بخشی از مقاله
مشاهده تعدادي از اندام‌هاي رويشي و زايشي در قارچ‌ها
Vegetative = Somatic (بدني = رويشي)
Fungal organs
Acexual (غيرجنسي)
Reproductive (توليد مثل زايشي)
Sexual (جنسي)
a. Oidium (R.A)
b. Synnema = Graphium (R.A)
c. Septate Hypha (V)
d. Chalmydospore (V)
e. Conidium (R.A)
f. Coenocytic Hypha (V)
نكته) "Hypha" Conidium نيست، بلكه اسپور (spore) است و در توليد مثل غيرجنسي ايجاد مي‌شود.
نكته: به پايه‌اي كه روي Hypha در شكل شماره 1 ايجاد مي‌شود، Conidiophore گويند.
موضوع:
مشاهده اندام‌هاي رويشي و زايشي در قارچ‌ها
1.
Coenocytic Hypha • Zoosporangium
Zoosporangium • Zoosporangiophore
Zoosporangiophore • Coenocytic Hypgha
2.
Ascopore
Ascus – Ascospore
Ascus
نكته) Ascus دسته‌اي از قارچ‌ها هستند كه در توليد مثل جنسي اين اندام‌ها را توليد مي‌كند.
3.
Stroma
Ascus
Ascospore
نكته: معمولاً تعداد Ascospore چه در تك سلولي و چه در دو سلولي 8تاست.
4. Pycnidium
نكته: Rhizomorph براي قارچ Armillaria استفاده مي‌گردد.
نكته) Sclerotium توده‌هاي به هم پيچيده از Hypha است.
7. Sclerotium
نكته) يكي از قارچ‌ها كه مولد اين اندام است.
Colletotrichum Gloeosporioides
نكته) بيماري كه اين اندام را ايجاد مي‌كند Canker (شانكر) است.
آزمايشگاه قارچ‌شناسي و بيماري‌هاي گياهي
موضوع: بيماري سفيدك پودري در گياهان
سفيدك سطحي = سفيدك حقيقي Powdery Mildew
پوشش سفيدك Mycelium
نمونه‌برداري از پوشش سفيد
Conidium
Conidiophore
در شرايط محيطي نامساعد در داخل پوشش سفيد نقطه‌هاي سياه رنگي ديده مي‌شود.
نمونه‌برداري:
Ascus
Cleistothecium
Ascospore
بيماري سفيدك پودري جو Barley powdery mildew
Pathogen: Blumeria garminis
سفيدك پودري شمشاد
Pathogen: Microspoaera euonymi - japonici
موضوع:
بيماري‌هاي زنگ (Rust) در گياهان
جوش Rustule
بيماري زنگ رز تك سلولي
Pustule
اسپورهاي بهاره است: به رنگ زرد تا نارنجي = تك سلولي
Uredopustule • Uredospoere
اواخر فصل: به رنگ مشكي = چند سلولي
Teliopustule • Teliospore
نكته: تشخيص زنگ‌ها معمولاً از روي Teliosporeها صورت مي‌گيرد و باعث بقاي زنگ و انتشار آن از سالي به سال ديگر مي‌شود.
Teliospore گياه تمشك در زير ميكروسكوپ
نكته) عامل اين دو بيماري قارچ است با نام علمي
Pathogen: Phragmidium mucronatum
موضوع:
بيماري سفيدك كركي (داخلي، دروغي و كاذب) در گياهان (Downy mildew)
Pathogen: قارچ (قارچ‌هاي پست) Polyphage: چند ميزبانه Sign دارد.
بيماري سفيدك كركي در گياهان
اين بيماري تحت نام سفيدك كركي، سفيدك داخلي، دروغي و كاذب نيز ناميده مي‌شود. به زبان انگليسي نام اين بيماري Downy mildew است. اين بيماري نيز همانند زنگ‌ها، سياهك‌ها و سفيدك‌هاي پودري در بسياري از گياهان زراعي و باغي بروز پيدا مي‌كند. عامل اين بيماري قارچ است و اين قارچ جزو قارچ‌هاي پست مي‌باشد. Pathogen بيماري پوليفاژ بوده و به طيف وسيعي از گياهان حمله مي‌كند. علائم اين بيماري در اكثر گياهان بيمار يكسان و به شرط زير است:
ابتدا در سطح فوقاني برگ‌ها لكه‌هاي سبز كمرنگ تا زرد و با حاشيه نامشخص تشكيل شده كه به تدريج توسعه پيدا مي‌كند. در سطح زيرين برگ‌ها و درست در محل لكه‌ها فرم توليد مثل غيرجنسي قارچ به صورت پوشش كركي سفيد مايل به خاكستري خود را نشان مي‌دهد. اگر از اين پوشش نمونه‌برداري كنيم، زئوسپورانژيوفورها و زئوسپورانژيوم‌هاي قارچ مشاهده مي‌شود. آنها از روزنه‌هاي تحتاني سطح برگ خارج مي‌گردد. بيماري‌هاي سفيدك كركي موجب كاهش سطح فتوسنتزي برگ‌ها شده و بدين ترتيب باعث ريزش گل‌ها، كوچك شدن ميوه‌ها و يا ريزش آنها مي‌شود. در بعضي از گياهان مانند انگور علائم بيماري بر روي خوشه قوره و انگور قابل مشاهده است.
نام بيماري عامل بيماري
سفيدك كركي كاهو Bremia Lactuca
سفيدك كركي انگوي Plasmopare Viticola
سفيدك كركي اسفناج Peronospore effuse
كنترل و مبارزه:
سفيدك‌هاي كركي آب و هواي نسبتاً گرم و مرطوب را پسنديده و در روزهايي كه هوا آفتابي نباشد، بيشتر به چشم مي‌خورد. بنابراين شرايط آب و هواي ابري و مرطوب بالا به توسعه اين بيماري كمك زياد مي‌كند. جهت كنترل و مبارزه با اين نوع بيماري لازم است به موقع علائم بيماري مورد توجه قرار گيرد و اقدامات لازم صورت گيرد. به محض مشاهده لكه‌هاي كوچك بر روي سطح برگ‌ها معمولاً سم‌پاشي با قارچ‌كش‌هاي مناسب صورت مي‌گيرد. قارچ‌هايي كه معمولاً جهت كنترل اين بيماري‌ها استفاده مي‌شود، عبارتند از:
Ridomil, Zineb, Metalaxyl, Thiram, Ferbam, Maneb
نكته: Ridomil مخلوطي از Metalaxyl و Mancozeb است.
در كنار كنترل شيميايي، جمع‌آوري بقاياي گياهي آلوده و معدوم ساختن آنها باعث كاهش شدت بيماري در دوره‌هاي بعدي مي‌شود.
نام بيماري عامل بيماري
سفيدك پودري توت Phyllactinia turica
سفيدك پودري پيچك صحرايي Erysiphe convolui
زنگ يولاف Puccinia avenae
زنگ باقلا Uromyces fabae
نكته: در سفيدك پودري كلسيتوتسيوم وجود دارد، ولي در سفيدك كركي كلسيتوتسيوم وجود ندارد.
انواع سم و قارچ‌كش‌ها: Folicure, Tilt
براي سفيدك‌هاي پودري از اين قارچ‌كش‌ها استفاده مي‌شود:
Captan, Karatan, Benomyl = Benlate
براي كنترل بيماري‌هاي سياهك آشكار و پنهان گندم و ضدعفوني بذر:
Carboxhn Thiram
موضوع:
خصوصيات سموم مختلف
نكته: WP مخفف: Wettable Powerd (خيس)
خصوصيات Fungicides
فرمولاسيون Formulation
حلالش آب است • محلول غليظ E3
حلالش روغن است • محلول غليظ روغني Os
پودر P
سمي كه گردي پودري است و بايد داخل آب ريخت تا به صورت شيري شود Wp
قسمت خارجي آن غيرسمي است. رطوبت هوا باعث تجزيه لايه بيرون مي‌شود و سم آزاد مي‌شود، ولي روي اندام‌هاي هوايي اثر ندارد و بيشتر اين سم در شاليزارها كاربرد دارد. G (دانه)
AD
فاكتور 2)
دز كشنده = درجه سميت = Lethal Dose
Oral ID (هرچه اين عدد كوچكتر باشد، سم قويتر است) 50
نكته: با اين مقادير سموم نصف موش‌ها از بين مي‌رود. پس: A B C
فاكتور 3)
حداقل فاصله زماني بين مصرف تا تجزيه در طبيعت • دوره كارس = دوره احتياط
بيماري بادزدگي سيب‌زميني، گوجه‌فرنگي و بادمجان:
Pathogen: Phytophathora infestans
علائم بيماري بر روي سيب‌زميني ابتدا بر روي برگ‌ها خود را نشان مي‌دهد. لكه‌هايي سوخته در نوك و حاشيه برگ‌ها كه ناشي از نكروز برگ است، مشاهده مي‌شود. اين لكه‌ها به تدريج توسعه يافته و مناطق وسيعتري را دربر مي‌گيرد. در شرايط آب و هوايي مرطوب و ابري در قسمت پشت برگ‌ها با قارچ پاتوژن ناشي از توليد مثل غيرجنسي به صورت يك پوشش كركي مشاهده مي‌شود.
بر روي ساقه‌ها لكه‌هاي كشيده شده و سياه رنگ حاصل از نكروز بافت پوست مشاهده مي‌شود. از بين رفتن سطح فتوسنتزي ناشي از بيماري منجر به كاهش اندازه غده‌ها و ميزان نشاسته آنها مي‌شود. اگر آلودگي به غده‌ها سرايت كند، پوسيدگي‌هاي قهوه‌اي رنگي بر روي غده‌ها ايجاد شده و ارزش اقتصادي آنها را مي‌كاهد. گاهي اوقات هنگام جمع‌آوري محصول در اثر تماس غده با اندام‌هاي هوايي آلوده غده‌ها آلوده شده و علائم بيماري را در انبار نشان مي‌دهد. اين بيماري يكي از مهمترين بيماري‌هاي سيب‌زميني بوده و در سال 1845 در ايرلند موجب قحطي شده است. عامل اين بيماري، قارچي است با نام علمي Phytophthora infestans.
اگر از برگ‌هاي آلوده در سطح زيرين نمونه‌برداري كنيم، قارچ عامل بيماري قابل رويت است. علائم بيماري بر روي گوجه‌فرنگي نيز شبيه سيب‌زميني است، ولي ميوه‌ها نيز مي‌تواند آلوده شده و نواحي پوسيده و فرورفته و چروك‌داري را بوجود آورد. قارچ پاتوژن در داخل بقاياي گياهي زمستان‌گذراني كرده و براي سال بعد خود را ادغام مي‌كند. جهت كنترل بيماري به محض مشاهده اولين علائم بيماري، لازم است با قارچ‌كش‌هايي نظير ريدوميل سم‌پاشي صورت گيرد. در صورتي كه شرايط آب و هوايي مرطوب و ابري همچنان ادامه يابد، سم‌پاشي‌ها هر 15 روز بايد تكرار شود.
آزمايشگاه قارچ‌شناسي و بيماري‌هاي گياهي
قارچ‌كش‌ها بين ساير سموم يك سري خصوصياتي دارند. يكي از اين خصوصيات فرمولاسيون مي‌باشد، يعني آن فرمي كه سم ارائه مي‌شود، مثل پودري يا اسپري formulation و بعضي از سموم مايع‌اند و بعضي از سموم روغني‌اند. بعضي‌ها مثل دانه (گرانول) مي‌باشند و ممكن است سمي با يك تركيب داراي فرمولاسيون‌هاي متفاوت باشند، مثل
محلول غليظ = Ex (حلال: آب)
محلول‌هاي غليظ روغني = Os (حلال: روغن)
پودر يا گرد = P (حلال ندارد و به همين صورت استفاده مي‌شود)
پودر خيسي شدني = Wp (حلال: آب)
وقتي در آب حل شود، يك محلول شيري رنگ بوجود مي‌آيد. مشكل آنها، اين است كه بايد داخل سم‌پاش‌هايي ريخته شود كه همزن داشته باشند.
دانه گرانول = G (حلال: رطوبت هوا)
بيرون آن پوشش غيرسمي دارد. رطوبت هوا باعث مي‌شود آرام آرام پوشش بيروني تجزيه شود و سم آن آزاد شود. براي كنترل بلاست برنج سم روي اندام هوايي تاثير ندارد.
سم‌هاي كپسولي = Ae
اين سم‌ها به صورت كپسول‌هاي تحت فشار درست شده‌اند كه اگر قلاف آن آزد شود، سم با فشار خارج مي‌شود.
درجه سميت چيست؟
درجه سميت را اصطلاحاً lethal dose (دز كشنده) گويند. سميت قارچ‌كش را براي انسان و پستانداران مي‌باشد. هرچه درجه سميت پايين‌تر باشد، يعني خطرناك‌تر است. درجه سميت را چنين نمايش مي‌دهند:
Oral LD50 (عدد)
نكته: دوره كارنس = دوره احتياط مي‌باشد.
قارچ‌كش‌ها را در طبيعت استفاده مي‌كنيم و قارچ را از بين مي‌بريم. بالاخره اين سم بايد تجزيه شود و سميت خود را از دست دهد. حداقل فاصله زماني بين مصرف تا تجزيه در طبيعت را دوره كارمن مي‌گويند. تا زماني كه دوره كارمن نگذشته، نبايد محصول را برداشت كنيم.
