بخشی از مقاله
نقش تلفن وتلگراف در ایجاد ارتباط
تاريخ مخابرات در ايران
مخابرات در ايران همچون ديگر نقاط جهان با نصب اولين خط تلگراف در سال 1236 هجري خورسيديعني چهارده سال بعد از موفقيت مورس,بين تهران وچمن سلطانيه در نزديكي زنجان (اردوگاه تابستاني ناصر‌الدين شاه)تحقق يافت.
دو سال بعد خط تلگراف سلطانيه به سمت زنجان و تبريز و جلفا امتداد يافت و به شبكه تلگرافي روسيه پيوست. توسعه تلگراف بسياري از شهرها را سال به سال درنورديد.تا اينكه ايران در سال 1248 به عضويت اتحاديه بين‌المللي تلگراف درآمد.اداره تلگراف در سال 1255 به وزارت تلگراف ارتقاء يافت.
مرحله دوم فناوري مخابرات با نصب تلفن آغاز مي‌شود.اگرچه اولين خط تلفن در حدود دوازده سال پس از اختراع آن,يعني سال 1269 در تهران راه‌اندازي شد,اما گسترش شبكه تلفن در ايران از سال 1320 آغاز گرديد.
در سال 1269 بين دو ايستگاه ماشين دودي و شهر ري ارتباط تلفني برقرار شد.بعد از آن بين كامرانيه(شميران)و عمارت سلطنتي وزارت جنگ(تهران)و سپس مقر ييلاقي شاه(احتمالاً سلطنت‌آباد)و عمارت سلطنتي تهران ارتباط تلفني داير شد. در اول آبان‌ماه 1305 تلفن جديد برروي 2300 رشته كابل آماده بهره‌برداري شد.در مرداد 1308 به موجب تصويب‌نامه‌اي,رسيدگي به امور تلفن كه در دست شركتها بود,به وزارت پست و تلگراف واگذار و نام آن وزارتخانه به وزارت پست و تلگراف و تلفن تبديل گرديد.دوسال بعد سهام شركتهاي تلفن براي دولت خريداري و شركت سهامي تلفن ايران تأسيس شد.پس از شهريور 1320 همزمان با خروج نيروهاي متفقين از ايران,خطوط تلفن جديد(كارير)كه توسط آنان در ايران تأسيس شده بود,خريداري گرديد.
روند توسعه كيفي و كمي مخابرات از مرحله تلفن مغناطيسي تا مرحله خودكار به تدريج ادامه يافت و در سال 1343 استفاده از شيوه ريز موج(مايكروويو) در مخابرات ايران آغاز و به دنبال آن در سال 1345 اولين كارخانه مخابراتي ايران تأسيس شد.راه‌اندازي و بهره‌برداري از ايستگاه زميني ماهواره‌اي شهيد‌قندي(اسدآباد)همدان و استفاده از اولين كابل ارتباطي بين شهريPCM بين تهران و كرج و ايجاد مركز آموزش مخابرات اقدامات بعدي بود.
در سال 1349 مركز تحقيقات مخابرات پايه‌گذاري شد و در سال 1350 شركت مخابرات ايران با ساختاري جديد متولي تمامي مسائل مخابرات كشور شد و صنايع مخابراتي راه‌دور ايران نيز به منظور توليد تجهيزات مخابراتي راه‌دور در همين سال شكل گرفت.
با پيروزي انقلاب اسلامي,آغاز جنگ تحميلي عراق برعليه ايران,مانع از توسعه فراگير شبكه مخابرات كشور شد. با اين وجود از سال 1357 (سال پيروزي انقلاب اسلامي)تا سال 1363,تعداد 351 هزارشماره تلفن در كشور داير شد.1363 روستا به شبكه ارتباطي كشور پيوست,101 شهر ارتباط بين‌شهري يافتند و 4083 تلفن همگاني شهري و بين‌شهري در نقاط مختلف كشور نصب شد.
اولين طرح آزمايش كابل نوري(در مركز تحقيقات مخابرات)عملي شد و در سال 1364 كارخانه كابلهاي مخابراتي شهيد قندي يزد تأسيس يافت و در سال 68 به بهره‌برداري رسيد.درسال 1367 اولين كابل هم محور بين‌شهري از تهران به اصفهان متصل شد.در سال 1368 اولين مركز سوئيچنيگ ديجيتال دانشگاه تهران به بهره‌برداري رسيده و در همين سال اولين خط كابل نوري بين‌شهري تهران تا كرج آغاز گرديد.
به دنبال اين تحولات در سال 1370 بهره‌برداري از اولين موج‌گير ماهواره‌اي اينمارست شروع شد.در سال 1371 موافقت اصولي براي ايجاد دانشكده علمي و كاربردي مخابرات كه با انقلاب فرهنگي در ساير دانشگاهها ادغام شده‌بود مجددا اخذ گرديد.در سال 1372 بهره‌برداري از اولين موجگيرهاي وي‌ست(VSAT)توسط شركت مخابرات ايران صورت گرفت.بهره‌برداري از مراكز SC ديجيتال در هشت شهر كشور و بهره‌برداري از مجتمع مخابراتي انقلاب اسلامي به عنوان دومين مركز مخابراتي ايران در تهران در همين سال آغاز شد.تحولات مهم در سال 1373 عبارت بودند از توسعه شبكه تلفن تهران به يك ميليون و نهصد و چهل و پنج هزار شماره منصوبه وايجاد شبكه تلفن همراه در سال 1374 اساسنامه تأسيس شركت سهامي مخابرات استانها به تصويب مجلس شوراي اسلامي رسيد و در بهار سال 1375 اين شركتها فعاليت خود را شروع كردند.در سال 1375 گسترش شبكه تلفن همراه در سطح 35 شهر و طراحي يك ميليون شماره تلفن‌همراه,همچنين اتصال90 شهر كشور به شبكه ارتباطات داده‌ها(ديتا) و توسعه شبكه وي‌ست به ميزان 70 درصد صورت گرفت.
شركت سهامي تلفن ايران
در سال 1313 تمامي شركتهاي تلفن موجود در سطح كشور در هم ادغام گرديد و شركتي واحد به نام «شركت سهامي تلفن ايران »با مشاركت سهامداران و زير نظر وزارت پست و تلگراف و تلفن به وجودآمد و فعاليتهاي ارتباطي مخابراتي كشور به دو سازمان مستقل دولتي سپرده شد ؛ به اين ترتيب كـه شركت سهامي تلفن ايران عهده دار توسعه و نگهداري و بهره برداري از تأسيسات تلفن شهري در سراسر كشور بود و وزارت پست وتلگراف و تلفن نيز وظيفة ايجاد ارتباط بين شهري و بين المللي را به عهده داشت .
پس از شهريور 1320 هجري خورشيدي , همزمان با خروج نيروهاي متفقين از ايران خطوط تلفن جديد (كارير) كه توسط آنان در ايران تأسيس شده بود, خريداري گرديد.
روند توسعه مخابرات از تلفن مغناطيسي تا خودكار بتدريج ادامه يافت و در سال 1343 استفاده از شيوة ريز موج (مايكروويو) در مخابرات ايران آغاز و به دنبال آن در سال 1345 اولين كارخانة مخابراتي تأسيس شد.
راه اندازي و بهره برداري از ايستگاه زميني ماهواره اي شهيد قندي (اسدآباد) همدان و استفاده از اولين كابل ارتباطي بين شهري PCM بين تهران و كرج و ايجاد مركز آموزش مخابرات اقدامات بعدي بود . درسال 1349 مركز تحقيقات مخابرات پايه گذاري شد و در سال 1350 شركت مخابرات ايران با ساختاري جديد متولي تمام مسائل مخابرات كشور گرديد. صنايع مخابراتي راه دور ايران نيز به منظور توليد تجهيزات مخابراتي راه دور در همين سال شكل شركت مخابرات ايران گرفت.
به دليل افزايش جمعيت شهرهاو ضرورت ايجاد ارتباط بين نقاط دور و نزديك, به موجب قانون تأسيس شركت مخابرات ايران مصوب خرداد ماه 1350 ,شركت سهامي تلفن ايران منحل و تمامي داراييها و ديون و مطالبات و تأسيسات و كاركنان آن به شركت جديد به نام «شركت مخابرات ايران » منتقل شد و از سال 1351 امورتلگراف و تلفن و بي سيم و همة تجهيزات مخابراتي وزارت پست و تلگراف وتلفن در اين شركت ادغام گرديد. و از آن تاريخ تا امروز تحت نظارت وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات فعاليت دارد.
مخابرات بعد از انقلاب اسلامي
با پيروزي انقلاب اسلامي , آغاز جنگ تحميلي عراق عليه ايران مانع از توسعه شبكة مخابرات كشور گرديد. با اين وجود ,از سال 1357 تا سال 1363 ,تعداد 351 هزار شماره تلفن در كشور داير گرديد, 1363 روستا به شبكة ارتباطي كشور پيوست ؛ 101 شهر به شبكه ارتباط بين شهري و 4083 تلفن همگاني شهري و بين شهري در نقاط مختلف كشور نصب شد. .
اولين طرح آزمايش كابل نوري نيز در سال 1363 عملي شد و در سال 1364 كارخانة كابلهاي مخابراتي شهيد قندي يزد تأسيـس گرديد و در سال 1368 به بهره برداري رسيد.
در سال 1367 اولين كابل هم محور بين شهري از تهران به اصفهان متصل شد و در سال 1367 اولين مركز سوئيچينگ ديجيتال دانشگاه تهران به بهره برداري رسيد و اولين خط كابل نوري بين شهري بين تهران و كرج برقرار شد .
به دنبال اين تحولات , در سال 1370 بهره برداري از اولين موج گير ماهواره اي اينمارست آغاز شد و شبكه ارتباطات ديتا به عنوان متولي طراحي ,ايجاد و توسعه شبكه‌ها و خدمات ارزش افزوده اطلاع‌رساني از ابتداي سال 1370 رسماً ايجاد ومأمور راه‌اندازي شبكه اطلاع‌رساني عمومي كشور شد؛ و نزديك به سه سال فعاليت و با تكيه بر تجربيات ساليان دراز در امور مخابراتي و با استفاده از تمامي امكانات فني موجود كشور موفق به راه‌اندازي فاز اول شبكه (PDN) public DATA NETWORK كشور تحت نام Iran pac با پروتكل xo25 شد كه اين پروتكل قراردادي بين‌الملل براي شبكه هاي ارتباطي ديتا در سطح جهان قرارگرفت.
در سال 1371 موافقت اصولي براي ايجاد دانشكدة علمي و كاربردي مخابرات كه با انقلاب فرهنگي در ساير دانشگاه ها ادغام شده بود ؛ مجدداً اخذ گرديد. در سال 1372 بهره‌برداري از اولين موجگيرهاي وي ست ( VSAT )توسط شركت مخابرات ايران صورت گرفت. بهره‌برداري از مراكز ديجيتال در هشت شهر و بهره‌برداري از مجتمع مخابراتي انقلاب اسلامي به عنوان دومين مركز مخابراتي ايران در تهران نيز در همين سال آغاز شد. تحولات مهم ديگر سال 1373 عبارت بودند از :
توسعة شبكه تلفن تهران به يك ميليون و نهصد و چهل و پنج هزار شماره منصوبه و ايجاد شبكة تلفن همراه تهران .
در سال 1374 اساسنامة تأسيس شركت سهامي مخابرات استانها به تصويب مجلس شوراي اسلامي رسيد و در بهار سال 1375 اين شركتها فعاليت خود را شروع كردند. در سال 1375 گسترش شبكة تلفن همراه در سطح 35 شهر و طراحي يك ميليون شماره تلفن همراه, همچنين اتصال 90 شهر كشور به شبكة ارتباطات داده ها (ديتا) و توسعة شبكة وي ست به ميزان 70 درصد صورت گرفت .
جمهوري اسلامي ايران با توجه به اهميت ارتباطات مخابراتي در ابعاد مختلف زندگي بشر امروز, تلاش فراواني در زمينه توسعه و تجهيز شبكه مخابراتي بكار برده است. شركت مخابرات ايران به عنوان مسئول شبكه مخابراتي كشور در سالهاي اخير آخرين دستاوردهاي فناورانه مخابرات جهان , مانند دستگاههاي كليدزني رقمي (سوئيچ ديجيتال ) كابل نوري ، تلفن همراه ، شبكه‌هاي اطلاع‌رساني ، خدمات ماهواره‌اي ، خدمات ويژه تلفن را راه‌اندازي كرد و به توليد بيش از 80 درصد تجهيزات مورد نياز شبكه ارتباطي كشور توفيق يافت.
شركت مخابرات ايران در سالهاي اخير به موازات توسعه و تجهيز شبكه مخابراتي كشور با توجه به تجربيات عملي در تمامي زمينه‌ها و به‌كارگيري فناوري هاي متنوع در بخشهاي مختلف مخابراتي فعاليتهاي همه جانبه‌اي در راستاي صدور خدمات فني مهندسي آغاز كرده است . براين اساس به عنوان مشاور و مجري ، در بخشهاي مختلف توان اجرايي و تجارب خود را در اختيار ساير كشورها قرارداده است . شركت مخابرات ايران طرح كابل نوري آسيا- اروپا در خاك تركمنستان را به طول 700 كيلومتر با دو مسير اجرا كرده است كه مسير اصلي مجهز به كابل نوري ، با ظرفيت 7560 كانال و مسير پشتيبان داراي چهارده هاب راديويي با ظرفيت 1890 كانال است . تمامي مراحل طرح كابل نوري تركمنستان اعم از طراحي ، تأمين كابل نوري ، تجهيزات ، ملزومات و اجرا و آموزش كاركنان به عهده شركت مخابرات ايران بوده است.
ايران در زمره پنج كشوري است كه در سالهاي اخير در زمينه توسعه شبكه مخابراتي ، رشدي بالغ بر 20 درصد و بيشترين حجم توسعه را دارا بوده است و افتخار كسب ، لوح تقدير به دليل ارتباط رساني به مناطق محروم روستايي را از يونسكو داشته است.
شركت مخابرات ايران در سازمانها و مجامع زير فعاليت دارد:
اتحاديه بين‌المللي مخابرات (ITU)
جامعه مخابراتي آسيا و اقيانوسيه (APT)
سازمان ماهواره‌اي بين‌الملل مخابراتي (INTELSAT)
سازمان بين‌المللي ماهواره دريايي (INMARSAT)
سازمان كنفرانس اسلامي (OIC)
سازمان همكاريهاي صنعتي (ECO)
سازمان سيستم موبايل جهاني (GSM)
اتحاديه الكترونيكي آسيا (AEU)
كنفرانس راديويي جهاني (WRC)
سازمان جهاني تلفن موبايل ماهواره‌اي ((ICO Globai Communication
سازمان نجات از طريق ارتباطات ماهواره‌اي (COSPAS-SARSAT)
شركت مخابرات نبايد از اينترنت در تماس‌های بين‌المللی مردم استفاده كند
در حالی که شايعه استفاده مخابرات از اينترنت در مكالمه‌های مردم با خارج از كشور به شدت مطرح است و يکی از نشريات اقتصادی ايران که به اخبار اين حوزه علاقه خاصی نشان می‌دهد از افشای آن به عنوان اينترگيت نام می‌برد، رييس كميته مخابرات پارلمان که مستقيما به امور تخصصی مربوط به ارتباطات و مخابرات مي‌پردازد اين مسئله را به نقل از وزير پست و تلگراف و تلفن تكذيب كرده است.
حدود يك ماه پيش، نصرالله جهانگرد معاون وقت برنامه ريزی و توسعه وزارت پست و تلگراف و تلفن و دبير شورای عالی اطلاع‌رسانی، از سمت معاونت خود در وزارت پست و تلگراف و تلفن استعفا داد. سوالاتی كه به ذهن می‌رسد می‌تواند موارد زير باشد:
1. چرا جهانگرد استعفا داد؟ آيا جهانگرد مجبور به استعفا شد و نتوانست در آنجا به كار خود ادامه دهد؟
2. آيا نتيجه جدا شدن او از وزارت پست وتلگراف و تلفن می‌تواند باعث رشد فناوری اطلاعات باشد يا خير؟
3. آيا جايگاه فعلی او تنها به عنوان دبير شورای عالی اطلاع‌رسانی به او قدرت و قوام بيشتری می‌بخشد كه به ايده‌های خود جامه عمل بپوشاند؟
به نظر می‌رسد جهانگرد پس از عدم دريافت رای اعتماد از هم‌پيمانان سياسی‌اش در مجلس شورای اسلامی، همواره بيش از آن که خود را معاون برنامه‌ريزی و توسعه وزارت پست و تلگراف و تلفن بداند، خود را سكاندار فناوری اطلاعات می‌انگاشته است، اين رويكرد تا بدانجا رسيد كه حكم مشاور ويژه رييس جمهور در امور فناوری اطلاعات را به دست آورد.
می‌توان گفت اين اولين نقطه شروع برای جداشدن از وزارتخانه بود، حال آن که قطعا می‌شد بسياری كارها را انجام داد، بدون اين كه نيازی به اين حكم وجود داشته باشد. در واقع معاون يك وزير، حكمی در دست دارد كه می‌بايست در خيلی جاها فراتر از وزارتخانه تصميم بگيرد. نتيجه آن شد كه مباحث مربوط به فناوری اطلاعات در دبيرخانه شورای عالی اطلاع‌رسانی به طور كاملا جدا از وزارت بررسی شود، و جزيره‌ای مستقل در درون وزارتخانه ايجاد گردد.
ادامه اين روند، اخذ مصوبه طرح تكفا -مستقل از وزارتخانه- از هيئت دولت بود. طرح تكفا در فضايی جدای از وزارتخانه بررسی، طرح و تصويب شد، در حالی که كمترين اثر و ردپايی از وزارت پست وتلگراف و تلفن در آن نبود. شايد در اينجا نيز بتوان گفت که: «نمی‌شود يك وزارتخانه را با دو وزير اداره كرد!»
ذكر اين نكته نيز ضروری است كه در زمان اشتغال جهانگرد در پست معاونت برنامه ريزی وزارتخانه، او كمترين سخنی از برنامه‌ها و توسعه وزارتخانه نزد و عموما به IT پرداخت، IT كه موضوعی است فرابخشی و نيازمند به چانه‌زنی‌هايی فراتر از وزارتخانه، با اين اوصاف تنگ‌شدن فضا برای او در وزارتخانه دور از ذهن نبود، و تنها راه باقی مانده نيز رفتن بود و استعفا!
فناوری اطلاعات موضوعی است فرابخشی، بدين معنا كه بسياری از نهادها، سازمانها، و وزارتخانه‌ها در رشد و تعالی و كاربرد IT نقش دارند و ايفای نقش هركدام منوط به اين است كه يك نهاد فرابخشی، وظايف را به آنها تكليف نمايد تا در درون يك برنامه مشخص، هدف اصلی -كه همان رشد فناوری اطلاعات از حيث توسعه زيرساخت و رشد كاربرد است- تامين گردد. در اينجا وزارت پست وتلگراف و تلفن به عنوان ايجاد كننده بستر ارتباطات، نقشی كليدی‌تر از ديگران خواهد داشت. بنابراين اگر وظيفه نهاد فرابخشی، هدايت و راهبری اين بخش است(در همان حد اهداف IT و نه ساير وظايف آن)، در اين صورت، چنانچه جداشدن جهانگرد از وزارتخانه، به ايجاد يك نهاد فرابخشی از نوع پيش‌گفته بينجامد، قطعا استعفای او می‌تواند به نفع IT قلمداد شود، در غير اين صورت اتفاق خاصی نيفتاده است، زيرا او به عنوان يك معاون وزير می‌توانست امور را با قدرت جلو برده و برخی از كاستی‌ها را رفع نمايد، كه اکنون اين مهم نيز از كف رفته است.
همچنين شنيده شده كه جهانگرد، به سازمان مديريت و برنامه‌ريزی كشور (جايی كه او توانست طی مدت چند سال گذشته با كمك آن تمامی اهداف خويش را در جهت گسترش استفاده از IT ،برای تصويب طرح تكفا وتخصيص بودجه‌های مربوط به آن به پيش ببرد) خواهد رفت و به عنوان معاون IT آن سازمان، فعاليت‌های خويش را دنبال خواهد نمود، چون هنوز اين اتفاق نيفتاده، طبيعتا در اين خصوص چيزی نمی‌توان گفت، زيرا قرار گرفتن دفاتر زيرمجموعه معاونت برای نيل به اهداف، تعيين كننده خواهند بود كه اين موضوع را می‌توان در زمان مناسب بررسی كرد. حال كه اين اتفاق نيفتاده است بايستی ديد كه آيا دبيری شورای عالی اطلاع‌رسانی می‌تواند آنجايی باشد كه جهانگرد را به اهداف خود برساند؟ (هدف جهانگرد در يك جمله «توسعه كاربرد فناوری اطلاعات، و افزايش تقاضای آن» است، و می‌توان ادعا کرد که با همه کاستی‌های موجود، توفيق نسبی حاصل شده است، و حداقل در حال حاضر کسی به طور علنی و رسمی با گسترش فناوری اطلاعات مخالفت نشان نمی‌دهد)
«شورای عالی اطلاع‌رسانی» يك نهاد است كه توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی بنا نهاده شده است. در حقيقت اين شورا بدليل اين كه هيچ نهاد تعريف شده ديگری وجود ندارد كه وظايف فناوری اطلاعات در حوزه سياستگذاری را انجام دهد عهده‌دار اين مسئوليت خطير گرديد، وگرنه وظيفه اصلی آن همانا اطلاع‌رسانی از نوع كتابخانه‌ای است تا IT، به هر صورت، اين نهاد كه توسط يك نهاد هم‌تراز خود ايجاد شده از نظر برخی از نمايندگان مجلس دارای وجاهت قانونی نيست و مصوبات آن نيز در حكم قانون مصوب نخواهد بود(البته از آنجا كه رئيس جمهور، رئيس اين شورا است، برای قوه مجريه ماهيتی ديگر خواهد داشت) با همه اين مقدمات، شورای عالی اطلاع‌رسانی در كليت قضيه نمی‌تواند آنجايی باشد كه توانايی راهبری بخش IT -از جمله وادار كردن وزارت پست و تلگراف و تلفن به مهيا نمودن زمينه‌های ايجاد ارتباطات- را داشته باشد، به ويژه با توجه به اهميت فوق‌العاده‌ای كه اين وزارتخانه در توسعه IT بر عهده دارد، با ذكر اين نكته كه يك دبير شورای اطلاع‌رسانی هماهنگ با وزارت، شايد بتواند در آينده موفق‌تر باشد تا يك دبير جداشده از وزارت!
البته اگر در سازمان مديريت و برنامه‌ريزی کشور، يك معاونت IT تشكيل گردد(يا نهادی هم سطح آن) و وظايف دبيری شورای عالی اطلاع‌رسانی به آن واحد منتقل شود، قاعده بازی متفاوت خواهد بود و موازنه قدرت نيز تغيير می‌کند.
در مجموع با توجه به تحولات رخ داده در حوزه IT، می‌توان گفت اين تحولات حاكی از اين است كه تشتت‌ها نه تنها كاهش نيافته، بلكه در حال افزايش است و فاصله‌های ايجاد شده در نهايت به دودستگی بيشتر در ايجاد بستر و زيرساخت(ايجاد كننده ارتباطات) و كاربرد فناوری اطلاعات خواهد انجاميد، و اين دقيقا يعنی كندی رشد فناوری اطلاعات در کشورمان!
مصوبه شورای‌عالی اداری
وزارت پست وتلگراف و تلفن _ سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور
شورای عالی اداری در یكصد و سومین جلسه مورخ 21/4/82 بنا به پیشنهاد مشترك وزارت پست و تلگراف و تلفن و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی كشور به منظور تفكیك وظایف حاكمیتی و تصدی و در
راستای تشكیل شركت مادر تخصصی مخابرات ایران در جهت انجام امور مربوط به راهبری، نظارت، هماهنگی و ساماندهی شركتهای زیرمجموعه و نیز افزایش بازدهی و بهره‌وری و مدیریت مطلوب آنها و فراهم نمودن زمینه توسعه مشاركت بخش غیردولتی در امور مخابراتی تصویب نمود :
1- كلیه وظایف و فعالیتهای مربوط به شبكه ارتباطات زیرساخت شامل مراكز مایكروویو بین شهری و بین‌المللی، شبكه اصلی فیبر نوری، ایستگاههای زمینی ماهواره مخابراتی مرتبط با زیرساخت، مراكز سوئیچ راه دور (Sc و ) و بین‌الملل (ISC) از شركت مخابرات ایران منتزع و به شركت طرح و توسعه تلفن ایران منتقل می‌گردد و نام شركت مذكور به «شركت ارتباطات زیرساخت» تغییر می‌یابد.
2- در اجرای مصوبه شماره 2831/11 مورخ 31/4/1378 شورای عالی اداری ضمن انتقال وظایف شركت تولید فیبر نوری و برق خورشیدی به شركت كابلهای مخابراتی شهید قندی، كلیه وظایف و فعالیتهای مربوط به امور ارتباطات داده‌ها از شركت مخابرات ایران منتزع و به شركت تولید فیبرنوری و برق خورشیدی منتقل می‌گردد و نام شركت اخیرالذكر به «شركت ارتباطات داده‌ها» تغییر می‌یابد.
تبصره – وظایف و فعالیتهای مربوط به شبكه دسترسی (Access) شبكه ارتباطات داده‌ها جزء وظایف شركتهای مخابرات استانها می‌باشد كه در ارائه آن استفاده از ظرفیتهای بخش غیردولتی در اولویت خواهد بود.
3- كلیه وظایف و فعالیتهای مربوط به امور ارتباطات سیار از شركت مخابرات ایران منتزع و به مركز سنجش از دور ایران انتقال می‌داد و نام مركز مذكور به «شركت ارتباطات سیار» تغییر می‌یابد. با تشكیل این شركت وظایف حاكمیتی مركز سنجش از دور ایران به وزارت پست و تلگراف و تلفن انتقال می‌یابد و وظایف تصدی آن حداكثر تا پایان سال 1383 توسط شركت ارتباطات سیار انجام می‌پذیرد و ظرف این مدت
شركت مخابرات ایران به عنوان شركت مادر تخصصی موظف است، با هماهنگی شركت مذكور نسبت به واگذاری وظایف یاد شده به بخش غیردولتی برنامه‌ریزی و اقدام نمایید.
4- شركتهای «ارتباطات زیرساخت»، «ارتباطات داده‌ها» و «ارتباطات سیار» واحد استانی نخواهند داشت و كلیه فعالیتهای اجرایی خود در سطح استانها را به صورت پیمانكاری در قالب قرارداد مشخص و با استفاده از حداكثر توانبخش غیردولتی و به صورت رقابتی انجام خواهند داد.
5- كلیه اختیارات، اعتبارات، اموال و دارایی‌ها، تعهدات، پستهای سازمانی و نیروی انسانی مربوط به وظایف و فعالیتهای انتقال یافته موضوع این مصوبه در چارچوب قوانین و مقررات مربوط حسب مورد به وزارت پست و تلگراف و تلفن و یا به شركتهای ذیربط منتقل می‌گردد.
6- وزارت پست و تلگراف و تلفن موظف است با هماهنگی سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی كشور و وزارت امور اقتصادی و دارایی با توجه به مفاد این مصوبه تا پایان مهر ماه سال 1382 نسبت به تهیه و تدوین اساسنامه شركت مخابرات ایران به عنوان شركت مادر تخصصی اقدام آن را جهت تصویب به مراجع ذیربط ارائه نماید.
تبصره – شركت مادر تخصصی مخابرات ایران موظف است حسب مورد نسبت به تهیه و تدوین و پیشنهاد یا اصلاح اساسنامه‌های شركت ارتباطات زیرساخت، شركت ارتباطات داده‌ها، شركت ارتباطات سیار و شركتهای سهامی مخابراتی استانی و تصویب در مراجع قانونی تا پایان بهمن ماه 1382 اقدام نماید.
7- وزارت پست و تلگراف و تلفن مكلف است ساختار تشكیلات شركت مادر تخصصی مخابرات ایران را در چارچوب اساسنامه‌های مصوب با توجه به مفاد این مصوبه تا پایان دی ماه 1382 تهیه نماید و به تأیید سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی كشور برساند.
8- شركت مخابرات ایران به عنوان شركت مادر تخصصی موظف است در اجرای احكام قانونی برنامه سوم توسعه و مقررات مربوط نسبت به واگذاری حداقل 51% سهام شركتهای زیرمجموعه خود به بخش غیردولتی تا حداكثر 3 سال پس از تصویب اساسنامه‌های مربوطه اقدام نماید.
تبصره – برنامه‌زمانبندی، روش و درصد سهام قابل واگذاری شركت كابلهای مخابراتی شهید قندی براساس جدول پیوست تصویبنامه شماره 1044/ت28403هـ مورخ 16/1/1382 هیئت وزیران می‌باشد.
9- وزارت پست و تلگراف و تلفن موظف است تا پایان برنامه سوم نسبت به ایجاد تسهیلات و بستر مناسب برای فعال شدن بخش غیردولتی در زمینه امور مخابراتی اقدام نماید به گونهای كه ارائه كلیه خدمات توسط شركتهای زیرمجموعه شركت مخابرات ایران به عنوان شركت مادر تخصصی (به جز شركت ارتباطات زیرساخت) به طور غیرانحصاری و به صورت رقابتی از طریق بخش غیردولتی انجام پذیرد.
10- وزارت پست و تلگراف و تلفن مسئول اجرای این مصوبه بوده و موظف است گزارش نتایج اقدامات انجام شده را هر شش ماه یكبار به دبیرخانه شورای عالی اداری ارائه نماید.
