردم و ساکنان آن مربوط میشود.. امور محلی اموری فرایندی است و شامل مراحل تشخیص، بررسی، تصمیمگیری، اجرا، نظارت و بازخورد میشود.
مدیریت مراحل فرایندی مزبور مستلزم مجموعهای از موسسات و نهادهای سطح محلی است که یکی از آنها نهاد تشخیص دهنده و تصمیمگیری است که مردم محل انتخاب میکنند و از آن به نهاد شورا، انجمن، هیأت امنا و نظایر آن تعبیر میشود. این نهاد منتخب مردم محلی بوده و به نیابت از آنها فرایند تشخیص و تصمیمگیر درباره امور ذاتاً محلی را که مستقیماً به سرنوشت مردم مربوط میشود را بر عهده دارد.
از آنجا که تصمیمگیری در ارتباط با امور محلی شهروندان، مستلزم تخصصگرایی است، لذا تصمیمگیران امور محلی میبایستی دارای تخصصهای لازم در زمینه مربوطه باشند. چنانچه این تصمیمگیران فاقد تخصص لازم باشند کارکرد حوزه تصمیمگیری با چالش مواجه شده و حوزه اجراء نیز که تابع حوزه تصمیم است دچار دوگانگی و یا آشوب اجرایی خواهد شد.
این پژوهش با بررسی تخصصگرایی در بین اعضاء شورای شهر تهران در چهار دوره مورد نظر، به بررسی رابطه تخصص گرایی و کارکرد شورا پرداخته است. نتایج تحقیق نشان میدهد که فقدان تخصصگرایی در بین اعضاء مزبور کارکرد این شورا را تحت تاثیر قرار داده است و بستر ناکارآمدی و دور شدن از وظایف ذاتی آنرا فراهم ساخته است.
روش انجام این تحقق توصیفی- تحلیلی و شیوه گردآوری اطلاعات در دو بخش کتابخانهای و میدانی انجام شده است.
-1 مقدمه
تخصص گرایی همراه با دگرگونیهای اجتماعی و اقتصادی جوامع و به طور کل با پیچیدگیهای فرهنگی جوامع ارتباط مستقیم دارد و حتی از آن به عنوان عاملی اساسی در اقتصاد سیاسی کشورهای پیشرفته یاد میشود
متخصص کسی است که تمام یا بخشی از وقتش را به کار یا فعالیتی ویژه پرداخته و مبادرت به امر خاص و ویژه در کلیه شئون مادی و معنوی شهروندان - اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، مذهبی و فرهنگی - وجود دارد.
ویژگی نظام دموکراسی، پاسخگویی مداوم حکومت در برابر اولویتها و خواستههای شهروندان است - پاتنام،. - 119 :1380 از اینرو دولت محلی، نهادی است که شهروندان در آن احساس تعلق و مسئولیت کرده و از نمایندگان خود انتظار پاسخگویی و مسئولیتپذیری دارند. مسئولیتپذیری و پاسخگویی دولت محلی از طریق فشار شهروندان و سازمانهای مدنی موجب میگردد تا دولتهای محلی عملکرد مطلوب از خود به جای بگذارد
دولت محلی مطلوب باید از دو ویژگی اثربخشی و کارآمدی برخوردار باشد. اثربخشی یعنی رسیدن به اهداف ترسیم شده و کارآمدی یعنی استفاده از حداقل امکانات و منابع برای رسیدن به اهداف مشخص شده
عملکرد دولت محلی بایستی بر کیفیت زندگی مردم تأثیر مثبت داشته باشد و مردم به این کارآمدی صحه بگذارند. کارآمدی دولت محلی در وهله اول به این بستگی دارد که تا چه حد از عهده وظایفش در اداره امور داخلی قلمرو خود بر آمدهاند و تا چه حد نیازهای اجتماعی را شناسایی و راهحلهای جدید را بکار میگیرد و آیا قوانین و مصوبات دولت محلی بیانگر توانایی آنها جهت واکنش کامل، پیوسته و خلاق به موضوعات مبتلابه است یا خیر؟
-2 سوال و فرضیات تحقیق
سوال اصلی تحقیق
آیا تخصصگرایی بر کارکرد دولت محلی تهران تاثیرگذار است؟
سوالات فرعی
-1 آیا اعضای شورای شهر تهران در دورههای مختلف پس از تشکیل این نهاد بر مبنای تخصص انتخاب شدهاند؟
-2 آیا عدم تخصصگرایی اعضای شورای شهر تهران بر کارکرد این نهاد در ارتباط با وظایف ذاتی آن نیز تاثیرگذار بوده است؟
فرضیات تحقیق
-1 اعضای شورای شهر تهران در چهار دوره بعد از تشکیل این نهاد بر مبنای حوزه تخصصی انتخاب نشدهاند.
-2 به نظر میرسد فقدان تخصصگرایی اعضای شورای شهر تهران کارکرد این نهاد را در رابطه با وظایف ذاتی آن تحت تاثیر قرار داده و نتوانسته است در جهت حل مسائل تهران حرکت کنند.
-3 روش گردآوری و جامعه آماری تحقیق شیوه گردآوری اطلاعات و دادههای این پژوهش به دو طریق کتابخانهای و میدانی است. از آنجا که دولت محلی تهران در بخش میدانی، جامعه آماری تحقیق از بین متخصصان مربوطه در حوزه دانشگاهی و اجرایی انتخاب شده است:
-1 اساتید دانشگاه در رشتههای جغرافیا، علوم سیاسی، حقوق، جامعهشناسی، مدیریت..
-2 در حوزه اجریای و اداری شامل مدیران شهری، محلات آزمون t در تحلیل جامعه آماری این پژوهش به تعداد 132 پرسشنامه تکمیل شده است.
-4 پیشینه تحقیق
»الگوی مشارکت شهروندان در اداره امور شهرها.« علیرضا علوی تبار. تهران: سازمان شهرداریهای کشور، .1380 این پژوهش به مطالعه معنا و مفهوم مشارکت؛ ارزیابی الگوهای سنتی مشارکت در اداره امور شهرهای ایران؛ بررسی و ارزیابی الگوهای جدید مشارکت در اداره امور شهرهای ایران پرداخته شده است و سپس انجمن های ایالتی و ولایتی و اهداف و وظایف شوراهای محلی مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته است
»بررسی تحلیلی سیر تکوین نهادهای محلی ایران در دوران معاصر و ارائه الگوی مناسب«، رساله دکتری در دانشگاه تربیت مدرس توسط محمد باقر قالیباف. .1380 در این پژوهش تئوری تمرکززدایی قدرت سیاسی و واگذاری اداره امور به مردم مورد بررسی قرار گرفته است
