بخشی از مقاله
ورزش کاراته
مقدمه
گفته می‌شود کاراته دارای قدمتی پنج هزار ساله است و یکیاز استادان اولیه و مبتکران این فن «بودید هاراما» می‌باشد که حدود ۵۲۵ سال قبل از میلاد مسیح می‌زیسته است. وی که ازپیشوایان مذهبی بود، پس از کسب علوم زمان خود، به منظورآموزش تعالیم مذهبی به دیگران، به تنهایی از هند راه افتاد و پس از راهپیمایی چندهزار کیلومتر و با پشت سرگذاشتنموانع طبیعی بسیار، به چین رسید و در ایالت «هونونان» ومعبد شائولین اقامت گزید.
گفته می‌شود کاراته دارای قدمتی پنج هزار ساله است ویکی از استادان اولیه و مبتکران این فن «بودیدهاراما» می‌باشد که حدود ۵۲۵ سال قبل از میلاد مسیحمی‌زیسته است. وی که از پیشوایان مذهبی بود، پس ازکسب علوم زمان خود، به منظور آموزش تعالیم مذهبی بهدیگران، به تنهایی از هند راه افتاد و پس ازراهپیمایی چند هزار کیلومتر و با پشت سرگذاشتن موانعطبیعی بسیار، به چین رسید و در ایالت «هونونان» ومعبد شائولین اقامت گزید. تعالیم «بودید هاراما»شامل تمرینات شدید انضباطی و انجام اعمال پرهیزگاری بود. وی ۹ سال در کوه ها و غارها به انزوای کامل نشست، ۹ سال ریاضت همراه با تفکر و برای این که شاگردان نیز بتوانند در مقابل ساعت‌های طولانی تفکرو اندیشه، تاب مقاومت بیاورند و نیز با زورگویانی که تعالیم مذهبی و مردان دینی را سد راه خود می دیدند به مبارزه و مقابله برخیزند، ۱۸ حرکت تمرینی را ابداع کرد که در حقیقت زیر بنای حرکات کاراته امروزی می‌باشد.
از طرفی، هنگامی که حکومتهای استبدادی درچین، سلسله «کینک»، و سلسله «ساتسوما» در «اوکیناوا»، به منظور جلوگیری از ورزیده شدن مخالفان و نیز تحت کنترل درآوردن مردم، قانون منبع استفاده از شمشیررا به مورد اجرا گذاشتند و به جمع‌آوری سلاحهای رزمی اقدام نمودند، مردم به سوی آموزش هنر مبارزه با دست خالی روی آوردند که همین امر، موجب شکوفایی هر چه بیشتر«کاراته» شد.
در سال ۱۹۲۱ یکی از استادان برجسته کاراته اوکیناوا، به نام «گیجین فوناکوشی» توانست با قدرت و ظرافت تمام، کاراته را به ژاپن معرفی نماید و برخی دیگراز هنرجویان که تحت تعلیم بزرگترین استادان اوکیناوا قرار گرفته بودند، تکنیکهای سنتی را با یکدگر ترکیب نموده وسبک‌های متعددی از کاراته را به وجود آوردند.
درحال حاضر کاراته شامل صدها سبک می شود که در واقع بازگشت همه آنها به چهار سبک اصلی و مادر، از سبکهای کنترلی و یک سبک نیمه‌کنترلی می‌باشد.
● سبکهای کنترلی عبارتند از:
▪ شوتوکان
بنیانگذار این سبک، گیجین فوناکوشی(۱۹۵۷ -۱۸۶۸ش) می باشد. شوتوکان یعنی: خانه شوتو، مکتب شوتو – لقب فوناکوشی و کان به معنای خانه می‌باشد. علاوه بر آن شوتوکان متعلق به سیستم«شوری ته» در کاراته است.
▪ شیتوریو
بنیانگذار این سبک «مابونی‌کنوا» (۱۹۵۲ - ۱۸۸۹) می باشد. شیتوریو متشکل از دو سیستم «ناهاته» و«شوری‌ته» در کاراته می‌باشد. شیتو از نامهای دو استاد بزرگ اوکیناوایی گرفته شده است. به این شکل که «شی» از نام «ایتوسوآنکو» استاد مسلم سیستم «شوری‌ته» و کلمه تو از«هیگااونا کانریو» بنیانگذار و استاد بزرگ سیستم «ناهاته» برگرفته شده است.
▪ گوجوریو
این سبک توسط «میاگی چوجون» (۱۹۵۳ - ۱۸۸۸) بنیان نهاده شد. گوجوریو یعنی روش سفت و نرم، که در اوکیناوا شکل گرفت و متعلق به سیستم ناهاته در کاراته می‌باشد.
▪ وادوریو
بنیانگذار سبک، «اوتسوکه هیرونوری» (۱۹۸۲ - ۱۸۹۲) می‌باشد، وادوریو یعنی: راه صلح یا روش صلح جویانه
▪ کیوکوشین‌کای
کیوکوشین‌کای یک سبک نیمه کنترلی است که توسط «ماسوتاتسو اویاما» (۱۹۹۴ - ۱۹۲۳) بنیانگذاری شــــــد. کیوکوشین کای از عناصر مختلفی که نشأت از تجربیات اویاما و سبکهای دیــگر است، تشکیـــل شده اســت. کیوکوشین کای از سه لغت کیوکو یعنی بالاترین یا نهایت، شین به معنی حقیقت، روح و کای به معنی گروه و انجمن ترکیب شده است. نام دیگر این سبک «اویاماریو» است. تأکید این سبک روی مبارزه واقعی از راه نزدیک است.
کیوکوشین‌کای یکی از سبکهای خشن کاراته است و برای کاستن مقاومت حریف، تکنیک‌ها به طور متوالی اجرا می‌شود، این سبک، تاکید زیادی برروی تمرینات تنفسی و حرکاتی که در کاراته دو ممنوع شده است دارد. دوجوی مرکزی این سبک «هومبو» نام دارد و در سال ۱۹۵۵ توسط اویاما در توکیو افتتاح شد.
● درباره ورزش کاراته
▪ محوطه مسابقه: محوطه مسابقه که «تاتامی» خوانده می شود دارای ابعاد ۱۲×۱۲ متر شامل ۸×۸ متر محوطه اصلی
و از هر طرف ۲ متر محوطه ایمنی می‌باشد و باید کاملاً مسطح و به دور از مخاطره باشد.
▪ زمان مسابقه برای آقایان ۳ دقیقه مفید، برای جوانان و بانوان ۲ دقیقه مفید می‌باشد. در صورت تساوی یک دقیقه وقت اضافی در نظر گرفته می‌شود.
▪ مسابقه‌دهنده و مربی او، داوران و قضات باید لباس رسمی به تن داشته باشند. سر داور قبل از مسابقه باید
تمام وسایل مسابقه و لوازم ایمنی را بررسی کند.
▪ اصطلاحات و مقررات داوری:
ـ شوبو سانبون هاجیمه: شروع مسابقه شوبو هاجیمه: شروع مسابقه در وقت اضافه
ـ سوزوکته: ادامه مسابقه (اعلان شروع مسابقه بعد از ایجاد وقفه)
ـ شیرویا آکانوکاچی: داور هنگام اعلام برنده دستش را به طرف ورزشکار باند قرمز یا سفید بالا گرفته این کلمه را ادا می‌کند.
ـ اتوشی باراکو: ۳۰ ثانیه به پایان مسابقه ماند.
ـ موتو نواچی: ایستادن در مکانهای مقرر
ـ سوزوکته هاجیمه: شروع ادامه مسابقه
ـ توری ماسن: غیرقابل قبول
ـ هی‌که واکه: مساوی
ـ شوگو: صدا زدن کمک داور
ـ هانتی: مشورت در قضاوت
ـ انچوسن: مرگ نهایی(اولین ضربه در وقت اضافه)
ـ آیوچی: تکنیک امتیازی همزمان کاراته دارای کمربندهای سفید، زرد، نارنجی، آبی، سبز، بنفش، قهوه‌ای و مشکی است و درجات کمربند مشکی دان نامیده می‌شود که از دان یک تا دان ده می‌باشد.فنون دست، «ته‌وازا» و فنون پا «گری وازا» نامیده می‌شود.
● مسابقات کاراته به دو دسته تقسیم می‌شود:
۱) فرم یا کاتا: مبارزه با حریف فرضی
۲) کومیته: مبارزه
در مسابقات کاتا، شرکت‌کنندگان در دوره‌های اول و دوم ملزم به اجرای یکی از کاتاهای اجباری یا شی‌تی‌کاتا بوده و در دورهای بعدی می‌توانند کاتای اختیاری خود را اجرا نمایند و کاتا از هر منطقه شروع شود در همان نقطه نیز باید خاتمه یابد. در کاتا تمام تکنیک‌ها باید به طور کامل و صحیح اجرا شود. ضمن اینکه استفاده از کیا یعنی تخلیه هوای درون سینه با صدا و سریع روی تکنیکهای خاصی اجباری است. مسابقات در کاتا و کومیته به صورت تیمی و انفرادی برگزار می‌شود. مسابقات تیمی کاتا به صورت ۳ نفره مسابقات تیمی کومیته به صورت پنج نفره با دو نفر ذخیره انجام می‌گیرد.
تاريخچه كاراته در سوساي اوياما
ماس اوياما دان 10 و مبتكر كيوكوشين كاراته در سال 1923 در جنوب غربي كره متولد شد. در سن 9 سالگي شروع به تعليم گرفتن (كمپو) نمود. در سن 15 سالگي پدرش او را به ژاپن فرستاد تا در مؤسسه هواپيمايي جوانان ياماناشي به تعليم بپردازد. او براي مدت كوتاهي قبل از اينكه كاراته را زير نظر گي چين فونا كوشي بياموزد، جودو را در مدت كوتاهي آموخت. ماس اوياما زير نظر معلمين مختلف كاراته تعليم گرفت و خيلي سريع پيشرفت نمود و در سن 22 سالگي موفق به دريافت دان 4 شد.
2سال بعد در سال 1947 موفق شد كه تمام قهرمانان كاراته ژاپن را شكست دهد. دوران بعد از جنگ جهاني دوم دوران آشفتگي و زحمت براي ژاپني‌ها بود و در همين دوران ماس اوياما اغلب دچار مشكلات ناشي از اشغال آمريكائي‌ها بود. بنابراين در سال 1948 ماس اوياما تصميم گرفت كه به تنهايي در كوهستان به تمرين و تعليم بپردازد. او براي مدت طولاني با تمرينات روزانه به قوي نمودن بدن و قدرت خود مبادرت ورزيد. در سال 1950 پس از مراجعت از كوهستان با يك گاو نر وحشي به مقابله پرداخت و در مبارزات ديگر خود با 51 گاو وحشي كه چهار تاي آنها را كشته و شاخ 47 گاو وحشي ديگر را با تيغه دست (شوتو) شكست. در سال 1952 به آمريكا دعوت شد و 32 برنامه اجرا نمود. در ايالات مختلف درس داد و در هفت مبارزه كه در مقابل بكسورها و كشتي كچ كاران آمريكائي شركت نمود به پيروزي نائل گرديد. او مجدداً در سال 1953 به آمريكا رفت و اين مرتبه در شهر شيكاگو در مقابل يك گاو وحشي به مبارزه پرداخت و با جدا نمودن شاخ‌هاي گاو در قاره آمريكا نيز بسيار مشهور شد. در سال 1954 او اولين «دوجو» خود را در (مي‌جروتوكيو) افتتاح نمود.
معلمين اين دوجو عبارت بودند از (ميزوشيما) و (ياسودا). در سال 1956 دوجوي ديگري در پشت دانشگاه (ريك‌كيو) افتتاح نمود كه معلمين آن عبارت بودند از (ميزوشيما)،(ياسودا)، (ايشي‌ياشي) و (ميناي‌موتو).
تاریخچه کاراته، آنکو ایتوسو (1916 - 1830)
در شوری اُکيناوا به دنيا آمد، ايتوسو زير دست بزرگان کاراته از جمله سوکون "بوشی" ماتسومورا و کوساکو ماتسومورا آموزش ديد. دوست صميمی او ياسوتسونه آزاتو به وی سمت پیشکار پادشاه جزایر ريوکيو (اُکیناوا) را پيشنهاد کرد. به خاطر قدرت فوق‌العاده بازوان، پاها و دستهايش شهرت داشت، گفته می‌شود که او حتی می‌توانست به شيوه ايستادن روی اسب راه برود، (و از همين جا اسم مستعار آنکو را بر او گذاشتند). با توجه به داشتن دستان قوی‌ای که داشت می‌توانست يک ساقه قطور خيزران را با مشتهای خود له کند، گفته می‌شود که او هر روز تا آرامگاه سلطنتی پياده روی می‌کرده و مشتهای خود را با ضربه زدن به ديواره‌‌های سنگی کنار جاده قوی می‌کرد. ايتوسو معتقد بود بايد آنقدر تمرین کند تا در برابر قويترين و سخت‌ترين ضربه‌ها مقاوم شود. در شيوه آموزشی ايتوسو، کاراته‌کا طوری آموزش می‌بیند تا هم از نظر جسمی و هم از نظر روحی قدرتمند شود.
توصيف اين هنر از زبان خود او: " کاراته فقط به معنای توسعه قدرت فيزيکی نيست بلکه به معنای يادگيری اينکه چگونه از خود دفاع کنيم نیز می‌باشد، يار و ياور مردم باشيد و هيچگاه بر عليه کسی جنگ نکنيد. اگر ممکن بود هيچگاه سعی نکنيد ضربه بزنيد حتی وقتی که اتفاقی ناگهانی رخ می‌دهد مثل ديدن يک دزد يا يک شخص ديوانه، هرگز با ديگران با مشت‌ها و پاهايتان روبرو نشويد. وقتی کاراته تمرين می‌کنيد، سعی کنيد چشمان خود را خوب باز کنيد شانه‌هايتان را پايين نگه داريد و بدن خود را سفت و محکم کنيد، گويی که در ميدان جنگ هستيد. وقتی تکنيک و تاکتیک‌های کوميته را تمرين می‌کنيد تصور کنيد با دشمن روبرو هستيد، هميشه حواس خود را روی اطرافتان متمرکز کنيد. يک مرد با شخصيت از تزاع اجتناب می‌کند وعاشق صلح و دوستی است. بنابراين هر چقدر يک کاراته‌کا بيشتر تمرين کند، با ديگران ملايمتر و مهربانتر می‌شود. اين يک کاراته‌کای واقعی و حقیقی است."
متن زير نامه‌ايست که توسط استاد ايتوسو در اکتبر 1908 قبل از معرفی و رسمی شدن تمرینات کاراته در مدارس جزیره اُکیناوا نوشته شده.
تودِه " به معنای دست چينی و اسم کاراته قديم می‌باشد" از راه مذهب بودايی يا کونفوسیوس توسعه پيدا نکرد. بعدها دو روش جنوبی و شمالی (روش معبد شائولین و روش معبد شائولی) به اُکیناوا آورده شده که در آنجا به روش‌های شورين‌ريو و شورِی‌ريو شناخته شدند "شورین تلفظ ژاپنی شائولین می‌باشد" که هر دوی آنها امـيازات قوی و مشابهی دارند.
1- توده مقدمه‌ای است برای سلامتی جسم و جان، برای محافظت از والدين يا بزرگان خود، خوب است که بدون توجه به زندگی خود به دشمن حمله کنيد. هرگز به دشمن تک نفره حمله نکنيد، و اگر با آدم شرور و گردن کلفتی مواجه شديد نبايد از توده استفاده کنيد، به سادگی عقب نشينی کنيد و گوشه‌ای بايستيد.
2- هدف توده اين است که بدن را مثل سنگ و آهن سخت و مقاوم کند، از دستها و پاها بايد مثل نوک تير استفاده شود، قلب نیز بايد شجاع و قوی باشد. اگر بچه‌ها از دوران تحصيل در مدارس ابتدائی، توده را آغاز کنند، به خوبی برای خدمتِ نظام آماده خواهند بود. وقتی سرداران نظامی اروپا، ولينگتون و ناپلئون با يکديگر ملاقات کردند راجع به اين نکته که پيروزی فردا در میادین جنگ از زمين‌های بازیِ مدارس امروز بر می‌خیزد سخن به میان آوردند.
3- تودِه را نمی‌توان سريع آموخت. مثل گاوی که آهسته حرکت می‌کند، اما عاقبت هزاران کیلومتر را می‌پيمايد، اگر کسی هر روز به طور جدی آموزش ببيند بعد از سه یا چهار سال معنای توده را عميقاً درک خواهد کرد و شکل اکثر استخوانها و عضلاتش به نحوه مطلوبی تغيير خواهد کرد.
* کسانیکه به گونه‌ای که در ذيل آمده آموزش ببینند، ضرورت تودِه را درک خواهند کرد.
