بخشی از مقاله
چکیده
صنعت گردشگری و جذب تورسیم پدیده ای است کهن که از دیر باز در جوامع انسانی وجود داشته است و بتدریج در طی مراحل مختلف تاریخی به موضوع فنی ,اقتصادی و اجتماعی و اکولوژی کنونی خود به عنوان عاملی برای عدالت اجتماعی و توزیع عادلانه ثروت تبدیل شده است .پژوهش حاضر با هدف تبین نقش این صنعت به شکل گیری مولفه های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی در کلانشهر تهران می پردازد. مطالعات عام برنامه ریزی شهری تهران با وجود تعداد زیادی از جاذبه های گردشگری شهری و به همراه توجه به طرح های فرا دست و تعداد بازدید کنندگان از پتانسیل و توانایی تبدیل شدن به سایت گردشگری شهری برخورداراست ، تداوم پژوهش پتانسیل برای توسعه با انجام تحلیل مکانی فضایی انتخاب گردید.
واژههای کلیدی :مولفه های اجتماعی , اقتصادی و فرهنگی , صنعت گردشگری , سایت گردشگری
مقدمه بحث آسایش , استراحت و طراحی فضاهای شهری همواره در ایران مطرح بوده و امروزه تاثیر این فضا برای جذب گردشگر مورد توجه قرار گرفته است .مطالعات عام برنامه ریزی شهری تهران با وجود تعداد زیادی از جاذبه های گردشگری شهری و به همراه توجه به طرح های فرا دست و تعداد بازدید کنندگان از پتانسیل و توانایی تبدیل شدن به سایت گردشگری شهری برخورداراست ، تداوم پژوهش پتانسیل برای توسعه با انجام تحلیل مکانی فضایی انتخاب گردید .با توجه به مطالعات خاص گردشگری و بررسی ظرفیت تحمل و پیمایش جامعه میزبان ومهمان نشان می دهد که این شهر دارای پتانسیل گردشگری است .در انتها نیز برنامه اجرایی و پیشنهادات لازم با توجه به توسعه پایدار گردشگری شهری ارائه گردید .
طرح مسئله
امروزه گردشگری فراتر از یک صنعت ، به پدیده های اجتماعی -اقتصادی در سطح جهانی تبدیل شده است .گردشگری یکی از بنیان های جهانی سازی و نماد بارز در هم فشردگی فضا -زمان در عصر پسا مدرن می باشد . یکی از ویژگی های گردشگری در عصر پسا مدرن آن است که پول و گردشگر از مراکز به پیرامون و یا بالعکس حرکت می کند یعنی یک جریان مداوم سرمایه ی انسان وجود دارد لذا گردشکری می تواند به گسترش عدالت اجتماعی و توزیع عادلانه درآمدها در سطح جهانی کمک کند.
مفاهیم و دید گاههای نظری : مادر شهرها
مادر شهر یا متروپلیس واژه ای است با ریشه یونانی و در حقیقت شهری است که از نظر مرکزیت دولتی و فعالیتهای اقتصادی و فرهنگی بر دیگر سکونتگاه ها برتری داشته باشد .این شهر ممکن است شهر اصلی یک ناحیه یا استان یا یک کشور و گاهی یک پایتخت باشد که با توجه به شرایط مکانی و زمانی متفاوت از حد نصابی از جمعیت برخورداراست بعبارتی دیگر یک مادر شهر ضمن تاثیر گذاری برناحیه خود تحت تاثیر نقاط گذران اوقات فراغت ,پارک ها ,دریاچه ها , هتل ها و غیره قرار می گیرد.
برخی از شهرهای کوچک و بزرگ جهان بدلیل داشتن جاذبه های خاص فرهنگی و تاریخی ,مذهبی ,طبیعی و تاسیسات جالب و جذاب شهری گردشگران فراوانی را از اقصی نقاط جهان به سوی خود جذب می کنند و شکل خاصی از خدمات را به گردشگران ارائه می دهند.
شهرهای آینده
برای شهرهای آینده برنامه ریزان شهری نظرات گوناگونی را ارائه نموده اند یکی از این برنامه ریزان ترنر می باشد او معتقد است .برنامه ریزی شهر باید چند منظوره باشد پایداری فقط یکی از اهداف است شهرها باید دارای خصوصیاتی چون زیبایی ,راحتی ,آسایش و قابلیت دسترسی باشند.اگر ماکتی از شهرها ساخته شود باید دارای پنج جزء اصلی باشد شکل زمین ,آب ,فضای سبز , حمل و نقل و ساختمان ها که طراحی فیزیکی کالبدی شهر بر مبنای این عناصر صورت می گیرد و محیط های طبیعی حومه با الحاق به این نقطه باعث گسترش شهر و پایدار شدن آن خواهند شد و در شهرهای آینده این عوامل از گستردگی بیشتری برخوردار است و فضای سبز شهر با پوشش گیاهی متنوع مزایایی را برای شهر ایجاد خواهد نمود.
شهرهای جهانی
از نظر لغوی جهان شهر از ریشه یونانی کاسموس به معنی جهان است . جهان شهر به معنی تعلق داشتن به جهان یا رهایی از قید و بندهای ملی است . شهرهای جهانی به جهان شهر شدن گرایش دارند بر اساس عقاید شورت و کیم تمام شهرهای جهانی به طور برابر جهانشهر نیستند.مثلا توکیو بیشتر شهری ژاپنی است تا جهانی .اصطلاح شهر جهانی برتر اولین بار از طرف پاتریک گدس در سال 1915مطرح شد به نظر او شهر جهانی شهری است که در آن تجارت جهانی شکل می گیرد - همان منبع - در واقع او کانون اصلی شهر جهانی را تجارت فعال جهانی می خواند . البته باید توجه داشت که در شهرهای جهانی یک نوع احساس جهان شهری حاکم است ,حسی که شهر را برای جهان و جهان را برای شهر تعریف می کند .
بعلاوه در شهر های جهانی علاوه بر بعد اقتصادی , در بعد فرهنگی باید از رشد کافی بر خوردار باشند مثلا مونترال به دلیل وجود رستوان های مل لبنانی و هشت کتاب فروشی بعنوان مرکز اطلاع رسانی بین المللی مایسون با تعداد زیادی از کتاب ها , مجله ها و روزنامه های خارجی بعد جهان شهری خود را تقویت نموده و نقشی اساسی در جهانی شدن شهر یافته است .
شهر های مگاسیتی
نواحی متروپل را که از جمعیت بیش از 10میلیون نفر برخوردار باشند شهر مگاسیتی می گویند و یا وقتی چند متروپل در کنار هم با هم تجمیع شوند مگاسیتی را تشکیل می دهند .مثلا در سال 1950نیویورک تنها مگاسیتی جهان بود و در سال 2005تعداد مگاسیتی ها به 25رسید و ژوهانسبورگ و اوزاکای ژاپن و فیﻻدلفیا از جمله آنان بود.
