بخشی از مقاله
چكيده گزارش عملكرد بخش صنعت و معدن در راستاي سند چشم انداز 20 ساله كشور
سياستهاي كلي و قانون برنامه چهارم توسعه در دولت نهم
(دوره زماني شهريور 1384 تا پايان فروردين ماه 1386)
محورهاي مهم سند چشم انداز 20 ساله كشور مرتبط با بخش اقتصادي بويژه بخش صنعت و معدن عبارتند از :
- جايگاه اول اقتصادي علمي صنعتي و فناوري در منطقه
- ارتقاء كيفيت توليد
- كسب فناوري و ارتقاء فناوري‌هاي جديد
- جذب سرمايه گذاري‌هاي خارجي
- توسعه صادرات غيرنفتي
- توسعه صنايع (انرژي‌بر، معدني، تبديلي كشاورزي، شيميايي)
اهم اقدامات در راستاي اجراي سند چشم انداز و سياست كلي قانون برنامه چهارم در سيزده محور به شرح زير گزارش مي‌گردد :
1- سرمايه گذاري
1-1- صدور جواز تاسيس صنعتي (تقاضاي سرمايه گذاري) : از شهريور سال 1384 لغايت فروردين ماه 1386 تعداد 76853 فقره جواز تاسيس صادر شده كه نسبت به دوره مشابه قبل 1/59 درصد رشد را نشان مي‌دهد.
2-1- رشد سرمايه گذاري : با توجه به پيش بيني نرخ رشد 1/17 درصدي سرمايه گذاري بخش در سالهاي برنامه چهارم، درطي دوره، سرمايه‌گذاري واحدهاي به بهره برداري رسيده مبلغ 2/124059 ميلياردريال مي‌باشد كه با احتساب سرمايه‌گذاري ناشي از طرح بنگاههاي كوچك زود بازده نسبت به دوره مشابه قبل 110 درصد رشد يافته است. بدون بنگاههاي زودبازده رشد سرمايه‌گذاري انجام شده نسبت به مدت مشابه دوره قبل 2/55 درصد مي‌باشد.
3-1- توسعه اكتشاف و معدن : طي دوره مورد گزارش در زمينه شناسايي مواد معدني تعداد 874 فقره گواهي كشف با هزينه‌اي معادل 303 ميلياردريال صادر شده كه از نظر تعداد 8/11 درصد رشد نشان مي‌دهد. همچنين در زمينه بهره برداري از معادن تعداد 987 فقره پروانه بهره برداري با سرمايه 2/2473 ميلياردريال صادر شده است.
2- تخصيص تسهيلات ارزي
1-2- حساب ذخيره ارزي: طي سال 1385 از محل حساب ذخيره ارزي تعداد 172 طرح به مبلغ 8/1392 ميليون دلار گشايش اعتبار گرديده است كه نسبت به سال گذشته به ترتيب 4/35 درصد و 7/28 درصد رشد داشته است.
همچنين بانك صنعت و معدن تعداد 15 طرح به مبلغ 1667 ميليون دلار قرارداد اعطاء تسهيلات ارزي منعقد نموده كه متوسط تسهيلات ارزي به ازاء هر طرح 5/44 ميليون دلار مي باشد كه 73 درصد آن مربوط به طرحهاي پتروشيمي مي‌باشد.
در مجموع در سال 1385 ، 3060 ميليون دلار گشايش اعتبار و يا قرارداد اعطاء تسهيلات ارزي منعقد نموده است.
2-2- تسهيلات اعتباري خارجي (فاينانس): درسال 1385، تعداد 24 طرح به مبلغ 5066 ميليون دلار مصوب و به بانكهاي عامل معرفي گرديده و همچنين 11 طرح به مبلغ 2155 ميليون دلار جهت صدور گواهي مسدودي ارزي به بانك مركزي معرفي شده‌اند.
3- بهره‌برداري و سرمايه‌گذاري در طرحهاي راهبردي و پايه اي بخش صنعت و معدن
(صنايع صدراصل 44 )
الف - سازمان توسعه و نوسازي معادن و صنايع معدني ايران
بهره‌برداري:
طي دوسال گذشته، تعداد10طرح مرتبط با سازمان توسعه و نوسازي معادن و صنايع معدني ايران به ارزش 45/1 ميليارددلار به بهره‌برداري رسيده است كه شامل طرحهاي كارگاه ريخت المهدي، طرح توسعه چغارت، 12 طرح اكتشافي، توليد آلومينا از نفلين سينيت Pilot، فاز دوم توسعه مباركه، واحد احياء شماره 6 مباركه، مس سونگون، بازسازي و نوسازي واحد ذوب گروه ملي- صنعتي، تكميلي دانيلي فولاد خوزستان و پايانه صادراتي سيمان مي‌باشند.
برنامه بهره برداري از طرحها دربخش صنايع صدر اصل 44 در سال جاري 5/2 ميليارد دلار، در سال 87 معادل 3 ميليارد دلار و در سال 88 معادل 8 ميليارد دلار خواهد بود . طرحهاي فولاد استاني از جمله طرحهايي است كه با روي كار آمدن دولت نهم آغاز گرديده و به ياري خداوند تعالي، در سال 88 افتتاح خواهند شد.
آغاز عمليات اجرايي طرحهاي مهم راهبردي:
طي دو ساله گذشته، طرحهاي مهم راهبردي در صنايع معدني – فلزي كشور شروع گرديده است كه از آن جمله مي توان طرحهاي گندله سازي سنگان، فولاد هرمزگان، آلومينيوم هرمزال، طرح جديد آلومينيوم اراك، آند خام المهدي، طرح توسعه ذوب آهن و طرح نفلين سينيت آذر شهر و هشت طرح فولاد استاني و برخي طرحهاي ديگر را نام برد . حجم سرمايه‌گذاري اين بخش نزديك به 8/4 ميليارد دلار مي باشد.
حجم سرمايه گذاري:
سازمان توسعه و نوسازي معادن و صنايع معدني ايران هم اكنون داراي 5/20 ميليارد دلار طرح سرمايه‌گذاري مي‌باشد كه از اين تعداد، 38 طرح با سرمايه‌گذاري 7/6 ميليارد دلار در دست اجرا بوده و 35 طرح با سرمايه‌گذاري كل 11 ميليارد دلار در مرحله گشايش اعتبار اسنادي و يا انتخاب پيمانكار و 17 طرح نيز با سرمايه‌گذاري كل 8/2 ميليارد دلار در دست مطالعه مي باشند .
ب- سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران
توسعه سرمايه‌گذاري
1- دردست اجرا بودن 17 طرح سرمايه گذاري با اعتبار 2/1926 ميلياردريال از منابع سازمان از جمله طرحهاي شناور دو منظوره كروبوت و توسعه شناوه شركت كشتي سازي اروندان، طرح ERP مجتمع صنعتي اسفراين، طرح توسعه ماشين سازي پارس و طرح ماشين سازي گچساران.
2- راه اندازي طرحهاي موتور4 سيلندر، 6 سيلندر، موتور 236/4 توربو شركت موتور سازان تراكتورسازي ايران و طرح مدار ماسه شركت ريخته‌گري تراكتورسازي ايران با اعتبار 2/51 ميلياردريال از منابع شركتهاي تحت پوشش سازمان.
3- اجراي 28 طرح سرمايه‌گذاري با مشاركت بخش خصوصي از جمله قطعات خودرو، پلي استايرن معمولي و مقاوم، شيشه اوپال و پيركس، الياف شيشه، انواع سيليكونها با حجم سرمايه گذاري 2/10295 ميلياردريال كه 40 درصد آن سهم سازمان مي‌باشد.
توسعه پيمانكاري عمومي
1- تكميل10 پروژه پيمانكاري در زمينه‌هاي مختلف صنعتي با مبلغ 4/170 ميلياردريال و
7/167 ميليون‌دلار.
2- ادامه عمليات اجرايي 91 پروژه با اعتباري معادل 8/2899 ميلياردريال و 04/2890 ميليون دلار.
3- عقد قرارداد پروژه‌هاي بخش نفت و گاز به مبلغ 44/433 ميليون دلار و بخش نيروگاهي به مبلغ
14/53 ميليون دلار ( از طريق شركت در مناقصه‌هاي ذيربط).
سرمايه گذاري در صنايع پيشرفته
1- در دست اجرا بودن 23 طرح سرمايه گذاري با اعتبار 3/1339 ميلياردريال از جمله لنت كامپوزيتي، نانو الماس، قطعات كاربيد سيليسيم، بيوايمپلنت‌هاي استخواني.
2- راه اندازي طرح شخصي سازي كارت و مفتول مغزدار با اعتبار 1/68 ميلياردريال.
3- انعقاد قرارداد جهت 32 طرح پژوهشي با اعتبار 4/55 ميليارد ريال در زمينه كارآفريني، نوآوري، R&D و طرحهاي مراكز SBDC و تدوين 37 مورد دانش فني در زمينه‌هاي نوآوري و R&D.
4- انعقاد قرارداد تامين،نصب و بهره برداري 5000 دستگاه ATM بانك صنعت و معدن، انعقادقرارداد تامين Airbag خودروي سمند با شركت ساپكو به مبلغ 514 ميلياردريال و انعقادقرارداد تامين Immobilizer با شركتهاي ساپكو و سازه گستر.
4- عملكرد اجرايي اصل 44 قانون اساسي
در اجراي بند "ج " سياستهاي كلي اصل (44) قانون اساسي و براساس تصويبنامه‌هاي شماره 27417/ت 27181 هـ مورخ 27/6/81 و شماره 106319/ت 36254 هـ مورخ 30/8/85 هيئت محترم وزيران و بند (4) تصويبنامه شماره 117 مورخ 17/11/85 ستاد مركزي توزيع سهام عدالت واگذاري بخشي از سهام شركتهاي مشمول مفاد صدر اصل (44) قانون اساسي به ترتيب زير تعيين گرديد :
رديف نام شركت روش واگذاري درصد قابل واگذاري توضيحات
1 ملي صنايع مس ايران بورس 5+49 توضيح اينكه به موجب تصويبنامه فوق‌الذكر ستاد مركزي توزيع سهام عدالت و در اجراي ماده (2) آيين نامه قيمت گذاري سهام، واگذاري 5 درصد از سهام هريك از شركتهاي فوق الذكر در بورس جهت كشف قيمت منظور شده است.
2 فولاد مباركه بورس 5+25
3 آلومينيوم ايران بورس 5+30
4 فولاد خوزستان بورس 5+25
5 ذوب آهن اصفهان بورس 30
عملكرد واگذاري سهام شركتهاي فوق الذكر در چارچوب مقررات خصوصي سازي و سهام عدالت به شرح زير صورت گرفته است :
واگذاري سهام درچارچوب مقررات خصوصي سازي مبالغ – ميليارد ريال
رديف نام شركت روش واگذاري درصد واگذاري تعداد سهام مبلغ واگذاري
1 ملي صنايع مس ايران بورس 7 405275122 1639
2 فولاد مباركه بورس 14/4 654000000 1253
واگذاري سهام درچارچوب سهام عدالت
رديف نام شركت درصدتخصيصي درصد واگذاري تعداد سهام مبلغ واگذاري
1 ملي صنايع مس ايران 20 20 1157928920 4288
2 فولاد مباركه 25 24/24 3830871165 7278
همچنين اقدامات لازم براي پذيرش سهام شركت ذوب آهن اصفهان طي سالهاي اخير در دست پي‌گيري قرار گرفته و پس از پذيرش نهايي سهام شركت در بورس و راه اندازي طرحهاي توسعه شركت تا پايان سال جاري، بالاخص واحد طرح توازن كه موجب افزايش ظرفيت توليدي شركت به ميزان 1400 هزارتن مي‌گردد ( ظرفيت فعلي2200 هزارتن) ، عرضه سهام اين شركت در سال آينده شروع خواهد گرديد.
همچنين واگذاريهاي سازمان از ابتداي سال 1385 تا اين تاريخ در چارچوب مقررات خصوصي سازي و سهام عدالت (خارج از شمول اصل 44 قانون اساسي) به قرار زير صورت گرفته است :
واگذاري سهام درچارچوب مقررات خصوصي سازي مبالغ – ميليارد ريال
رديف نام شركت روش واگذاري درصد واگذاري تعداد سهام مبلغ واگذاري
1 سيمان هرمزگان بورس 11/0 147848 74/2
2 سيمان داراب بورس 52/19 48739717 7/206
3 سيمان زابل مزايده 49 49500000 3/52
واگذاري سهام درچارچوب سهام عدالت
رديف نام شركت درصدتخصيصي درصد واگذاري تعداد سهام مبلغ واگذاري
1 گل گهر 9/10 9/10 47960000 1076
2 چادرملو 7/22 7/22 227000000 5/2531
3 سيمان داراب 50 50 124803000 8/446
4 سيمان دشتستان 51 34 101999980 332
5 فولاد آلياژي 41 46/39 19730 300
