بخشی از مقاله
.1 مقدمه - توصیف وضع موجود و بیان مساله -
آموزش و پرورش ناحیه هفت مشهد یکی از نواحی و مناطق استان خراسان است که پتانسیل های بسیار قوی در کارهای اجرایی دارد. تجربه چندین ساله در این ناحیه نشان می دهد هر موقع برای همکاران یا دانش آموزان شرایط کار مهیا وبه آنها اعتماد شده است درخشش فوق العاده داشته اند. در گروه فیزیک ناحیه نیز 42 نفر در آموزشگاه های مختلف شاغل هستند. یکی از مهمترین پارامترهایی که هر سازمان باید برای نیروهای خود در نظر بگیرد، آموزش های ضمن خدمت و برگزاری کارگاه های کاربردی است که با این روش بتواند پرسنل خود را به سطح حرفه ای برساند.
آموزش و پرورش هم از این قانون مستثنی نیست ولی متاسفانه با خودگردان شدن این امر مهم در سال 94 و 95 همکاران استقبال مثبتی از آن نکردند. در سال تحصیلی 1394-95 در گروه فیزیک تنها سه کارگاه آموزشی برگزار شد و تعداد شرکت کنندگان در بعضی از کارگاه های آموزشی دیگر ناحیه آنقدر کم بوده که بعضی از جلسات به علت کم بودن شرکت کنندگان، تشکیل نشد.
کلاس های ضمن خدمت نیز در آن سال نیز برگزار نشد که یکی از عوامل نارضایتی همکاران از کارکرد سیستم بود که منجر به بی انگیزگی همکاران شده بود. امروزه یکی از مهمترین عوامل موثر در راستای حرفه ای شدن معلمان کارگاه ها و کلاس های ضمن خدمت با کیفیت بالا است .به نظر می رسد در سال تحصیلی 1395-96 با توجه به مسئولیت سرگروه فیزیک که به من سپرده شده بود باید مشکل سال قبل را حل می کردم.
.2 اهداف کلی و جزئی
با توجه به شرایط مساله، وظیفه حرفه ای ایجاب می کرد که به شناسایی روش های ایجاد انگیزه همکاران بپردازیم که در این راستا به سه هدف زیر در نظر گرفته شد:
الف - افزایش شرکت کمی همکاران در جلسات گروه
ب - افزایش تعداد شرکت کنندگان در فراخوان جشنواره، مسابقات و همایش ها بیش از سال قبل
ج - افزایش رضایتمندی همکاران از کارکرد سیستم
.3 شاخص های کمی و کیفی
با توجه به اهداف می توان انتظارات را برای سال جاری در نظر گرفت:
الف - انتظار می رود در سال جاری بیش از 50 درصد همکاران - 21 نفر - در جلسات و کارگاه ها شرکت داشته باشند
ب - شرکت بیش از 20 درصد همکاران 8 - نفر - در فراخوان جشنواره، مسابقات مورد انتظار است.
ج - با توجه به مصاحبه هایی که با همکاران در ابتدای سال تحصیلی انجام شد فقط 5 نفر از وضعیت موجود نسبتا راضی بودند با عملکرد جدید گروه آمار رضایتمندی بالای 60 درصد مورد انتظار خواهد بود.
.4 پرسش های پژوهشی
به دنبال شاخص های موجود پرسش های زیر مطرح می شود:
-1 چگونه می توان رضایت همکاران را به دست آورد؟
-2 چگونه می توان تعداد شرکت کنندگان در جلسات تجربه گردانی گروه افزایش داد و در همراهی فعالیتهای گروه آموزشی راغب نمود؟
-3 چگونه می توان آمار شرکت کنندگان در همایش ها و فراخوان جشنواره، مسابقات را افزایش داد؟
.5 اهمیت و ضرورت پژوهش
با توجه به اهمیت کارگاه های تجربه گردانی گروه و ضمن خدمت کتب درسی، یکی از وظایف سنگین گروه برگزاری آن می باشد. در کارگاه و کلاس های گروه مسایل و عناوین مختلف کتاب مورد بررسی قرار می گیرد و با استفاده از اهداف مولفین کتاب توسط مدرسین دوره ها به همکاران منتقل و در این جلسات به بهترین روش ارایه مطلب می رسیم. با استفاده از تجربه همکاران در مسایل آزمایشگاهی، اشکالات فنی در اجرای آزمایشگاه رفع می شود.
یکی از دلایلی که همکاران فیزیک از آزمایشگاه استفاده نمی کنند، ترس از اشکالاتی است که ممکن است در هنگام آزمایش رخ دهد و این موارد همه در کارگاه ها با آموزش حرفه ای قابل رفع خواهد بود و در نهایت این افزایش توانمندی باعث ایجاد انگیزه در همکاران جهت استفاده حداکثری از امکانات موجود است و تمام این عوامل بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان که هدف نهایی از آموزش و پرورش است، موثر خواهد بود. شاخصهای کیفی و کیفی وضع موجود را می توان به صورت زیر فهرست وار عنوان کرد:
-1 در مجموع همکاران انگیزه لازم جهت شرکت در جلسات سال قبل را نداشتند
-2 رضایت نسبی از فعالیت های سال قبل وجود نداشت
-3 همکاری لازم در برگزاری جلسات و کارگاه دیده نمی شد.
-4 همکاران در گروه زیاد به تبادل اطلاعات نمی پرداختند
-5راغب به همکاری در برگزاری کارگاه با گروه نبودند.
-6 در سال گذشته که فقط سه جلسه تشکیل شد و کلاس ضمن خدمتی ارایه نشد و در بقیه جلسات گروه سال قبل، تعداد کمی از همکاران شرکت می کردند تا آنجا به خاطر عدم شرکت همکاران جلسات تشکیل نشد.
-7 در سال قبل فقط یک نفر در فراخوان ها، مسابقات و جشنواره ها از طرف گروه شرکت کرده بود.
-8 پیشنهادات همکاران در زمینه برگزاری کارگاه و کلاس های ضمن خدمت اجرایی نشد.
.7 گرد آوری اطلاعات - جهت ارایه راه حل - با توجه به اظهار نظرهای صاحبان نظر و مراجع علمی در اختیار، به پیشینه های موجود زیر می رسیم
الف - پیشینه نظری
جهت بررسی پیشینه نظری تحقیق از مراجع مختلف استفاده شد. قبل از ورود به بحث لازم است با گروه های آموزشی که جزو ناظران آموزشی هستند، آشنا شویم. افرادی که به معلمان در بهبود برنامه ریزی و آموزش کمک می کنند به عنوان ناظر آموزشی محسوب می شوند. گروه های آموزشی نیز در سیستم اداری به عنوان ناظر محسوب می شوند. عموما در بازدیدها و مصاحبه با همکاران و دانش آموزان می توانند در سطح بالایی در آموزش منطقه، ناحیه یا استان نقش داشته باشند.[1]
- تمام متخصصین حوزه آموزش بر این عقیده هستد که ناظر موفق شخصی است که مداوم با افراد باشد وهمچنین باید صفات - صمیمیت، دوستی، صبر، حس شوخ طبعی - دارا باشد.
- ناظر باید روحیه خدمت مداری برای اصلاح داشته باشد. این روحیه را مشاوران روابط یاری گر می نامند. امروزه توانش ارتباطی توانایی برقرار کردن ارتباط در حالت موثر فردی و مناسب اجتماعی را می گویند. برای موثر واقع شدن ارتباط باید عناصر زیر در نظر گرفته شود.
- احترام: ارتباط برقرارکننده باید با ادب و اجتماعی باشد
- همدلی:احساس نزدیکی کردن و سهیم شدن در احساسات فرد یا افراد و زبان همدیگر را خوب فهمیدن است
- صبر و شکیبایی: باید ارتباط برقرارکنندگان فکر آرام، روشن، فهم، درک و صبر داشته باشند
- انعطاف پذیری: باید طرفین به تطبیق دادن و مصالحه تمایل داشته باشند.
- مدیریت تعامل: چگونگی شرکت کردن افراد در موقعیت های ارتباطی و دخیل شدن در آن،تعامل، آسودگی، نقش صحیح و تمایل نشان دادن به بروز احساسات شخصی عوامل موثر برمدیرتعامل هستند .[2]
رضایت شغلی معلمان
اغلب دانشمندان و متفکران مسایل تربیتی بر این نظر هستند که معلمان بزرگترین و مهمترین عامل موثر در جریان تعلیم و تربیت هستند بنابراین هر تلاشی که اصلاح فرآیند آموزش و پرورش نیاز داشته باشد بی نیاز از توجه به معلمان نیست. از آنجا که رابطه مستقیمی بین رضایت شغلی با عملکرد آنان وجود دارد لازم است به موضوع رضایت شغلی که ارتباط مستقیم با انگیزه معلمان دارد، توجه جدی شود. برای آن که معلمان بتوانند به وظایف حرفه ای خود عمل نمایند باید از شرایط مناسب این امر برخوردار شوندکه این شرایط شامل سه جز اساسی زیر است :
- وسایل آموزشی که شامل تجهیزات ، منابع، فضا و دیگر امکانات کمکی است
- نظام اداری که در بر گیرنده مقررات، روابط و تشکیلات است
- منابع انسانی که به نیازها، علایق، اعتبار، اختیارات شغلی و پیشرفت مهارتها و توانایی کارکنان مربوط است. توجه به هر سه جزء فوق دارای اهمیت است با این همه با جرات می توان گفت که جزء سوم به جهت ارتباط مستقیم آن با منابع انسانی نظام آموزش و پرورش از اهمیت خاصی برخوردار است که عوامل موثر بر عملکرد همکاران را بررسی می کنیم .[3]
عوامل موثر بر عملکرد فرد
تمام عوامل موثر بر عملکرد شخص را می توان به سه دسته کلی فردی، آموزشگاهی، اجتماعی و خانوادگی تقسیم نمود. از آنجا که هر شخص عادی از حداقل تونایی و ظرفیتی که خداوند در وجودش نهاده است می تواند استفاده نموده و پیشرفت داشته باشد .[4]
