بخشی از مقاله
چکیده
امروزه سازمان ها تلاش می کنند مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط زیست - - HSE، یک سیستم مناسب در جهت حفظ و ارتقاء محیط کار سالم بدون هیچ گونه حادثه،آسیب و آلودگی ایجاد کنند. سیستم مدیریتHSE ابزاری است برای کنترل و بهبود عملکرد بهداشت، ایمنی و محیط کار در کلیه برنامه های توسعه ای صنعتی و غیر صنعتی، در واقع این یک سیستم ادغام یافته و یکپارچه است که کلیه منابع انسانی و تجهیزاتی و مالی در حمایت از یکدیگر برای تامیت سلامت و محیطی عاری از هر گونه حادثه و آسیب به کار گرفته می شوند. ملاحظه همزمان موضوعات بهداشتی، ایمنی و محیط زیست، علاوه بر حذف فعالیت های موازی به دلیل ایجاد تعادل فنی و اقتصادی سبب سهولت در افزایش بهره وری و توسعه پایدار نیز می گردد. پدافند غیر عامل نیز با تاثیر گذاری از طریق مولفه های آمایش سرزمین و ارتقاء امنیت ملی اثرگذاری غیر قابل انکاری بر توسعه پایدار کشور دارد.
کلمات کلیدی: توسعه پایدار، محیط زیست، پدافند غیر عامل، سیستم مدیریت. HSE
1. مقدمه
واژه sustain به معنی پایدار میباشد و همچنین در فارسی به معنای حیات، زنده نگهداشتن، استمرار و آنچه که میتواند در آینده تداوم داشته باشد، است. یک ایده و اصطلاح بسیار گسترده، که معانی متفاوت و بسیاری دارد، در نتیجه فراوانی این معانی، صاحبنظران واکنشهای فراوان و متفاوتی را در این حیطه ارائه کردهاند. مفهوم توسعه پایدار - - sustainable development برای نخستین بار در سال 1987 و در گزارش ارائه شده از سوی کمیسیون محیط زیست و توسعه سازمان ملل - کمیسیون برانتلند - متبلور شد و جایگاهی در ادبیات محیط زیست پیدا کرد. برای ارائه این مفهوم از آرا و عقاید گوناگون زیست محیطی که طی بیست سال گذشته تکامل یافته بود استفاده شد . - Tatyana ,2014 - .کمیسیون برانتلند مفهوم توسعه پایدار را این گونه توصیف می کند:
توسعه پایدار توسعه ای است که نیازهای کنونی بشر را برآورده می سازد و بر لزوم توانایی نسلهای آینده برای تحقق خواسته هایشان تاکید می ورزد؛ توسعه پایدار زمینههای مختلفی را مورد توجه قرار میدهد: تأثیر گازهای گلخانهای، تغییرات آب و هوائی، تخریب ﻻیه ازن، تخریب زمین، کاهش منابع غیر تجدید پذیر، آلودگی هوای شهرها . - Rao , 2000 - توجه به اهمیت و ارجحیت نیازهای بشری در این گزارش نشانگر توجه اعضای کمیسیون به ریشه کنی فقر و رفع نیازهای اولیه و اساسی انسانی است. در مفهوم توسعه پایدار تمام وجه صرف یافتن راهبردهایی به منظور رسیدن به توسعه اقتصادی و اجتماعی از راههای می گشت که در عین حال تخریب محیط زیست، بهره جویی بیش از حد از طبیعت و آلودگی را به همراه نداشت و بحث های بی نتیجه در مورد این که آیا توسعه بر محیط زیست مقدم است یا خیر، به کناری نهاده می شد. تاکید این کمیسیون بر توسعه مقبولیت زیادی یافت، به خصوص از جانب کشورهای در حال توسعه، آژانس های توسعه و گروه هایی که به طور عمده با مسائلی چون فقر و محرومیت اجتماعی سر و کار داشتند.
تلفیق مفهوم توسعه با محیط زیست و پایداری آن رضایت خاطر کشورها و سازمان هایی را که در حمایت از محیط زیست فعال بودند فراهم ساخت. مفهوم توسعه پایدار در واقع درخواست افراد و گروه هایی بودند که عقیده داشتند الگوهای کنونی رشد اقتصادی و گسترش جمعیت باید تغییر یابد، زیرا در غیر این صورت منابع طبیعی معین به پایان خواهد رسید. البته این مفهوم هیچ گونه منافاتی با عقاید افراد و گروه هایی که در زمینه معضلات زیست محیطی آلودگی هوا، تغییر آب و هوا و تهدیدهای موجود در زمینه منابع گیاهی و تنوع آن ها فعالیت می کردند نداشت - عباسپور، . - 1386در دهه های 1970و 1980 سیاست های ترسیم شده در زمینه محیط زیست تکامل یافت. سازمان های غیر دولتی محیط زیستی و دیگر گروه های فعال کشور های صنعتی به تقویت جایگاه خود در زمینه محیط زیست پرداختند که ثمره آن موافقتنامه های بسیاری در زمینه محیط زیست بود.
ارائه مفهوم توسعه پایدار توسط کمیسیون برانتلند مقبولیت گسترده ای یافت، به خصوص در میان کسانی که عقیده داشتند که توجه به بعد توسعه که از اصول مطرح شده در کنفرانس استکهلم بود کم رنگ شده است، از این رو مقرر شد که کنفرانس محیط زیست و توسعه سازمان ملل در سال 1992 در شهر ریودوژانیرو برگزار گردد تا فعالیت های بین المللی در زمینه گسترش توسعه پایدار رونق بیشتری بخشد - ضرابی و اذانی، . - 1380 برای توسعه پایدار چهار محیط و چهار بعد ترسیم شده است؛ ابعاد و محیطهای اصلی توسعه پایدار در شکل - 1 - ر نشان داده شده اند - زاهدی و نجفی - 1385؛
- بعد اقتصادی به رشد اقتصادی و سایر پارامترهای اقتصادی مرتبط است و درآن رفاه فرد و جامعه باید از طریق استفاده بهینه و کارایی منابع طبیعی و توزیع عادلانه منافع حداکثر شود.
- بعد اجتماعی به رابطه انسان و انسان ، تعالی رفاه افراد ، سلامت و بهداشت و خدمات آموزشی ، توسعه فرهنگهای مختلف و برابری و رفع فقر مربوط می شود .
