بخشی از مقاله
چکیده:
اقتصاد جهانی به اقتصاد دریا وابستگی جدا ناپذیر دارد. اقتصاد دریا با زندگی انسان ها ارتباط نزدیکی دارد.مطالعه فعالیت های خدمات، منابع، ساخت و ساز و تحقیق و آموزش که عوامل اصلی در رشد اقتصاد دریا در جهان و ایران است ضرورت دارد. فعالیت های دریایی ایران که بصورت عمده در حمل و نقل دریایی، نفت و گاز دور از ساحل، شیلات و گردشگری خلاصه می شود.مهم ترین فعالیت که امکان رشد با توجه به رکود و محدود شدن منابع و کاهش قیمت فراورده های نفتی در دنیا را در بین فعالیت های موجود در کشوراست، صنعت توریسم و گردشگری می باشد.
در حال حاضر گردشگری به عنوان یکی از بزرگ ترین و متنوع ترین صنایع دنیا مطرح می باشد و رشد سریع آن تغییرات اجتماعی، اقتصادی و محیطی فراوانی را به دنبال داشته است و نقش مهمی در ترغیب سرمایه گذاری در زیرساخت ها، ایجاد درآمد برای دولت و اشتغالزایی مستقیم و غیرمستقیم در سراسر دنیا داشته است. یکی از عوامل مؤثر در جذب گردشگران وجود امنیت در منطقه است به طوریکه باعث ایجاد زیرساخت های مناسب در مکان های مقصد گردشگری است؛ زیرا آن ها به منظور تأمین خواسته های گردشگران به وجود آمده اند و گردشگران می توانند از این امکانات استفاده کنند و لذا سرمایه گذاری در این زیرساخت ها و استفاده از توان های بالقوه منطقه ای به منظور توسعه گردشگری، از اهمیت برخوردار است.
پایداری سواحل و دریا در صنایع، امر اصلی در رونق امور اقتصادی دریا است که وابستگی شدید به کارایی و امنیت آن منطقه در وقوع بحران و عملیاتی که پس از بحران میگردد است. این امر در پدافند غیرعامل این خلاصه می شود. نیروهای مسلح نه تنها به عنوان مجری اصلی حفاظت و ایجاد امنیت و ثبات با استفاده از پدافند غیر عامل در کشور بلکه در منطقه می باشد، این امر می توان باعث رشد و تلقی اقتصاد در اقتصاد دریا شود.
در این مقاله اطلاعات به صورت مکانی با ظرفیت های اقتصادی بالا از طریق سیستم های تصمیم گیری FAHP - Fuzzy Analytical Hierarchy Process - و سیستم تصمیم گیری - Analytical Hierarchy Process - AHP به تفکیک استان های ساحلی گلستان، مازندران، گیلان، خوزستان، بوشهر، هرمزگان و سیستان و بلوچستان ارائه می گردد. پس از آن با استفاده از نقشه های میدانی از مناطق تاثیر نیروهای مسلح با تاکید بر غیر عامل به آنالیز و تاثیر این عوامل با استفاده از نرم افزار 10/3 ArcGIS پرداخته می شود و نتایج به صورت نقشه مدل سازی مکانی ارائه می شود. در جهت اعتبار سنجی داده ها و اطلاعات موجود برای مطالعات آماری برای مناطق مناسب از چند روش مجزا و معتبر تصمیم گیری استفاده می شود و سپس نتایج هر یک با هم مقایسه می گردد. در این نقش نیروهای مسلح جهت ایجاد امنیت و پایداری در سواحل و دریاهای ایران ارائه می شود. کلمات کلیدی: نیروهای مسلح، پدافند غیر عامل، گردشگری، سواحل دریاهای ایران
مقدمه:
یکی از مهم ترین مشخصه های فعالیت های دریایی وابستگی آن به بسیاری از صنایع واقع در خشکی یعنی بنادر مناسب است که این مسئله موجب اشتغال زایی و درآمد زایی بیشتر این فعالیت ها نسبت به سایرسرمایه گذاری ها شده است. تا قبل از شناسایی و معرفی فعالیت های دریایی بصورت مدون، عمدتا منظور از فعالیت های دریایی صنایعی مانند صنعت کشتی سازی، ساخت بنادر و سایر زیرساختهای ساحلی بوده است ولی با توسعه این فعالیت ها، توجه کشورها در برنامه ریزی و اهداف توسعه بلند مدت ساحلی به سمت سایر فعالیت های مرتبط با دریا نیز معطوف شده است.
بطور کلی 3 تا 5 درصد از تولید ناخالص داخلی اتحادیه اروپا مستقیما بر اساس صنایع و فعالیتهای دریایی و خدمات مرتبط با دریا و اقیانوس است و ارزش افزوده مستقیم این فعالیتها سالانه معادل 140230 میلیارد دلار می باشد. در مطالعه ای که در خصوص بررسی سهم مشارکت اقتصاد اقیانوس در اقتصاد ملی کشورها انجام شده است، متوسط این سهم برای کشورهایی مثل چین، کره جنوبی، ژاپن، آمریکا، فرانسه، انگلستان استرالیا، ایرلند، اندونزی و نیوزلند رقمی در حدود هفت درصد است و برای ایرانحدوداً 2/07 درصد محاسبه شده است. بنابراین در مجموع می توان گفت ایران ظرفیت توسعه بسیار بالاتری در سواحل دارد.
در چند دهه اخیر، صنعت گردشگری، به بزرگ ترین کسب و کار بر روی زمین تبدیل شده است سازمان جهانی گردشگری تعداد گردشگران را در سال 2012 به یک میلیارد و 350 میلیون نفر تخمین زده و پیش بینی می کند که در سال 2020 به بیش از 1/6 میلیارد نفر در سال برسد. صنعت گردشگری نتایج و دستاوردهای عمده ای را نیز در بردارد که از آن جمله می توان به جنبه اشتغالزایی و تأثیرآن بر کارکردهای توسعه ای و اقتصادی اجتماعی در منطقه یا کشور اشاره داشت سود، صنعت گردشگریصرفاً در بهره اقتصادی خلاصه نمی شود بلکه این بهره را از زوایای مختلفی همچون شناساندن فرهنگ داخلی به دیگر کشورها نیز می توان ارزیابی کرد.
در واقع از گردشگری به عنوان ابزاری برای تحریک اقتصادهای بحرانی و تقویت فعالیت های توسعه ای از طریق ایجاد مشاغل و درآمد استفاده می شود با توجه به تک محصولی بودن اقتصاد کشور و مشکلات بیکاری و ناسازگاری ساختارهای اقتصاد کنونی با ساختارهای آموزشی و همچنین تاکید برنامه ریزان بر درآمدهای حاصل از سایر منابع به جای اتکای محض به صادرات نفت، ضرورت گسترش فعالیت های اقتصادی در زمینه های مختلف نظیر صنعت گردشگری با هدف دستیابی به منابع جدید پایدار ارزی و اشتغال و سلامتی امری اجتناب ناپذیر به نظر میرسد.
در میان انواع مختلف گردشگری، گردشگری دریایی علیرغم نوپا بودن و نیاز به زیرساخت های بیشتر نسبت به سایر انواع گردشگری دارد. گردشگری دریایی از دهه 1980 در حال گسترش است. در بین کشورهای دنیا، ایران از نظر داشتن منابع طبیعی گردشگری جزو5 کشور اول جهان قلمداد می شود و با توجه به داشتن جاذبه های تاریخی و فرهنگی و جاذبه های طبیعی از جایگاه خاصی برای جذب گردشگر داخلی و خارجی برخوردار است و یکی از جاذبه های طبیعی ایران دریاست.
دریای خزر، خلیج فارس و دریای عمان3 نقطه آبی در سرزمین ما به شمار می آیند و کمتر کشوری از چنین امکانات طبیعی برخوردار است اهمیت خلیج فارس به دلیل موقعیت جغرافیایی و ویژگی های طبیعی آن می باشد که سبب شده این منطقه به دلیل موقعیت و اقلیم مناسب خود در فصول سرد سال دارای پتانسیل بالای جذب گردشگر در سطح کشورهای منطقه و جهان باشد. ایران می تواند رابط بین آسیای مرکزی و آب های آزاد باشد این جهت می توان به عنوان یک خطر برای کشور های همسایه محسوب گردیده و که به عنوان یک قطب نظام سیاسی یا اقتصادی باشد می توان مورد تهدید قرار گیرد, علاوه بر آن آب ها راه ورود نیروهای محرک دشمن نیز میتوان باشد.
مکان یابی مناسب میتوان از تهدیدات و صدمات احتمالی از حملات دشمن جلوگیری نماید و باعث فعال نگه داشتن فعالیت های امنیتی در صورت بروز مشکل می شود.مشخص نمودن تهدیداتی که باعث آسیب پذیری امنیت جهت سرمایه گذاری گردشگری در شرایط عادی و بحرانی می شود و تمهیداتی که با توجه با مکان یابی مناسب در محدوده مورد نظر به کار می رود برای نخستین بار تحقیق و بررسی می گردد که حاکی از جدید بودن و نوآوری در تحقیق میباشد به طورکلی در برخورد با مسائلی از قبیل مکان یابی ، از مدلهای بهینه سازی استفاده می کنند.مدل های ساده بهینه سازیغالباً به صورت تک هدفه، تک معیار ه می باشند.
ولی در حل مساله مکان یابی بندر جدید از آنجا که معیارهای متفاوت و غیرهمگنی جهت تصمیم گیری مورد استفاده قرار خواهند گرفت، باید از روشی استفاده کرد که بتواند شرایط خاص این مساله را برآورد ه کند. از آنجا که این مساله در حیطه مسائل تصمیم گیری استفاده کرد.در این نوع تصمیم گیریها به جای استفاده از یک معیار MCDM پیچیده قرار می گیرد برای تصمیم گیری باید از مدلهای چندمعیاری سنجش از چندین معیار سنجش استفاده می شود. برخی از معیارهای فوق کیفی و برخی کمی میباشد.روشهای مختلفی برای تصمیم گیری چند معیاره پیشنهاد شده است. در کلیه این روشها به گونه ای عمل می شود که پار امترهای کمی بدون بعد شوند.پارامترهای کیفی نیز به صورت اعداد بدون بعد تخمین زده می شوند، به گونهای که مقایسه ریاضی بین آنها ممکن شود.
