بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
فرهنگ و معماری هند
معماری هند
در هند دو آئین تاریخی وجود دارد ، بودا و هندو
بودا : توسط یک شاهزاده نپالی با افکار فلسفی خاص در 560 ق.م. پایه گذاری میشود . بودا معتقد است که برای پیشرفت بایستی پیش از آنکه مشکلات را در محیط بیرونی حل کنیم ، می بایست به حل مشکلات درون خود بپردازیم .
به همین خاطر به فضاهای خلوتی برای عبادت احتیاج داریم . این فضاهای خلوت در سالهای اولیه گسترش بودیسم که تعداد پیروان آن اندک است ، غارها میباشد ، مکانی که امکان خلوت بودائیان را فراهم میکند . اما در سالهای بعد غارها کفاف عبادت همه بودائیان را نمی دهد ، به همین خاطر احتیاج به تعداد بیشتری معبد است که این معابد را با استفاده از توده های حجیم سنگی بوجود می آورند . این توده های حجیم در واقع الگوهایی هستند از غارهای اولیه و یا به عبارتی ، در معابد بودایی تلاش شده که فضای خلوت و ساکت غار ، مجددا ً تکرار شود . از معروفترین معابدی که در این دوره ساخته میشود میتوان به معبد بوده گایا ، آشوکا و شیوا اشاره کرد . غالب این بناها یا معابد ، کاملا ً سنگی بوده و در ساخت آنها تا حد امکان از تندیس های کوچک و بزرگ حیوانات مختلف استفاده شده است . تعدادی از معابد بودایی نیز همان غارهای اولیه و محل عبادت بودا بوده اند که بعدها درون این غارها
را تراشیده اند و ابعاد آنها را گسترش داده اند .
اسلاید 2 :
از معروفترین معابد غاری میتوان از معبد کارلی و معبد آجانتا نام برد .
در غالب معابد بودایی ، مجسمه بودا نیز وجود دارد . مجسمه بودا را غالبا ً به صورت نشسته ودر حالی که بودا مشغول عبادت است نمایش میدهند . در بسیاری از معابد ، بودا این کار را در زیر درخت انجیر هندی انجام میداده ، به همین خاطر این درخت برای هندی ها مقدس تلقی میشود .
استوپا : بنایی است که برای قرار دادن خاکستر بزرگان بودایی یا هندو مورد استفاده قرار می گرفته .مشتمل از یک تپه خاکی که محفظه ای یک اتاقی در زیرآن قرار داشته ودور تا دور این تپه را دیواری احاطه کرده و روی آن نیز در پوشی سنگی قرار می گرفته . معروفترین استوپای کشور هند استوپای سانچی نامیده میشود .
معماری اسلامی هند
از دوره مغول به بعد ، رفته رفته کشور هندوستان تحت تأثیر اسلام قرار می گیرد و بدین ترتیب ساخت مسجد و معابد اسلامی در این کشور معمول می شود . اما برای ساخت آنها تا حد زیادی ، از معابد هندوها الهام گرفته شده است .
یعنی ، مسجد توده ای است سنگی که برای تزئین ، توده سنگی را حجاری نموده اند .
معروفترین بنای هند تاج محل در آگرا است که تمامی آن را از سنگ مرمر سفید با گنبدی پیازی شکل تراشیده اند .
اسلاید 3 :
بعدها با وقوع اختلافات، دراویدین، سبک جنوبی و هندو آریایی، شمالی، سبک ناگارا معماری معابد به
عنوان سبک های قالب ظهور پیدا کردند معابد بریها دیسوارا، تهانجاور وسان نمونه های بارز این سبک
معماری هستند.
شکل هرمی معابد از اصول طراحی در سبک معماری دراویدین محسوب می شد و از مصالح اصلی که
معماران هندی در این سبک به کار می بردند، سنگ بود و تزیینات آن کاملاً هندی بود.
معماری راجپوت تا حدودی متأثر از سبک های هندی موجو در آن زمان و معماری ایرانی و اسلامی
بود که تاق، گنبد و مظاهر و نمادهای مسلمانان در آن به کار گرفته می شد. نفوذ معماری اسلامی و
مغول نیز تأثیر زیادی در سبک معماری در هند داشت. در واقع بعد از پیدایش اسلام تاق و گنبد در
معماری بناها بسیار به کار گرفته شده و ساخت مسجد رونق پیدا کرد. یکی از مشهورترین بناهای هند
در دوران مغول ساخته شد، معماری مغولی تلفیقی از معماری سنتی هندو ایرانی بود که در نهایت و
منجر به خلق یکی از شاهکارهای معماری دنیا یعنی تاج محل شد. این بنا به دلیل سنگ های مرمر
سفید رنگش، حکاکی های ظریف و مناره هایش غالب اوقات نماد کشور هند محسوب می شود. با ورود
استعمار فصل جدیدی در تاریخ معماری هند آغاز شد. با وجود آنکه هلندی ها، پرتغالی و فرانسوی
ها در طول حضور خود تأثیر زیادی بر همه ابعاد هنر این کشور داشتند، ولی این انگلسیس ها بودند که
بیشترین تغییر را در دوران استعمار خود در این کشور ایجاد کردند. در واقع سبک معماری این دوران
هندی اسلامی بود که ترکیبی از سبک هندو، اسلامی و غربی بود. سازمان ها و ساختمان های شهری
همچون دفاتر پست، ایستگاه های خط آهن و ... درسراسر هند ساخته شدند. نمونه بارز این سبک
معماری ساختمان چهاتراپاتی ترمینوس (cst) در بمبئی است که به احترام ملکه ویکتوریا نامگذاری شده
است.
اسلاید 4 :
ساخت دهلی نو در اوایل قرن بیستم با جاده های عریض و ساختمان های شگفت آور این بحث را بوجود
می آورد که در واقع چه نوع سبکی متناسب با فرهنگ و تمدن مردم هند است.
با آغاز فصل معماری نوین و استقلال هند، دیدگاه های نهرو تأثیر زیادی در تغییر سبک معماری
موجود داشت. با طراحی چاندیگار توسط لی کربوسیر، شهری که مورد علاقه و تنفر بسیاری از
معماران است حرکت به این سمت آغاز شد. با نفوذ معماری غربی هم تلاش ها در راستای شکل دادن
سبک خاصی از معماری که ریشه در بافت سنتی هند داشت، جهت داده شده و سبک منطقه گرایی
انتقادی را بوجود آورد که معمارانی همچون بی. وی دشی و چارلزکرا معرف این سبک هستند. امروزه
معماری هند در واقع تلفیقی از سبک های گوناگون است که متأثر از گذشت زمان و حضور فرهنگ ها
وتمدن های مختلف در این کشور است.
اسلاید 5 :
شگفتی های معماری هند؛ سبک منطقه گرایی انتقادی
تاج محل که یکی از شاهکار های معماری دنیا محسوب می شود، سبک معماری مغولی را دارد که
تلفیقی از معماری و هنر ایرانی است. یکی از مظاهر تمدن، میراث معماری آن است. هندوستان از این
نظر در جایگاه پیشکسوتان قرار دارد، معماری هند در واقع پاسخگوی شرایط محیطی کشور و در
تطابق با فرهنگ و سنن آن است .
تاج محل که یکی از شاهکارهای معماری دنیا محسوب می شود، سبک معماری مغولی را دارد که
تلفیقی از معماری و هنر ایرانی است. یکی از مظاهر تمدن ، میراث معماری آن است. هندوستان از این
نظر در جایگاه پیشکسوتان قرار دارد، معماری هند در واقع پاسخگوی شرایط محیطی کشور و در
تطابق با فرهنگ و سنن آن است. معماری سبک بودایی در طول سلطنت امپراتور آشوکا اهمیت و
رونق بسیار زیادی پیدا کرد. معرف این سبک معماری سه بنای مشهور چایتال هال ( مکان عبادت)،
وبهارا (دیر) و استوپا ( مکان زیارتی) هستند که غارهای شگفت انگیز آجانتا و الوارا و بنای تاریخی
سانچی استوپا نمایانگر آنها هستند. با نفوذ سبک معماری یونانی، سبک معماری هند دو گونه متمایز پیدا
کرد. مکتب هنری مت هورا که کاملاً هندی بود و مکتب هنری گاندهاروا که متأثر از سبک معماری و
هنری یونانیان بود. تفکیک سبک بودایی به هینایانا و ماهایانا بر ماهیت هنر مردمی تأثیر گذاشت.
تاریخ معبد پانینی و پاتانجاسی که پاراساداس نامیده می شدند، برمی گردد، نخستین نشانه های معماری
معابد هندو بع آثار به جا مانده در آیهوله و پاتاداکال در عصر حاضر اطلاق می شود.
اسلاید 6 :
تاج محل، مروارید هند
تاج محل مزار بانوي ايراني تبار« ارجمند بانو » ملقب به « ممتاز محل » همسر پنجم « شاه جهان »
پادشاه مغول است .نام مقبره از نام او، ممتاز محل ناشي شده كه توسط مردم به تاج محل تغيير شكل
يافت.
تاج محل در دوران مغول و با بهره‌گيري از موتيفهاي سنتي و عناصر معماري اسلامي مورد استفاده در
مساجد ساخته شده است. پلان مركزي يك تمهيد خاص و قابل قبول را به وجود مي‌آورد. در ادامه حياط
مركزي،گنبد،قوسها وسردرهاي تزئين شده، معماري متشكل از فرم، فضا، نور و تزئينات را به وجود
مي‌آورد كه قصد دارد با پديدآوردن نمادهاي مقتدرانه و صحيح، يك ساختمان داراي معاني فرهنگي را
پديد آورد.اين بنا در کنار رود آگرا بر پا شده است . استقرار مزار در كنار رودخانه موجب شد كه
عمارت مزاراز نواحي واقع در آن سوي رودخانه يا از سوي كساني كه از طريق رودخانه عبور
مي‌كردند، به خوبي قابل مشاهده باشد. افزون بر اين،اهميت عمارت مزار از لحاظ بصري براي
بازديدكنندگان و زائران بيشتر نيز شد، زيرا جلوخان و دروازة ورودي باغ در امتداد محور طولي
مجموعه و در سوي ديگر باغ قرار داشت، و استقرار مزار در سوي ديگر باغ و در امتداد همان محور
نه تنها از اهميت و شكوه بنا نمي‌كاهد، بلكه طولاني‌تر شدن مسير و زمان دسترسي به آن و نقاط ديد
بيشتر در طي زمان طولاني‌تر تا هنگام رسيدن به آن بر اهميت بنا افزوده است.
اسلاید 7 :
- اين معماري توسط تقارن محوري كنترل شده است. تأكيد اصلي بر ايجاد حس تعادل و سكون ميان
- عناصر متضاد مجموعه -گنبدهاي منحني ونرم و مناره‌هاي بلند- به يك تدبير قدرتمند بدل شده است.
- كليت بنا در قالب تكرار ريتميك، نقاط عطف بي‌ِشماري از جمله قوسهاي درون يك قاب‌بندي،ريتم
- پنجره‌ها يا تزئينات انتزاعي را مي‌پذيرد. در جلوي جبهه جنوبي آن يك ميدان( چوك ) جلوخانه هست،
- خصوصيتي كه قبلا در مقبرة جهانگير شروع شده بود. در دو طرف ميدان جلوخانه، حياطهايي مسكوني
- براي كاركنان مقبره(خاصپوره)، راسته‌هاي بازار و محوطه‌هاي جنبي مقبره قرار دارد در بخش
- جنوبي‌تر، مجموعه‌اي وجود دارد كه دو راسته بازار متقاطع(چهارسوي بازار)و چهار كاروانسرا در
- چهار طرف آن ساخته شده است؛ و باز در بخش جنوبي‌تر آن يك ميدان(چوك)با راسته بازار و دو سراي
- ديگر وجود دارد. ناحيه اطراف در زمان اتمام ساختمان مقبره و اندازة شهركي منظم به نام ممتازآباد كه
- اكنون به تجانجي مشهور است، توسعه يافت.
- طرح اين باغ مانند طرحهاي رايج باغهاي واقع در كنار رودخانه در آگرا، اما در مقياسي بزرگ و
- باشكوه است. در آنجا صفه‌اي بلند(كه ساختمانهاي اصلي در روي آن قرار گرفته‌اند) به يك چهار باغ در
- سطح پائين‌تر تركيب شده است.
- يكي از دلايل قراردادن مزار در انتهاي محور اصلي مجموعه و استقرار آن در روي سكويي مرتفع‌تر
- از ساير سكوها و سطح باغ، تأكيد بر اهميت مزار است، زيرا در اين حالت مزار در بهترين مكان از
- لحاظ منظر واقع شده است. تقريبا در همان زمان، معماران شاه جهان طرحي مشابه با آن در حياط
- مسكوني انگوري باغ، در قلعة آگرا، اجرا كردند بنابراين نقشة باغ تاج نمونة ديگري- اگرچه بزرگتر-
- از ايده‌هاي قابل تبديل بين معماري بناهاي آرامگاهي و معماري بناهاي دنيوي گوركاني است.
اسلاید 8 :
- توجه به اين نكته لازم است كه نقشه و تركيب حجمي مسجد كه سه گنبدخانه فضاي اصلي آن را شكل
- داده و گنبد مركزي از دو گنبد ديگر بزرگتر و برجسته‌تر است، از الگوي خاص مساجد گوركاني تأثير
- پذيرفته و مي‌توان اظهار داشت كه در طراحي مهمانخانه از شكل مسجد پيروي شده است. به هرصورت
- طراحي اين دوفضا را مي‌توان اوج توجه به اصل تقارن در معماري به شمار آورد.
- نماي مقبره، كه از تعدادي پيشطاق كه در كنار تعدادي فضاي تورفته در دو طبقه تشكيل شده است، مقبرة
- مكعبي شكل از نوع دهلي را با خصوصيات دكاني(نيمرخ پيازي شكل گنبد)به شكل بي مانندي از لحاظ
- هماهنگي و زيبائي رسانيد. تناسبات متعادل آن به وسيلة نماي زينت يافته با ساختار آجري، متعالي شده
- است: خاتمكاري مرمر سفيد با سنگ ترصيع ضمن انعكاس دگرگونيهاي جوي، تجلي اسطوره‌اي و
- افسانه‌اي ساختمان را افزايش داده است.
- نماي همه ساختمانهاي فرعي مجموعه تاج محل با سنگ قرمز پوشيده شده‌اند و برخي از قسمتها يا
- عناصر ويژه مانند گنبدها با مرمر سفيد مزين شده‌اند. ساختمان اصلي مقبره‌هاي كوچكتر داراي فرم
- هشت وجهي منظم يك طبقه است كه در پيرامون فضاي اصلي ايواني ستون‌دار يا هشت پيشطاق با
- اندازه‌هاي مساوي ساخته شده است. دو نمونه از آنها به وسيلة گنبدهاي پيازي شكل اهميت يافته‌اند.
- كاربرد نقشة معمول در معماري مسكوني گوركاني براي محوطة يك مقبره نشان مي‌دهد كه هدف اين
- بوده است كه نمونة زميني يكي از خانه‌هاي واقع در باغهاي بهشتي عرضه و ارائه شود، شايد بتوان
- اظهار داشت كه توجه به بهشت و توصيفي كه از آن شده است در پيدايش اين نوع مزار مؤثر بوده است
- و به اين ترتيب مي‌توان آن را بازتاب خواستة افراد براي رفتن به بهشت دانست .
اسلاید 9 :
- يكي از جلوه‌هاي بسيار شكوهمند كاربرد محورهاي تقارن را در عرصة باغ مي‌توان مشاهده كرد.اين
- باغ با طرح«چهارباغ»و با نقشه‌اي به شكل مربع ساخته شده است كه ساختار اساسي آن برپاية دومحور
- متقاطع استوار است. در طراحي اين باغ از تقارن دومحوري به كامل‌ترين شكل ممكن استفاده شده است.
- اين باغ افزون بر دو محور يادشده، دو محور متقاطع به شكل ضربدر دارد كه قطرهاي مربع نيز به
- شمار مي‌آيند.
- هريك از قطعه‌هاي چهارگانة باغ هم دو محور تقارن متقاطع دارند كه هر كدام را به چهار قسمت تقسيم
- كرده است و دوباره هريك از قسمتهاي مزبور به چهاربخش كوچكتر تقسيم شده است.البته تنها يكي از
- چهاربخش اخير به شكل مربع كامل است و سه بخش ديگر به سبب عقب نشستگي گوشه‌اي از آنها كه
- در كنار يك عرصة ارتباطي مهم قرار گرفته‌اند، فاقد شكل كامل مربع هستند.
- دو عمارت مسجد و مهمانخانه در دوسوي مزار(مسجد در جبهة غربي و مهمانخانه در جبهة شرقي
- مزار)به گونه‌اي طراحي و ساخته شده است كه جهت نماي اصلي آنها به سمت عمارت مزار قرار گرفته
- است. در طراحي اين دو عمارت، يكي از ابداعات بسيار خاص در معماري دوران اسلامي روي داده
- است. معمار تاج محل براي تأكيد بسيار بر اصل تقارن و به منظور افزايش اهميت عمارت مزار و ايجاد
- پيوند بصري استوار و طراحانه بين عمارت مزار و دو عمارت مزبور، از نقشه‌اي كاملا واحد و يكسان
- براي اين دو بنا كه كاركردهاي متفاوتي داشتند، استفاده كرده است و شايد بتوان اظهار داشت كه چنين
- اقدامي در تاريخ معماري دوران اسلامي بي‌نظير يا حداقل بسيار كم‌نظير است، به ويژه آنكه نه تنها نقشة
- اين دو بنا، بلكه نماها و تركيب حجمي آنها نيز همانند است و تنها اقدام ظريفي كه معمار تاج محل براي
- تمايز بين آنها صورت داده، اين است كه شكل محراب و جاي نماز را در ديوار و صحن مسجد ايجاد
- كرده است.
