بخشی از مقاله
جاذبه‌های جغرافیایی و زمین‌شناختی ایران
معادن
معادن مهم ایران عبارتست از: نفت و گاز. ایران، دومین ذخایر نفتی جهان، یازده در صد ذخایر ثابت شده نفتی زمین معادل ۱۳۰ میلیارد بشکه، و نیز دومین ذخایر گازی جهان، هجده در صد ذخایر ثابت شده گاز زمین، معادل ۲۶ تریلیون متر مکعب را در اختیار خود دارد. مهم‌ترین منطقه‌های نفتی مسجد سلیمان هفتگل گچساران آغا جاری و شاه آباد (غرب) است. نفت قم نیز در حال استخراج است.
دیگر معادن مهم کشور عبارت‌اند از: معادن ذغال سنگ، کانیهای فلزی: طلا، منگنز، کرومیت، مس، سرب، روی، نیکل، کبالت، نقره، معدنی شیمیایی: گوگود، نمک، سنگهای تزئینی، شن و ماسه.
همچنین بیشترین معادن در حال بهره برداری در استان خراسان وجود دارد.
نباتات
محصولات نباتی ایران عبارتست از: گندم جو برنج ذرت نخود لوبیا ماش عدس توتون پنبه کنف نیشکر و کلیه درختهای میوه دار. صید ماهی صید مروارید صید حیوانات وحشی و طیور تربیت کرم ابریشم زنبور عسل نیز رواج دارد.
صنایع
عمده‌ترین صنایع کشور عبارت‌اند از: صنایع نفت، گاز، پتروشیمی، فولاد، نساجی، شیمیایی، غذایی، خودرو سازی، الکتریکی و الکترونیکی و ....
همچنین صنایع مهم دستی و خانگی و سنتی کشور عبارت‌اند از: فرش و قالی، گلیم و زیلو، منبت کاری، خاتم کاری و سفال سازی.
راهها
راهها و وسایط نقلیه نیز دارای اهمیت است. راه آهن سرتاسری ایران راه آهن تهران به مشهد راه آهن تهران به تبریز تهران به کاشان، راه آهن بندرعباس به تهران وراه آهن بندرعباس به سرخس که مشغول بهره برداریست و راههای دیگری که در دست ساختمان است. جاده‌های شوسه همه شهرهای را بهم مربوط میسازد. راههای کشتیرانی در بحر خزر، بحر عمان و خلیج فارس است. راههای هوایی میان اغلب کشورهای بزرگ جهان و شهرهای درجه اول ایران بر قرار است.
دریاچه‌ها و چشم اندازهای سواحل
• جزایر آشوراده، سه جزیره کوچک در ساحل دریای خزر
• گیسوم تالش
• شبه جزیره میانکاله در مجاورت جزایر آشوراده
• خلیج حسینقلی یا غازانقلی، ریزشگاه رود اترک در ساحل دریای خزر
• مرداب انزلی
جزیره خارک (از جزایر مرجانی) -
• دریاچه دوخواهران، شمال دشت لار
• دریاچه تار و هویر، غرب فیروزکوه و شرق دماوند
• دریاچه سما (ولشت)، در ناحیه شمالی مرزن‌آباد و بخش کلاردشت
• دریاچه خلنو، مرز استان تهران و مازندران و انتهای دره بزرگ وارنگرود
• دریاچه گهر، در جناح غربی رشته اشترانکوه و جنوب تنگه تاپاله
• دریاچه آوان، استان قزوین و شمال دره الموت
• دریاچه نئور، مرز استان اردبیل و گیلان در دامنه قله‌های تالش
• دریاچه فصلی گل، جنوب بلداجی در استان سیستان و بلوچستان
رودهای ایران
• کارون
• کرخه
• دز
• سفیدرود
• ارس
• تجن
• اترک
• قزل‌اوزن
• رودخانه مهران
• رودخانه هراز
• رودخانه جراحی
• جاجرود
• رود کرج
• رود چالوس
• زرینه‌رود
• زاینده‌رود
ارس نام رودخانه‌ای نسبتاً پرآب و خروشان است که از منطقه آرپا چای در آناتولی ترکیه سرچشمه گرفته، از مرز ترکیه نخجوان و ارمنستان گذشته و پس از گذر از مرز ایران و جمهوری آذربایجان وارد جمهوری آذربایجان گشته و به رودخانه کورا میریزد. رودخانه ارس در سال ۱۸۱۳ میلادی در پی عهدنامه گلستان به عنوان مرز ایران و روسیه برگزیده شد و تمامی مناطق شمال این رود از ایران جدا و به خاک روسیه افزوده شد. بعدها ایران و اتحاد شوروی باهم سدی در ناحیه پلدشت به نام سد ارس بنا نمودند.
نام محلی این رود به ارمنی آراکس و به ترکی آراز است.نام اَرَس ریشه پارسی دارد و به معنای زلال و بی غل و غش است.
در حال حاضر سد خداآفرین و سد قیزقعله‌سی به صورت مشترک با ارمنستان بر روی ارس احداث می‌شود.
کارون پرآب ترین، بزرگ‌ترین و تنها رود قابل کشتیرانی در ایران است. این رود با طول آن 960 کیلومتر طولانی‌ترین رود ایران نیز هست.
در حاشیه این رود تمدنهای بزرگی از ایران شکل گرفته است. سرچشمه این رود زردکوه بختیاری و پایان آن اروندرود و درنهایت به خلیج پارس میریزد. این رود از وسط شهرهای شوشتر و اهواز می‌‌گذرد. پیچ و خم‌های موجود در سر راه این رود، خوزستان را با جلگه‌ای بینظیر تبدیل کرده است. ابتدای ورود رودخانه به جلگه خوزستان در بالای شهر شوشتر می‌‌باشد. بر روی آن سدهای کارون 1 تا 4، سد مسجد سلیمان، سد شهید عباسپور و در پایین تر، سدهای شوشتر-عقیلی و گتوند قرار دارند.
قِزِل‌اوزَن یکی از طولانی‌ترین رودخانه‌های ایران است که از کوه‌های کردستان سرچشمه می‌گیرد و پس از پیوستن به شاهرود به دریای خزر میریزد.
«قزل اوزن» نامی است ترکی و از دو جزء «قزل» به معنای «سرخ» یا «طلا»، و «اوزن» به معنای «شناور» تشکیل شده است. معنای دقیق آن روشن نیست و گمان زده شده است که به معنای «رودی که در آن طلا شناور است»، یا «رودی که به رنگ سرخ شناور است» و حتی «رودی که در آن ماهی قزل آلا شناور است» گفته شده است.
نام تاریخی این رود در منابع یونان باستان آماردوس (به نام قوم آمارد) بوده است. در منابع اسلامی آن را نهرالابیض (=سپیدرود) خوانده‌اند و در سده‌های میانه تمام این رود به نام سپیدرود یا سفیدرود معروف بود ولی بعدها فقط به بخشی از آن که از منجیل تا دریای خزر فراردارد سفیدرود می‌گفتند. فرهنگستان ایران نام سفیدرود را برای تمام این رود مقرر کرد ولی اکنون از سرچشمه تا منجیل به آن قزل اوزن می‌گویند.
