بخشی از مقاله
چکیده :
امروزه گردشگری سلامت بعنوان صنعتی مهم و ظریف و روبه رشد محسوب می شود که گردشگر به منظور بازیابی سلامت ، بهبود و حفظ سلامت فیزیکی ، روحی و روانی خودبه منطقه مقصد سفر می کند تا از خدمات درمانی و تسهیلات طبیعی ، پزشکی ، پیشرفته و سنتی که درکشور خود از آن بی بهره است استفاده نمایند .در حال حاضر کشور های جهان به اهمیت و جایگاه این بخش از گردشگری پی برده اند . و می توان با برنامه ریزی اصولی و مناسب و شناسایی مزیت ها و محدودیت ها ی این حوزه نقش بسیار موثری آن در توسعه سطوح محلی استفاده کرد. امروزه گردشگری برای توسعه هر کشوری از جهات مختلف از جمله اقتصادی,سیاسی,علمی ، فرهنگی و ... ارزشمند بوده و یکی از راهکارهای توسعه پایدار هر کشوری گسترش گردشگری آن می باشد.
با توجه به پتانسیل بالای پدیده های زمین شناختی استان آذربایجان غربی و منابع طبیعی درمانی مانند: آب درمانی ، آفتاب درمانی ، گنبد ها و غارهای نمکی ، چشمه های معدنی با آب گرم و سرد ، لجن های بستر و سواحل ماسه ای دریاچه ارومیه ، نمک زار های کویری ، طبیعت زیبا وآرامبخش و مزیت همجواری با کشورهای ترکیه ,عراق و جمهوریهای خود مختار آذربایجان و نخجوان ، و سوابق تاریخی استفاده از پدیده های مذکور در این خطه از سرزمین ایران و نیازمبرم به تامین سلامتی جسمی و روحی روانی جامعه انسانی ، با برنامه ریزی های کوتاه و بلند مدت برای شناسایی این پدیده ها و سرمایه گذاری ، تامین زیر ساختها ی لازم و استفاده از جمعیت جوان با نرخ بیکاری نسبتا بالایی و تعیین نقاط قوت ، ضعف ، فرصت ها و تهدیدها می توان توریسم سلامت را در این منطقه فعال و پویا نموده و اشتغال و درآمد پایدار ایجاد کرد.
واژهای کلیدی :توریسم ، گنبد های نمکی، سلامت ، گردشگری، لجن ، زمین شناخت، پتانسیل، توسعه، فرصت، تهدید
گردشگری سلامت :
امروزه صنعت گردشگری به علت پتانسیل و ظرفیت فراوانی که دارد به عنوان یکی از صنایع پررونق و درآمدزا برای بسیاری از کشورهای جهان به شمار می آید سالانه بیش از 7 میلیون نفر تنها با هدف دریافت خدمات گردشگری سلامت سفر میکنند و درآمد سالیانه حاصل از گردشگری سلامت، 100 میلیارد دلار آمریکاست که پیش بینی میشود با رشد سالیانه 20 درصد، در سال 2016 به 130 میلیارد دلار برسد..و بنابر گزارش های سازمان جهانی جهانگردی سالانه نزدیک به یک میلیارد نفر از نقاط سیاحتی، طبیعی و فرهنگی کشورهای مختلف بازدید می کنندو درآمد حاصل از این تعداد گردشگر رقمی در حدود 550 میلیارد دلار است که نصیب اقتصاد کشورهای فعال حوزه گردشگری می شود.
براساس آمار ارائه شده در آمد کشور ایتالیا در سال 2008 از صنعت گردشگری برابر بودجه ایران در سال 1388 بوده است. صنعت توریسم درمانی کشور اردن سا لانه 500 میلیون دلار و کشور مصر نیز 400 میلیون دلار است - صادقی - 1390 در حالیکه کشور ایران هم به لحاظ طبیعی و هم به لحاظ فرهنگی و تاریخی از غنای ارزشمندی برخوردار است و استان آذربایجان غربی نیز از این قاعده مستثنا نیست.در حال حاضربا توجه به بروز مشکلات اقتصاد جهانی توریسم سلامت درنهایت نوعی توریسم یا کالای تجملی محسوب میشود که تحت تاثیر مشکلات اقتصادی تنزل میکند. زیرا در شرایط مشکلات اقتصادی افراد معالجات غیر اورژانسی خود را موقتا به تعویق میاندازند.
این موضوع در همه کشورها که بازار گردشگری قدرتمندی دارند در این میان ایران به رغم داشتن جاذبه های تاریخی، طبیعی و فرهنگی بی شمار و پشتوانه تمدنی و فرهنگی 7 هزار ساله در ردیف 10 کشور نخست جهان قرار دارد که می تواند توجه گردشگران زیادی را از کشورهای مختلف جهان به خود جلب کند.چکیده: امروزه صنعت گردشگری پس از صنایع نفت و اتومبیل سازی به سومین صنعت درآمدزا تبدیل شده است و نقش بسیار مهمی در اشتغال-زایی و درآمدزایی کشورها ایفا می کند. از آنجا که این صنعت به سرمایه گذاری سنگین اولیه نیاز ندارد، بنابراین با توجه بیشتر به آن می توان چرخ اقتصادی کشورها را به خوبی به گردش در آورد.
چه اینکه از لحاظ اقتصادی سبب ایجاد اشتغال، کاهش بیکاری و افزایش درآمد می شود. برای نمونه، از هر 9 کارگر و کارمند در سراسر دنیا یک نفر در صنعت جهانگردی مشغول است. ایران به عنوان کشوری که از یکسو دارای پتانسیل ها و توانمندی های فراوان در عرصه شاخه های گوناگون گردشگری است؛ و از سوی دیگر کشوری است دارای جمعیت جوان که نرخ بیکاری نسبتا بالایی دارد، می تواند با برنامه ریزی درست در حوزه گردشگری، بر معضل بیکاری خود فائق آید. متاسفانه تاکنون شاهد بهره مندی کشورمان از این موقعیت نبوده ایم. با توجه به این نکته که اقتصاد کشورمان تلاش دارد خود را از یوغ تک محصولی بودن در آورد، به نظر می آید سرمایه گذاری و توجه بیشتر به این صنعت می تواند کمک شایانی در این راه بنماید.
بنابراین در این نوشتار تلاش خواهیم کرد تا توانمندی های صنعت گردشگری ایران را در راستای اشتغال زایی بررسی کرده و آنگاه موانع این موقعیت، مورد واکاوی قرار گرفته و نهایتا راهکارهایی برای برون رفت از دامن مشکلات و بهره مندی از این موقعیت بیان گردد. روش استفاده شده در این تحقیق به طور عمده بررسی آماری و اسنادی بوده استبا این حال کشوری چون مالزی هرچند که در شرایط دشوار اقتصادی با تنزل این بخش مواجه شد اما اکنون دولت با اعمال سیاستهای حمایتی این بخش را مبدل به یک نیروی محرکه برای تولید درآمد در اقتصادی ملی مبدل کرده است.
کشور مالزی شاهد رشد سریعی در صنعت گردشگری درمانی خود طی سالهای اخیر بوده است.گزارشهای منتشر شده از سوی اتحادیه بیمارستانهای خصوصی مالزی روشن میکند که تعداد گردشگران درمانی در این کشور با رشد محسوسی از 75.210 بیمار در سال 2001، به بیش از 296.687 بیمار در سال 2006 افزایش یافته است. این حجم بالای تقاضا درهمان سال نزدیک به 59 میلیون دلار درآمد نصیب اقتصاد ملی این کشور کردهاست.هند کشور شاخص دیگر در حوزه گردشگری درمانی، گزارش داده است که تنها در سال 2005 حدود 500 هزار بیمار خارجی برای دریافت خدمات درمانی به این کشور سفر کرده بودند درحالی که این تعداد در سال 2002 تنها 150 هزار نفر بوده است.
همچنین برآورد شده است که این صنعت با رشد سریعی که دراین کشور داشته، تنها در سال 2012 درآمدی بیش از 2.2 میلیارد دلار عاید اقتصاد ملی هند کرده است.طبق بررسیهای آماری ارائه شده از سوی “اتحادیه توریسم درمانی هند” و” کمپانی مک کینزی” هر سال کشورهای بیشتری به شمار مقصدهای توریسم درمانی میپیوندند. طبق همین بررسیها روشن شدهاست که رشد این صنعت از حدود 40 میلیارد دلار درآمد درسال 2004 به 100 میلیارد دلار درآمد درسال 2012 افزایش یافته است.جهانیسازی و آزادسازی تجارت در خدمات بهداشتی و درمانی موجب شده تا گردشگری پزشکی ایجاد و امکان رشد آن فراهم شود.
افزایش تقاضا برای خدمات بهداشتی به دلیل مسن شدن جمعیت در کشورهای توسعهیافته، در دسترس بودن خدمات پیشرفته پزشکی با کیفیت بالا و ارزان قیمت در کشورهای درحالتوسعه نسبت به کشورهای توسعهیافته، لیستهای انتظار طولانی برای عمل جراحی در کشورهای توسعهیافته و نبود بیمه درمانی، شایعترین عوامل سفر پزشکی هستند.گردشگری پزشکی پدیده جدید در ایران نیست. در گذشته افراد از کشورهای همسایه بهویژه کشورهای عربی جهت دریافت خدمات بهداشتی به ایران و بهویژه استان فارس میآمدند. آمار دقیقی در مورد گردشگران پزشکی در دست نیست، ولی برخی منابع نشان میدهد که در سال 2005، 17500 نفر گردشگر پزشکی به ایران آمدند و بیشتر خواستار درمانهای پیشرفته بیماریهای قلبی- عروقی، جراحی - درمانی - زیبایی - و پیوند عضو بودند.
از آنجا که در موضوع گردشگری سلامت، هم در بحث تعاریف و هم در موضوع سیاست های اجرایی و قانونمندسازی آن دچار ناهماهنگی و تشتت هستیم، به نظر میرسد بررسی این امر در شرایط فعلی کشور و منطقه بتواند به تدوین سیاستها و قوانین کارآمد در راستای ایجاد انسجام و هدفمندی در بحث گردشگری سلامت کمک کند.گردشگری سلامت و مراقبتهای بهداشتی یکی از پرسرعتترین رشدها را در صنعت گردشگری دنیا دارد. از دیدگاه سازمان جهانی گردشگری، مسافرت افراد از محل دائم زندگی خود جهت حفظ، بهبود یا حصول سلامت روانی و جسمی به مدت بیش از 24 ساعت و کمتر از یک سال، گردشگری سلامت نامیده می شود. هرچند واژههای متعدد و متنوعی در این مورد به کار رفته است، اما به نظر میرسد که گردشگری سلامت مفهوم گستردهتری دارد و میتوان آن را به گروههای زیر تقسیم کرد:
