بخشی از مقاله
چکیده
علیرغم تلاشهای زیادی که برای بررسی و تعریف خرد شده است، اکثر مدلها بازهم بررسی و اعتبار سنجی فرآیند و عوامل تسهیل کننده توسعه خرد را نادیده می گیرند. تئوریهای توسعه خرد زمینههای زمانی و مکانی را نشان میدهند و میتوان سه فرضیه را در ارتباط با توسعه خرد مطرح کرد: نیاز به فرآیند تعمیم یافته و فشرده یادگیری و تمرین، شمول عوامل و فرآیندهای چندگانه و این امکان که می توان سطوح مشابه خرد را از ترکیبات متفاوت عوامل و فرآیندهای تسهیل کننده بدست آورد؛ بنابراین، مدل خوب تعریف شده توسعه خرد میتواند شامل ارتباطات میان عوامل تسهیل کننده و فرآیند رشد باشد و منجر به چند مسیر منتهی به خرد شود؛ بنابراین بهطور کلی میتوان گفت توسعه خرد با توسعه دانش، توسعه آگاهی از ماهیت دانش و فرآیندهای دانش و توسعه خودآگاهی تعریف میشود. این پژوهش با مطالعه ادبیات این حوزه و با روش کتابخانهای به بررسی چگونگی توسعه خرد و خرد سازمانی میپردازد و درنهایت در بخش نتیجهگیری به بررسی توسعه خرد از طریق آموزش میپردازد.
کلمات کلیدی: توسعه خرد، توسعه خرد سازمانی، آموزش خرد، تسهیل کننده خرد
-1 مقدمه
خرد نقش مهمی در رشد انسان در طول عمرش ایفا میکند و اوج عملکرد سطح بالا تلقی میشود. با خرد فرد میتواند یک زندگی خوب را برنامهریزی، مدیریت و درک کند - بالتز و اسمیت، 1990؛ بالتز و استادینگر، . - 2000 اکثر محققان خرد راتعریف کردهاند و مدلهای نظری خود را برای این سازه ارائه دادهاندآچنبام - و اوروِل، 1991؛ بالتز و اسمیت، 1990؛باسِت،2005؛ براون، 2004؛ کلیتون، 1982؛ کرامر، 1990؛اوسِر، شِنکِر و اسپایچیگر1، 1999؛ استرنبرگ، 1998؛ وبستر، . - 2007 ازاین مدلها برای نشان دادن مفهوم و مؤلفههای خرد استفاده شده است و برخی عوامل و فرآیندهای توسعه خرد را شرحدادهاند - چن، وو، چنگ و هسوه2، 2011؛ به نقل از شوقی، . - 1396
بالتز - 2004 - بیان میدارند تئوریهای توسعه خرد زمینههای زمانی و مکانی را نشان میدهند و آنها سه فرضیه را درارتباط با توسعه خرد مطرح میکنند: نیاز به فرآیند تعمیم یافته و فشرده یادگیری و تمرین، شمول عوامل و فرآیندهای چندگانه و این امکان که می توان سطوح مشابه خرد را از ترکیبات متفاوت عوامل و فرآیندهای تسهیل کننده بدست آورد؛بنابراین، مدل خوب تعریف شده توسعه خرد میتواند شامل ارتباطات میان عوامل تسهیل کننده و فرآیند رشد باشد و منجر به چند مسیر منتهی به خرد شود.علیرغم تلاشهای زیادی که برای بررسی و تعریف خرد شده است، اکثر مدلها بازهم بررسی و اعتبار سنجی فرآیند و عوامل تسهیل کننده توسعه خرد را نادیده می گیرند.
تا همین اواخر مطالعات تجربی بسیار کمی فرآیندها و عوامل اساسی توسعه خرد را بررسی کردهاند - چن و همکاران، . - 2011 لویت - 1999 - از روش تئوری زمینه ای برای تحلیل مصاحبات انجام شده با13 راهب در ناحیه هیمالیایی هند برای بررسی توسعه خرد در فرهنگ بودایی تبتی استفاده کرده است. چون این مطالعه شامل تجارب و دیدگاههای مذهبی خاص است، مقایسه نتایج این مطالعه با دادههای بدست آمده از اعضای جامعه عمومی دشوار است. باست 2005 - ، - 2006 و براون - 2004 - نیز از روش تئوری زمینهای برای تحلیل دادههای پژوهشی استفاده کردهاند. آنها بیان میدارند توسعه خرد فرآیند پیوسته و پیچیدهای است که تراکمی و افزایشی میباشد. با وجود این، باست نتوانست شرایط تسهیل کننده را ادغام کند و براون و همکارانش نتوانستند عامل یادگیری از زندگی را که مؤلفه مهمی در مدل اصلیش بود و کل چهارچوب نظری را به خطر می انداخت، اعتبار سنجی کنند - براون و گرین1، 2006؛ گرین و براون، . - 2009
پارادایم خرد برلین - بالتز و اسمیت، 1990؛ بالتز و استادینگر، 2000؛ کانزمن و بالتز، - 2005 شامل سه مقوله عوامل تسهیل کننده و فرآیند اساسی توسعه خرد است. این مدل خرد را بصورت متاهیورستیک شناختی و انگیزشی تعریف میکند که دانش را در جستجوی تعالی انسان در فضایل و افکار سازماندهی و هماهنگ میکند. اگر چه نویسندگان مدارکی ارائه دادهاند که تاثیر چنین عوامل تسهیل کننده ای مانند سن، هوش، تعامل اجتماعی، آموزش حرفه ای و گشادگی به تجربه را تایید میکند - پاسوپاتی و همکاران، 2001؛ اسمیت و همکاران، 1994؛ استادینگر و بالتز، 1996؛ استادینگر و همکاران، 1997؛ استادینگر و همکاران، 1998؛ استادینگر و پاسوپاتی، - 2003، اما بازهم باید مدارک تجربی قابل قبولی برای تصوراتشان درباره فرآیند توسعه خرد ارائه دهند - چن و همکاران، . - 2011
در ادامه مقاله چگونگی توسعه خرد و خرد سازمانی مورد بررسی قرار میگیرد.
-2 چگونگی توسعه خرد
کرمر - 1990 - مدل نظری از خرد را ارائه داد که نشان میدهد تعامل رشد شناختی و عاطفی منجر به ایجاد پنج مهارت مرتبط با خرد میشود که پنج کارکرد خرد را تسهیل میکنند و بهنوبه خود رشد شناختی و عاطفی را تقویت میکنند. باوجوداین، این مدل هنوز بهطور تجربی بررسی نشده است. تاکاهاشی و اورتون - 2002 - بیان میدارند خرد شامل حالتهای تحلیلی و ترکیبی است و در بین فرهنگها، افراد مسن سطح عملکرد بالاتری در مقایسه با همتایان میانسالاشان از نظر این حالتها دارند. آنها مدارکی برای ساخت خرد بهعنوان شکل نسبتاً نوظهور صلاحیت روانشناختی ارائه میدهند؛ اما پژوهششان داده-های کافی پیرامون فرآیند یا عوامل اساسی توسعه خرد ارائه نداده است - شوقی، . - 1396 در جدول 1 چارچوب نظری توسعه خرد آورده شده است:
