بخشی از پاورپوینت
--- پاورپوینت شامل تصاویر میباشد ----
اسلاید 1 :
جنگ قدمتي به تاريخ بشر دارد. جنگ‌ها با توجه به شدت، وسعت و مدت زمان، اثرات همه‌جانبه‌اي بر زندگي حال و آينده‌ي طرفين نزاع برجاي گذاشته‌اند. آسيب‌ديدگان اصلي جنگ‌ها همان طرفين نزاع يعني انسان‌ها هستند، كه با برافروختن آتش جنگ، در كنار ويراني‌ها سبب از بين رفتن توان، ظرفيت و سرمايه‌‌هاي اصلي هر كشور يعني خود انسان‌ها مي‌شوند. رشد تكنولوژي نظامي و استفاده از فنون جنگي پيشرفته در جنگ جهاني دوم و جنگهاي كره و ويتنام، تلفات انساني و ويرانيهاي عظيمي به بار آورد، و پژوهشگران فرواني به تحقيق و بررسي در اين زمينه پرداختند(گال و منگلسورف؛ ترجمه الياسي،1381).
وارد آمدن صدمات جسمي، رواني و عاطفي بر كساني كه به طور طولاني در اسارت بوده‌اند امري مسلم است. ولي هدف و ماهيت جنگ عامل مهمي است، كه مي تواند اسارت را توجيه كند. نيچه مي‌گويد: «كسي كه چرايي براي زيستن داشته باشد، از پس هر چگونه‌اي نيز بر مي‌آيد.» و اين مي‌تواند يك شعار هدايت كننده براي همه تلاش‌هاي روان‌درمان‌گرايانه و بهداشت رواني زندانيان باشد(به نقل از فرانكل؛ ترجمه صالحيان و ميلاني، 1389). در طول هشت‌سال جنگ تحميلي عراق به ايران، بيش از چهل هزار رزمنده‌ي ايراني توسط نيروهاي عراقي به اسارت گرفته شدند. آنها در طول اسارتشان، سخت‌ترين شكنجه‌ها، محروميت‌ها، محدوديت‌ها و خشن‌ترين رفتارهاي غيرانساني را تجربه كردند(نشاط دوست،1370).
در حوزه‌ي روانشناسي جديد موضوع معناخواهي با نظريه‌ي فرانكل(1937، به نقل از شفتي، 1388) مطرح شد، كه معتقد بود «آنچه انسان ها را از پاي در مي‌آورد رنج‌ها و سرنوشت نامطلوب آنان نيست، بلكه وجود بي‌معنايي در زندگي است». اين تئوری و باور اين که اگر فردی در جستجو برای معنا در زندگیش باشد، مضطرب خواهد شد، اصلاً درست نيست زيرا نشان داده شده است، كه نداشتن معنا در زندگی تاثیر منفی بر روی رفاه وسلامت انسان دارد، اين چیزی است که برای فردی که جستجو براي معنا در زندگيش نامشخص است، اتفاق می‌افتد(كوهن و ديويد،2010).
آزادگان هنوز هم با گذشت بيش از بيست سال از سالروز آزادي‌شان، به عنوان نيروي انساني فعال، متناسب با قابليت‌هاي انساني و ظرفيت‌هاي تحصيلي‌شان در بدنه‌ي ادارات دولتي مشغول به كار هستند. با توجه به جمعيت زياد آنها و همچنين مسئوليت‌هاي كاري و خانوادگي كه بر عهده دارند، لزوم توجه به سلامت روان اين قشر ايثارگر هر چه بيشتر نمايان مي‌گردد. آنچه در مورد آزادگان حائز اهميت است، عدم انجام تحقيقاتي طولي و مداوم بر روي اين جامعه، از سالهاي 1373و 1374 به بعد بوده است.
اسلاید 2 :
* برررسي همسويي نظريه‌ي معناخواهي فرانكل با شرايط سخت و تجربه‌شده‌‌‌ي اسارت، توسط آزادگان.
* مقايسه‌ي ارتباط معناي زندگي با سلامت روان بين آزادگان و افراد عادي.
** مقايسه‌ي سطح معناي زندگي آزادگان و افراد عادي.
** مقايسه‌ي سطح سلامت روان آزادگان و افراد عادي.
** تعيين سطح ارتباط معناي زندگي و سلامت روان آزادگان.
** تعيين سطح ارتباط معناي زندگي و سلامت روان در افراد عادي.
*** علاقمندي اداره‌ي كل بنياد شهيد و امور ايثارگران استان كردستان به موضوع، و استفاده از نتایج تحقيق.
اسلاید 3 :
1. بين سطح معناي زندگي آزادگان و افراد عادي تفاوت وجود دارد.
2. بين سطح سلامت روان آزادگان و افراد عادي تفاوت وجود دارد.
3. بين سطح معناي زندگي آزادگان تحت نظارت صليب سرخ و آزادگان مفقودالأثر تفاوت وجود دارد.
4. بين سطح سلامت روان آزادگان تحت نظارت صليب سرخ و آزادگان مفقودالأثر تفاوت وجود دارد.
5. بين آزادگان و افراد عادي در مؤلفه‌هاي سلامت روان، تفاوت وجود دارد.
6. بين سطح معناي زندگي و سلامت روان آزادگان رابطه وجود دارد.
7. بين سطح معناي زندگي و سلامت روان افراد عادي رابطه وجود دارد.
8. بين سطح معناي زندگي و سلامت روان رابطه وجود دارد.
9. بين سلامت روان آزادگان و افراد عادي با توجه به معناي زندگي آنها، تفاوت وجود دارد.
اسلاید 4 :
روش پژوهش حاضر از نوع علی- مقایسه‌ای و همبستگی است. پژوهش یک مطالعه علي- مقايسه‌اي بين آزادگان و افراد عادي در ارتباط با معناي زندگي و تأثير رابطه‌ي آن بر با سلامت روان است.
اين مطالعه بين آزادگان (تحت نظارت صليب سرخ- مفقودالأثر) و افراد عادي و مقايسه‌ي ارتباط معناي زندگي با سلامت روان آنها صورت گرفته است.
شامل كليه‌ي آزادگان استان كردستان به تعداد 811 نفر (گروهي كه با نظارت صليب سرخ در اسارت رژيم عراق بوده‌اند، و گروه ديگري كه بدون نظارت صليب سرخ و بصورت مفقودالأثر در اسارت بوده‌اند).
گروه افرادي عادي كه جهت مقاسيه در فاكتورهاي سن، محل اشتغال، مدرك تحصيلي و رسته‌ي شغلي با آزادگان همگن شده‌اند.
با توجه به پراكندگي جامعه‌ي آماري(آزادگان و افراد عادي همسطح) : تنوع شغلي آزادگان و پراكندگي آنها در سطح شهرستان‌ها، ادارات و نهادهاي دولتي. نمونه‌گيري از نوع خوشه‌اي و تصادفي طبقه‌اي است.
با توجه به جدول مورگان–265 نفر– حجم نمونه از بين 811 نفر آزاده در سطح استان كردستان، 300 نفر و بصورت تصادفي از بين 5 خوشه(پنج شهرستان از 9 شهرستان استان كردستان) انتخاب شده است.
اسلاید 5 :
روش پژوهش حاضر از نوع علی- مقایسه‌ای و همبستگی است. پژوهش یک مطالعه علي- مقايسه‌اي بين آزادگان و افراد عادي در ارتباط با معناي زندگي و تأثير رابطه‌ي آن بر با سلامت روان است.
اين مطالعه بين آزادگان (تحت نظارت صليب سرخ- مفقودالأثر) و افراد عادي و مقايسه‌ي ارتباط معناي زندگي با سلامت روان آنها صورت گرفته است.
شامل كليه‌ي آزادگان استان كردستان به تعداد 811 نفر (گروهي كه با نظارت صليب سرخ در اسارت رژيم عراق بوده‌اند، و گروه ديگري كه بدون نظارت صليب سرخ و بصورت مفقودالأثر در اسارت بوده‌اند).
گروه افرادي عادي كه جهت مقاسيه در فاكتورهاي سن، محل اشتغال، مدرك تحصيلي و رسته‌ي شغلي با آزادگان همگن شده‌اند.
با توجه به پراكندگي جامعه‌ي آماري(آزادگان و افراد عادي همسطح) : تنوع شغلي آزادگان و پراكندگي آنها در سطح شهرستان‌ها، ادارات و نهادهاي دولتي. نمونه‌گيري از نوع خوشه‌اي و تصادفي طبقه‌اي است.
با توجه به جدول مورگان–265 نفر– حجم نمونه از بين 811 نفر آزاده در سطح استان كردستان، 300 نفر و بصورت تصادفي از بين 5 خوشه(پنج شهرستان از 9 شهرستان استان كردستان) انتخاب شده است.
اسلاید 6 :
* عدم تفاوت معناي زندگي بين آزادگان و افراد عادي، در كنار تفاوت معني‌دار سلامت روان بين اين دو گروه را مي‌توان در انتخاب و نوع نگرش آزادگان نسبت به زندگي بعد از اسارت دانست، كه از يك سو وابسته به تجربه‌هاي تلخ دوران بوده و از طرف ديگر متأثر از تجارب عيني بيست سال زندگي بعد از اسارت است.
** در توضيح و استنباط عدم تفاوت معنادار در سلامت روان آزادگان مفقودالأثر با آزادگان تحت نظارت صليب سرخ مي‌توان گفت كه، اگر چه آزادگان تحت نظارت صليب سرخ با حداكثر زمان اسارت تا 97 ماه به بالاتر، به نسبت آزادگان مفقودالأثر با حداكثر زمان اسارت تا 48 ماه، مدت زمان بيشتري اسارت را تجربه كرده‌اند، ولي آزادگان مفقودالأثر نيز از شرايط سخت‌تر و وضعيت كاملاً نامعلومي برخوردار بوده‌اند. به همين دليل دوران اسارت(مدت اسارت در آزادگان تحت نظارت صليب سرخ و شدت اسارت در آزادگان مفقودالأثر)، بر روي هر دو گروه، اثرات رواني و عوارض جسماني(آزادگان تحت نظارت صليب‌سرخ 5/47درصد و آزادگان مفقودالأثر 1/36 درصدجانبازي بيشتر از 25درصد داشته‌اند)، را ايجاد كرده است.
*** آزادگان به دلايل ذيل از سلامت روان پايين‌تري نسبت به افراد عادي همسطح خويش برخوردارند ؛
- شدت و مدت زمان بدوش كشيدن استرس‌ها و تجارب تلخ اسارت در طلايي‌ترين دوران زندگي آزادگان، كه با فعاليت‌هايي همچون؛ تحصيلات، ازدواج، اشتغال و ... در زندگي رزمنده‌هاي غير اسير همراه بوده است.
- ارائه‌ي خدمات و رفع مشكلات معيشتي آزادگان(كه بيشتر جنبه‌ي مادي داشته است) بدون بسترسازي فرهنگي- اجتماعي لازم، كه منجر به شكاف ذهني در بين آنها و ساير اقشار جامعه شده است.
- اشتغال به خدمت اكثر آزادگان در موقعيت‌هاي شغلي(خدمتگذار، سرايدار، نگهبان، دفتردار)، كه درگيري ارتباطي زيادي با ارباب رجوع دارند، واسترس‌هاي ناشي از كار كردن در چنين وضعيت‌هاي شغلي، بار مشكلات جسماني- رواني آنها را افزايش داده است.
- آزادگان با به دوش كشيدن مشكلات مذكور و در كنار آن بار مسؤليت زندگي مشترك، اداره‌ي خانواده و تربيت فرزندان، از كمترين و شايد هم عدم ارائه‌ي خدمات روان‌شناختي، مشاوره‌اي و مددكاري برخوردار بوده‌اند.
**** هرچند نتايج اين پژوهش و همچنين ساير پژوهش‌هاي آمده در اين تحقيق، مؤيد اثر مستقيم و جداگانه‌‌ي دو متغير معناي زندگي و تجربه‌ي اسارت بر روي متغير سلامت روان هستند، ولي اثر تداخلي آنها بر روي سلامت روان در اين پژوهش تأييد نمي‌گردد. زيرا از يك سو، معناي زندگي هر فرد بصورت انحصاري بوده و برگرفته از تمامي تجارب موجود در زندگي او است. از سوي ديگر، تجارب و شرايط زندگي واقعي بعد از اسارت، اثرات مثبت آنرا تحت‌الشعاع قرار داده و محدود نموده است.
اسلاید 7 :
روانشناسي اسارت به عنوان بخشي از فرآيند آموزشي خدمت زير پرچم و نيروهاي مسلح.
ارائه‌ي خدمات روان‌شناختي، مددكاري و مشاوره‌اي به آزادگان با توجه به نتايج تحقيقات.
تداوم اختلالات رواني ناشي از اسارت حتي تا چهل سال بعد از رهايي، تشديد آن در مسير مشكلات زندگي و فرآيند درمان.
تداوم و تشديد معلوليت‌هاي جسمي- حركتي آزادگان و لزوم توجه به ادامه‌ي اشتغال، انتخاب محيط شغلي جديد و ... .
معرفي اين قهرمانان ملي به نسل كنوني، به عنوان رهرواني آزموده و با افتخار براي برنامه‌ها و موقعيت‌هاي سخت و احتمالي.
حفظ روحيه و انگيزه‌‌ي ميهن دوستي آزادگان، يك اصل مهم در تأمين و تداوم سلامت رواني ايشان و خانواده‌هاي آنان .
بديهي است براي تحقق پيشنهادهاي مذكور به يك تشكيلات سازماني فعال نياز است، كه هر كشوري بر حسب شرايط خاص خود، بايد براي آن برنامه‌ريزي داشته باشد.
پيشنهاد مي‌شود اين تحقيق، بر روي نمونهاي ديگر از آزادگان در ساير استانهاي كشور نيز تكرار شود.
پيشنهاد مي‌شود اين پژوهش، بر روي نمونهاي از جانبازان(كساني كه در جنگ آسيب ديده‌اند ولي تجربه‌ي اسارت ندارند) استان كردستان و ديگر استانهاي كشور نيز اجرا شود.
پيشنهاد مي‌شود اين تحقيق، بر روي نمونهاي از آزادگان سه استان كشور، كه داراي شرايط اقليمي، فرهنگي و اقتصادي- اجتماعي متفاوت هستند، نيز به صورت همزمان اجرا شود.
اسلاید 8 :
چون اين پژوهش بر روي نمونهاي از جامعه‌ي آزادگان استان كردستان اجرا شده است. بنابراين اين نمونه نمي‌تواند معرف جامعه‌ي آزادگان كشور(حدود چهل هزار نفر) محسوب شود، بنابراين تعميم نتايج آن با محدوديت روبروست.
چون سطح معناي زندگي و سلامت روان آزادگان، جدا از اثرپذيري متقابل، از شرايط متنوع جغرافيايي، اقتصادي و فرهنگي حاكم بر استانهاي كشور نيز تأثير مي‌گيرند. پس فقط در صورت اجرا و مقايسه‌ي نتايج تحقيق مشابه و همزمان در چندين استان داراي شرايط متفاوت، مي‌توان در خصوص ميزان تعميم نتايج صحبت كرد.
كمبود منابع پژوهشي و مطالعات جديد داخلي و خارجي مرتبط با موضوع اسارت(گاهاً نتايج حالت محرمانه داشته و قابل دسترس نيست)، و همچنين عدم ارائه‌ي خدمات دانشگاه جهت ثبت‌نام و دسترسي به منابع الكترونيكي، خاص و معتبر علمي-پژوهشي داخل و خارج .
مشكلات همكاري پايين بعضي از آزادگان در خصوص تكميل و تحويل پرسشنامه‌ها، زيرا عنوان مي‌كردند، كه برنامه‌هاي قبلي مسئولين كمترين نقش را در رفع مشكلات جسمي و رواني ما داشته است، و حتي گاهاً برنامه‌هايشان آنقدر بي‌برنامه و كارشناسي نشده(بدون زيرساخت فرهنگي-اجتماعي) بوده، كه باعث شكاف ارتباطي ما با همكارانمان و خانواده‌هايمان با همسايگان و حتي ديگر اقشار جامعه شده است.
صرف زمان زياد براي جمع‌آوري پرسشنامه‌ها؛ با توجه به پراكندگي جامعه‌ي آماري در تمامي شهرستان‌هاي استان و همچنين پراكندگي نمونه‌ي آماري در سطح ادارات و نهادهاي دولتي سطح هر شهرستان.
