بخشی از مقاله
چکیده
تحقیق حاضر با هدف ارتباط علی بین سبک رهبری و عملکرد مربیان کاراته استان فارس طراحی و اجرا گردید. جامعه آماری این تحقیق شامل ورزشکاران کاراته استان فارس بوده اند که دارای مقام های قهرمانی در سطح کشور هستند. نمونه گیری کل شمار و شامل 60 ورزشکار بوده است. از پرسشنامه های سبک رهبری باردنز و متزکاس - 1969 - و ارزیابی عملکرد رمضانی نژاد و همکاران - - 1392 استفاده شد که از نظر روایی جزء پرسشنامه های استاندارد بوده اند و پایایی بالایی دارند.
از روشهای آماری توصیفی و آزمون های ضریب همبستگی پیرسون و آزمون رگرسیون استفاده گردید و تحلیل ساختاری عاملی تأثیر متغیرهای مستقل بر متغیر وابسته و مدل معادلات ساختاری ارایه شد . یافته ها نشان داد که سبک رهبری وظیفهگرا 46 درصد از تغییرات عملکرد نسبی را پیش بینی میکند و با توجه به ضریب بتا میتوان گفت که با افزایش یک انحراف معیار در رهبری وظیفهگرا به میزان 0/68 انحراف معیار عملکرد نسبی مربیان افزایش خواهد یافت. نتایج نشان داد که عملکرد نسبی مربیان در حد متوسط بوده و بین سبکهای رهبری تنها سبک رهبری وظیفهگرا توانایی تأثیرگذاری بر عملکرد نسبی مربیان را دارد و دو نوع رهبری وظیفه گرا و رهبری انسان گرا تأثیر مستقیم متقابل مثبت بر یکدیگر دارند.
مقدمه
مربیان محور اصلی و رکن مهم تیم های ورزشی هستند. در بین سه عامل ورزشکار , مربی و تماشاگر ,مربی در رهبری تیم به عنوان یک سازمان دهنده ی قوی و زیر بنای هر پیشرفت مطرح است.در تعریف مربی گری میتوان گفت که مربی گری فرایندی است که طی آن فرد اول در نقش مربی زمینه یادگیری فرد دوم را برای بهبود عملکرد و موفقیت از طریق رشد قابلیت ها ی کلیدی فراهم می آورد, به گونه ای که فرد دوم بعد از آن بتواند به صورت مستقل به بهره گیری از آن قابلیت ها به ایجاد شرایط لازم برای موفقیتش دست یابد. مربی گری حرفه ای است که به ورزشکاران کمک میکند تا ابعاد جسمی و روحی و روانی و توانایی های فردی و اجتماعی شان را در حد بالای استعدادهای خود توسعه دهند.
امروزه مربیگری در رده مشکل ترین شغل ها به حساب می آید، یک مربی کارا باید مهارت و دانش فوق العاده ای داشته باشد تا بتواند ورزشکاران را پرورش دهد. واضح و روشن است که مربی باید رفتار ورزشکار را از هر دو جنبه بدنی و ذهنی مورد توجه قرار دهد و هرگز نباید به یکی بیش از اندازه توجه کند و از دیگری غفلت ورزد. مارتنز در کتاب راهنمای مربیان در زمینه روان شناسی ورزش می گوید مربیگری شغلی متفاوت با سایر مشاغل موجود در جامعه است و آنچه از مربی انتظار می رود این است که انسان نجیب و خوب به جامعه تحویل دهد. مربیان کارآمد کسانی هستند که با مسائل روانشناختی و جامعه شناختی تیم آشنا باشند، تا بتوانند از عهده مدیریت و رهبری تیم برآیند و با بهبود مهار تهای مربیگری، عملکرد تیم را ارتقا دهند.امروزه یکی از جنبه ها و ابعاد مربیگری، انتخاب شیوه و سبک رهبری در تیم است در واقع مربیان، رهبران تیم محسوب می شوند.
رهبری به عنوان فرآیند استفاده از نفوذ بدون زور برای هدایت و هماهنگی فعالیت های اعضای یک گروه در جهت تحقق هدف است - گریفتین*،. - 2009هرسی و بلانچارد معتقدند که اگر بتوانیم محدوده قدرت را بشناسیم و بدانیم برای نفوذ مؤثر در افرادی که درگیر موقعیت جدید هستند به کدام پایگاههای قدرت و به چه شیوه های مشابه رهبری نیاز است، آنگاه می توانیم امکان توفیق رهبر را افزایش دهیم . ارزیابی عملکرد به عنوان یکی از ابعاد مهم و مطرح در نظام جامع ارزیابی، عنصر جدا نشدنی مدیریت به شمار می رود که ضعف ها، قوت ها، تهدیدها و فرصت ها را برای بهبود و اصلاح روندها قطعی می سازد .
یکی ازابزارهایی که اغلب در ارزیابی مورد استفاده قرار می گیرد، شاخص است که نقش مهمی در اصلاح عملکرد نظام مورد ارزیابی دارد - قورچیان و خورشیدی, . - 1378 در این رابطه ارزیابی عبارت است از سنجش نسبی عملکرد فرد در رابطه با نحوه انجام کار مشخص در یک دوره زمانی معین در مقایسه با استاندارد انجام کار و در واقع عملکرد حکم حلقه بازخورد در سیستمهای پویا و زنده را دارد که دربرگیرنده ارزیابی مستقیم عملکرد اشخاص یا سازمان ها می باشد.
در رویکردهای سنتی ارزیابی، ارزیابی عملکرد مربیان بر پایه برد و باخت تیم و امتیازات کسب شده قرار داشت که با انتقادات بسیاری نیز روبه روشد. مربیان باید مانند کارکنان ارزیابی شوند، ولی ارزیابی شغلی و عملکرد آنان ابعاد متنوعی دارد و ارزیابی عادلانه از عملکرد مربیان باید بر اساس این ابعاد باشد. به طور کلی، ضعف عمده ارزیابی عملکرد مربیان به دشواری تعیین ابعاد عملکرد و شناسایی شاخص های مناسب ارزیابی عملکرد آنان مربوط می شود.
ارزیابی عملکرد زیرسیستم های هر سازمان برای سوق دادن آن ها به سمت استفاده صحیح و بهینه از منابع، می تواند بسیار کمک کننده باشد. با توجه به نتایج تحقیقات رحیم پور و همکاران - 1394 - با عنوان ارتباط سبک های رهبری و کار آمد مربیان تیم های ملی دراگون بوت اعزامی به بازی های آسیایی 2010 گوانجوبه درمی یابیم که بین کارآمدی مربیگری و سبک های رهبری آموزش و تمرین, دموکراتیک و حمایت اجتماعی,همبستگی معنی داری وجود دارد و بین کارآمدی مربیگری و سبک های آمرانه بازخورد مثبت معناداری مشاهده شد.
رمضانی نژاد و همکاران - 1393 - در پژوهش خود با عنوان تحلیل عاملی شاخص های ارزیابی عملکرد مریان زن لیگ برتر والیبال ایران در یافتند که با توجه به اولویت بالای عامل مهارت های فنی و تاکتیکی,کارشناسان و مدیران باید بیشتر به شایستگی های فنی و تاکتیکی مربیان زن برای رشد و توسعه ورزش والیبال بانوان تمرکز کنند. زاگاتو و همکاران - - 2014 در تحقیق خود که با هدف بررسی عوامل تاثیر کذار بر عملکرد ورزشکاران تنیس روی میز انجام شد, پس از بررسی 11ورزشکار تنیس روی میز در سطح ملی ,ضمن معرفی عواملی در بهبود عملکرد این افراد,اشاره نمودند که مربیان در این رشته ورزشی در انتقال مفاهیم نقش مهمی را دارا می باشند که این سبب اهمیت مربیگری در این رشته ورزشی شده است . با توجه به وجود این شکاف تحقیقاتی، در تحقیق حاضر به دنبال این سوال می باشیم که آیا سبک های رهبری سبب بهبود عملکرد در رشته کاراته می گردد؟ کدام سبک مربیان بر عملکرد تاثیر بیشتری را دارا می باشد.
روش تحقیق
تحقیق حاضر از نوع هدف کاربردی، از نوع تحقیقات توصیفی - علی و معلولی واز حیث ماهیت روش تحقیق به صورت پیمایشی و میدانی انجام شد.جامعه آماری این تحقیق شامل ورزشکاران برتر کاراته استان فارس می باشد که تعداد این افراد بر اساس آمار های هیئت کاراته استان فارس، شامل 60 ورزشکار می باشد,که به صورت کل شمار در نظر گرفته شده اند که در نهایت تعداد 50 پرسش نامه برگشت داده شد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه استفاده خواهد شد.با توجه به اهداف پژوهش بهترین راه برای جمع آوری اطلاعات سبک رهبری مربیان استفاده از پرسشنامه باردنز و متزکاس - 1969 - * می باشد.پرسشنامه به صورت طیف لیکرت 5 نقطه ای می باشد که برای گزینه های هرگز،به ندرت،گاهی اوقات، غالبا، و همیشه در نظر گرفته می شود.
این پرسشنامه دارای دو مقیاس به نام های بعد انسان گرایی و بعد وظیفه گرایی می با شد.در مطالعه رضایی و ساعتچی میزان پایایی این پرسشنامه با استفاده از روش بازآزمایی مورد آزمون قرار گرفت و مقدار 0/81 برای آن گزارش گردید. در مطالعه شاه حسینی به نقل از مصدق راد ضریب آلفای این پرسشنامه را 0/93 گزارش نموده است. نظر روایی جزء پرسشنامه های استاندارد معرفی شده است و در تحقیق حاضر ضریب آلفای کرونباخ 74/0محاسبه شد.
همچنین از پرسشنامه ارزیابی عملکرد رمضانی نژاد و همکاران - - 1392استفاده شد. این پرسشنامه در سال 1392 توسط رمضانی نژاد و همکاران در سال 1392 طراحی و تدوین شده است. این پرسشنامه که شامل 8 مولفه حفظ و نگهداری تیم، مولفه رفتارهای کاری و فنی ، مولفه آموزش و رشد ورزشکار، مولفه روابط عمومی، مولفه شناخت تیم، مولفه امور مالی، مولفه عملکرد تیم و مولفه عملکرد فنی مربی می باشد.پایایی این پرسشنامه در تحقیق رمضانی نژاد و همکاران - - 1392 میزان 0/75 گزارش شده است. همچنین پایایی این پرسشنامه در مطالعه مقیمی میزان 0/81 گزارش شده است.
روایی این پرسشنامه نیز در مطالعات رمضانی نژاد و همکاران - - 1392 و مقیمی - - 1388 مورد تایید اساتید دانشگاهی مورد استفاده قرار گرفته است و در تحقیق حاضر ضریب آلفای کرونباخ این پرسشنامه 91/0محاسبه گردید.برای تجزیه و تحلیل آماری یافته های پژوهش از آمار توصیفی و استنباطی استفاده می گردد. در بخش نخست تجزیه و تحلیل توصیفی یافته ها از میانگین،انحراف استاندارد ، جداول توزیع فراوانی ارائه می شود. در بخش استنباطی از آزمون گلموگروف اسمیرنوف - k-s - برای بررسی طبیعی بودن داده ها، از آزمون اسپیرمن یا پیرسون جهت ارتباط بین متغیرها و از آزمون رگرسیون چند متغییره با استفاده از نرم افزار spss21 و جهت محاسبات تحلیل ساختاری عاملی تاثیر متغیرهای مستقل بر متغیر وابسته و مدل معادلات ساختاری از نرم افزار Amoos استفاده شده است.
