بخشی از مقاله
چکیده
محلی گرایی به عنوان یک استراتژی با هدف تفویض قدرت و منابع به مدیران محلی و به دور از کنترل مرکزی، می تواند ساختارها و جوامع محلی دموکراتیک را ایجاد نموده تا در چهارچوب توافق شده میان حکومت مرکزی و محلی به حداقلی از استاندارهای ملی و اولویت های سیاسی رسید. در کشور ما همانند بسیاری از کشورهای جهان، نهادهای محلی در راستای تحقق عدم تمرکز اداری بنیان شده اند. شوراهای شهر یکی از مهم ترین انواع نهادهای مذکور است که به همراه ارگان اجرایی شهری - شهرداری ها - عهده دار مدیریت امور شهر می باشند.شورای شهر عبارت است از جایگاهی که اعضای آن با رای مردم انتخاب می شوند و در الگوی مدیریت شهری تهران که الگوی مدیر - شورا محسوب می شود، وظیفه انتخاب شهردار، تصویب مصوبات و قوانین شهری و همچنین نظارت بر نحوه اجرای آن ها را به عهده دارد.
پژوهش حاضر که با روش توصیفی - تحلیلی انجام گرفته است، به دنبال واکاوی عملکرد شورای شهر تهران به عنوان قوه مقننه شهری بر مدیریت شهری پایتخت به عنوان یک دولت محلی است. همچنین با هدف ارتقا سطح کارآمدی شوراها به ارائه راهکار جهت کاهش آسیب ها به منظور تحقق مدیریت شهری موفق اقدام شده است.نتایج پژوهش نشان می دهد که مشکلات جهت تحقق مدیریت شهری کارآمد در تهران در وجه کارکردی به نسبت حوزه ساختاری بیشتر است. از موارد آسیب شناسی شده می توان به عدم اطلاع شهروندان از عملکرد شورای شهر تهران، نبود بستر های لازم جهت مشارکت شهروندان تهرانی، وابستگی مالی شورای شهر به شهرداری، سیاسی شدن شورای شهر، میزان سواد اعضای شورای اسلامی شهر و عدم آموزش های لازم به آنها و... اشاره کرد.
واژه های کلیدی: شورای شهر، مدیریت شهری، تهران
مقدمه
شوراهای اسلامی نوعی سازماندهی نیروها یا گروه های سازمان یافته مردمی هستند که از طریق عضویت و پذیرش داوطلبانه ارادی و متعهدانه افراد و آحاد جامعه به منظور پذیرش نقش و مسئولیت و مشارکت فعال در اداره امور محله، شهر یا روستای خود و شکل دادن به حیات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی جامعه به صورت مستقیم یا غیر مستقیم تشکیل می گردند و با پشتوانه قانون مشروعیت می یابند.شوراها از جمله سازمان هایی هستند که برای تحقق مشارکت مردم در"فرآیند تصمیم گیری"،"برنامه ریزی"، "نظارت و اجرای سیاست گذاری ها در سطوح محلی و منطقه ای" فعالیت می کنند و از این طریق زمینه حضور و مشارکت مردم در امور مربوط به خودشان را فراهم می نمایند.
شوراهای شهر از مظاهر عدم تمرکز اداری هستند که هدف از تشکیل آن مشارکت دادن شهروندان در اداره امور محل زندگی خود است - مومنی،59،. - 381 در مدیریت محلی نیازهای مردمی به درستی شناسایی می شود، چرا که شوراها آشناترین نهاد به موقعیت و اقتضائات شهری محسوب می شوند - هاشمی،49،. - 1383 اعطای اختیار به نمایندگان شوراها موجب تشویق آنها گردیده و انگیزه آنان را در اجرای هر چه بهتر طرح ها و برنامه ها افزایش می دهد - شیخ،27،. - 1381قانون اساسی نیز به عنوان اساسی ترین قانون در جمهوری اسلامی در اصول متعددی همچون اصول7، 100، 101، 102، 103 ، 107 بر جایگاه شوراهای استانی، شهری، روستایی و محلی تاکید داشته و آن ها به عنوان یکی از پایه های مدیریتی کشور به رسمیت شناخته است.
بررسی انواع نظام های مدیریت شهری و روش های انتخاب شهردار و شورای شهر در شهر های مختلف کشور ها، مبین تنوع مدل های شهری در هریک از کشورهاست .شیوه ی انتخاب شهردار و عوامل دیگری چون مدیریت شهری،منشور شهری،نوع نظام کلان و قوانین ملی و منطقه ای مرتبط با حکومت های محلی،اثر تعیین کننده ای در وضعیت حکومت های محلی و قدرت نهادهای مدیریت شهری دارد.بر اساس داده های موجود،جمعیت شهر تهران که در سال 1345معادل 2/7 میلیون نفر بوده است اما در سال 1385 که جمعیت شهر تهران به بیش از 8 میلیون نفر رسیده است این به مفهوم توزیع بیش تر جمعیت و فعالیت در گستره ای وسیع تر از کلان شهر مرکزی و تقویت منطقه عملکردی تهران استبا وجود شکل گیری و تثبیت واقعیتی به نام منطقه کلان شهری تهران، در زمینه برنامه ریزی و مدیریت این منطقه تا پیش از دهه 1370شمسی ،اقدام جدی صورت نگرفته است.
نخستین بار مصوبه طرح ریزی و مدیریت شهری تهران در سال 1374 منشأ شکل گیری طرح مجموعه شهری تهران شد و به این ترتیب موضوع مناطق کلان شهری با عنوان نظام برنامه ریزی و مدیریت کشور رسمیت یافت که یکی از شروط تحقق اهداف این طرح "تأسیس نهاد مدیریت مجموعه شهری تهران"بود.در پژوهش حاضر پس از ارائه مفاهیم نظری در زمینه مدیریت شهری و الگوهای مختلف آن و ارائه نمایی از جایگاه قانونی و شرح وظایف شورای شهر ،به نقد عملکرد شورای شهر تهران اقدام شده است.در بخش یافته های تحقیق که به بررسی نکات مثبت و منفی عملکرد شورای شهر طبقه بندی می شود به دنبال واکاوی تأثیر و جایگاه شورای شهر تهران در مدیریت شهری پایتخت در راستای مدیریت یکپارچه در دولت محلی هستیم.
روش تحقیق
پژوهش حاضر که از نظر نوع تحقیق، کاربردی می باشد، به روش توصیفی - تحلیلی انجام شدهاست. جمع آوری اطلاعات با مراجعه به منابع کتابخانه ای اعم از مجازی و حقیقی صورت پذیرفته است.
سوال تحقیق
آسیب های عملکرد شورای شهر در مدیریت شهری تهران کدامند؟
