بخشی از مقاله
تأثیر کاربرد کودهای آلی همراه با کود شیمیایی بر غلظت عناصر پرمصرف - N, P, K - در برگ پرچم برنج - Oryza sativa L. -
چکیده
برای بررسی تأثیر کاربرد کودهای آلی و کود شیمیایی بر غلظت عناصر پرمصرف در برگ پرچم برنج آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 12 تیمار و سه تکرار در سال زراعی 1394در مزرعه پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی ساری انجام شد. تیمارها شامل: شاهد، کود شیمیایی 100 - کیلوگرم در هکتار اوره، سوپر فسفات ترپیل و سولفات پتاسیم - ، سه نوع کود آلی - گوسفندی، مرغی و کمپوست هریک 20 تن در هکتار - و 30 درصد کود شیمیایی بههمراه 70 درصد کودهای آلی بهصورت جداگانه و 20 درصد کودهای شیمیایی بههمراه ترکیب 40 درصدی از کودهای آلی به صورت جداگانه و 33 درصد کودهای آلی بهصورت جداگانه بود. براساس نتایج، تیمار %33کمپوست % 33 + کود مرغی % 33 + کود گوسفندی در سطح یک درصد تأثیر معنیداری بر غلظت نیتروژن در برگ پرچم برنج داشت. همچنین با کاربرد تیمار %70 کمپوست زباله شهری % 30 + کود شیمیایی تأثیر قابلتوجهی بر افزایش غلظت فسفر مشاهده شد. مصرف تیمار 20 تن کمپوست زباله شهری در هکتار نیز تأثیر چشمگیری در افزایش غلظت پتاسیم برگ پرچم را به دنبال داشت. بهطورکلی میتوان نتیجه گرفت که کاربرد کودهای آلی تاثیر معنیداری بر میزان غلظت نیتروژن در برگ پرچم برنج داشت.
مقدمه
برنج یکی از مهمترین گیاهان زراعی در ایران است که میتواند هم در شرایط غرقاب و هم در شرایط غیرغرقاب رشد نماید ولی بیشترین عملکرد گیاه در شرایط غرقاب دایم مشاهده گردید - عباسی و همکاران، . - 1391 مواد آلی از ترکیبات مهم خاک هستند که اثرهای قابلملاحظهای بر فراهمی عناصر دارند. استفاده از کودهای آلی به تنهایی ممکن است نیاز گیاه را به علت وجود سطح نسبتاً پایین از مواد مغذی برآورد نکند. بنابراین، به منظور ایجاد منبع خوب خاک با همه مواد مغذی گیاهی در شکل قابل دسترس و برای
حفظ سلامتی خاک، لازم است که برای بدست آوردن بازده مطلوب از کودهای آلی در ترکیب با کودهای معدنی استفاده شود
استفاده از کود دامی که دارای مواد آلی و معدنی است، در بهبود خصوصیات خاک و نگهداری عناصر کممصرف و پمصرف قابل دسترس در خاک و جذب آنها توسط گیاه بهمنظور تولید محصول پایدار نقش بسزایی را ایفا می کند - موهارانا، 2016 ؛ جعفری مقدم و همکاران، . - 1389 هدف از این پژوهش تعیین تیمارهای کودی موثر و تاثیر آنها بر عناصر پر مصرف در برگ پرچم برنج بود.
مواد و روشها
این پژوهش در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در سال زراعی 1394 انجام شد. طرح پژوهشی فوق در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 12 تیمار کودی و سه تکرار صورت گرفت. تیمارهای مورد استفاده عبارت بودند از: -1 شاهد - بدون مصرف کود شیمیایی و کود آلی - -2 کود شیمیایی - براساس آزمون خاک شامل 100 کیلوگرم اوره، 100 کیلوگرم سوپرفسفات تریپل و 100 کیلوگرم سولفات پتاسیم در هکتار - 20 -3 تن کود گوسفندی در هکتار 20 -4 تن کود مرغی در هکتار 20 -5 تن کمپوست در هکتار %30 -6 کود شیمیایی %70 + کود گوسفندی %30 -7 کود شیمیایی %70 + کود مرغی %30 -8 کود شیمیایی %70 + کمپوست %20 -9 کود شیمیایی %40 + کود گوسفندی %40 + کود مرغی %20 -10 کود شیمیایی %40 + کود گوسفندی %40 + کمپوست %20 -11 کود شیمیایی %40 + کود مرغی %40 + کمپوست %33 -12 کمپوست %33 + کود مرغی + %33 کود گوسفندی. کرتهای این تحقیق 3*6متر بودند. نشاهای 35 روزه برنج در مرحله 4برگی در زمین اصلی نشا شدند. برای اندازهگیری میزان عناصر ماکرو - فسفر، پتاسیم و نیتروژن - برگ پرچم در مرحله گلدهی از هر تیمار تعداد 30 برگ پرچم به طور تصادفی انتخاب و نمونهها به مدت 48 ساعت در دمای 75 درجه سانتیگراد در آون خشک شد. برای به دست آوردن غلظت نیتروژن در برگ پرچم برنج از روش میکرو کجلدال، فسفر و پتاسیم از روش سوزاندن خشک استفاده شد. در این روش بعد از خاکستر نمودن 0/5 گرم گیاه به مدت 18-24 ساعت در دمای 550 ℃ توسط اسید کلریدریک یک نرمال عصارهگیری شدند. برای قرائت میزان فسفر از دستگاه اسپکتروفتومتر و برای پتاسیم از دستگاه فلیمفتومتر استفاده شد. تجزیه و تحلیل دادهها در نرم افزار SPSS و مقایسه میانگین دادهها براساس آزمون چند دامنهای دانکن انجام گرفت.
نتایج و بحث
- 1 نیتروژن:
جدول تجزیه واریانس - جدول - 1 بیان کرد که تأثیر تیمارهای مختلف کودی بر غلظت نیتروژن در برگ پرچم برنج در سطح یک درصد معنیدار شد. براساس نتایج بهدست آمده غلظت نیتروژن از 3/17 میلیگرم بر کیلوگرم در شاهد به مقدار 3/80 میلیگرم بر کیلوگرم در تیمار %33کمپوست %33 + کود مرغی %33 + کود گوسفندی 1/19 - برابر - افزایش یافت. در همین راستا احمدی نژاد و همکاران - 1392 - گزارش کردند که مصرف کودهای آلی غلظت نیتروژن را در اندامهای مختلف گندم نسبت به شاهد و کود اوره
افزایش داد. همچنین بیان کردند که مصرف تلفیقی کودهای آلی و نیتروژن غلظت نیتروژن برگ گندم را نسبت به مصرف این کودها به تنهایی و کود آلی افزایش می دهد.
- 2 فسفر:
نتایج بهدست آمده نشان داد که غلظت فسفر در برگ پرچم مرحله گلدهی تنها تحتتأثیر ساده تیمارهای کودی قرار گرفت - جدول. - 1 این آزمایش نشان داد که غلظت فسفر در برگ پرچم برنج در شاهد از 0/20 میلیگرم در کیلوگرم به مقدار 0/25 میلیگرم در کیلوگرم در تیمار %70 کمپوست زباله شهری %30 + کود شیمیایی 1/25 - برابر - افزایش یافت.در نتایج خود اظهار کردند که غلظت فسفر و منگنز در برگ پرچم با کاربرد ماده آلی - کود گوسفندی - افزایش یافت.
