بخشی از مقاله
چکیده :
دراین مقاله نگارندگان با مدنظر داشتن یک فرضیه مبنی بر تاثیر متقابل کشتی های با پرچم مصلحتی وتحریم ها به بررسی علمی مستندات واندیشه های علمی به روش اسنادی پرداخته اند .بررسی های علمی حاکی از آن است که تحریم ها خصوصا تحریم های اقتصادی وتجاری در قسمت حمل ونقل دریایی راهکار موقت توسل به کشتی های با تغییر پرچم که در اصطلاح کشتی با پرچم مصلحتی نامیده می شود را اجتناب ناپذیر وحیاتی می نماید اما در یک سیکل معیوب تحریم ها خود مانع ومحدودیتی در ثبت کشتی های با پرچم مصلحتی می گردد یعنی بدلیل تحریم ها کشورهای که در صنعت اعطا پرچم فعالیت دارند مانند بولیوی و... در پروسه ثبت کشتی های متعلق به جمهوری اسلامی ایران مانع تراشی نموده ودر مواردی به الغا این قرار دادها اقدام می نمایند . همین امر هزینه های ایستای تحریم را با هزینه های پویا به تعبیر نگارنده، یا غیر قابل پیش بینی ،همراه نموده وهزینه های تحریم را مضاعف می نماید .
کلید واژگان :کشتی با پرچم مصلحتی ،تحریم ، تحریم اقتصادی
مقدمه :
شاید روزی که جامعه ایی به نام جامعه بین الملل شکل گرفت آرمانهای پیش روی آن بسیار عدالت محور وصلح طلبانه بود انگار که تکوین چنین جامعه ایی نوید صلح وامنیت را به همراه داشت که آرزوی دیرینه بشریت بوده است .اما نهادهایی که در درجهت حفظ این نظم بین المللی متولی امر شدند در مواردی زیر چتر عناوینی چون حفظ صلح
وامنیت ومداخلات حقوق بشر دوستانه، مفاهیم حقوق بشری، ضمن تغییر وبه اصطلاح تعدیل دکترین حاکمیتودرمواردی به بهانه پای بندی به اساس نامه های سازمانهای بین المللی و فصل 7 منشور وزمانی نیزبا عنوان مسئولیت حمایت ، خود ناقض حقوق اولیه بشری وصلح وامنیت بین المللی می شوند آنچه دراین مقوله قابل طرح است اعمالیکی از ضمانت اجراهای ناعادلانه غیر نظامی علیه ایران تحت عنوان تحریم اقتصادی است.
شاید درسیاست کلان وافق آینده نگر بتوان تاحدودی آثار این تحریم ها را تعدیل نمود اما مسلما عزمی ملی می طلبد...که مجال بحث آن نیست. اما درمسیر بحران تحریم ،بازیگری به نام کشتی با پرچم مصلحتی نیز نمایه است که درعینحال که حذف نقش آن دراین سناریو تحریم محال است از سوی دیگر حفظ وبقا نقش این بازیگر با چالش ها وموانعیبرای ایران همراه استدراین مقاله می خواهیم ضمن تحلیل مفهوم تاریخچه وکارکرد این بازیگر ، این امر را نیز بررسی کنیم که کارکرد اینکشتی ها صرفا برای دور زدن تحریم ها نیست . این کشتی ها توسط بیشتر کشورها وحتی کشورهای غربی نیزاستفاده می شود ودلایل خاص برای استفاده از آنها ارائه شده است از سوی دیگر بحث مهمی که میتواند مطرح شود این است هرچند استفاده از این کشتی ها در عمل می تواند در تعدیل تحریم ها موثر باشد اما در یک فرایند حلقه وار، تحریم ها سبب محدودیت وچالش هایی برای ناوگان دریایی ایران دراستفاده از این کشتی بوجود آورده است .
پس سوالی که دراین تحقیق به آن پاسخ خواهیم داد این است که تاثیر تحریم ها بر استفاده از کشتی های با پرچم مصلحتی چیست وبالعکس ،توسل به این نوع کشتی ها در حمل ونقل دریایی چه تاثیری درتعدیل تحریم های اقتصادی دارد پیش فرض ذهنی نگارنده حاکی از تاثیر گذاری متقابل این دو امر بر یکدیگر می باشد اما درجستجوی یک پاسخ علمی به این سوال مقاله حاضر به این شکل ساماندهی شده است ابتدا دریک مفهوم شناسی به تحلیلی از کشتیهای صاحب پرچم مصلحتی وضعیت حقوقی آنها و دلایل استفاده از آن در ناوگان دریایی خواهیم پرداخت وهمچنین مفهومی از تحریم وانواع آن وتحلیل تحریم اقتصادی می پردازیم در عنوان بعدی به اقداماتی که درجریان تحریم ها از سوی کشورهای اعطا کننده پرچم مصلحتی به عنوان موانعی برای ایران درثبت این کشتی ها صورت گرفته خواهیم پرداخت ودرنهایت به آثار مثبتی که توسل به این کشتی های با پرچم مصلحتی برای تعدیل نسبی تحریم ها دارد، می پردازیم .
-1مفهوم شناسی
ابتدا برای تبیین کشتی های با پرچم مصلحتی تعریف کشتی و وضعیت حقوقی آن را بررسی می کنیم
-1-1تعریف کشتی :
درحقوق بین الملل دریایی تعریف دقیق تری از کشتی وجود دارد اما در قانون دریایی کشور ایران بند 2 ماده 54 میگوید:کشتی به وسیله ایی اطلاق می شود که در دریا بار حمل کند این تعریف جامع ومانع نیست چراکه شامل حمل مسافرنمی شود و از سوی دیگر رودخانه در نظر گرفته نشده است .در کنوانسیون لندن 1968 طبق ماده 2 کشتی عبارت استازهر گونه شناور دریا و هدایت شونده که با نیروی محرکه خود برای حمل ونقل کالا یا مسافر یا هردو در تجارتدریایی بین المللی مورد استفاده قرار می گیرد باستثنا شناورهای با ظرفیت ناخالص زیر 500تن. - به نقل از نجفی اسفاد سایت - http ://agau.blogfa.comازجمله مطالبی که دربحث کشتی مطرح می شود ثبت آن است یک کشتی تا قبل از ثبت با یک تکه شی فرقی ندارد آنچه که یک واقعه حقوقی محسوب شده وبه این شی بی هویت ،هویت می دهد ثبت کشتی است.
ومعمول براین است که برای کشتی متقاضی درکشوری که کشتی در آنجا به ثبت می رسد باید یک علاقه ایی وجود داشته باشد ثبت کشتیباید بر اساس علاقه ایی باشد که کشتی با کشوری دارد که به نام آن ثبت شده است معمولا درکشورها یک سازمانیمتولی ثبت است درایران سازمان بنادر ودریانوردی را داریم برای ثبت کشتی باید نامی باشد نام کشتی باید توسط سازمانکنترل شود مقر ومحل اقامت کشتی مشخص باشد ومشخصات کشتی باید در دفتر مشخص شود.درسند کشتی این نام حک شود در انتهای کشتی ،مقر کشتی حک می شود همه این عملیات که انجام شد به کشتی اجازه می دهند که پرچم آن کشور را بر روی خود منقوش داشته باشد نهایتا کار ثبت وبه اهتزاز در آمدن پرچم به انجام می رسد.
این پرچم وپرچم پاشنه معرف تابعیت کشتی است بانصبپرچم ،کشتی هویت پیدا می کند یعنی دارای شخصیت حقوقی می کند می تواند طرف دعوا قرار گیرد ومورد حمایت سیاسی واقع شود چون یک تبعه محسوب میشود درحقوق بین الملل، کشتی وقتی شخصیت حقوقی پیدا می کند به آن Remمی گویند .ازبستگان کشتی یکی شوهرکشتی است منظور شرکتی است که هزینه های تعمیر ومدیریت وتجهیز وغیره را به عهده می گیرد ونیازمندیهای یک سفر را تامین می کند.پرچم سینه معرف آبهایی است که هم اینک کشتی در آن قرار گرفته است این پرچم مالکیت وتابعیت ندارد . در دریای آزاد اصولا از پرچم سینه استفاده نمی شود.
-2-1 تحلیل مفهومی، مبنایی وتاریخی کشتی با پرچم مصلحتی
در این مبحث نگارنده در صدد است ضمن تعریف وتبیین کشتی های با پرچم مصلحتی ، دلایل بکارگیری این کشتیها را مورد مداقه قرار دهد .
-1-2-1 تعریف وتبیین کشتی با پرچم مصلحتی
اصطلاحا به پرچم ها یی که هیچ رابطه سیاسی بین مالک وکشور اعطاکننده پرچم های پرچم وجود ندارد پرچم مصلحتی می کویند به عبارت دیگر پرچم های مصلحتی توصیف کننده ثبت کشتی در یک کشور خارجی وغیر از مالک کشتی می باشد .پرچم مصلحتی نهادی است که ابتدائا و در طول تاریخ دریانوردی برای پرهیز از نظام های مالیاتی وبا استفاده از قابلیت بهشت های مالیاتی پدید آمد اما از آنجا که پرچم مصلحتی بکلی کشتی را تابع قانون دولتی می نماید که اساسا با کشتی ارتباطی ندارد ایجاد خلاءهای قانونی ونظارتی مشسهود است .کشورهایی که با اخذ عوارض ثبت روزگار می گذرانند فاقد نظام های حقوقی کارآمد وتکامل یافته هستند اعم ازآنکهحوزه مالیاتی ویا حوزه حقوق کار را مورد توجه قرار دهیم بیشتر از خلاءهای قانونی ، کمبودهای نظارتی بر کشتی درآبهای ازاد خودنمایی می کند .کشورهای صنعتی برای اجتناب از پرداخت هزینه های مربوط به آلودگی کشتی ها تلاشدارند وظیفه نظارت بر کشتی ها را متوجه دولت اعطا کننده پرچم مصلحتی نمایند امری که بدلیل فقدان امکانات در
